با بحران کرونا چاره ای جز افزایش پهنای باند نیست

قاسم مجدی
کارشناس فضای سایبر
شاید بتوان از عصر بحران کرونا به عنوان نقطه ای عطفی در تحولات مختلف جامعه ایران نام برد، عصری که به خاطر محدودیت های اجباری که برای  حفظ سلامت جامعه ایجاد شده خود تحولات عمیقی را نیز در ابعاد مختلف زندگی روزمره ما سبب
شده است.
نمی توان از اینترنت بطور کلی و شبکه های اجتماعی بطور خاص در این میان صحبت به عمل نیاورد. ما در دورانی به سر می بریم که به خاطر جبر پیش آمده، جامعه برای ادامه داشتن سرزندگی و پویایی در ابعاد مختلف، دنبال راه حلی می‌گشت که این راه حل در دنیا از طریق بستر اینترنت فراهم شده است. به ناگاه خیل عظیمی از ابعاد جامعه که تاکنون به نوعی ارتباط نزدیکی هم با تکنولوژی و اینترنت نداشتند، برای حفظ و بقای خود، به بسترهای اینترنت روی آوردند.  برای نشان دادن اهمیت موضوع واقعاً نیاز به آمار و نمودار نیست بطوری‌که در کوچه، بازار، در خرید، آموزش و غیره همه ما آثار و ابعاد حضور اینترنت را کاملاً لمس کرده‌ایم.
در هر خانه ای حداقل یک نفر در حال استفاده از اینترنت و شبکه های اجتماعی است که یا دانش آموز هستند برای آموزش، یا کارمند هستند برای دورکاری یا دارای کسب و کارهای مختلف هستند که خدمات ارائه می دهند. یا پدربزرگ و مادربزرگ‌هایی هستند که محیط جامعه برایشان به شدت خطرناک است و در حال استفاده از اینترنت و ابزارهای شبکه‌های اجتماعی برای رفع نیازهای خود و یا گفت وگو با فرزندان
خویش هستند.
ما در شرایط واقعاً حساس و بحرانی هستیم و این بستر اینترنت یعنی همان افزایش پهنای باند است که توانسته کمبودهای مختلف را با راه حل‌های خود به نوعی پاسخ بدهد، پس در ضرورت استفاده از اینترنت و شبکه های اجتماعی نمی‌توان سخنی بیشتر از این به میان آورد.
اما وقتی که در جامعه ای قبل از بحران کووید 19، به بحث اینترنت و بسترهای شبکه های اجتماعی فقط به صورت قهری ورود می کرد و هیچ گاه به آن به‌عنوان فرصت نگاه نمی‌شد، باوجود تاکیدات مقام معظم رهبری در خصوص اهمیت فضای مجازی و شبکه های اجتماعی ، هیچ گاه به درستی برنامه ریزی نشده و اگر هم اتقافی افتاده جوابگوی نیازهای حاکمیتی و همچنین نیازهای جامعه نبوده است.
حال در مقطعی که اصرار پروتکل‌های بهداشتی بر رعایت فاصله اجتماعی است و از طرفی به خاطر محدودیت های دولت در حمایت از اقشار مختلف جامعه که تحت تأثیر بحران کووید 19 قرار گرفته، آیا درست است که به جای تسهیل در زندگی مردمان جامعه، تنش و اضطراب در میان اقشار مختلف جامعه که به نوعی فعالیت‌شان محتاج اینترنت و پهنای باند مناسب است، ایجاد کنیم؟
همه می دانیم در حوزه اینترنت و شبکه های اجتماعی که عموماً مردم از آن استفاده می کنند، دچار کمبودهای شدید هستیم. گرچه در دولت آقای روحانی اقدام‌هایی در جهت بهبود فضای کسب و کار و همچنین شبکه ملی اطلاعات انجام شده است ولی باید بخاطر داشته باشیم فناورهای موجود در بستر اینترنت حاصل انباشت شرکت‌های دنیا  بوده‌اند که سال ها تحقیق و بررسی کرده‌اند و با شناخت از کاربران خود توانسته‌اند در میان جوامع مختلف
گسترش پیدا کنند.
پس نباید انتظار داشته باشیم ظرف مدت کوتاهی بتوانیم بازار آنها را بگیریم و مردم را به استفاده از محصولات دیگر اجبار کنیم. اینکه، با ایجاد محدودیت در توسعه ندادن پهنای باند و محدودیت در استفاده جامعه از امکانات شبکه های اجتماعی و اینترنت، راه حل مسأله جامعه ما نیست. در واقع پاک کردن صورت مسأله به‌جای دادن جواب
 مناسب است.
به عبارتی دیگر وقتی صحبت از افزایش پهنای باند می‌کنیم به این معنا است خدماتی که می گیریم چه بخواهیم، چه نخواهیم خارج از مرزهای ماست و ما از آن خدمات برای آموزش، برگزاری وبینارها، کسب و کارها و ... استفاده می کنیم. باید گفت پهنای باند ما قبل از شیوع بیماری کرونا برای جامعه‌ای معین، مشخص بود، چرا که تعداد افرادی  که در کشور درگیر شبکه های اجتماعی و بستر اینترنت بودند، به اندازه وضعیت کنونی ما نبود؛ مدارس و دانشگاه ها و ... کمتر درگیر استفاده از بستر اینترنت بودند و بیشتر جنبه سرگرمی داشت ولی با بحران کرونا و محدودیت‌ها مردم بیش از پیش به استفاده از اینترنت روی آوردند تا آموزش و دورکاری و ... شکل بگیرد.  بنابراین وقتی جمعیت زیادی از بستر اینترنت استفاده کنند اگر پهنای باند افزایش نیابد، همه کارها دچار اختلال می شود.
وقتی ترافیک استفاده از اینترنت چند برابر شده است، و چاره‌ای به جز افزایش پهنای باند وجود ندارد ولی اگر سرویس دهی در داخل کشور بود کمتر دچار مشکل پهنای باند بودیم. باید قبول کنیم ابزارهای های لازم در داخل کشور به اندازه کافی فعلاً وجود ندارد، ناگزیر هستیم برای ادامه  فعالیت جامعه در ابعاد مختلف پهنای باند را
 افزایش دهیم.
خلاصه، خیلی از مردم در همین شبکه‌های اجتماعی در حال کسب درآمد هستند، پس وقتی نمی‌توانیم حمایت مناسب از این اقشار انجام دهیم، نباید با اقدامات سلبی سبب نگرانی و ایجاد دلهره در کسب و کارها شویم. جامعه به اندازه کافی از تحریم‌ها رنج می‌برد، سعی کنیم دغدغه خود را با کمترین تأثیرات بر منافع ملت رفع کنیم. باید دنیای مجازی و دیجیتال را بشناسیم این اولین و آخرین مسأله ما نخواهد بود، پس باید با برنامه عملیاتی و مناسب در جهت رفع دغدغه‌های بجای خود بود و این کار از طریق جامعه متخصصان
 انجام داد.