عطیه لباف
خبرنگار
در لایحه بودجه ۱۴۰۱، درآمدهای حاصل از نفت و فرآورده‌های آن، ۳۸۱ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده که مبنای آن متوسط فروش ۱.۲ میلیون بشکه نفت در روز با قیمت هر بشکه به‌طور متوسط ۶۰ دلار است. این بخش از لایحه بودجه سال آتی را می‌توان در دو قسمت بررسی کرد. بخش نخست، قیمت نفت است. براساس معاملات آتی بازار جهانی نفت خام، اکنون قیمت هر بشکه نفت خام حدود 74 دلار است و میانگین قیمت نفت در سال 2021 میلادی نیز که حدود دو هفته دیگر به اتمام می‌رسد، 70 دلار در بشکه است. پیش‌بینی‌ قیمت نفت خام برای سال آتی میلادی هم ارقامی بین 60 تا 80 دلار در بشکه را نشان می‌دهد. آژانس بین‌المللی انرژی قیمت نفت خام در 2022 را 79.40 دلار در بشکه تخمین می‌زند. اداره اطلاعات انرژی امریکا نیز 66.4 دلار در بشکه را میانگین قیمت نفت در سال 2022 درنظر می‌گیرد. البته پیش‌بینی‌هایی نیز در خصوص اوج قیمت‌ها در سال آتی میلادی وجود دارد که از عبور قیمت نفت به فراتر از 100 دلار در بشکه خبر می‌دهد. برای مثال، بانک جی‌پی‌مورگان پیش‌بینی کرده است که قیمت نفت در سال ۲۰۲۲، با پایان شیوع ویروس همه‌گیر کرونا و بهبود شرایط اقتصادی به ۱۲۵ دلار برای هر  بشکه نیز می‌رسد. بانک جی‌پی‌مورگان برای سال 2023 میلادی نیز قیمت 150 دلار در بشکه را پیش‌بینی می‌کند که نشان می‌دهد چشم‌انداز قیمتی 3 ماه پایانی 1401 نیز مثبت است. اما لایحه بودجه 1401، بخش دوم مورد بررسی، میزان صادرات نفت است. در این باره می‌توان به گزارش‌های وزارت نفت و بانک مرکزی از میزان صادرات نفت طی ماه‌های اخیر استناد کرد که به نظر می‌رسد دولت سیزدهم راه‌هایی را برای گسترش بازار نفت حتی با وجود فشارهای خارجی شناسایی کرده است. جواد اوجی، وزیر نفت، یازدهم آذرماه در فضای مجازی نوشته بود: «به مجلس شورای اسلامی در مورد افزایش قابل توجه فروش نفت، میعانات گازی، گاز صادراتی، فرآورده‌ها و محصولات پتروشیمی و تحقق صد درصدی تعهدات مالی وزارت نفت در تبصره ۱۴ گزارش دادم.» این توئیت وزیر نفت و اظهارات اخیر او در مورد روند رو به بهبود صادرات نفت کشور در کنار گزارش بانک مرکزی از وصول درآمدهای ارزی نمایی از راهکارهای تحقق بودجه 1401 را ترسیم می‌کند. برای بررسی کارشناسی این موضوع سراغ صاحبنظران و کارشناسان داخلی و بین‌المللی رفتیم. ممدوح سلامه، اقتصاددان بین‌المللی نفت و استاد اقتصاد انرژی دانشگاه تجارت ESCP اروپا، لندن، فریدون برکشلی، رئیس گروه مطالعات انرژی وین و تحلیلگر بازار نفت، مرتضی بهروزی فر، عضو مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی، مصطفی نخعی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی و حمیدرضا صالحی، دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران، درباره جزئیات نفت در لایحه بودجه 1401 به «ایران» پاسخ می‌دهند:

دیدگاه

قیمت نفت و میزان صادرات، قابل قبول است

فریدون برکشلی
رئیس گروه مطالعات انرژی وین
ارقام در نظر گرفته شده در لایحه بودجه 1401 از نظر قیمت نفت و میزان صادرات، قابل قبول است. به این معنا که با فرضیات سال گذشته انطباق دارد. کشورهای نفتی برای تنظیم قیمت نفت در بودجه خود معمولاً ارقام را کمتر از پیش‌بینی‌های سال آتی بازار جهانی نفت در نظر می‌گیرند تا در پایان سال، اضافه درآمد داشته باشند. اکنون کشورهای عضو اوپک پلاس قیمت نفت در بودجه سال 2022 میلادی را ۶۰ تا ۷۰ دلار در نظر گرفته‌اند. برای مثال، روسیه نفت را با قیمت 60 دلار وارد بودجه 2022 کرده است.

اهمیت حجم فروش نفت و وصول درآمد آن در 1401

مرتضی بهروزی‌فر
عضو مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی
قیمت نفت در نخستین لایحه بودجه دولت سیزدهم منطقی است و با توجه به روند قیمت‌ها در یک سال اخیر و پیش‌بینی‌هایی که از قیمت نفت خام در سال آتی می‌شود، می‌توان گفت که رقم 60 دلار برای هر بشکه درست انتخاب شده است و احتمالاً میانگین قیمت در سال 1401 حدود 70 دلار در بشکه خواهد بود. اما در مورد میزان فروش نفت و تحقق درآمد آن در سال آتی، مسائلی وجود دارد که از نظر کارشناسی فعلاً امکان بررسی دقیق آن نیست. شنیده می‌شود که صادرات نفت ایران به 1.5 میلیون بشکه در روز نیز رسیده است.

پیش‌بینی‌های نفتی بودجه 1401 ایران قابل تحقق است

ممدوح سلامه
اقتصاددان بین‌المللی نفت/ استاد اقتصاد انرژی دانشگاه تجارت ESCP اروپا، لندن
پیش‌بینی بودجه ایران بر اساس صادرات 1.2 میلیون بشکه در روز و بر اساس قیمت نفت خام برنت 60 دلار در هر بشکه قابل دستیابی و اجراست.
این ارقام با تقویت اقتصاد جهانی و افزایش تقاضای جهانی نفت به‌همان اندازه حمایت خواهد شد. اگر نگرانی‌ها در مورد نوع جدید ویروس کرونا یعنی Omicron نبود، قیمت نفت شاخص برنت می‌توانست از 85 دلار در هر بشکه  فراتر رود و حتی قبل از پایان سال‌ جاری میلادی به 90 دلار در بشکه برسد. با این حال، قیمت نفت بزودی کاهش‌های اخیر خود را جبران می‌کند و افزایش خود را از سر خواهد گرفت. گزارش‌های مختلفی از میزان صادرات نفت ایران در شرایط کنونی وجود دارد؛ مبنی بر اینکه ایران ممکن است در واقع 1.5 میلیون بشکه در روز نفت صادر کند که دو سوم آن بر خلاف تحریم‌های امریکا به کشور چین می‌رود. در واقع، ایران هنر کاهش اثرات نامطلوب تحریم‌ها و خنثی‌سازی آنها را به کمال رسانده است. بنابراین استناد لایحه بودجه 1401 بر صادرات 1.2 میلیون بشکه در روز و قیمت 60 دلار پیشنهاد بسیار مناسب و قابل تحقق است.

جزئیات فروش نفت در لایحه بودجه منطقی است

مصطفی نخعی
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی
با در نظر گرفتن شرایط کنونی قیمت نفت خام و میزان فروش نفت ایران طی ماه‌های اخیر، ارقامی که در لایحه بودجه 1401 آمده است، منطقی است. این ارقام نه بلندپروازانه است و نه خیلی محافظه کارانه.  گزارش بانک مرکزی از روند وصول درآمدها نشان می‌دهد که نرخ بازگشت ارز نسبت به سال گذشته افزایش داشته است. مفهوم آن این است که بر اساس تجربه وزارت نفت و بانک مرکزی توانسته‌اند راهکارهایی را برای صادرات بیشتر نفت و بازگردان منابع حاصل از فروش پیدا کنند که سال آتی نیز به تحقق منابع ارزی بودجه کمک خواهد کرد.

قیمت نفت قابل دستیابی و تحقق است

حمیدرضا صالحی
دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران
در لایحه بودجه 1401 فروش ۱.۲ میلیون بشکه در روز با قیمت هر بشکه به طور متوسط ۶۰ دلار در نظر گرفته شده است. در خصوص قیمت نفت، با توجه به تجربه سال 2021 میلادی بازار جهانی نفت می‌توان گفت که این قیمت قابل دستیابی و تحقق است. اما درباره حجم فروش نفت، هنوز نمی‌توان گفت که لایحه بودجه بدبینانه تنظیم شده است. چراکه شرایط در خصوص حجم فروش نفت و میزان درآمد وصولی از این محل در سال 1401 چندان قابل پیش‌بینی نیست. حتی این احتمال نیز وجود دارد که صادرات نفت در سال آتی بیشتر از ۱.۲ میلیون بشکه در روز نیز باشد.

ضرورت سازمان‌دهی ساختار پدافند غیرعامل در صنعت نفت

وزیر نفت بر اهمیت پدافند غیرعامل در صنعت نفت تأکید کرد و خواستار همکاری و کمک این سازمان در بخش‌های مختلف صنعت نفت شد. جواد اوجی در نشست با سردار غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور بر ضرورت تصویب قوانین به‌منظور اعمال نقش حاکمیتی بر شرکت‌های واگذارشده به بخش خصوصی برای رعایت الزام‌های پدافند غیرعامل تأکید کرد و گفت: حمایت از سرمایه‌گذاری در صنعت نفت از طریق نوسازی و بازسازی تجهیزات، حفظ و نگهداشت تولید و افزایش تولید برای پایداری و تداوم خدمات‌رسانی ضروری است. وزیر نفت بر اهمیت تأمین سوخت نیروگاه‌های تولید برق و کمک برای رفع چالش‌های آن با همکاری سازمان پدافند غیرعامل تأکید کرد و افزود: خواستار کمک سازمان پدافند غیرعامل در زمینه سازمان‌دهی ساختار پدافند غیرعامل در صنعت نفت هستیم./شانا

تعطیلی 25 صرافی متخلف توسط بانک مرکزی

بانک مرکزی در راستای عمل به وظیفه نظارتی خود بر فعالیت شبکه‌های صرافی مجاز کشور، از ابتدای سال‌جاری اقدامات نظارتی را پیاده‌سازی کرده که منجر به صدور ۲۴۸ فقره اخطار، ۲۵ مورد ابطال مجوز و ۴۶ مورد تعلیق مجوز برای صرافی‌های متخلف شده است.
این بانک به منظور افزایش دامنه نظارتی خود بر بازار ارز و برخورد با صرافی‌های متخلف بر اساس ماده 41 دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت و نظارت بر صرافی‌ها اقدامات انضباطی را در این‌باره به عمل آورده است./روابط عمومی بانک مرکزی

افزایش ۱۲۰ هزار مگاواتی نیروگاه های کشور تا 1404

معاون برق و انرژی وزارت نیرو گفت: بر‌اساس برنامه‌های پیش‌بینی شده، ظرفیت نصب شده نیروگاهی کشور در طول چهار سال آینده به 120 هزار مگاوات و ظرفیت خطوط انتقال و فوق توزیع کشور به یک میلیون کیلومتر مدار خواهد رسید که این فرایند می‌تواند باعث تقویت بیش از پیش توان صنعت برق شود. «همایون حایری» با اشاره به برنامه‌های تدوین شده در حوزه برق و انرژی این وزارتخانه تصریح کرد: بر این اساس قرار است در طول چهار سال آینده 900 پروژه بزرگ در صنعت برق با اعتباری بالغ بر 795 میلیارد تومان اجرا شود. وی همچنین با بیان اینکه در کوتاه مدت برای تابستان 1401 نیز برنامه‌ریزی شده است، خاطرنشان کرد: بر این اساس تا تابستان سال آینده 4 هزار و 949 مگاوات از محل واحدهای جدید نیروگاهی و 1113 مگاوات نیز از محل ارتقای واحدهای حرارتی موجود به ظرفیت نیروگاهی کشور افزوده خواهد شد.
معاون برق و انرژی وزارت نیرو ادامه داد: در قالب این برنامه تا سال 1404 حدود 35 هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاهی جدید افزوده خواهد شد که در این راستا 15 هزار مگاوات توسط شرکت برق حرارتی، 10 هزار مگاوات با همکاری صنایع و 10 هزار مگاوات نیز نیروگاه تجدیدپذیر احداث و به مدار تولید وارد خواهد شد./ وزارت نیرو