پای تئاتر ایستاده‌ایم

آرش دادگر
کارگردان تئاتر
شرایط سخت و مبهم است. مبهم از این نظر که امیدواریم اتفاق بدی نیفتد و تمام موازین و استانداردهای بهداشتی را هم رعایت می‌کنیم تا کوچک‌ترین مشکلی برای کسی به‌وجود نیاید. این وضعیت تنها مخصوص کشور ما و تئاتر ما نیست و در حال حاضر تمام دنیا همین شرایط را تجربه می‌کنند. آنها بدرستی به این مسأله می‌اندیشند که قرار نیست با وجود کرونا برویم در غارها پنهان شویم بلکه باید با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی به کار خودمان ادامه بدهیم و وجوه تفکیک‌ناپذیر از زندگی را تعطیل نکنیم. برخی دوستان و همکاران سؤال می‌کنند که خب مگر چه می‌شود یک‌سال تئاتر نداشته باشیم؟ جواب ساده است: مسأله فقط یک سال تعطیل کردن تئاتر نیست و شرایط هنر تئاتر در این سرزمین، با شرایط تئاتر در کشورهای پیشرفته بسیار متفاوت است و در سرزمین ما جامعه فرهنگ و هنر باید به فکر خودش باشد وگرنه معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظار خواهد داشت. اینجا ما به‌هیچ‌عنوان نمی‌توانیم مطمئن باشیم که اگر یک‌سال کار نکنیم، زیرساخت‌های‌مان کمافی‌السابق سرجای خود محکم و استوار باقی خواهند ماند. به همین دلیل است که کار می‌کنیم و تلاش می‌کنیم تا بتوانیم شرایط را مساعد نگه داریم. به هر صورت چندماهی است که این ویروس بی‌رحمانه می‌تازد و در چنین دوره‌ای که این‌همه ترس و استرس وجود دارد شاید هنر تئاتر بتواند حتی برای لحظاتی آرامش، امنیت و حس لذت را دوباره به مردم برگرداند. امروز تئاتر دیدن یک تصمیم شخصی است. من از استقبال مردم از اجرای «ادیسه 2020» با توجه به شرایط راضی هستم و با سابقه‌ ذهنی از کارهایی که پیش از «ادیسه» روی صحنه رفته بودند و به‌دلیل حضورنداشتن تماشاگر مجبور به تعطیلی شدند می‌توانم بگویم دیدن تماشاگرانی در سالن چهارسو برایم خوشحال کننده است. تئاتر اگر قرار بود ممری برای درآمدزایی تجاری من باشد قطعاً با شکست مواجه می‌شدم چون طبیعی است که برگشت مالی ندارد. این حرفه من است و البته که درآمدزایی‌اش هم مهم است اما سودی به دست نمی‌آید و مسأله اصلی من هم نیست و پیش از همه اینها مخاطب از هر چیزی برای من مهم‌تر است. تئاتر یک هنر است نه حتی عشق و وظیفه. ما نمی‌توانیم به یک نقاش بگوییم نقاشی نکن چون کسی تابلو نمی‌خرد یا به قول جبران خلیل جبران می‌توانند بگویند سازهای خود را در نمد بپیچید و استفاده نکنید اما نمی‌توانید به چکاوک بگویید نخوان. این نکته را هم مطرح کنم که برخلاف بسیاری، من موافق افزایش قیمت بلیت‌ تئاتر نیستم بلکه معتقدم در چنین شرایطی حمایت می‌تواند به حفظ گروه‌های تئاتری و اجراها و اعتماد گروه‌های تئاتری کمک کند و اگر این حمایت اتفاق نیفتد تلاش ما هم بیهوده خواهد بود. آن‌طور که ما شنیده‌ایم قرار است مقداری از تئاتر حمایت شود اما متأسفانه در بوروکراسی‌های اداری و دستوری همچنان گیر کرده و آن‌چنان که باید و شاید جامه عمل به خود نپوشیده است. ما و تماشاگران حرفه‌ای تئاتر کار خود را انجام می‌دهیم و در این شرایط پای تئاتر ایستاده‌ایم و فشارها را تحمل می‌کنیم و انتظار داریم مدیران فرهنگی ما هم وظیفه خود را انجام بدهند.‌