منظر جهانی هورامان ایران

ایران زمین - منظر فرهنـــــــــــگی هورامان(اورامان) در فهرست یونسکو ثبت شد. این پرونده یکی از بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین پرونده‌های ثبت جهانی ایران در یونسکو است. پیش از هورامان‌، راه‌آهن سراسری (شمال جنوب) ایران نیز در این فهرست جای گرفت تا تعداد پرونده های ثبتی ایران به 26 پرونده برسد. این پرونده شامل ۷۰۰ روستا و شهر کرمانشاه و کردستان می‌شود.
به‌گزارش میراث‌‌آریا، پرونده ثبت جهانی منظر فرهنگی اورامانات/هورامان در استان‌های کرمانشاه و کردستان با حدود ۴۰۹ هزار هکتار عرصه و حریم قرار دارد که ۱۰۶ هزار هکتار آن مربوط به عرصه و ۳۰۳ هزار هکتار نیز جزو حریم است. این پرونده سال گذشته به یونسکو ارسال شد.
هورامان یا اورامان نام منطقه‌ای تاریخی با بافت پلکانی و آداب و رسوم بسیار خاص است که بخش‌هایی از شهرستان‌های سروآباد، سنندج و کامیاران در استان کردستان و شهرستان‌های روانسر، پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی در استان کرمانشاه را شامل می‌شود. بخش اصلی منظر فرهنگی هورامان/اورامانات شامل دره‌های ژاوه رود، اورامان تخت و لهون است.
حدود ۷۰۰ روستا در منطقه اورامانات/هورامان قرار دارد. در سال ۱۳۹۹ ارزیابی میدانی منظر فرهنگی اورامانات/هورامان توسط یک ارزیاب ایکوموس جهانی انجام شده است.
منطقه هورامان/ اورامانات منطقه‌ای فرهنگی در غرب کشور بین دو استان کردستان و کرمانشاه واقع شده که دارای کوه‌های سربه فلک کشیده و رودهای خروشان است. وجود این عوامل طبیعی دره‌هایی را شکل داده که ساکنان هورامان/ اورامانات، هزاران سال در تعامل با طبیعت زندگی کرده و این تعامل را می‌توان در باغ‌های پلکانی، معماری پلکانی زندگی هوارنشینی (کوچگاه‌های موقت)، جشن‌ها و آیین‌های اصیل، صنایع‌دستی منحصربه‌فرد منطقه و... مشاهده کرد.
منطقه‌ هورامان دارای قدمت تاریخی با پیشینه‌‌ای کهن فرهنگی، آداب و رسوم و نمادهای فرهنگی ویژه‌ای است که هر کدام از این نمادها روشنگر گوشه‌هایی از زوایای فرهنگ غنی و پربار این منطقه را نمایان می‌کند. پیشینه‌ سکونت در این منطقه به پیش از تاریخ برمی‌گردد که کشف قباله‌های هورامان وجود حاکمیت آشوریان، مادها، هخامنشیان و یونانیان را تأیید کرده است.
کهن‌ترین آثار سکونت انسان در بررسی‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی در اطراف روستای هجیج یافت شده و مربوط به دوران پارینه سنگی است که طبق گزارش باستان‌شناسان بیش از ۴۰ هزار سال تا حدود ۱۲هزار سال قدمت دارند. معماری پلکانی اورامان تخت و خانه‌های دیدنی آن، روستا را به‌شکل هرم‌گونه درآورده است که در رأس این هرم قلعه‌ای باستانی قرار دارد.
چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو به‌دلیل شرایط و پروتکل‌های ناشی از شیوع کرونا به شکل مجازی در حال برگزاری‌ است و صرفاً اعضای کمیته بین‌الدول در فوجو چین حضور دارند. در این نشست که تا نهم مرداد ماه ۱۴۰۰ ادامه خواهد داشت، در مجموع ۳۹ اثر پیشنهادی از سوی اعضای کمیته میراث جهانی مورد بررسی قرار خواهد گرفت که از این تعداد، ۲۲ اثر آن مربوط به آثار پیشنهادی سال ۲۰۲۰ است که نشست آن به‌دلیل پاندمی کرونا برگزار نشد.