سهیلا یادگاری
خبرنگار
هزینه خرید تضمینی دانه‌های روغنی امسال معادل هزار میلیارد تومان است در حالی‌که ارزش واردات دانه‌های روغنی در 9 ماهه امسال برابر با 39 هزار میلیارد تومان (بر اساس قیمت دلار آزاد) است. به نظر می‌رسد سود هنگفتی که با تخصیص ارز 4200 تومانی برای واردات دانه‌های روغنی نصیب واردکنندگان می‌شود مانع اصلی افزایش تولید داخلی و خودکفایی دانه‌های روغنی است.
روغن‌های خوراکی بعد از ذرت از نظر ارزشی بیشترین سهم از واردات کالاهای اساسی با ارز 4200 تومانی را دارد. براساس آمار گمرک، در 9 ماهه امسال 7هزار تن ذرت وارد شده که ارزش آن معادل 2میلیارد و 400 میلیون دلار است اما روغن با یک میلیون و 500 هزار تن واردات ارزشی برابر 2میلیارد و 71 میلیون دلار دارد. یعنی با اینکه واردات روغن از نظر وزنی 6 هزار تن کمتر از ذرت است ولی ارزش آن تقریباً برابر با ذرت است. دانه‌های روغنی نیز در رده پنجم واردات کالاهای اساسی از نظر ارزشی قرار دارد.
روغن‌های خوراکی یا یک میلیون و ۵۲۹ هزار و ۱۵۲ تن به ارزش ۲ میلیارد و ۸۱ میلیون و ۷۷۵ هزار و ۳۷ دلار و رشد ۱۰۲ درصدی در وزن و ۲۳۱ درصدی در ارزش در جایگاه دوم واردات کالاهای اساسی و انواع دانه‌های روغنی با یک میلیون و ۹۹۰ هزار و ۳۳۵ تن به ارزش یک میلیارد و ۳۹۴ میلیون و ۳۰۶ هزار و ۲۲۶ دلار و رشد 8 درصدی در وزن و ۴۷ درصدی در ارزش، در رده پنجم واردات کالاهای اساسی در 9 ماهه امسال قرار دارد.
واردات این میزان روغن و دانه‌های روغنی در حالی است که بر اساس برنامه‌ای 10 ساله از سال 94 تا 1404 باید به خودکفایی 70درصدی در تولید دانه‌های روغنی می‌رسیدیم، اما تنها 10درصد از این برنامه محقق شد. از سوی دیگر با توجه به ظرفیت خالی کارخانجات تولید روغن، افزایش تولید دانه‌های روغنی با پر کردن این ظرفیت خالی، نیاز به واردات روغن خوراکی را هم کاهش می‌داد.
ظرفیت تولید روغن در کارخانه‌های ما ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تن است در حالی که نیاز سالانه یک میلیون و 500 هزار تن است، به همین دلیل بیشتر کارخانه‌ها با ظرفیت پایین فعالیت می‌کنند و از میان ۴۲ کارخانه تقریباً بیشتر روغن مورد نیاز توسط ۸ کارخانه تولید می‌شود. بنابراین افزایش تولید دانه‌های روغنی می‌تواند ظرفیت خالی مانده کارخانه‌ها را پوشش دهد.
تولید اندک
با اینکه باید تا سال 1404، 70درصد نیاز به دانه روغنی را در کشور تأمین کنیم اما آمار میزان خرید تضمینی دانه‌های روغنی نشان می‌دهد با خودکفایی 70 درصد فاصله زیادی داریم. کلزا، سویا، گلرنگ و آفتابگردان چهار دانه روغنی است که شامل خرید تضمینی می‌شود. در آمار شرکت بازرگانی دولتی آمار خرید گلرنگ و آفتابگران بسیار ناچیز است. دو محصول دیگر یعنی کلزا و دانه سویا نیز در مجموع 1.4هزار میلیارد تومان خرید تضمینی داشته است. میزان خرید کلزا بیش از ۱۲۶ هزار تن به ارزش 1.3هزار میلیارد تومان و میزان خرید دانه سویا حدود ۱۷ هزار تن به ارزش 2میلیارد تومان است.
غلامحسین خدرایی، معاون طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: تولید کلزا امسال 280 هزار تن بوده است اما کمتر از نصف آن به دولت تحویل داده شده است چون تولیدکنندگان محصول را به‌صورت مستقیم به کارخانجات می‌فروشند و قیمت خرید کارخانجات 5 تا 10 درصد بیشتر از خرید تضمینی است.
قیمت خرید تضمینی کلزا امسال هر کیلو 11 هزار تومان و دانه سویا 11 هزار و 419 تومان است. برای سال آینده این قیمت‌ها به ترتیب برای کلزا 15 و برای دانه سویا 15هزار و 300 تومان تصویب شده است. در مجموع میزان خرید تضمینی دانه روغنی کلزا و سویا 143هزار تن است که با حدود 2میلیون تن واردات فقط در 9 ماه، فاصله زیادی با خودکفایی دارد.
معاون طرح دانه‌های روغنی در خصوص علت عقب ماندن تولید دانه های روغنی از برنامه افزایش تولید گفت: ارز 4200 تومانی به واردات روغن و دانه های روغنی اختصاص می یابد، همین موضوع واردات را بسیار سودآورتر از تولید کرده است. از سوی دیگر کارشناسان معتقد هستند مشکل اصلی کشاورزان زمین خرد است. زمین خرد باعث افزایش هزینه‌های تولید شده است. در ایران به‌دلیل آنکه اراضی کشور کوچک هستند هزینه تولید همیشه بالاتر از قیمت جهانی است و تا زمانی که این موضوع حل نشود در کل افزایش قیمت خرید تضمینی هم برای کشاورزی سودی ندارد.
مقایسه ارزش خرید و ارزش واردات
دانه‌های روغنی و روغن جزو 7 قلم کالای اساسی (ذرت، روغن خوراکی، گندم، دانه‌های روغنی، دارو و کالاهای پزشکی، کنجاله سویا و جو) است که از میان 25قلم کالای اساسی  (اعلام شده در ابتدای کار) باقی ماند و با ارز 4200 تومانی وارد می‌شود. کارشناسان اقتصادی و فعالان حوزه تولید و بازار معتقدند به صرفه بودن واردات و سود بالای آن، باعث شده افزایش تولید و خودکفایی مورد توجه نباشد. با اینکه واردات روغن و دانه روغنی با ارز 4200 تومانی است اما روغن خوراکی در همین یک‌سال اخیر دوبار افزایش قیمت داشته است. در آخرین آمار مربوط به قیمت کالاهای خوراکی که مرکز آمار برای آذرماه منتشر کرده است، یک بطری 900 گرمی روغن مایع در آذر امسال نسبت به ماه قبل (آبان) 0.7 درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل 38.1درصد رشد قیمت دارد. یک کیلو روغن نباتی جامد نیز در آذر امسال نسبت به آذر سال قبل 11.5 درصد افزایش قیمت دارد. روغن از نیمه دوم سال 99 همواره در صدر تورم کالاهای خوراکی قرار داشت که این روند تا شهریور ماه گذشته نیز ادامه داشته است.
به این ترتیب کالایی که تقریباً در میان کالاهای وارداتی بیشترین ارز 4200 تومانی را برای واردات دارد اما رشد قیمتی و تورم بالا هم دارد. به اعتقاد فعالان اقتصادی سود و رانت بالایی که در واردات روغن و دانه‌های روغنی وجود دارد مانع اصلی برای افزایش تولید داخلی است. 39هزار میلیارد تومان واردات در برابر هزار میلیارد تومان خرید تضمینی یعنی سهم تولید داخل از این بازار فقط 2.5درصد است. از طرفی آن‌طور که یزدان سیف، مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی خبر داده است بیشترین ارز دولتی برای واردات روغن در اختیار شرکت بازرگانی دولتی قرار می‌گیرد چون این شرکت حدود 80 درصد روغن مورد نیاز کارخانجات را از محل ذخایر استراتژیک تأمین می‌کند. به نظر می‌رسد افرادی چه در بخش خصوصی و چه در بخش‌های دولتی سود بالایی از واردات روغن و دانه‌های روغنی کسب می‌کنند و همین سود بالا مانع اصلی در برابر خودکفایی تولید دانه‌های روغنی است. با توجه به قیمت خرید تضمینی دانه‌های روغنی حتی اگر کل نیاز در داخل تولید و برای خرید تضمینی آن از طرف دولت هزینه پرداخت شود، عدد کمتر از عدد واردات خواهد بود. بر فرض اینکه تا پایان امسال 4میلیون تن روغن و دانه روغنی وارد شود هزینه واردات آن حدود 90هزار میلیارد تومان است. اگر تولید دانه روغنی به 1میلیون تن برسد و متوسط قیمت خرید تضمینی آن را 20 هزار تومان در نظر بگیریم هزینه آن 20هزار میلیارد تومان خواهد شد.

وام مسکن «نیم‌بها» تا پایان بهمن تمدید شد

طرح کاهش ۵۰ درصدی هزینه خرید اوراق مسکن تا پایان بهمن‌ماه سال‌جاری تمدید شد.
به گزارش مهر، یک ماه پیش و در جریان افزایش قیمت اوراق مسکن بود که مسئولان این بانک به مناسبت هشتاد و سومین سالگرد تأسیس آن، اقدام به کاهش ۵۰ درصدی هزینه خرید اوراق مسکن کردند. این طرح که با عنوان طرح ۸۳ بانک عامل بخش مسکن منتشر شد، از ۲۳ آذرماه آغاز و قرار بود تا پایان دی‌ماه به اتمام برسد. اما با استقبال انجام شده از سوی مشتریان، این طرح تا پایان بهمن‌ماه تمدید شد.
بر اساس این طرح، تمامی متقاضیانی که قصد بهره‌مندی از تسهیلات خرید مسکن از محل اوراق ممتاز به تنهایی  یا همزمان با تسهیلات جعاله تعمیر را دارند، می‌توانند از سقف تسهیلات به‌صورت ۵۰ درصد از محل اوراق ممتاز و ۵۰ درصد از محل منابع بدون سپرده بانک، برای خرید مسکن استفاده کنند.همچنین این شرایط شامل تسهیلات جعاله (تعمیر مسکن) نیز است. لازم به ذکر است نرخ سود تسهیلات خرید مسکن بدون سپرده و جعاله تعمیر مسکن بدون سپرده ۱۸ درصد بوده، حداکثر مدت بازپرداخت تسهیلات خرید مسکن بدون سپرده مذکور ۹۶ ماه (۸ سال) و جعاله تعمیر مسکن بدون سپرده ۶۰ ماه (۵ سال) است.

پیامک ارسال شده از سرشماره V.MASKAN مورد تأیید است

معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در اطلاعیه‌ای با تأیید بر غیرجعلی بودن پیامک ارسالی شده از سرشماره V.MASKAN، برای تعیین وضعیت خانه‌های خالی و خوداظهاری در سامانه املاک و اسکان تا تاریخ اعلام شده در پیامک تأکید کرد.
به گزارش وزارت راه و شهرسازی، معاونت مسکن و ساختمان در اطلاعیه‌ای ضمن تأیید پیامک ارسال شده از سرشماره V.MASKAN بر تکمیل اطلاعات ملکی سرپرستان خانوار در سامانه ملی املاک و اسکان در تاریخ ۲۱ و ۲۳ دی ماه تأکید کرد. در متن این اطلاعیه آمده است: بر اساس تکلیف وزارت راه و شهرسازی و همچنین اطلاعات دریافتی از دستگاه‌های مختلف کشور، تعدادی ملک که وجود ساکن در آنها تأکید شده است در سامانه ملی املاک و اسکان شناسایی شد. برای تعیین تکلیف وضعیت سکونت این املاک پیامکی با سرشماره V.MASKAN به مالکان این املاک ارسال شد که متن این پیامک بدین شرح است: «ملک شما به‌عنوان خانه خالی شناسایی شده است. لطفاً تا تاریخ ۲۰ دی ماه ۱۴۰۰ یا ۲۳ دی ماه ۱۴۰۰ وضعیت املاک خود را در سامانه املاک و اسکان amlak.mrud.ir تعیین کنید. در غیر این صورت مطابق قانون مالیات‌های مستقیم اقدام خواهد شد.» معاونت مسکن و ساختمان تصریح کرد: در همین راستا مالکان مذکور لازم است تا تاریخ اعلام‌شده در پیامک دریافتی خود به سامانه املاک و اسکان به آدرس amlak.mrud.ir مراجعه کنند و بدیهی است در صورت ثبت وجود سکونت و مالکیت توسط مالکان مذکور بر اساس قانون، ملک مذکور از جرگه خانه‌های خالی خارج خواهد شد. در پایان این اطلاعیه آمده است: مضمون پیامک ارسال شده با سرشماره V.MASKAN کاملاً مورد تأیید وزارت راه و شهرسازی است و شایعات مرتبط با جعلی بودن این پیامک با این سرشماره صحت ندارد.  به گزارش ایرنا، «محمودزاده» معاون وزیر راه و شهرسازی هفته گذشته در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا از تمدید مهلت خوداظهاری در سامانه املاک و اسکان خبر داده بود.