«ایران» از چرایی سفر جوزپ بورل به تهران و از سرگیری مذاکرات گزارش میدهد
تقلای غرب پس از خاموش شدن دوربینهای برجامی
گروه سیاسی/ پس از پایان سفر مسئول سیاست خارجی و امور امنیتی اتحادیه اروپا به تهران و گفتوگوهای چندین ساعته با مقامات کشورمان، خبر شروع مذاکرات رفع تحریم بار دیگر رسانهای شد. این وضعیت در حالی است که مذاکرات برای رفع تحریم و پایبند کردن ایالات متحده به تعهدات خود از آذرماه 1400 توسط دولت جدید ایران پیگیری شد و تا اسفندماه ادامه داشت. وقفه پیش آمده در مذاکرات باعث شد از همان زمان تاکنون، رایزنیها به صورت تلفنی و حضوری اما با واسطه اتحادیه اروپا انجام شود. نگاهی به روند مذاکرات و صحبتهای اخیر بورل نشان میدهد علاوه بر آنکه اقدامات روبه جلوی ایران پس از قطعنامه سیاسی شورای حکام منجر به جدیتر گرفته شدن مذاکرات از سوی غربیها شده است، آنها به بازی تکراری خود یعنی تعیین تلویحی ضربالاجل نیز روی آوردهاند تا شاید بتوانند در میدان دیپلماسی از آن سوء استفاده نمایند.
چرا غرب به میز مذاکره بازگشت؟
کشورهای غربی بیش از سه ماه است که با فرسایشی کردن مذاکرات باعث شدهاند نتایج گفتوگوها در ابهام قرار بگیرد. رد طرحهای ابتکاری ایران از سوی امریکا و اصرار بر درخواستهای غیرقانونی و فرابرجامی ایالات متحده نیز این مسأله را مبهمتر کرده است. اما سفر عجولانه بورل و مورا به تهران پس از دیدار با رابرت مالی نشان میدهد که اتفاقی منجر به تغییر رویه آنها شده و باعث شده وقفهای که بسیاری از آن به عنوان بنبست در مذاکرات یاد میکردند به پایان برسد.
با پیگیری قطعنامه سیاسی و ضدایرانی شورای حکام که با وجود رأی منفی روسیه و چین و رأی ممتنع هند، پاکستان و لیبی به تصویب رسید، ایران محدودیت در نظارتهای فراپادمانی را در دستورکار خود قرار داد. به این صورت که اگر تا پیش از این «دوربینهای فراپادمانی» به ضبط تصاویر به صورت آفلاین مشغول بودند و تصاویر آنها در صورت توافق احتمالی در اختیار آژانس قرار میگرفت، دیگر حتی به صورت آفلاین نیز به کار خود ادامه نمیدهند و آژانس در هیچ شرایطی به آنها دست نخواهد یافت. اقدام ایران در ضبط تصاویر توسط دوربینهای برجامی تنها به دلیل نشان دادن حسن نیت کشورمان در روند مذاکرات صورت گرفته بود که پس از صدور قطعنامه دیگر دلیلی برای ادامه آن وجود نداشت. این اقدام متقابل ایران در برابر تحرکات ضددیپلماتیک باعث شد غرب متوجه این مسأله باشد که دستش برای هر اقدامی باز نیست.
اعتراف بورل
همین مسأله باعث شد بورل پس از دیدارهای خود در تهران با سؤالات خبرنگاری روبهرو شود که از وی پرسید: «سه ماه مکث نیست؟ سه ماه خیلی بیشتر از مکث است. چرا قبل از قطع شدن دوربینها در سایتهای ایرانی اقدامی نکردید؟ حالا چه چیزی تغییر کرده است؟ اینکه شما اینجا هستید و مذاکرات از سر گرفته میشود خبر بزرگی است. اما قبل از این چرا اقدامی نکردید؟» اما جواب بورل نشان میدهد که پاسخهای قاطعانه ایران پس از اقدامات ضدایرانی در آژانس منجر به آن شده تاغرب تنها راه دسترسی به حل مسأله را میز مذاکره ببیند. بورل در پاسخ گفت: «من میتوانستم قبل از قطعنامه این کار را انجام دهم، اما احساس فوریت هنوز وجود نداشت. در حال حاضر این فوریت احساس میشود.»
تکرار تاکتیک شکست خورده
اما بورل علاوه بر این سخنان تلاش داشت وانمود کند که فرصت نیز برای رسیدن به توافق بسیار اندک است. او به سخنان خود با همتای امریکاییاش اشاره کرد و گفت به او اعلام کرده است: «اگر به همین منوال ادامه دهیم، بازی تمام شده است. اگر یک یا دو هفته دیگر اجازه دهیم دوربینها خاموش بمانند، آژانس بینالمللی انرژی اتمی کنترل اتفاقات را از دست میدهد و دیگر نمیتوانیم پشت میز بنشینیم.» شواهد البته نشان میدهد این صحبت نیز از جنس سخنانی است که قبلاً از سوی مقامات غربی تحت عنوان ضربالاجل مطرح شده است. نزدیک به شش ماه قبل بود که آنتونی بلینکن مدعی شده بود «زمان برای رسیدن به توافق بسیار محدود است.» همچنین رابرت مالی نماینده امریکا در وین نیز همان زمان در گفتوگو با سیانان از «کمبود زمان و رو به اتمام بودن آن» سخن گفته بود، موضعی که البته توسط سه کشور اروپایی نیز پیگیری میشد. ایران با تأکید بر اینکه زیر بار تعیین ضربالاجلهای خیالی نخواهد رفت همان زمان اعلام کرد تنها به توافقی رضایت خواهد داد که ضمن رفع مؤثر تحریمها، تضامین و راستیآزمایی در آن در نظر گرفته شود؛ حال این توافق میتواند در زمانی کوتاه به دست آید یا نیاز به مذاکراتی بیشتر داشته باشد.
زبان زور و تهدید بیفایده است
در همین راستا وبسایت شبکه الجزیره به نقل از یک مقام ایرانی بدون ذکر نام او درخصوص سفر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران گفت که گفتوگوها با او صریح، عمیق، مفصل و با احساس مسئولیت بالایی همراه بود. این مقام ایرانی افزوده است: «نمیتوان با تحریم و تهدید و زبان زور ایران را تسلیم کرد و این روشها بی فایده است. سعی داریم توافقی قوی انجام دهیم و این موضوع به این بستگی دارد که واشینگتن منافع ملی ما را به رسمیت بشناسد.» او همچنین گفت که به احتمال زیاد مذاکرات در یکی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به جای شهر وین آغاز شود و در این میان شانس قطر برای میزبانی مذاکرات بیشتر است.
حالا باید دید آیا امریکا در مذاکرات آتی به اجرای کامل توافق، رفع مؤثر تحریمها و همچنین رفع نگرانیهای ایران که مورد حمایت کشورهای عضو برجام نیز هست احترام خواهد گذاشت و گذشته خود را جبران خواهد کرد یا خیر.
گزارش باقری به مجلس از روند پیشرفت مذاکرات
سفر بورل ابتکار شکلی در روند مذاکرات بوده است نه محتوایی
سخنگوی فراکسیون مستقلین ولایی با اشاره به جلسه دیروز این فراکسیون با رئیس هیأت مذاکره کننده ایران در مذاکرات هستهای گفت که علی باقری در این جلسه ضمن ارائه گزارشی از روند پیشرفت مذاکرات بیان کرد که سفر مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا ابتکار شکلی در روند مذاکرات بوده است نه محتوایی. محمدعلی محسنی بندپی در گفتوگو با ایسنا در توضیح جلسه فراکسیون مستقلین ولایی با علی باقری رئیس تیم مذاکره کننده هستهای، گفت: فراکسیون مستقل ولایی طبق روال هر یکشنبه جلسهای را تشکیل داد که این بار میهمان جلسه آقای باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه و رئیس هیأت مذاکره کننده بود. ایشان گزارشی از وضعیت مذاکرات و روند پیشرفت آن را ارائه کرد.
این نماینده مجلس اضافه کرد: در این جلسه آقای باقری به سؤالات نمایندگان پاسخ داد و تأکید داشت که دولت پایبندیاش را به اصول ثابت کرده و در مسیرش ثابت قدم است. دولت تلاش کرده اقتصاد معیشتی را به برجام گره نزند. وی همچنین گفته است که آقای باقری اطمینان داده روند مذاکرات تحت کنترل هیأت مذاکره کننده است. این نماینده مجلس گفت اعضای فراکسیون این موضوع را مطرح کردند که باید به طور شفاف مشخص شود چه زمانی تکلیف برجام مشخص میشود اما آقای باقری گفته است که مذاکرات دو طرف دارد و طرفین باید با هم به توافق برسند. در نهایت هم آقای باقری به این نکته اشاره داشت که سفر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ابتکار شکلی و نه محتوایی در روند مذاکرات است و ارتباطی به محتوای برجام ندارد.
روز گذشته با قرائت یادداشت معاون پارلمانی سازمان برنامه و بودجه در صحن علنی بهارستان مطرح شد
تأکید مجدد بر موضع اجماعی دولت و مجلس درباره حذف ارز ترجیحی
گروه سیاسی/ روز گذشته مطابق معمول دستور کارهای از پیش تعیین شده در صحن علنی مجلس، بررسی شد. همچنین خبرگزاریها به نقل از یک عضو هیأترئیسه مجلس از درخواست نمایندگان برای استیضاح وزرا از جمله وزرای صمت، کشور، راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی خبر دادند.
به گزارش فارس، حسینعلی حاجیدلیگانی در نشست خبری عصر شنبه پیرامون استیضاح وزیر صمت گفت: تا الان ۵ تقاضا برای استیضاح وزرا آمده است که مورد اول آن وزیر صمت است، البته ۲ دسته امضا آمده بود که برای بررسی به کمیسیون ارجاع داده شد و هنوز از عدد نیفتاده و نیاز است کمیسیون این هفته بررسیها را انجام دهد و زمانی که در صحن اعلام وصول شد، حتی اگر عدد آن کم شود از دستور خارج نخواهد شد. هیأترئیسه مجلس همچنین روز گذشته سؤال نماینده آبادان از وزیر بهداشت را اعلام وصول کرد.
تهدید پیامکی وزیر صمت؟
استیضاح وزیر صمت امروز (دوشنبه) در حالی قرار است در کمیسیون صنایع با حضور فاطمیامین و نمایندگان خواستار استیضاح به بحث گذاشته شود که عصر شنبه خبرگزاری فارس از ماجرای تهدید پیامکی وزیر صمت برای انتصاب مدیر یک شرکت خبر داده بود. در این خبر تصریح شده بود که «2 نفر از نمایندگان مجلس پس از اعمال فشارهای متعدد به فاطمیامین و به نتیجه نرسیدن، بهتازگی در قالب پیامکی تهدیدآمیز، با وی اتمام حجت کردهاند که باید گزینه آنها در شرکت صنعتی و معدنی چادرملو (که بنگاه اقتصادی با گردش مالی سنگین است) به عنوان مدیر منصوب شود.» خبر اعمال فشار و درخواستهای برخی نمایندگان صبح دیروز از سوی وزیر صمت که در جلسه کمیسیون اصل 90 مجلس حضور یافته بود، تأیید شد. پس از آن جمعی از نمایندگان نیز در نامهای به محمدباقر قالیباف رئیس مجلس، خواستار بررسی فوری صحت و سقم اعمال فشار خارج از قانون 2 نماینده به وزیر صمت درباره انتصاب برخی افراد در شرکتی خاص و ارتباط احتمالی این موضوع به مسأله پیگیری استیضاح فاطمیامین شدند. در همین راستا، خبرگزاری مجلس به نقل از علی جدی، نایبرئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: «آقای فاطمیامین، وزیر صمت در نشست امروز (یکشنبه) کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، تهدید پیامکی نمایندگان برای انتصاب افراد را تکذیب و بیان کرد؛ ممکن است پیشنهادهایی از سوی نمایندگان یا سایر افراد مطرح شود، اما این پیشنهادها به معنای تهدید نیست.»
قالیباف: شهید بهشتی اجازه تعدی به حقوق اساسی مردم را نمیداد
جلسه علنی مجلس شورای اسلامی روز گذشته با نطق پیش از دستور محمدباقر قالیباف به مناسبت هفته قوه قضائیه و فرا رسیدن سالروز شهادت مظلومانه شهید بهشتی و یارانش آغاز شد. رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه شهید بهشتی عمر خود را در راه ترویج فهم عالمانه از دینداری و انقلابیگری صرف کرد و در این راه هم با افراط و هم با تفریط مبارزه کرد، گفت: او از آن جهت که نماد بارز انقلابیگری عقلانیتمحور و عدالتمحور بود و یک قدم از آرمانهای انقلاب کوتاه نمیآمد و به احدی اجازه تعدی به حقوق اساسی مردم را نمی داد، همزمان مغضوب استکبار خارجی، منافقین، ضدانقلاب داخلی و مقدسمآبهایی که با تظاهر به سوپرانقلابی بودن در برابر باور عمیق شهید بهشتی به مردم و اعتقاد قلبی او به ملت و حراست او از حقوق مردم، خود را ناتوان میدیدند، شد. وی همچنین در ادامه، تحولات دستگاه قضا در مسیر اجرای اهداف سند تحول قضایی را در دوره جدید امیدآفرین و گرهگشا توصیف کرد.
اعلام موضع درباره حذف ارز ترجیحی
موضع اجماعی دولت و مجلس درباره حذف ارز ترجیحی روز گذشته مجدداً مورد تأکید قرار گرفت. این موضوع پس از آن مطرح شد که برخی رسانهها در خبرسازی از سخنان مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه، یارانه ۳۰۰ هزار تومانی را بار سنگینی بر دوش دولت و بخشی از گرانیها را ناشی از حذف ارز ترجیحی به عنوان مصوبه مجلس مطرح کردند. اخباری که برخی نمایندگان مجلس در موضع واکنشی نسبت به آن مدعی شدند که از اساس مخالف حذف ارز ترجیحی بودهاند. با این حال بابک افقهی، معاون پارلمانی سازمان برنامه و بودجه در یادداشت کوتاهی که علی نیکزاد، نایبرئیس مجلس آن را قرائت کرد حذف ارز ترجیحی را نه صرفاً مصوبه مجلس که تصمیمی درست و عاقلانه توصیف و مطالب منتشر شده به نقل از میرکاظمی را تکذیب کرد.
دفاع دولت از طرح ساماندهی استخدام کارکنان
بررسی گزارش کمیسیون اجتماعی در خصوص طرح ساماندهی استخدام کارکنان دولت از جمله دستورکارهای دیروز مجلس بود. در جریان بررسی کلیات این طرح، میثم لطیفی رئیس سازمان امور استخدامی کشور با اشاره به اینکه پیشنویس کنونی طرح ساماندهی استخدام کارکنان دولت، ماحصل بررسیهای کارشناسانه در کمیسیون اجتماعی و سازمان امور استخدامی بوده است، در پاسخ به ادعای ورود نورچشمیها به بدنه دولت گفت: یکی از شعارهای رئیس جمهور در زمان انتخابات، ساماندهی دستگاههای اجرایی و اجرای عدالت برای کارکنان دولت با هر الگوی جذب بود و از همان ابتدا نیز این موضوع با جدیت دنبال شده است. وی افزود: یکی از اصول ما در مدیریت سرمایه انسانی بخش دولتی اندازهگیری نیاز واقعی دستگاهها است. توجه به بهرهوری نیرو مسأله مهمی است، از سوی دیگر قانون اساسی و اسناد بالادستی به چابکسازی و متناسبسازی تشکیلات نظام اداری کشور تأکید دارد. براساس برنامه ششم توسعه باید ۱۵ درصد از مشاغل کارکنان در دستگاههای اجرایی کاهش مییافت، اما تاکنون تنها یک سوم این رقم کاهش پیدا کرده است. در نهایت نمایندگان با 196 رأی موافق، کلیات طرح ساماندهی استخدام کارکنان دولت را به تصویب رساندند.
نمایندگان همچنین با ۱۸۶ رأی موافق، 20 رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۰ نماینده حاضر در مجلس، به کلیات طرح تشکیل سازمان پدافند غیرعامل رأی مثبت دادند. با اعلام هیأترئیسه مجلس، طرح تشکیل سازمان پدافند غیرعامل به صورت دو شوری بررسی میشود، لذا طرح برای بررسی به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ارجاع شد.
خدمت دیگر میدان به دیپلماسی
نفتکش لانا هم آزاد شد!
خبر اول اینکه، خبرگزاری فرانسه گزارش داد که روز یکشنبه از طریق پلیس بندر یونان مطلع شدهایم که نفتکش روسی حامل نفت ایران که اواسط آوریل در یونان به درخواست دادگستری امریکا توقیف شده بود، میتواند کشتیرانی خود را از سر بگیرد.
به گزارش فارس، بر اساس این گزارش، مقامهای یونان در تاریخ ۱۹ آوریل (۳۰ فروردین ماه) نفتکش پگاس را که سپس به «لانا» تغییر نام پیدا کرد در امتداد جزیره «ائوبویا» در حالی که حامل ۱۱۵ هزار تن نفت ایران بود توقیف کردند و سپس به درخواست وزارت دادگستری امریکا، نفت این نفتکش به ایالات متحده منتقل خواهد شد. این اقدام امریکا واکنش مقامهای جمهوری اسلامی ایران را به همراه داشت و تهران از سازمان بینالمللی دریانوردی درخواست کرد که در این تصمیم دادگاه یونان مداخله کند. نفتکش لانا روز یکشنبه از بندر کاریستوس در جنوب جزیره ائوبویا به سوی بندر پیرئاس حرکت کرده است. ناخدا و خدمه این نفتکش قرار است در بندر پرئاس مجوز دریانوردی خود را به پلیس ارائه کنند. طبق گفته یک منبع دیپلماتیک، بازپرداخت بدهی به شرکت یدککش نیز انجام شده است و آتن ابراز امیدواری کرده است که در پی آزاد شدن این نفتکش، دو نفتکش یونانی که در آبهای خلیجفارس توقیف شده نیز آزاد شود. پیش از این، سازمان بنادر و دریانوردی روز سهشنبه ۲۴ خرداد با انتشار بیانیهای اعلام کرده بود که حکم بازگرداندن محموله نفتی ایران صادر شده است و در حال حاضر، مراحل اجرایی این دستور در یونان در حال انجام است.
نشست محرمانه امریکا برای مقابله با پهپادهای ایران
خبر دیگر اینکه، روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی به نقل از مقامات امریکایی و کشورهای منطقه خاورمیانه مدعی شد که امریکا در ماه مارس نشستی محرمانه با مقامات نظامی ارشد رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی، اردن، بحرین، قطر، مصر و امارات متحده عربی برگزار کرده تا بررسی کنند که چگونه میتوانند با توانمندیهای موشکی و پهپادهای ایران مقابله کنند.
به گزارش ایسنا به نقل از این روزنامه امریکایی، این مذاکرات که پیشتر فاش نشده بود در شرم الشیخ مصر برگزار شد و این اولین بار بود که این طیف از نظامیان عالیرتبه صهیونیستی و کشورهای عربی تحت نظارت ارتش امریکا برای گفتوگو درباره چگونگی مقابله در برابر آنچه «یک تهدید مشترک» میخوانند، دیدار کردند.
تذکر توئیتری وزیر راه به معاونش
دست آخر اینکه، درحالی شرکت راهآهن دیروز از حذف واگنهای با عمر بالای ۴۸ سال از شبکه سیر خبر داده بود که وزیر راه در تذکری توئیتری با مخاطب قرار دادن سید میعاد صالحی مدیرعامل راهآهن، نوشت: «با حذف چند رام قطارِ بالای ۳۰ سال، گزارشی مبنی برتعدیل پرسنل شرکتهای ریلی به بنده رسید! همانطورکه نگران جان مردم عزیز هستیم؛ باید نگران معیشت کارکنان زحمتکش این قطارها نیز بود. باهمکاری مدیران شرکتها به جای پاککردن صورت مسأله، سریعاً راهی برای حل موضوع پیدا کنید.»