برزیل به جنگ هکرها می‌رود

میترا جلیلی
خبرنگار
به‌دنبال شیوع کرونا و افزایش میزان استفاده کاربران از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، فعالیت هکرها نیز شتاب گرفته به‌گونه‌ای که تازه‌ترین گزارش‌ها از رکوردزنی حملات باج‌افزاری در جهان خبر می‌دهند. در این میان برزیل با اینکه یکی از بهترین عملکردها را در ارتقای امنیت سایبری خود داشته، یکی از کشورها با بیشترین دردسر حملات سایبری شناخته شده است. برزیل در واکنش به افزایش این حملات، یک شبکه واکنش سایبری با هدف تسهیل واکنش سریعتر به تهدیدات سایبری و آسیب پذیری‌ها از طریق هماهنگی بین نهادهای دولتی فدرال ایجاد کرده است.

یک شبکه پرکار
مؤسسه «سونیک وال» در تازه‌ترین گزارش خود یادآور شده است که بیش از 300میلیون حمله باج افزاری در نیمه اول سال 2021 به ثبت رسیده است که البته بیشتر آنها در ایالات متحده امریکا، بریتانیا، آلمان، آفریقای جنوبی و برزیل رخ داده است.در این مدت 304.7 میلیون حمله هکری شناسایی شده و البته شاهد یک رکوردزنی ازسوی مجرمان سایبری در ماه ژوئن هم بوده‌ایم که تعداد این حملات به 78.4 میلیون مورد رسید.
افزایش حملات سایبری و باج افزاری در کنار افزایش چشمگیر میزان ساعاتی که مردم برزیل در گوشی‌های هوشمند و سایر وسایل دیجیتال سپری می‌کنند سبب شد تا دولت به فکر یک برنامه جامع برای مقابله با تهدیدات سایبری باشد هرچند هنوز این شبکه واکنش سایبری در ابتدای راه قرار دارد و نمی‌توان درباره میزان موفقیت آن اظهارنظر کرد.گفتنی است کاربران برزیلی زمان بیشتری نسبت به مردم سایر نقاط جهان در گوشی‌های هوشمند خود حضور دارند.
در کنار همه این موارد، ذکر این نکته ضروری است که تاکنون پیشرفت برزیل در شاخص امنیت سایبری جهانی که توسط سازمان ملل متحد ارائه می‌شود، بسیار چشمگیر بوده است. برزیل ازنظر این شاخص از رتبه 70 در 2018، به مقام هجدهم در سال 2021 رسیده است و دولت برزیل نمی‌خواهد به‌دلیل افزایش حملات هکری جدید، این تلاش‌ها بی‌ثمر بمانند. بنابراین ایجاد یک شبکه واکنش سایبری می‌تواند به دولت فدرال برزیل کمک کند تا به تقویت نقش خود در مقابله با تهدیدات سایبری بپردازد.
در قالب این شبکه واکنش سایبری، نهادهای دولتی فدرال برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات و واکنش بهتر نسبت به حوادث بزرگ، با یکدیگر متحد می‌شوند. این شبکه فدرال مدیریت حوادث سایبری که از طریق فرمان ریاست جمهوری در 16 جولای امضا شد، مجموعه‌هایی همچون دفتر امنیت نهاد ریاست جمهوری و همه ارگان‌ها و نهادهای تحت مدیریت دولت فدرال را شامل می‌شود و البته احتمال می‌رود که شرکت‌های دولتی و خصوصی و همچنین شرکت‌های تابعه آنها داوطلبانه به عضویت این شبکه درآیند.
گفتنی است که این شبکه توسط بخش امنیت اطلاعات دفتر نهاد ریاست جمهوری و ازطریق مرکز دولتی «پیشگیری، حل بحران و واکنش به حوادث سایبری»(SISP) هماهنگ می‌شود. داشتن اطلاعات فوری در مورد حملات و آسیب پذیری‌های احتمالی که مورد سوء‌استفاده قرار می‌گیرد، دولت را قادر می‌سازد تا به سایر نهادها برای اجرای اقدامات لازم، هشدار دهد. بخش دیگری از فعالیت‌های این شبکه واکنش سایبری به آموزش، راهنمایی و رسیدگی به مشکلات ناشی از حمله‌های سایبری اختصاص دارد. حفاظت از کاربران باید با پیشرفت تحول دیجیتالی همراه باشد و با توسعه این شبکه، عملاً این حفاظت تضمین می‌شود.

ترس برزیلی‌ها از حملات سایبری
مردم برزیل با وجود تلاش‌های دولت برای تأمین امنیت سایبری آنها، نگران سرقت داده‌ها و نقض حریم خصوصی خود هستند به‌گونه‌ای که بر اساس تازه‌ترین نظرسنجی مؤسسه Datafolhaاز 1517 نفر، ترس از حملات سایبری در بین کاربران برزیلی زیاد است و 73 درصد از افراد حاضر در این نظرسنجی، اعلام کردند از تهدیدهای دیجیتالی مانند دریافت پیام‌های جعلی از شرکت‌ها و رمزهای سرقت شده رنج می‌برند. طبق این نظرسنجی تنها 13 درصد داده‌های خود را بسیار امن می‌دانند، در حالی که 21 درصد داده‌های خود را ناامن می‌دانند. همچنین بسیاری از شرکت کنندگان در نظرسنجی اقدامات امنیتی بالایی را انجام داده‌اند. بیش از 80درصد از پاسخ دهندگان هم گفته‌اند که از کلیک کردن روی پیوندهای مشکوک اجتناب می‌کنند، در حالی که 75 درصد از استفاده از شبکه‌های Wi-Fi عمومی اجتناب می‌کنند و 64درصد نیز برای هریک از حساب‌هایی که در پلتفرم‌های دیجیتال یا اپلیکیشن‌ها دارند رمزهای عبور متفاوتی انتخاب کرده‌اند تا سخت‌تر به دام هکرها بیفتند.

حضور بالای کاربران برزیلی در اینترنت
بر اساس تحقیقات، از زمان شیوع کرونا تاکنون، تعداد ساعات استفاده از گوشی‌های هوشمند و سایر دستگاه‌های دیجیتال به میزان قابل توجهی افزایش یافته است و در این میان برزیلی‌ها نسبت به سایر نقاط جهان زمان بیشتری را در گوشی‌های هوشمند خود سپری می‌کنند.
بر اساس گزارشی که توسط شرکت داده‌های بازار App Annie Intelligence منتشر شده است، مدت زمانی که روزانه صرف برنامه‌های تلفن همراه در سطح جهان می‌شود درفاصله سال‌های 2019 تا 2021 رشد و افزایش 45 درصدی داشته است.
برزیلی‌ها در سه ماهه دوم سال 2021 به‌طور متوسط روزانه 5.4 ساعت از تلفن‌های هوشمند خود استفاده کرده‌اند. این درحالی است که استفاده روزانه از تلفن‌های هوشمند در برزیل در سال 2019 به‌طور متوسط حدود 3.8 ساعت و در سال 2020 نیز حدود 4.8 ساعت بوده است.
گفتنی است که تا سال گذشته، برزیل دومین کشور جهان بود که بیشترین استفاده را از تلفن‌های هوشمند داشت و پس از اندونزی قرار داشت اما امسال اندونزی با میانگین استفاده روزانه 5.3 ساعت کاربران از تلفن‌های هوشمند، در رتبه دوم قرار گرفته است.
این رقم برای هند، روزانه 4.9 ساعت است و این کشور در رتبه سوم این شاخص قرار گرفته است. پس‌از آن کره‌جنوبی با روزانه 4.8 ساعت، مکزیک با روزانه4.7 ساعت و ترکیه با روزانه4.5 ساعت قرار دارند. در جایگاه‌های بعدی این شاخص هم ژاپن با روزانه4.4 ساعت، کانادا با 4.1 ساعت، ایالات متحده با 3.9 ساعت و انگلستان با روزانه3.8 ساعت جای گرفته‌اند.
واتس‌اپ محبوب کاربران برزیلی
یک گزارش جداگانه توسط App Annie هم به شبکه‌های اجتماعی مورد استفاده کاربران برزیلی پرداخته و یادآور شده است که مردم این کشور بیش از همه به واتس‌اپ علاقه‌مند هستند. این مطالعه نشان داد که برزیلی‌ها به‌طور متوسط 30.3 ساعت در ماه در واتس‌اپ حضور دارند و از آن استفاده می‌کنند درحالی که این رقم در سال گذشته 26.2 ساعت در ماه بود و این نشان از افزایش توجه کاربران برزیلی به این اپلیکیشن پرطرفدار دارد. همچنین در این گزارش آمده است که کاربران برزیلی پس‌از واتس‌اپ به تیک تاک علاقه‌مند هستند و استفاده از آن در برزیل، به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. کاربران برزیلی هرماه به‌طور متوسط 14 ساعت را در تیک‌تاک می‌گذرانند درحالی که این رقم در سال گذشته تا 6.8 ساعت در هر ماه بود.گفتنی است که تیک‌تاک بیشترین میزان رشد را در برزیل نسبت به سایر شبکه‌های اجتماعی داشته است. به‌عنوان مثال کاربران اکنون هرماه 15.6ساعت در فیس‌بوک حضور دارند درحالی که این رقم سال قبل 14 ساعت بود. میزان رشد اینستاگرام نیز به اندازه تیک تاک نبوده است چراکه درحال حاضر کاربران ماهانه 14ساعت در اینستاگرام حضور دارند درحالی که این رقم در سال گذشته 11.5 ساعت بوده است. در توئیتر هم میزان استقبال بیشتر شده اما باز هم به پای تیک‌تاک نمی‌رسد. کاربران برزیلی هرماه 6.4 ساعت را در توئیتر می‌گذرانند درحالی که این رقم در سال گذشته حدود 5.1 ساعت بود.همچنین بر اساس گزارش App Annie، برزیل امسال شاهد افزایش 75 درصدی دانلود اپلیکیشن‌های مالی بوده است و میانگین ساعات صرف شده توسط کاربران در چنین برنامه‌هایی نیز نسبت به سال گذشته 45 درصد افزایش یافته است. دلیل این موضوع هم افزایش تمایل مردم به خرید آنلاین بوده است.باید گفت تحقیقات نشان می‌دهد که بیش از نیمی از خریدهای آنلاین در برزیل از زمان شروع کرونا از طریق تلفن‌های هوشمند انجام شده است.