تلاش درجهت ارتقای کیفی ارکستر

نصیر حیدریان
موسیقیدان و رهبر ارکستر
تشکیل شورای هنری اتفاق مهمی برای هرارکستر است و می‌تواند در پیشبرد اهداف درست و ارتقای سطح ارکسترها نقش بسزایی داشته باشد، بنابراین ایجاد این شورا الزامی است چرا که در این مجموعه که متشکل از موزیسین، آهنگسازو حتی رهبرارکستر است به نکات و نظرات مهمی پرداخته می‌شود و تصمیم گیری‌هایی صورت می‌گیرد که درست یا نادرست بودن آن قطعاً درآینده ارکستر تأثیرگذارخواهد بود و این مسئولیت سنگینی است که برعهده شورای هنری قرار دارد و باید این نگاه عادلانه همواره در این شورا دیده شود. البته تشکیل شورای هنری تنها منوط به ایران نبوده و در کشورهای اروپایی هم به‌همین صورت است. اما نکته مهم این است که دراین مجموعه هنری باید نمایندگانی از نوازندگان ارکستر حضور داشته باشند به این دلیل که این نوازندگان تمام وقت درهمراهی با رهبر ارکستر(ثابت یا میهمان) فعالیت می‌کنند و این ارتباط نزدیک و تنگاتنگ می‌تواند در ارزیابی عملکرد آن رهبر بسیار مهم باشد اما مدیرهنری یا اعضای شورا همیشه و درهرساعت در کنار ارکستر حضور ندارد، بنابراین انتخاب یک نماینده ازنوازندگان ارکستر درکمک‌رسانی به مشکلات و مسائل ارکستر بویژه انتخاب یک رهبراصلح، کاربلد و حتی بااخلاق بسیارمورد اهمیت است. نکته دیگر انتخاب رهبر ارکستر است که با مشورت اعضای شورای هنری صورت‌می‌گیرد، رهبری که در رأس ارکستر قرار دارد و در ارتقای سطح ارکستر بی‌تأثیر نخواهد بود. به عقیده من مسئولان این امر باید بدانند و آگاه باشند رهبری برای ارکستر انتخاب شود که دوره دانشگاهی و رشته رهبری را به‌طور کامل گذرانده باشد و علاوه بر دانش و آگاهی بالا، تجربه رهبری یک ارکستر را هم داشته باشد نه به صرف اینکه تنها نسبت به این هنر آشنایی دارد برای یک ارکستر انتخاب شود و این لطمه بزرگی به ارکستر است.
نکته دیگر اینکه اگر برنامه‌ریزی شورای هنری تنها انتخاب رهبران میهمان باشد، باید در این زمینه تحقیقات و بررسی‌های درستی انجام بگیرد تا رهبرانی توانمند و شایسته انتخاب شوند و این مسئولیت را برعهده بگیرند. مسأله دیگر این است که اگر ارکستر به‌هر دلیل تا مدت‌ها رهبر دائم نداشته باشد، باید در انتخاب و حضور رهبران میهمان هیچ وقفه‌ای صورت نگیرد تا فاصله و خللی در تمرینات ارکستر به‌وجود نیاید، البته اغلب ارکستر‌های دنیا با رهبر دائمی اداره می‌شوند چرا که رهبر میهمان نمی‌تواند یک برنامه سالانه برای ارکستر ارائه کند و تنها برای قطعاتی که قرار است اجرا شود برنامه‌ریزی می‌شود و البته آن هم با تصمیم رهبر دائم است.
مشکل ما در ایران نبود یک آکادمی رهبری است تا وابسته به رهبران حرفه‌ای خارج از ایران نباشیم. ما در زمینه تربیت رهبر ارکستر چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب کوتاهی و بی‌توجهی بسیاری داشته‌ایم و یکی از آرزوهای من این است در ایران آکادمی رهبری تأسیس کنم تا رهبران خوب تربیت شوند و کیفیت کاری ارکستر ارتقا پیدا کند. البته هر بار که به ایران می‌آیم، مستر کلاس رهبری برگزار می‌کنم و این کار را جزو وظایف خود می‌دانم.