«ایران» همزمان با سفر هماهنگ کننده اروپا به تهران از موانع موجود بر سر احیای توافق هستهای گزارش میدهد
مورا حامل پیام جدید یا تکراری؟
نیویورک تایمز: بایدن بزدل است
گروه سیاسی/ از بیستم اسفندماه تاکنون مذاکرات رفع تحریم در وین متوقف شده است و امریکاییها برای مشورت و گرفتن تصمیمات سیاسی به واشنگتن رفتهاند. در این مدت ایران با اقدامات خود تلاش داشته تا مسیر تحول در حکمرانی خود را ناظر به اقدامات داخلی خود انجام دهد و از هرگونه وابسته کردن مسائل به برجام جلوگیری کند. این البته به معنای نادیده گرفتن ظرفیتهای مهم و چندوجهی دیپلماسی نبوده است. دبیر شورایعالی امنیت ملی کشورمان در همین خصوص نوشت: «پیشبرد همزمان مذاکرات وین برای رفع تحریمهای ظالمانه که ادامه آن با سفر انریکه مورا به ایران دنبال میشود با اجرای شجاعانه طرح تحول اقتصادی، ضمن آنکه نشاندهنده ظرفیت بالای مردمی برای اقدامات بزرگ است از تسلط دولت بر مهمترین پروندههای سیاسی و اقتصادی کشور خبر میدهد.» از همین رو «انریکه مورا» معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده مذاکرات مسئول انتقال پیامها برای حل مسائل باقی مانده بوده است. مورا در حالی برای دومین بار با مقامات کشورمان در تهران دیدار میکند که همزمان مسیر رسیدن به توافق هستهای در ایالات متحده امریکا در حال مینگذاری مجدد است. نمونه کارشکنی امریکاییها را میتوان در مصوبات سنای این کشور علیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران مشاهده کرد. همین مسائل در کنار نیاز ایالات متحده به این توافق باعث شده است تا تحلیلگران مختلف همچنان دلایل زیادی برای رسیدن به توافق و همچنین عدم توافق داشته باشند.
مورا چه پیامی خواهد آورد؟
سفر هماهنگ کننده اتحادیه اروپا که کارویژهاش اکنون انتقال پیام برای حصول توافق است درحالی است که هنوز مشخص نیست ایالات متحده تصمیم سیاسی خود را گرفته و راه حل جدید و تأمین کننده خواستههای تهران را به مورا انتقال داده یا خیر. مقامات امریکایی نیز به رسم همیشگی دیپلماتها از اعلام هرگونه جزئیات در این خصوص دوری کردهاند. در همین خصوص سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا در یک کنفرانس خبری گفت: ما با انریکه مورا از نزدیک در تماسیم. او پیامها را منتقل میکرده است. ما از تلاشهای او برای رساندن این مذاکرات به نتیجهای موفقیتآمیز حمایت میکنیم. مسلماً پس از سفر او چیزهای بیشتری خواهیم دانست.
ند پرایس در پاسخ به اینکه انتظارات امریکا در زمینه سفر هماهنگ کننده اروپا به ایران چیست، گفت: ما امیدواریم بتوانیم این مذاکرات را به سرعت به سرانجام برسانیم. وی بدون اشاره به آنکه عامل اصلی تأخیر در رسیدن به توافق ناتوانی دولت جوبایدن در تصمیمگیری سیاسی است، گفت: مطمئنیم اگر ایرانیها بخواهند با حسن نیت پیش بروند و اجازه دهند کار را بر اساس پیشرفت چشمگیری که در طی ماهها دیپلماسی سخت و پر زحمت ایجاد شده بود جلو ببریم، میتوانیم این مذاکرات را به سرعت به پایان برسانیم. اما باید منتظر باشیم و ببینیم که این گفتوگوها چطور پیش خواهد رفت.سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا در پاسخ به این سؤال که آیا امریکا پیام جدیدی برای انتقال به مورا سپرده است، گفت: مسلماً ما قرار نیست به طور علنی مذاکره کنیم. ما همکاری و هماهنگی نزدیکی با متحدان اروپاییمان داریم و انریکه مورا هم به نوبه خود پیامها را منتقل میکند. پرایس در ادامه در پاسخ به این سؤال که اگر این تلاشها نیز بینتیجه بمانند، آیا امریکا مذاکرات را تمامشده اعلام خواهد کرد و به شکست آن اذعان خواهد کرد، توضیح داد: ما تا زمانی که منافع ملیمان ایجاب کند، به دنبال بازگشتی دوجانبه به برجام خواهیم بود. در حال حاضر، اینکه شاهد محدود شدن دوباره برنامه هستهای ایران باشیم، شاهد اعمال دوباره محدودیتهای قابل راستیآزمایی و دائمی بر ایران باشیم، در راستای منافع ملی ماست.
دست چدنی و دستکش مخملی
دولت جو بایدن درحالی همیشه مدعی بوده که آماده اصلاح مسیر گذشته خود است که عملاً ادامه سیاستهای دونالد ترامپ را پیگیری میکند. همزمان با ناتوانی دولت ضعیف جوبایدن در تصمیمگیری سایر ارکان قدرت ایالات متحده نیز به مینگذاری در مسیر حصول توافق احتمالی مشغول هستند. در روزهای اخیر مجلس سنای امریکا با تصویب طرحهای جدید تحریمی این مسیر را پیموده است تا شاید بتواند بر تعاملات تجاری و اقدامات هوشمندانه تهران در همکاری با شرکای خود تأثیر بگذارد. هر چند این طرح نمیتواند اثری واقعی با خود به همراه داشته باشد اما ترکیب اعضای رأیدهنده به آن نیز قابل تأمل است. دموکراتهای حاضر در سنای امریکا دوشادوش جمهوریخواهان در این اقدامات ضدایرانی همکاری کردند و از 48 نماینده دموکرات حاضر در سنا 39 نفر به این طرح در تحریم بانک مرکزی و سپاه پاسداران رأی مثبت دادهاند.
بزدلی دولت بایدن
نیویورک تایمز در همین زمینه بایدن را «بزدل» معرفی کرد و نوشت: این بزدلی در دولت بایدن تبدیل به یک الگو شده است. دولت بایدن در جبهه سیاست خارجی در مواجهه با مخالفتهای سیاسی از اتخاذ اقداماتی که باور دارند بهترین راه ممکن است عقبنشینی میکند. این نشریه امریکا در انتهای گزارشش نوشته: بحران با ایران باعث میشود که ائتلاف جهانی که به کمک بایدن برای دفاع از اوکراین تشکیل شده، تضعیف شود و این حاکی از یک سیاست فاجعهبار است. اگر بایدن هماکنون به انتخابات میاندورهای بدبین است، آن وقت تنها میشود پیامدهای زمانی را تصور کرد که ایران به قدرت هستهای بدل گردد.
مسیر باز همکاری ایران و آژانس
همزمان با سفر مورا به تهران و تردیدها در خصوص آینده توافق، همکاری ایران با آژانس در چهارچوبهای پادمانی (نه طبق قواعد ویژه برجامی) ادامه دارد. رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سخنرانی خود در پارلمان اروپا ابراز امیدواری کرد که آژانس بتواند براساس یک جدول زمانی متناسب با ایران به توافق دست یابد. گفتنی است همکاری ایران و آژانس باعث شده تا روند سؤالات در خصوص یکی از اماکن چهارگانه بسته شود. همچنین پیش از این و در جریان مذاکرات صورت گرفته مقامات کشورمان با گروسی، آژانس موظف شد پروندههای سیاسی خود را تا خرداد ماه و پیش از بازاجرای توافق احتمالی وین ببندد.
وزیر امور خارجه در جلسه علنی روز گذشته مجلس شورای اسلامی مطرح کرد
تعامل با طالبان مشروط بر حقابه هیرمند
با سدسازی بر رود ارس ترکیه مخالفیم
گروه سیاسی/ ایران به رویکرد هیأت حاکمه افغانستان پیرامون حقابه رودخانه هیرمند اعتراض کرد. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در جلسه علنی روز گذشته مجلس شورای اسلامی این مهم را مورد توجه قرار داد. حقابه رودخانه هیرمند و دریاچه هامون از جمله موضوعاتی است که یکی از موارد اختلاف ایران و افغانستان در سالهای گذشته بوده است. قرارداد حقابه هیرمند در سال ۱۳۵۱ بین تهران و کابل امضا شد اما در اواخر دهه ۷۰ و در پی کاهش سطح آب در دریاچه هامون که منبع اصلی تأمین آب آن، رودخانه هیرمند است، موضوع رهاسازی آب بند کمال خان به ایران با فراز و فرودهای بسیاری میان ایران و افغانستان روبهرو شد.
اواخر دیماه سال گذشته گزارشهایی مبنی بر رهاسازی آببند کمالخان و پرشدن چاهنیمههای منطقه سیستان که ذخایر آنها به دلیل خشکسالی به یک چهارم تقلیل پیدا کرده بود، منتشرشد ولی طالبان این گزارشها را رد کرد. به گفته جبار وطن فدا، مدیرکل دفتر رودخانههای مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو هرچند آب بند سد کمال خان باز شد اما بخش عمده آب به سمت گود زره و مسیر انحرافی که مسیر طبیعی رودخانه نیست، هدایت شد.
حقابه؛ حق ایران است
این آببند در مسیر رودخانه هیرمند ساخته شده و به دریاچه هامون که میان ایران و افغانستان مشترک است، سرریز میشود و ایران خواهان رهاسازی آب آن شده است. موضوع رهاسازی آب هیرمند از محل سد کمالخان در ماهها و هفتههای اخیر از سوی وزارت امور خارجه، وزارت نیرو و نماینده ویژه رئیس جمهور در دستور کار پیگیری قرار گرفته است. در پی همین تلاشها بود که پنجم فروردین ماه گذشته علی اکبر محرابیان، وزیر انرژی جمهوری اسلامی در سفر به منطقه مرزی سیستان و بلوچستان ایران گفت که طالبان باید حقابه ایران را به طور کامل بپذیرد و اجازه دهد آب رود هیرمند به ایران سرازیر شود و از عملی نشدن تعهد طالبان در این زمینه سخن گفت. در همین چهارچوب وزیر امور خارجه روز گذشته با اشاره به اختلافات موجود میان ایران و هیأت حاکمه افغانستان در خصوص حقابه ایران از رودخانه هیرمند گفت: از هیأت حاکمه موقت افغانستان در موضوع رودخانه هیرمند رضایت نداریم؛ با این حال در گفتوگوهایی که با سرپرست وزارت خارجه افغانستان داشتهایم توانستهایم چندین مرتبه در مذاکرات دیپلماتیک و همچنین در عرصه رسانهای این عبارت را که حق جمهوری اسلامی ایران در خصوص حقابه رودخانه هیرمند محفوظ است، مورد تأکید قرار دهیم. وی با اشاره به برگزاری نشست کمیساری مرزی ایران و افغانستان خاطرنشان کرد: این نشست چندی پیش و در دوره سرپرستی هیأت حاکمه موقت افغانستان برگزار شد و بالاخره بخشی از آب سد کمالخان آزادسازی شد.
کارشکنی افغانستان
وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه با وجود کارشکنیهایی که در افغانستان انجام شده تلاشهای زیادی از سوی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است، افزود: ما وقتی که آب سد کمالخان پر شد درخواست بازگشایی این سد را مطرح کردیم اما افغانستانیها اعلام کردند که به جهت اینکه مسیر این سد لایروبی نشده است اگر آب در مسیر رها شود این آب بازگشت داده شده و توربینهای موجود در مسیر را تخریب میکند؛ در این خصوص ما اعلام آمادگی کردیم که این لایروبی را انجام خواهیم داد و دولت مربوطه در وزارت نیرو در این خصوص مأموریتی داد اما طرف افغانستانی با مخالفت با این موضوع اعلام کرد که خودمان امکانات انجام لایروبی را داریم اما سه میلیون دلار در این زمینه اعتبار لازم است. این پول را به ما بدهید تا خودمان موضوع را پیگیری کنیم.
نوع تعامل مشروط به انجام تعهدات
امیر عبداللهیان تأکید کرد: نکته مهم و مثبت این است که هیأت حاکمه موقت افغانستان پذیرفته که باید این حقابه را به جمهوری اسلامی ایران بدهد و الان کمبود آب را دلیل این مسأله عنوان میکنند، اما باید به این نکته اشاره کنم که این موضوع برای ما یکی از شاخصها و مصادیق راستی آزمایی هیأت حاکمه موقت افغانستان است که آیا در موضوع حقابه آب از هیرمند صادقانه و طبق قرارداد ۱۳۵۱ عمل خواهند کرد؟ این یکی از شاخصها برای نحوه تعامل در آینده با این هیأت است.
امیرعبداللهیان در ادامه عنوان کرد که مرحله اول بررسی این موضوع از مسیر هماهنگیهای دوجانبه تشکیل کمیساریای مشترک بین دو کشور انجام شده است، افزود: مسأله حقابه ایران یکی از مصادیق راستی آزمایی نسبت به نحوه تعامل ایران با هیأت حاکمه موقت افغانستان است که نقش تعیین کننده در سیاستهای راهبردی نسبت به این موضوع خواهد داشت.
سدسازی ترکیه روی ارس قابل قبول نیست
وزیر امور خارجه در نشست روز گذشته خود در مجلس همچنین به موضوع سدسازی ترکیه روی رود ارس اشاره کرد و گفت: این موضوع را در ماههای گذشته حداقل سه بار در دو دیدار حضوری در نیویورک و تهران و در تماس تلفنی با وزیر امورخارجه ترکیه مطرح کردم و از وی خواستم تا به رسم همسایگی توجه جدی نسبت به سدسازیها روی رودخانه ارس انجام دهد، علی رغم اینکه هیچ قرارداد دوجانبهای بین تهران و آنکارا از گذشته در موضوع همکاریهای آبی وجود ندارد، ولی درخواستی را 4 ماه پیش از دولت ترکیه به عمل آوردیم مبنی بر اینکه یک کمیته مشترک آبی دوجانبه تشکیل دهیم تا بتوانیم نگرانیهای این حوزه را برطرف کنیم تا مطمئن شویم سدسازیهای ترکیه تأثیر منفی بر آب وارداتی به جمهوری اسلامی ایران ندارد. امیرعبداللهیان تصریح کرد: ما در وزارت امور خارجه از سدسازی ترکیه روی آبهای مرزی قانع نیستیم و با صدای بلند اعلام میکنیم که این اقدام ترکیه برای ما قابل قبول نیست و با آن مخالفیم.
نسبت به بحث آب، نگاه امنیت ملی داریم
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی پس از بررسی سؤال جلال محمودزاده، نماینده مهاباد از وزیر امورخارجه، گفت: موضوع آب مخصوصاً در کشورمان و در منطقه از اولویتهای مهم است و ما نسبت به بحث آب، نگاه امنیت ملی داریم. وی ادامه داد: نه تنها مجلس، بلکه تمام قوا و مردم شاهد شرایط محیط زیستی و کمبود آب هستند و وزارت امورخارجه و سایر سازمانهای مربوطه باید کمک کنند تا مشکل و بحث حقابههای موجود را پیگیری کنیم.
فشار نتانیاهو به ترامپ برای حمله به ایران
خبر اول اینکه، روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» بخشی جنجالی از کتاب «سوگند مقدس: خاطرات یک وزیر دفاع در دوران فوقالعاده» نوشته مارک اسپر وزیر دفاع امریکا درباره ایران را منتشر کرد.
به گزارش فارس، «نقل قولهای ویرایش شده در کتاب جدید مارک اسپر وزیر دفاع سابق ایالات متحده، حاکی از آن است که بنیامین نتانیاهو به دونالد ترامپ رئیسجمهور امریکا فشار آورده است تا اقدام نظامی آشکار علیه برنامه هستهای ایران انجام دهد.» بخشهای اصلاحشده در کتاب مارک اسپر به تشدید تنشهای ایران و امریکا در دوران ریاستجمهوری ترامپ میپردازد که با حمله پهپادی سپتامبر ۲۰۱۹ به یک پالایشگاه نفت عربستان سعودی آغاز شد.
بازداشت ۵ تروریست در بانه
خبر دیگر اینکه،قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از انهدام تیم مسلح تروریستی در شمالغرب کشور خبر داد. به گزارش تسنیم، قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در این باره اعلام کرد: با اقدامات شناسایی و اطلاعاتی، تیم مسلح تروریستی که در منطقه شمالغرب قصد نفوذ و عملیات خرابکارانه داشت، در شهرستان بانه استان کردستان شناسایی شد و تعداد پنج نفر از عوامل این تیم تروریستی دستگیر شدند. براساس این گزارش از این تیم تروریستی مقادیری سلاح و مهمات کشف و ضبط شده است.
از «دولت صبح جمعه» تا «دولت صادق الوعد»
دست آخر اینکه، محمدرضا احمدیسنگری نماینده مردم رشت و خمام در توئیتی با هشتگ دولت صادقالوعد نوشت: فرق است بین کسی که درمورد تصمیم دولت با مردم صحبت کند، برای اقناع و آرامش آنها تلاش کرده و حمایت معیشتی به عمل آورد با کسی که پس از به آشوب کشیدن کشور با پوزخند بگوید من هم صبح جمعه فهمیدم. این تفاوت انتخابها است.
همچنین بهروز محبینجمآبادی نماینده مردم شهرستانهای سبزوار، جوین، جغتای، خوشاب، داورزن و ششتمد در مجلس در حساب توئیتری خود نوشت: سیاست دولت برای تغییر یارانه از کالا به افراد اگر به درستی اجرا شود، ابزاری بسیار قوی برای ایجاد عدالت و مبارزه با فساد ایجاد خواهد کرد. وی اضافه کرد: عدهای که با این کار بساط رانتشان جمع خواهد شد با پولپاشی سعی در تشویش افکارعمومی دارند و برخی بازیهای رسانهای را در این چهارچوب باید دید. این نماینده مجلس در توئیت دیگری نوشت: اقتصاد ایران در اسارت دلالها و واسطهها با بیماری مزمنی که سالها است با مسکنها زیست میکند، به ایستگاه دولت سیزدهم رسیده است. این دولت نه عوامفریب است نه بیتوجه به آلام مردمی که به صداقتش دل سپردهاند. همه، این دولت صادقالوعد را حمایت کنیم.