با وجود هشدارها سیلاب در استانهای جنوبی حد اقل 3 قربانی گرفت و خسارت وارد کرد
آب آمد و جان رفت
زهره افشار
خبرنگار
با وجود هشدارها و پیشبینیها، استانهای جنوبی کشور در برابر سیلی که در دو روز گذشته با آن مواجه شدهاند باز هم چندان آماده نبودند. بارشها در بوشهر، هرمزگان، فارس، سیستان و بلوچستان و جنوب کرمان سیل به راه انداخت، در فارس 3 نفر جان خود را از دست دادند و در هرمزگان شهر میناب دچار آبگرفتگی وسیع شد و مسئولان مجبور شدند دریچه برخی از سدهای این استان را باز کنند. در کنارک سیستان و بلوچستان هم صبح روز دوشنبه در کمتر از 20 دقیقه 100 میلیمتر بارش آمده و معابر شهر را به زیر آب برد و در بوشهر نیز موجب آبگرفتگی معابر و منازل مسکونی روستایی و شهری شد؛ در همین اثنا صاعقه نیز جان یک نفر را گرفت.
چگونه سیل در فارس جان گرفت؟
در پی بروز بارش شدید باران و جاری شدن سیلاب و طغیان رودخانههای فصلی در فارس هرچند در بیشتر شهرستانهای این استان بارشهای خوبی ثبت شد اما متأسفانه سیلاب جان 3 نفر را هم گرفت.
«رحیم آزادی» مدیر کل مدیریت بحران استان فارس در گفتوگو با «ایران» تصریح کرد: در روزهای شنبه تا دوشنبه به لطف خدا بارشهای خوبی در استان داشتیم به گونهای که در شهرستانهای لار، داراب و برخی دیگر از مناطق در ایستگاههای هواشناسی بیش از 145 میلیمتر بارش ثبت شد که توانست تا حدی کم بارشی پاییز را جبران کند.
البته با توجه به حجم بارشها، خسارتهایی هم به زیرساختهای شهری و روستایی وارد شده که در حال جمعبندی میزان خسارت هستیم.
وی افزود : متأسفانه در جریان سیلاب 3 نفر از هموطنانمان را در شهرستانهای داراب، لار و مهر براثر بیاحتیاطی خودشان از دست دادیم و این کام ما را بابت بارشهای خوب تلخ کرد و امیدواریم هموطنان ما در هنگامی که هشدار قرمز هواشناسی صادر میشود موضوع را جدی بگیرند و احتیاط کنند تا شاهد چنین حوادثی نباشیم. «احمد دلاور» معاون عمرانی فرمانداری ویژه لارستان هم گفت علاوه بر یک خانم 53 ساله که قربانی سیل شده صبح دوشنبه هجوم و ریزش تخته سنگ روی یک خانواده در محله پا قلعه شهر قدیم لار باعث مفقود شدن فرزند ۳۰ ساله این خانواده شد.
سیلاب همچنین با ورود به واحدهای مسکونی برخی از محلات بخش مرکزی لامرد، خساراتی را وارد کرد که اسماعیل رستگار «فرماندار لامرد» از مردم خواست خونسردی خود را حفظ کنند و حتیالمقدور از منازل خود خارج نشوند تا امدادرسانی خیابانی توسط نیروهای هلال احمر و سایر گروههای امدادی انجام شود.
«بابایی» رئیس کمیته بحران پالایشگاه گاز پارسیان نیز گفت: با توجه به جاری شدن سیلاب و مسدود شدن جادههای دسترسی به اتوبان اصلی محور لامرد- مهر، یک دستگاه خودروی سواری از کارکنان پالایشگاه دچار حادثه شد که با تلاش نیروهای محلی روستای نورآباد سه نفر نجات و به مراکز درمانی انتقال یافتهاند و نفر چهارم نیز پس از جستوجو توسط نیروهای امدادی و هلال احمر به بیمارستان منتقل شده است.
کنارک به زیر آب رفت
سیستان و بلوچستان نیز استان دیگری است که سیلاب مشکلاتی را برای شهرهای تشنه آن فراهم کرد.
«علیرضا شهرکی» مدیر کل مدیریت بحران سیستان و بلوچستان نیز ظهر روز گذشته به «ایران» گفت: هرچند خوشبختانه تاکنون خسارت جانی بابت سیلاب نداشتهایم اما امروز (دوشنبه) در کمتر از 20 دقیقه 100 میلیمتر بارش در کنارک آمد که به دلیل وضعیت خاص جغرافیایی کنارک تمام معابر این شهر آبگرفتگی گسترده دارد و ما در تلاش هستیم تا خسارت جانی بابت این سیل نداشته باشیم.
وی افزود: هر چند راههای اصلی به کنارک باز است اما بیش از 50 راه روستایی در منطقه به زیر آب رفته است. وی تصریح کرد: بارش سنگینی که در کنارک باریده بیشتر به دریا رفته است و نتوانستیم بهرهای از آن ببریم.
دریچه سد استقلال میناب باز شد
در هرمزگان نیز سیلاب مشکلاتی را برای مردم بوجود آورد و شدت بارشها در میناب به حدی بود که معابر دچار آبگرفتگی وسیع شد و مسئولان مجبور شدند دریچه سد میناب را باز کنند.
«مهرداد حسن زاده» مدیر کل مدیریت بحران استانداری هرمزگان به «ایران» گفت: خوشبختانه خسارت جانی در استان نداشتیم اما سیلاب موجب آبگرفتگی وسیع در سطح معابر میناب شده و دستگاههای مختلف خدماترسان مشغول کمک به مردم هستند و دریچه تحتانی سد استقلال میناب در پی بارندگی شدید باز شده است. علاوه براین، سدهای بردول پارسیان، شمیل ونیان بندرعباس هم سرریز کرده که دریچههای خروجی آنها نیز بازشده است.
به گفته وی تا ظهر روز دوشنبه 65 راه روستایی به زیر آب رفته و موجب قطع برق 35 روستا و آب شرب 25 روستا شده است. «مجید سلحشور» فرماندار ویژه میناب به ایرنا گفت: روستاهای در مسیر سیلاب سد استقلال میناب با توجه به تداوم شرایط بارندگی و احتمال باز شدن تدریجی دریچههای آن هرچه سریعتر تخلیه شود. وی افزود: افزونبر ۱۰ روستا در مسیر روان آب خروجی سد استقلال میناب قرار دارند. «مختار سلحشور» مدیرعامل جمعیت هلال احمر هم به ایرنا گفت: نگرانی این است که شاید لازم باشد بخشی از پشت سد را رها کنند که در این صورت منازل پایین دست آن هم باید تخلیه شود.
وی همچنین تصریح کرد: به دنبال جاری شدن سیل در برخی نقاط استان، این جمعیت به ۹۶۵ خانوار آسیب دیده از بارندگیهای اخیر امدادرسانی کرد.
این تعداد خانوار چهار هزار و ۹۵۴ نفر را شامل میشود که توسط نجاتگران امدادرسانی شدند و از این تعداد ۹۰ خانوار اسکان اضطراری داده شدند. وی ادامه داد: همچنین ۵۴ دستگاه چادر امدادی، ۱۵۴ تخته موکت، ۲۲۲تخته پتو، هفت هزار و ۱۶۵ کیلوگرم نایلون، ۱۱۷ بسته غذایی، ۷۲ ساعت و ۵۲ شعله والور میان آسیبدیدگان توزیع شد.
بوشهر در حال جمع بندی میزان خسارت است
در همین حال «جهانگیر دهقانی» مدیرکل مدیریت بحران استانداری بوشهر هم به «ایران» گفت: به دنبال بارشهای چند روز گذشته یک نفر تبعه کشور افغانستان بر اثر برخورد صاعقه در روستای صعبالعبور سرچشمه شهرستان جم از توابع این استان جان باخت.
وی افزود: هر چند بارشهای شدید روز یکشنبه منجر به آبگرفتگی معابر و منازل مسکونی روستایی و شهری شده بود اما با تلاش دستگاههای خدماترسان از امدادگران جمعیت هلالاحمر نسبت به تخلیه آب در کوتاهترین زمان اقدام شد و در ظهر روز گذشته تاحدودی از مشکلات کاسته شده بود. وی خاطر نشان کرد: با پایان امدادرسانی به مردم کار بررسی خسارتها آغاز شده و مشغول جمعبندی خسارت به زیرساختهای شهری و روستایی، زمینهای کشاورزی و مبلمان شهری هستیم.
به گفته وی از ابتدای فعالیت سامانه بارشی اخیر در استان بوشهر تا روز دوشنبه شهرستان عسلویه با ۱۲۸ میلیمتر شاهد بیشترین میزان بارش در این استان بوده است.
«سید حمیدرضا» مدیرکل راهداری و حمل و نقل جادهای استان بوشهر هم گفت: ۱۰ نقطه از راههای این استان که در پی بارندگی شدید بر اثر ریزش کوه یا گل و لای مسدود شده بودند با تلاش عوامل راهداری و حمل و نقل جادهای استان پاکسازی و بازگشایی شد. شدت بارشها در بوشهر به حدی بود که آب به بخش تالاسمی بیمارستان شهدای خلیج فارس بوشهر وارد و سبب شد این بخش جابهجا شود.
«دکتراصغر بحرانی» رئیس بیمارستان شهدای خلیج فارس بوشهر گفت: با توجه به شدت بارندگی و نشت آب برای حفظ سلامتی بیماران و کادر درمان، بخش تالاسمی این بیمارستان جابه جا شد.
به گفته وی بر اثر شدت بارندگی آب از کنارههای کولر به درون ساختمان نشت پیدا کرده بود.
شهرستانهای رودبارجنوب، منوجان، قلعه گنج و اُرزوئیه دچار سیل شدند
«رضا فلاح» مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان کرمان نیز با اشاره به بارندگیهای سیلآسا بویژه در جنوب استان گفت: ۳۲ خانوار بر اثر سیلاب دچار حادثه شدند و تاکنون به ۱۳۳ نفر امدادرسانی شده است. وی افزود: شهرستانهای رودبارجنوب، منوجان، قلعه گنج و اُرزوئیه در جنوب استان دچار سیل و آبگرفتگی معابر شدهاند.
«مهدی شهسواری» فرماندار قلعه گنج در جنوب استان کرمان هم اعلام کرد که به علت آبگرفتگی شدید مراحل تخلیه ساکنان و اسکان اضطراری شماری از روستاییان سیلزده این شهرستان شروع شده و در دست انجام است.
وی تصریح کرد: اسکان اضطراری در روستاهای شهید چاه نصیریزر، حاجی آباد، چراغ آباد، جنگلآباد و رستمآباد بهعلت آبگرفتگی شدید به دنبال طغیان رودخانههای فصلی روز گذشته در جریان بود.
به گفته وی ارتباط برخی روستاها نیز به دلیل طغیان رودخانههای فصلی قطع شده است و تعدادی از روستاها نیز در محاصره سیل قرار دارند. در همین حال بارشهای سیلآسا، به قلعه تاریخی شاه نشین بنارویه لارستان زیان رساند.
«امید کریمی خشنود» عضو شورای شهر بنارویه گفت: بخشی از کوه (قلعه)شاه نشین یکی از آثار و بناهای تاریخی شهر بنارویه لارستان فارس عصر روز یکشنبه بر اثر بارش شدید باران ریزش و به برخی خانههای مسکونی در پایین دست نیز خساراتی وارد کرد.
تخریب برد شیر و سنگ قبرهای تاریخی خوزستان ادامه دارد
«شیرسنگی»های شهسوار به یونسکو نرسیدند
فروش سنگ قبرهای تاریخی برای نصب روی گورهای جدید
زهرا کشوری
خبرنگار
تعدادی از برد شیر (شیرسنگی)های منطقه 3700 ساله شهسوار ایذه تخریب شد. منطقه باستانی شهسوار ایذه بخشی از منظر فرهنگی این شهر باستانی است که قرار است در فهرست جهانی یونسکو ثبت شود. تخریب سنگ قبرها و برد شیرها در ایذه تنها به شهسوار محدود نمیشد. عدهای دیگر هم سنگ قبرهای تاریخی چهل تنان را به سرقت میبرند، نام و مشخصات متوفی را پاک میکنند و آنها را به فروش میرسانند تا روی گورهای جدید قرار بدهند.
فعالان میراث فرهنگی ایذه در گفتوگو با «ایران»، نبود نیروی ثابت یگان حفاظت میراث فرهنگی را در شهسوار دلیل تخریب تاریخ سدههای اخیر و تاریخ باستانی این منطقه میدانند. «سید حکمتالله موسوی» مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان در گفتوگو با «ایران» از منع قانونی برای استخدام نیروی جدید در اداره کل میراث فرهنگی خوزستان خبر میدهد و میگوید: «شرط نمایندگان مجلس برای تبدیل سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به وزارتخانه، ممنوعیت استخدام نیروهای جدید است.»
«فرامرز خوشاب» فعال میراث فرهنگی شهر ایذه در گفتوگو با «ایران»، سرقت و تخریب برد شیرهای خوزستان از جمله منطقه شهسوار را مسبوق به سابقه میداند و یکی از راههای جلوگیری از سرقت و تخریب برد شیرها را وجود نگهبان ثابت اعلام میکند. فعالان میراث فرهنگی از مسئولان میراث فرهنگی شهر ایذه و خوزستان خواستهاند تا برای حفاظت از آثار، نگهبان استخدام کنند. مسئولان میراث فرهنگی همان جوابی را به فعالان دادهاند که به روزنامه ایران گفتند. آنها امکان جذب نیرو ندارند چون مجوز به کارگیری نیروی جدید از سوی وزارتخانه و سازمان برنامه و بودجه به آنها داده نمیشود. این تنگنا، فعالان و مسئولان میراث فرهنگی خوزستان، اعضای شورای شهر و شهرداری ایذه را به یک جلسه مشترک میرساند تا آنها طرح مکانیابی جدید یک گورستان را برای مردم محلی روی میز اجرا ببرند تا دفن اقوام در گورستان تاریخی باستانی شهسوار به پایان برسد. به گفته فرامرز خوشاب، محوطه باستانی شهسوار مربوط به عیلام قدیم است که بیش از 3700 سال قدمت دارد و بخشی از گورستان نیز متعلق به دوران اسلامی است. بردشیرها هم روی گورهای دوران اسلامی قرار گرفتهاند. تحقیقات محلی نشان میدهد برای نخستین بار در دوره صفوی بردشیرها روی گورها در ایذه نصب شد. برد سنگی نشان از شجاعت و دلیری فرد متوفی دارد. اهمیت شهسوار تنها به سنگ قبرهای شاخص و برد شیرهای آن نیست. یک بنای خانقاهی هم دارد که تاریخ بنای آن به دوره ایلخانی و تیموری میرسد. تاریخ عیلامی اسلامی شهسوار در حاشیه تالاب بندون است. تالاب بندون و میانگران هم دو تالاب میزبان پرندگان سیبری هستند که در پرونده منظر جهانی شهر ایذه قرار گرفتهاند تا در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شوند. خوشاب در پاسخ به این سؤال که چه کسانی بردشیرها و سنگ قبرها را تخریب میکنند، میگوید: «در رابطه با برد سنگها چند اتفاق میافتد. عدهای سنگ قبرهای چهل تنان کنار رودخانه کارون را به سرقت میبرند، اطلاعات متوفی را از روی آن پاک میکنند و بهعنوان سنگ قبر جدید به فروش میرسانند.» او تخریب بردشیرهای شهسوار را بهدلیل ناآگاهی برخی از مردم محلی میداند و میگوید: «آنها فکر میکنند در سنگها گنج وجود دارد. اثر را به امید پیدا کردن گنج تخریب میکنند.» سودای گنجیابی در دل آثار سنگی ایذه به تخریب نقش برجسته شماره سه کول فره، یکی از مهمترین سنگ نگارههای این شهر تاریخی هم منجر شد. به گفته خوشاب، برخی هم بردشیرهای کوچک را به سرقت میبرند.
او احتمال میدهد که بردشیرهای کوچک به کلکسیون دارها فروخته شود. خوشاب، سنگ قبرهای منطقه را بسیار نفیس اعلام میکند. فعالان میراث فرهنگی ایذه امیدوارند با جانمایی گورستان جدید، از بردشیرها و سنگ قبرهای تاریخی شهسوار حفاظت شود اما مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان به «ایران »میگوید: «روستاییان از گورستان جدید استقبال نکردهاند.»
انتخاب روستای «اندج» بهعنوان روستای ملی گلیم در ایران
گلیم الموت ثبت ملی شد
قزوین - کوروس سلیمانی/ گلیم الموت در خاموشی از خاستگاه جغرافیایی خود با بیننده سخن میگوید. نقشهایی بداهه و متفاوت با مناطق دیگر ایران که حتی این نقشهای بداهه در الموت شمال و جنوب هم متفاوت است. یکسال و نیم است که در استان قزوین تلاش میشود تا دستبافته الموت نشینان ثبت ملی شود. تلاشها به ثمر نشست و روستای اندج واقع در الموت شرقی استان قزوین بهعنوان «روستای ملی گلیم الموت» ثبت ملی شد. پویا محمودیان معاون وزیر میراث فر هنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور که در همین ارتباط به استان قزوین سفر کرده بود درنشست مشترک با محمد مهدی اعلایی استاندار قزوین، درباره این رویداد گفت: ثبت این روستا بهعنوان روستای ملی صنایع دستی و در ادامه ثبت ملی و جهانی بازارچه سعدالسلطنه در آینده نزدیک میتواند قزوین را به یکی از قطبهای هنرهای دستی کشور تبدیل کند. ثبت ملی شهرها و روستاها میتواند به معرفی فرهنگ و آداب و سنن مناطق مختلف کمک کرده و در رونق اقتصادی و بهبود معیشت شهروندان مؤثر واقع شود.
محمودیان با بیان اینکه صنایع دستی همه ویژگیهای مربوط به اقتصاد مقاومتی را در دل خود دارد، افزود: توجه به این حوزه میتواند اقتصاد خانوارهای روستایی را متحول کند و در حوزه فقرزدایی نیز مؤثر واقع شود.
محمدمهدی اعلایی استاندار قزوین نیز با صدور پیامی به مناسبت ثبت روستای اندج بهعنوان روستای ملی گلیم الموت و تقدیر از نگاه تحولآفرین و دغدغههای وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای بهبود و ارتقای جایگاه هنرمندان و وضعیت صنایع دستی کشور و زحمات و پیگیری حوزه معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور و استان، افزود: بدون شک این رویداد مهم ملی فرصت بینظیری را برای توسعه گردشگری و معرفی ظرفیتهای صنایع دستی این روستا و منطقه الموت فراهم خواهد آورد و ابزاری کارگشا برای بهبود وضعیت و جایگاه هنرمندان صنایع دستی بویژه بانوان دغدغهمند و پرتلاش و توسعه کارگاههای تولیدی در این منطقه خواهد بود.
اعلایی گفت: امید است با پیوستن این روستا به خانواده شهرها و روستاهای ملی صنایع دستی کشور رونق اقتصادی، شکوفایی فرهنگی و رویدادهای مثبت و امیدآفرین را در حوزه صنایعدستی این منطقه و استان شاهد باشیم.
در همین ارتباط علیرضا خزائلی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قزوین به خبرنگار «ایران» گفت: با توجه به مصوبه شورای عالی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی (خرداد1396) و قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی (بند ب ماده 98) که در آن بر ایجاد شهرها و روستاهای ملی صنایع دستی و تأمین زیرساختها در این مناطق تأکید شده، پس از بررسیهای اجرا شده، مراحل ثبت روستای اندج از توابع بخش الموت شرقی با توجه به ظرفیتهای گلیم بافی و تعداد تولیدکنندگان گلیم این روستا در دستور کار قرار گرفت و مکاتبات لازم با مرکز صورت گرفت و مقدمات اداری و بازدید اولیه از روستای اندج توسط کارشناسان حوزه معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی استان با همکاری بخشدار و دهیار روستا انجام و پیشنهاد ثبت این روستا به شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی صنایع دستی ارائه شد و با پیگیریهای نمایندگان شهر قزوین در مجلس سرانجام با تأیید این شورا بهعنوان نخستین روستای ملی صنایع دستی استان به ثبت رسید.
وی افزود: منطقه الموت با پیشینه چندهزارساله دارای آثار ارزشمندی از هنر و صنایع دستی مردمان این منطقه است و تولید محصولات متنوع صنایع دستی در رشتههای مختلف نساجی سنتی شامل پن بافی و چادرشببافی، حصیربافی و بویژه گلیم بافی، که ویژگیهای آن در سال 94 در سازمان ملی استاندارد ایران به ثبت رسیده است، در کنار آثار متعدد تاریخی و جاذبههای بکر طبیعی از جمله ظرفیتهای این منطقه بهشمار میآیند. خزائلی با تأکید بر ضرورت همراهی دستگاهها در تأمین اعتبار لازم برای استانداردسازی و ایجاد زیرساختهای لازم در این روستا ادامه داد: در جلسهای که بهمنظور پیگیری اقدامات اولیه ثبت ملی روستا با حضور معاون و کارشناسان حوزه صنایع دستی و نمایندگان دستگاههای اجرایی ذیربط اعم از دفتر امور روستایی استانداری، سازمان برنامه و بودجه، اداره کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، بخشدار الموت شرقی و دهیار روستای اندج برگزار شد، اجرای اقداماتی چون پیاده راهسازی و سنگ فرش معابر و کوچهها، طراحی و نصب المان صنایع دستی و تأمین اعتبار لازم تجهیز و بازسازی حسینیه روستا برای ایجاد کارگاه و فروشگاه صنایع دستی و راهاندازی موزه روستا به تصویب رسید.
در همین ارتباط مصطفی مظفری، دهیار روستای اندج نیز به خبرنگار «ایران» گفت: روستای اندج در ۱۷ کیلومتری شهر معلم کلایه و ۸۰ کیلومتری شهر قزوین قرار دارد و جاذبههای تاریخی و طبیعی و زیرساختهای بومگردی و گردشگری آن موجب شد بهعنوان روستای صنایع دستی مطرح و انتخاب شود.
وی درباره گلیم الموت و ظرفیت این روستا افزود: گلیم اندج یک صنایعدستی خاص در الموت است، ویژگی منحصربهفرد آن این است که بدون هیچ نقشهای طراحی میشود، در واقع گلیمبافان الموت نقشهای ندارند و بدون نقشه طرح را میکشند بنابراین طرحها منحصربهفرد است، البته طرحهای گلیم در منطقه الموت بالا طرحهای ذهنی شبیه به هم و با طرحهای الموت پایین متفاوت است.
وی در ادامه افزود: درگذشته تعداد گلیمبافان بسیار زیاد بود اما بهدلیل نبود بازار عرضه و فروش، اکثر گلیمبافان کار خود را کنار گذاشته بودند اما با توجه به طرحهای تشویقی که برای خانمهای روستا گذاشتیم توانستیم ۳ کارگاه را به ۳۰ کارگاه افزایش دهیم.
مظفری یادآور شد: باید بتوانیم گلیم هر روستا را بهصورت خاص تقویت کنیم چراکه هر روستا طرح خاص خودش را دارد، شهرهای دیگری در کشور بهعنوان شهر ملی گلیم نامگذاری شدهاند اما طرح گلیم الموت متفاوت است درواقع هر روستا رنگ خاصی دارد و طرحها بهصورت کاملاً ذهنی انجام میشود.
دهیار روستای اندج درباره عرضه و فروش گلیم نیز گفت: یکی از مشکلات ما فروش گلیم است. در گذشته رسم بر این بود که هر دختری که میخواست به خانه بخت برود میبایست دو گلیم میبافت. هم اکنون گلیمهای تولید شده بیشتر هدیه داده میشود چون مکانی برای عرضه و فروش نداریم. حسینیهای قدیمی و متروکه در روستا وجود دارد که قرار است با مساعدت مسئولان استان قزوین بازسازی و به موزه و نمایشگاه گلیم تبدیل شود.