رازهای دریا در سینه ملوانان سنتی بوشهر

فراموشی میراث دریانوردی ایرانی در تنگنای معیشت



زهره توکلی
خبرنگار
با یک نگاه به آب می‌فهمند که در کجای خلیج فارس و دریای عمان اند. امروز موج می‌آید یا نه، از کدام مسیر و کجا کالا ارزانتر و مسیر کوتاه‌تر است و... گویی دریا رازی برای آنها ندارد. دانش و  تجربه‌های دریا نوردان و ملوانان گناوه و بوشهر در هیچ دانشکده علوم دریایی و دریا نوردی به‌ دست نیامده است، نسل در نسل و از زمانی که چشم گشوده‌اند افق باز دریا آنها را به سوی خویش خوانده است. در مناطق بندری استان بوشهر از کارخانه، صنایع پتروشیمی یا حتی زمین‌های حاصلخیز کشاورزی، دامپروری و... خبری نیست . تمامی حرفه‌های فعال در بنادر این استان به طور مستقیم و غیرمستقیم زیرمجموعه و وابسته به دریا و دریانوردی است. این وابستگی اقتصادی در این روزها که مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم و افزایش نرخ ارز به همراه کرونا و محدود شدن ارتباطات تجاری فراگیر شده است به وضعیت اقتصادی مردم منطقه آسیب زیادی زده است.
رئیس هیأت مدیره اتحادیه لنج داران و حمل‌ونقل دریایی استان بوشهر در گفت‌و‌گو با «ایران» در این باره می‌گوید: طی سال‌های پس از انقلاب اسلامی در استان بوشهر که استانی زرخیر و آرمیده بر بستر نفت و گاز است و نیز بخش قابل توجهی از صادرات نفتی و گازی از این استان صورت می‌گیرد، هیچ جایگزینی برای شغل دریانوردی برای مردم این مناطق استان در نظر گرفته نشده است و تا 90 درصد معیشت مردم به دریا و تجارت دریایی با لنج‌های سنتی گره خورده است.
سیدعلی موسوی گمارانی می‌افزاید: مردم در بنادر این استان با اندک سرمایه‌های شخصی خود و بدون استفاده از تسهیلات دولتی، لنج‌های سنتی را به‌صورت فردی یا مشارکتی برای امرار معاش ساخته‌اند که حکم کارگاه‌های زود بازده را دارند.
وی با بیان اینکه در مجموع در استان بوشهر حدود 5هزار لنج سنتی وجود دارد که حدود 70هزار نفر را به‌صورت مستقیم مشغول به کار کرده است، تصریح می‌کند: در بندری نظیر بندر گناوه، بیش از یکهزار شناور سنتی فعال است که این تعداد ناوگان سنتی در هیچ کدام از دیگر بنادر ایران و حتی بنادر حاشیه خلیج فارس دیده نمی‌شود اما هیچ زیرساختی برای آنها ایجاد نشده است و به جای آن مصوباتی بدون همفکری و نظرخواهی از قشر ملوان، اتحادیه و نمایندگانشان برای آنها در نظر گرفته شده که در برخی حتی قابلیت اجرایی هم ندارند.
وی اضافه می‌کند: مصوبه اخیر درخصوص کالاهای ته لنجی موجب شده سفرهای سالی 6مرتبه لنج داران سنتی به 2 سفر کاهش یابد. در این مصوبه نام 100 قلم کالا برده شده اما بسیاری از اقلامی که واحدهای صنفی آنها در این بندر فعال است، جزو این مصوبه نیست به‌خاطر همین بسیاری از واحدهای صنفی و مغازه‌ها در این بنادر مجبور به تعطیلی شدند.
 فروش گازوئیل با قیمت بنزین هواپیما به لنج‌داران
موسوی گمارانی با اشاره به سردرگمی مردم جنوب در بخش حمل‌ونقل دریایی و لنج داران سنتی می‌گوید: به طور مثال کفش و پوشاک در اقلام کالاهای مصوب  نیست اما گمرک می‌گوید این اقلام را بیاورید، لنج داران هم می‌آورند ولی در مسیر برگشت، گشت‌های دریابانی آنها را متوقف می‌کنند و این کالاهای ته لنجی را به‌عنوان قاچاق حساب می‌کنند، از طرف دیگر اقلام دیگری نظیر میوه خشک در این مصوبه آمده که از قبل نیز معاملاتی برای آنها در این بنادر انجام نمی‌شد و کاربرد و استفاده‌ای در این بندر نداشته است.
وی، گران بودن سوخت را از دیگر مشکل عمده لنج داران سنتی عنوان می‌کند و می‌افزاید: هم اکنون سوخت گازوئیل برای لنج داران سنتی، لیتری حدود 8هزار تومان است که گویی بنزین هواپیما می‌خرند. سوخت مصرفی این قشر آزاد و به‌صورت بانکرینگ است یعنی مطابق با قیمتی که صاحبان کشتی‌های کشورهای خارجی، از ایران می‌خرند.
رئیس هیأت مدیره اتحادیه لنج داران و حمل‌ونقل دریایی استان بوشهر با مقایسه درباره حجم کالاهای حمل‌ونقل شده دراین بنادر می‌گوید: حجم کالاهای ملوانی و ته لنجی‌هایی که به‌صورت سالانه و حتی با انجام 6 سفر وارد می‌شود به اندازه واردات کالاهای یک روز گمرکات بزرگ کشور نیست.
موسوی گمارانی می‌افزاید: افزایش قیمت ارز و به‌دنبال آن افزایش قیمت سوخت مصرفی آنها، شیوع ویروس کرونا آنها را زمینگیر کرده و محدودیت برای آوردن برخی کالاها، آنها را با مشکل مواجه کرده است. وضعیت بازار بسیار نابسامان شده به طوری که 7هزار واحد صنفی با پروانه و حدود 4هزار واحد صنفی بدون پروانه که در گناوه معاملات سنتی دارند، امروز دچار مشکل شده‌اند و این مشکلات منجر به تعطیلی اغلب مغازه‌ها شده است.
وی به اهمیت موضوع دریابانی این لنج داران اشاره می‌کند و می‌گوید: لنجی که طبق مانیفست بار را قانونی حمل‌ونقل می‌کند نباید متوقف شود چون وقتی لنجی متوقف می‌شود باید به مبدأ برود و آنجا شاید ماه‌ها طول می‌کشد که برگشت داده شود لذا ممکن است کالا از بین برود و این مشکل بزرگی است که لنج داران سنتی با آن روبه رو هستند.
 قدر تجربه‌های سنتی ملوانان را بدانیم
رئیس هیأت مدیره اتحادیه لنج داران و حمل‌ونقل دریایی استان بوشهر با اشاره به مشکلات کمبود امکانات فرهنگی و شهری در این بنادر می‌گوید: ما به این مرزنشینان و ملوانان با تجربه نیاز داریم چون ناخداها و ملوانانی در این بنادر هستند که فقط با نگاه کردن به آب خلیج فارس و بدون استفاده از هیچ گونه دستگاه پیشرفته و... می‌توانند بگویند در چه نقطه جغرافیایی قرار دارند، عمق آن قسمت از دریا چند متر است و حتی وضعیت صخره‌های زیر آب را هم می‌توانند حدس بزنند پس باید از این افراد باتجربه استفاده و آنها را یاری کرد.
وی اضافه می‌کند: این مرزنشینان و ساحل نشینان از شغل اجدادی و از درآمد محدود امرار معاشی که دارند، راضی هستند هم اکنون منتظر نگاه پدرانه مسئولان هستند و باید دولتمردان به آنها توجه ویژه‌ای کنند چون اگر حرفه آنها متوقف شود نخستین و کوچکترین مشکلی که ایجاد می‌شود این است که این مرزها و سواحل از سکنه، خالی می‌شود.
موسوی گمارانی  اظهار می‌دارد: در شرایطی قرار داریم که یا تحریم شده‌ایم یا در حال تحریم‌های جدید هستیم اما این افراد بدون واسطه و رابطه با لنج‌های سنتی وارد کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌شوند و مواد اولیه کارخانه‌های کشور را تهیه می‌کنند بنابراین باید همفکری کرد که از این ناوگان سنتی که بدون رابطه و ضابطه، تحریم‌ها را دور می‌زند بهره برد و نیازمندی‌های کشور نظیر نیازهای دارویی و... را که تولید ملی آن در کشور وجود ندارد، از طریق آنها فراهم کنیم.

نیم نگاه

رئیس هیأت مدیره اتحادیه لنج داران و حمل و نقل دریایی استان بوشهر: در بندری نظیر بندر گناوه، بیش از یکهزار شناور سنتی فعال است که این تعداد ناوگان سنتی در هیچ کدام از دیگر بنادر ایران و حتی بنادر حاشیه خلیج فارس دیده نمی شود اما هیچ زیرساختی برای آنها ایجاد نشده است و به جای آن مصوباتی بدون همفکری و نظرخواهی از قشر ملوان، اتحادیه و نمایندگانشان برای آنها در نظر گرفته شده که در برخی حتی قابلیت اجرایی هم ندارند



آدرس مطلب http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7501/11/561436/0
ارسال دیدگاه
  • ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
  • دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
  • از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
  • دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
captcha
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
ویژه نامه ها