از جمله موضوعات مهم در استراتژی سردار شهید قاسم سلیمانی برای مقابله با تکفیری‌ها در کشورهای اسلامی، تکیه بر وحدت و پرهیز کامل از هرگونه اقدام تفرقه‌انگیز بین مذاهب اسلامی خصوصاً شیعه و سنی بود. این موضوع بویژه در عراق که از تنوع قومی و مذهبی زیادی برخوردار است، بیش از همه جا به چشم آمد.
به‌همین مناسبت و در دومین سالگرد شهادت سردار سلیمانی و یارانش به‌دست تروریست‌های امریکایی در بغداد، تسنیم در گفت‌و‌گو با شیخ عامر البیاتی سخنگوی «دارالافتاء» عراق به تبیین این مسأله پرداخته است.
عامر البیاتی علاوه بر سخنگویی دارالافتای عراق، عضو هیأت امنای «مجمع العراقی للوحده الاسلامیه» است و همزمان امامت مسجد و تولیت مدرسه علمیه «ام‌ّالطبول» بغداد را به‌عهده دارد. مسجد ام‌الطبول، از بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین مساجد اهل‌سنت عراق است که در دوران نظام سابق، به‌عنوان مسجد رسمی و اصلی میزبان حکام عراق در مراسم مذهبی مانند نماز عید و... بوده است.
 نهاد «دارالافتاء» میان اهل‌سنت عراق، معادل نهاد «مرجعیت» میان شیعیان است، به این ترتیب، می‌توان اظهارات شیخ عامر البیاتی را معادل جایگاه ـ فرضی ـ «سخنگوی مراجع تقلید» میان شیعیان تلقی کرد.

آنچه در قالب گروه‌های تکفیری و بخصوص داعش تمامیت ارضی و امنیت عراق را تهدید کرد، یک موضوع بسیار بزرگ و خطرناک بود. شما چه‌میزان این تهدید را جدی می‌دانستید و شخصیتی مثل سردار سلیمانی چقدر در مهار این خطر توانست به کشور عراق کمک کند؟
این خطر در آن زمان برای عراق بسیار شدید و سنگین بود و می‌توانست وحدت و کرامت ملت و میهن را تحت تأثیر خود قرار دهد، اما با همت غیورمردان مخلص این ملت و بعد از فتوای مرجعیت در نجف اشرف که روز نهم ژوئن 2014 میلادی صادر شد و همچنین 5 روز پس از آن فتوای جهاد الزامی از سوی شیخ دکتر مهدی بن احمد الصمیدعی مفتی اهل‌سنت جمهوری عراق صادر شد، بیش از 82 هزار نفر از اهل‌تسنن وارد عرصه جنگ شدند تا از تمامیت عراق دفاع کنند و با دیگر برادرانشان از تمام طوایف، اقلیت‌ها، قومیت‌ها و ادیان دیگر برای مقابله با تهاجم داعشی که اصولاً یک تهاجم فکری بود، همراه شوند.
داعش طی چند ساعت، 4 استان عراق را به تصرف خود در آوردند، اما غیورمردان مخلص مقابل آنها ایستادگی کردند.
حاج قاسم سلیمانی در آن زمان موضعی جوانمردانه در این رابطه داشتند که همگان به آن اذعان دارند و بر آن مهر تأیید می‌گذارند. وی در عمق این مسئولیت قرار داشت، مسئولیتی که به او محول شد، آزادسازی بود که به‌فضل خداوند عزّوجلّ و اعتماد به نفس و مدد گرفتن از آیه شریفه «وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّه وَمِنْ رِبَاطِ الْخَیلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ‌الله وَعَدُوَّکمْ» به این مهم نائل آمد.

کشور عراق در قیاس با بسیاری از کشورها از یک تنوع زیاد قومی، مذهبی و فرهنگی برخوردار است که در نگاه اول به‌نظر می‌رسد جمع کردن همه این دیدگاه‌ها کنار هم سخت باشد، چطور اینها با هم یکجا جمع شدند و در یک جبهه واحد علیه دشمن جنگیدند؟ در این میان نقش حاج قاسم برای نزدیکی قلب‌ها به هم چه بود؟
عراق یک بادیه زیباست، یک باغ کامل و وسیع است که انواع و اقسام گُل‌ها در آن روییده است و صنوف مختلفی از عطرها در آن استشمام می‌شود، قومیت‌های مختلفی در آن زندگی می‌کنند، اقلیت‌های متعددی در آن هستند و ادیان متعددی در آن وجود دارد؛ چون عراق دارای تمدن عظیمی است و تمدن بین‌النهرین را در خود جای داده است، خداوند تبارک و تعالی به ما این توفیق را داد از کسانی باشیم که به مقابله با تجاوز علیه عراق بپردازیم.
دست‌ها، اندیشه‌ها و انگشتان و چشمانی مشغول نگهبانی بودند، شب را نمی‌خوابیدند و راحتی و خواب و آرامش و توقف را با هدف حفظ کرامت عراق بر خود حرام کرده بودند. حاج قاسم سلیمانی توانست تمام آنها را که از تمام ادیان و مذاهب و اقلیت‌ها بودند در چهارچوب واحدی که همانا خط دفاع از عراق، کرامت این کشور و خاک و مقدسات آن است جمع و متحد کند، اینجا بود که جان‌ها فدای برافراشته شدن پرچم عراق، کرامت عراق و تمام عراقی‌ها و مسلمانان به‌طور اعم شد، چون این مسأله بیشتر مورد توجه مسلمانان است.

رابطه حاج قاسم سلیمانی با مسئولان عراقی و روحانیون بویژه روحانیون اهل‌تسنن چگونه بود، این روحانیون چه دیدگاهی نسبت به حاج قاسم سلیمانی داشتند؟
ایشان نگاه و دیدگاهی کاملاً فراگیر داشتند، این نگاه فارغ از گرایش‌های مختلف و عاری از هر نوع نژادپرستی بود و نفسانیات در این دیدگاه جایگاه نداشت. او به لا‌اله‌الّا‌الله محمّد رسول‌الله ایمان داشت و یقین داشت که آنها برادران او هستند و باید آنها را یاری دهد و آنها نیز باید او را یاری کنند، خداوند باری تعالی فرموده‌اند: ان تنصروالله ینصرکم و یثبّت اقدامکم.
حاج قاسم سلیمانی رحمة‌الله علیه دستاورد بسیار عظیمی در نزدیک کردن دیدگاه‌ها از طریق روابط عمیقی که با آحاد ملت عراق و بویژه اهل‌تسنن ایجاد کرده بودند، داشتند، وقتی ما ایشان را با جناب مفتی دکتر شیخ مهدی بن احمد الصمیدعی می‌دیدیم، او را مردی والامقام و با کرامت‌های عظیم می‌دیدیم که در قالبی از تواضع بسیار زیاد قرار داشت.
آنچه ما در شخصیت حاج قاسم سلیمانی می‌دیدیم این بود که هرگز بر کسی تکبر و فخرفروشی نمی‌کرد، تفاوتی هم نمی‌کرد که چه‌کسی مقابل او قرار داشته باشد، با هر جایگاه و صنفی و هر دیانتی که داشت، هرگز وی مقابل آنها تکبر نمی‌کرد، بلکه تواضع می‌کرد.
هرگاه که او را می‌دیدی و او میان جمع بود، هیچ تفاوتی با دیگران نداشت، نه صندلی خاصی داشت و نه جایگاه خاصی برای خود انتخاب می‌کرد، به زمین می‌نشست و با همه همدم می‌شد.

همان‌گونه که گفتیم یکی از خطراتی که عراق را طی سال‌های اخیر تهدید کرد، مسأله تروریسم تکفیری بود، تروریسم تکفیری قربانیان زیادی به‌جا گذاشت، بخش زیادی از این قربانیان از عراقی‌ها بودند، نسبت قربانیان سنی، شیعه و دیگر دیانت‌ها چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند، اما شاهد آن هستیم که اندیشه تکفیری تلاش دارد این تقابل را که در واقع بین گروه تروریستی داعش و مردم عراق است به‌عنوان جنگ علیه اهل‌تسنن نشان دهد، شما این گفته را چگونه تفسیر می‌کنید؟
امروز خورشید طلوع کرده و حق پدیدار شده است، خداوند عز و جل در مژده‌ای که به پیامبرش حضرت محمد مصطفی(ص) داده است می‌فرماید: وقل جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ آن الْبَاطِلَ کانَ زَهُوقًا، حق از طریق رفتارهای روزانه مردم عراق بروز کرده است، ما خطراتی را که به‌شکل روزانه خاک عراق، شخصیت و هویت عراقی‌ها را هدف قرار گرفته است، می‌بینیم، زیرا به‌خوبی می‌دانند که در عراق حق عظیمی وجود دارد و در عراق مردانی هستند که نه تجارت و نه خرید و فروش آنها را از ذکر خداوند بازنمی‌دارد، خداوند در مورد آنها فرموده است مِّنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا‌الله عَلَیهِ فَمِنْهُم مَّن قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن ینتَظِرُ وَمَابَدَّلُوا تَبْدِیلًا.
عراق به‌فضل خداوند تبارک و تعالی شاهد اتحادی عظیم بین مردم و رهبری، حشد شعبی مقدس، نیروهای ارتش، پلیس، امنیت داخلی، پلیس فدرال و فرزندان غیور عشایر بود، فرزندان این ملت جسم خود را به سپری برای دفاع از شهرها، ناموس و مقدسات خود تبدیل کردند.
به‌فضل خداوند تبارک و تعالی امروز به عراق به‌دید سرور این منطقه نگریسته می‌شود، عراق بسیاری از توطئه‌ها را پشت‌سر گذاشته و تجاوزات متعددی را از سر گذرانده، اما خود باقی مانده است در حالی که آنها از میان رفتند.
این روابطی است که بین تمام آحاد اهل‌تسنن با حاج قاسم سلیمانی برقرار بود، نگاه او هم نسبت به این مسأله ژرف‌نگرانه بود، ما معتقدیم که این جنگ پیش از هر چیز یک جنگ فکری بود که به‌تدریج به جنگ میدانی تبدیل شد.
دارالفتوای (اهل‌سنت) عراق هم به‌فضل خداوند عزوجل، مسأله مبارزه فکری را از طریق رهنمودهای مستقیم مفتی به ائمه و خطبای مدنظر قرار داد، کار آموزش‌های عمیقی در متون و عقاید صورت گرفت و دوره‌های آموزشی انجام و مفتی گواهی پایان دوره مربوط به مقاومت این نوع اندیشه‌ها را به آنها داد، زیرا با اندیشه فقط با اندیشه باید مقابله ‌شود، در رابطه با تقابل میدانی هم صحنه جنگ به اهل آن سپرده شد، جوانان غیور و مخلص عراقی که برخی از آنها به شهادت رسیدند و برخی دیگر نیز زخمی شدند و خداوند به برخی دیگر نیز توفیق جهاد فی سبیل‌الله و یاری رساندن به این امت را داد.
در اینجا می‌گوییم خداوند شهدای ما را رحمت و مجروحان را شفا عنایت فرماید و گرفتاران ما را هم نجات بدهد، خدایا این سرزمین را امن و آباد و شکوفا کن و مقابل وبا و بلا همچون بقیه بلاد مسلمین مصون بدار!

جناب شیخ، بازخورد روابط شهید قاسم سلیمانی با روحانیون اهل‌تسنن و حشد الشعبی چگونه بود؟
هم و غم اول و آخر ایشان همسو و متحد کردن تمام طرف‌ها بود، دغدغه مستمر ایشان وحدت کلمه تمام امت اسلام بود، این کار از آزادسازی استان‌های عراق آغاز شد و به آزادی قدس شریف منتهی می‌شود.
حاج قاسم سلیمانی چه در بُعد اندیشه و چه در بُعد اقدامات روزمره در بخش جبهه مواضع عظیمی داشتند، او در جبهه و در جنگ‌های تن به تن هم با اقتدار و شجاعت تمام فعالیت‌‌هایی را که منجر به پیروزی عراق و خلاصی‌اش از این وبا ـ یعنی وبای اندیشه‌های تاریک و ظلمانی داعشی ـ شد رهبری می‌کرد. خفاش‌های تاریکی همچنان هستند، اما ما به‌فضل خداوند تبارک و تعالی با آنها به مبارزه می‌پردازیم، ما جنگ فکر و اندیشه را انجام می‌دهیم و همان‌گونه که گفتم جنگ میدانی را به فرزندان و برادرانمان فرزندان عراق عظیم سپرده‌ایم.

حاج قاسم نماینده جمهوری اسلامی ایران در حمایت از دوستان خود در منطقه بود، شما سیاست خارجی ایران در این موضوع و همکاری با کشورهای دوست و همسایه بویژه عراق را چطور ارزیابی می‌کنید؟
از طریق فعالیت و عملکرد روزمره خود و در چهارچوب دارالفتوای عراق بر این باوریم که سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در عراق سیاستی منضبط و منظم است که به‌دنبال خیر و صلاح و خواهان شکوفایی و توسعه عراق است و می‌خواهد عراق با عزت و کرامت سربلند روی پای خود بایستد.
نباید فراموش کنیم که ایرانیان کسانی هستند که در مشکلات عراق کنار ما قرار گرفتند و در زمانی که چهار استان عراق اشغال شد، آنها به یاری ما شتافتند، از ما حمایت مالی و انسانی کرده سلاح و مهمات و دانش و تجربه خود را در اختیار ما قرار دادند، خون شماری از فرماندهان میدانی آنها در خون عراقی‌ها در هم آمیخت، رزمندگان آنها در خاک عراق به شهادت رسیدند و خونشان با خون عراقی‌ها در هم آمیخته شد، خون ملت ایران و مردم جمهوری اسلامی ایران در این سرزمین ریخته شد و روح مطهرشان از این سرزمین به لقاء‌الله جل وعلا عروج کرد، آنها به‌عنوان مدافعان از مرزهای اسلام و مسلمانان و مدافعان از همسایه عزیز خود یعنی عراق به شهادت رسیدند، جایی که مرقد امام علی‌بن ابی‌طالب و امام حسین و حضرت عباس علیهم‌السلام و نیز بغداد عزیز که در سوی دیگر آن امام موسی کاظم علیه‌السلام مدفون است و نیز سامرا که مرقد امام حسن عسکری و امام هادی علیهما‌السلام در آنجاست، قرار دارد.
از خداوند تبارک و تعالی می‌خواهم که این روابط را با محبت و احترام متقابل بین دو طرف مستدام بدارد. خداوند تبارک و تعالی از آسمان هفتم به ما نظر می‌افکند وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَیرَى‌الله عَمَلَکمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ.

جناب شیخ، خیلی ممنون، از شما کمال تشکر را داریم.
زنده باشید و خداوند به ملت ایران در هر نقطه‌ای که در آن زندگی می‌کنند توفیق دهد و به دولت ایران هم می‌گوییم که «ما خوبی‌های شما را تا زمانی که زنده هستیم، فراموش نمی‌کنیم و به آن وفادار خواهیم ماند.»

تجمع ده‌ها هزار نفری مردم عراق در محل شهادت سردار سلیمانی

در شب شهادت فرماندهان مقاومت شمار زیادی از مردم عراق در محل شهادت شهیدان «سلیمانی» و «المهندس» در نزدیکی فرودگاه بغداد تجمع کردند. تجمع کنندگان در محل شهادت شهیدان سلیمانی و المهندس اقدام به روشن کردن شمع کردند. در این تجمع شور و شوق خاصی حاکم بود. در خیابان فرودگاه بغداد نیز تجمع گسترده‌ای توسط عراقی‌ها صورت گرفت. در این تجمع که در نزدیکی پایگاه نظامیان امریکایی در بغداد برگزار شد، سرودهای ملی ایران و عراق پخش شد. پخش این سرودها نشان دهنده این بود که شهادت فرماندهان پیروزی، وحدت دو کشور را تقویت کرده و طنین انداختن این سرودها در نزدیکی پایگاه نظامیان امریکایی پیام خاصی داشت. فرودگاه بین‌المللی بغداد نیز به‌دلیل تجمع گسترده مردم به‌صورت موقت تعطیل شد. در تجمع مردم بغداد مناره جمال المهندس دختر ابومهدی المهندس سخنرانی کرد و بر انتقام‌گیری از امریکا تأکید کرد. دختر المهندس در این تجمع تأکید کرد که انتقام تو، برادرت و دوستانت را خواهیم گرفت. وی بیان داشت، خاک عراق را که سفارت امریکا بر آن مسلط شده است، باز پس خواهیم گرفت. مناره جمال المهندس تأکید کرد که به خدا سوگند، از امروز به بعد، سکوت نخواهیم کرد. وی همچنین گفت: از حکام عربستان سعودی که تصور می‌کنند با پولشان می‌توانند حکومت اموی را بازگردانند، انتقام خواهیم گرفت. زینب سلیمانی فرزند شهید سلیمانی در تجمع فرودگاه بغداد نیز حاضر بود و برای مردم عراق سخنرانی کرد. وی تأکید کرد: «پدرم از صمیم قلب عراق را دوست داشت و به عراقی قوی می‌اندیشید… شهید ابومهدی المهندس زندگی خود را وقف خدمت به عراق کرد…اشک‌های اندوه با آزادسازی عراق از امریکایی‌ها به شادی تبدیل می‌شود…زمان زیادی نخواهد گذشت تا انتقام فرماندهان شهید را بگیریم…والله این خون‌ها و این فرودگاه را فراموش نخواهیم کرد.» عراقی‌ها هنگام سخنرانی زینب سلیمانی درباره وحدت ملت ایران و عراق؛ شعار «از بغداد تا کرمان این پرچم برافراشته است» سر دادند. فالح الفیاض رئیس سازمان حشدالشعبی نیز به‌همین مناسبت تأکید کرد که حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، با خون خود، ارزش‌هایی را ثبت کردند. وی تأکید کرد، ما با ریخته شدن خون، شکست نمی‌خوریم زیرا میراث‌دار امام حسین(ع) هستیم. رئیس سازمان حشد الشعبی همچنین بیان داشت که این جنایت باعث می‌شود که هیچ نظامی امریکایی با اراده مردم، در عراق باقی نماند. «سید عمار حکیم»، رهبر جریان حکمت ملی عراق نیز در پیامی به مناسبت سالروز شهادت سرلشکر حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس نوشت: در دومین سالروز دردناک شهادت‌شان، یادگارهای نیک شهیدان ابومهدی المهندس و میهمان عراق، سرلشکر حاج قاسم سلیمانی، یادشان را گرامی می‌داریم که با مواضع شرافتمندانه‌شان در رویارویی با تروریسم و خنثی کردن نقشه‌های شومش، نام خود را در یاد و ضمیر ملت عراق و ملت‌های آزاده جاودانه کردند.

عضو ارشد حماس:  
شهید سلیمانی به نابودی رژیم صهیونیستی ایمان داشت

«محمود الزهار» عضو دفتر سیاسی جنبش حماس به مناسبت دومین سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی گفت، این سردار شهید نقشی بزرگ در حمایت از آرمان فلسطین داشت. بر اساس گزارش خبرگزاری «شهاب»، وی افزود: شهید سلیمانی به پیروزی مقاومت و نابود رژیم اشغالگر صهیونیستی ایمان داشت. الزهار تأکید کرد: شهید سلیمانی اعتقاد داشت که سرزمین مسلمانان هیچ مرزی ندارد. وی هیچ روزی از حمایت از مقاومت دست بر نداشت. این عضو حماس تصریح کرد: قدرت اراده در قلب‌های رزمندگان مقاومت بالاست و قوی‌تر از سلاح اشغالگر است. در همین ارتباط، فلسطینی‌ها در نوار غزه تصاویر سردار شهید حاج قاسم سلیمانی را در میدان‌ها و مناطق مختلف این منطقه نصب کردند.  «یوسف الحساینه» عضو دفتر سیاسی جنبش جهاد اسلامی فلسطین به وب‌سایت «العهد» لبنان گفت: نصب تصاویر حاج قاسم در محورهای اصلی غزه، پیام وفاداری مقاومت و ملت فلسطین به کسی است که جان خود را برای خاطر قدس و فلسطین فدا کرد. وی افزود: مقاومت در فلسطین و منطقه شاهد توسعه کیفی است و همه اینها به فضل خدا و تلاش‌ها و حمایت‌های شهید سلیمانی، جمهوری اسلامی ایران، قهرمانان در «سرایا القدس» و «القسام» و دیگر شاخه‌های نظامی مقاومت ممکن شده است.

«نجاح محمد علی» کارشناس برجسته عراقی، در گفت‌وگو با دفتر نمایندگی جنبش نُجَباء، ناگفته‌های خود از سخنان رد و بدل شده‌اش با شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی را که در زمان فعالیتش در شبکه العربیه عربستان رخ داده، بازگو کرد و گفت: «من دین و عاقبت‌بخیری خود را مدیون این فرمانده شهید هستم.» او گفت که با شهید سلیمانی در عملیات کربلای5 آشنا شده و رفته رفته در خلال نبرد عبور بزرگ که همان عملیات فاو بود، بیشتر و بیشتر با او آشنا شده، بنابراین مدت زیادی است که شهید سلیمانی را می‌شناخت. نجاح محمد علی افزود: «او را بخوبی می‌شناختم تا اینکه، البته اگر راضی به انتشار این موضوع باشید، هنگامی که در شبکه العربیه مشغول به کار بودم، در آغاز فعالیتم در شبکه العربیه، فرمانده شهید از من به خاطر نحوه پوشش اخبار گلایه کرد و برایم پیامی فرستاد و گفت آیا تو به خاطر بازداشت سابق خودت در ایران در صدد انتقام هستی؟» این کارشناس عراقی در ادامه گفت: «به او پاسخ دادم به خدا این‌گونه نیست. من فقط فعالیت حرفه‌ای خودم را دنبال می‌کنم، نه چیز دیگری. اخباری در دست دارم و احساس می‌کنم که باید این اخبار را منتشر کنم. بعد از آن ایشان نوشت که پس بگذار شرایط همین‌گونه بماند.» نجاح محمد علی گفت: «ببینید من در اینجا تدین و عاقبت خود را اگر عاقبت بخیر باشم مدیون حاج قاسم سلیمانی هستم. بگذار صریح باشم. در نظر بگیرید اگر او مرا رها کرده بود و من در این راه و این مسیر گام برمی‌داشتم، چه بسا یک لغزش کوچک [کار را تمام می‌کرد]. کسی که در مسیری غیر از هدایت گام برمی‌دارد، مانند شخصی است که در کوره‌راه حرکت می‌کند. سرعت حرکت برای چنین شخصی تنها دوری از مسیر را به‌دنبال خواهد داشت. ممکن بود منحرف شوم. همچنین او به من گفت که به فعالیت خود ادامه بده و مانند سابق آن‌گونه که صلاح می‌دانی اخبارت را منتشر کن و من هم از منابع خودم برای تو خبر ارسال می‌کنم و من هم گفتم خیلی خوب. مشکلی نیست.» نجاح محمد علی در پایان گفت که پس از آن روابطش با شهید قاسم سلیمانی تقویت شد و گاهی هم شهید حمید تقوی این کار را انجام می‌داد و برخی اخبار را برای او می‌فرستاد.