آب بر آتش جنگ در مرزهای تاجیکستان و قرقیزستان

بنفشه غلامی/ با افزایش تنش‌های مرگبار در مرزهای دو کشور قرقیزستان و تاجیکستان، سرانجام سران بیشکک و دوشنبه، آب بر آتش نزاع آبی که می‌‌توانست تبدیل به جنگی فراگیر شود، ریختند و بر سر آتش‌بس دائم توافق کردند.
به گزارش سایت شبکه خبری «دویچه وله»، بعد از دو روز مذاکرات تلفنی «سدیر جباروف» و «امامعلی رحمانف»، رؤسای جمهوری قرقیزستان و تاجیکستان و همین طور وزرای امنیت ملی دو کشور، طرفین توافق کردند، نیروهای خود را از مرز عقب کشیده و وارد آتش‌بسی دائم شوند. آنها قرار است طی دوهفته آینده دیداری هم داشته باشند تا مسائل به طور کامل حل و فصل شده و زمینه گفت و گو‌ها برای تعیین خطوط مرزی را فراهم کنند. مرزهای مشترک دو کشور به 972 کیلومتر می‌‌رسد. اما تنها 520 کیلومتر از آن دارای مرز رسمی است. پس از اعلام خبر توافق دو طرف، «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه نیز در تماسی تلفنی با آنان، از هر دو طرف خواست به این توافق پایبند بمانند.
این توافق در حالی به دست آمد که درست ساعتی قبل از آن، قرقیزستان، تاجیکستان را متهم به انتقال نیروها و تجهیزات نظامی به مرز کرد و بیشکک نیز تهدید کرد، در صورت ادامه این روند، آنان نیز اقدام به انتقال نیرو به مرزها خواهند کرد. اما بعد از توافق به نظر می‌‌رسید، هر اندازه مقامات دو طرف خواهان بازگشت آرامش به مرزها هستند و در پی حل مشکل هستند، مردم منطقه همچنان نگران از وضعیت آبی خود و  کشاورزی منطقه دچار تنش هستند. به گزارش سایت شبکه خبری «الجزیره»، اندکی پس از این توافق، صدها نفر در بیشکک پایتخت قرقیزستان در خیابان منتهی به دفتر دولت این کشور تجمع کردند و از دولت خواستند به آنها سلاح بدهد تا با تاجیکستان بجنگند؛ خواسته‌ای که شورای امنیت ملی قرقیزستان اعلام کرد برآورده کردن آن غیر ممکن است، زیرا می‌‌تواند عواقب سنگینی برای کشور داشته باشد.
 چرا جنگ؟
در جنگ‌های جدید همیشه پای آب در میان خواهد بود. همان طور که در این منازعه خونبار یک هفته ای که منجر به کشته و مجروح شدن ده ها نفر  شد، آب نقش اول را بازی می‌‌کرد. درگیری بین دو همسایه بازمانده از جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی هفته گذشته پس از آن آغاز شد که مقامات تاجیکستان تصمیم گرفتند برای نظارت بر تأسیسات آبرسانی باقی مانده از دوره اتحاد جماهیر شوروی در مرز با قرقیزستان، در منطقه روستایی «کوک تاش» دوربین‌های امنیتی و نظارتی نصب کنند. این در حالی است که هر دو کشور که با وجود گذشت 30 سال از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال یافتن فاقد مرزبندی‌های قانونی و رسمی در برخی مناطق هستند، ادعای مالکیت بر این تأسیسات را دارند. به گزارش سایت شبکه خبری «الجزیره»، اقدام تاجیکستان با واکنش ساکنان قرقیز در این منطقه روستایی مواجه شد. آنان در اعتراض به این عمل تلاش کردند با پرتاب سنگ مانع کار این دوربین‌های نظارتی شوند. همین کافی بود تا جرقه نزاعی خونین را بین مردم و نیروهای امنیتی دو کشور روشن کند. نزاعی که در آن مردم دو کشور به سمت یکدیگر سنگ‌پرانی می‌‌کردند و سربازان آنها به سمت یکدیگر خمپاره شلیک می‌‌کردند. این درگیری‌ها، 49  کشته برجا گذاشت. قرقیزستان اعلام کرده، در نتیجه این درگیری‌ها حداقل 34 شهروند این کشور که به جز سه نفر همگی نظامی بوده‌اند، کشته شده و 132 نفر نیز زخمی شدند. قرقیزستان همچنین خبر داده، یک ایستگاه مرزی این کشور و خانه شماری از شهروندان آن به آتش کشیده شده است. در همین حال منابع محلی تاجیکستان هم خبر داده‌اند 15 نفر از شهروندان این کشور جان خود را در این درگیری‌ها از دست داده‌اند. 4 نفر از این افراد مرزبان بوده‌اند. تاجیکستان همچنین خبر داده یک پل این کشور در گلوله باران نیروهای قرقیزستانی آسیب جدی دیده است.