کارگردان «هیچکس منتظرت نیست» در گفتوگو با «ایران»
اینجا ته خط است؟
نرگس عاشوری
خبرنگار
«هیچکس منتظرت نیست» از فیلمهای بلند حاضر در بخش مسابقه ملی پانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» روایتی از مرکز نگهداری زنان کارتنخواب در میدان شوش تهران است.
محسن اسلامزاده این مستند را با هدف کاهش آسیب ساخته و به سراغ آنهایی رفته که این دغدغه را دارند. «هیچکس منتظرت نیست» را میتوان در دسته مستندهای پرتره قرار دارد؛ پرترهای از سپیده علیزاده که مرکز نور سپید هدایت را در منطقه خلازیر تأسیس کرده است. اسلامزاده درباره ایده ساخت این مستند به «ایران» میگوید: «در جریان ساخت مجموعه مستند تحلیلی «فراموششدگان خلازیر» با مشکلات و معضلات زنان معتاد و کارتنخواب آشنا شدیم. از اول بنایمان را بر این گذاشتیم که مستند «هیچکس منتظرت نیست» قرار نیست مثل «فراموششدگان خلازیر» از تلویزیون پخش شود تا آدمها خودشان باشند و به لحاظ پوشش و حرکت درگیر خط قرمزهای مرسوم تلویزیون نشویم. از اتفاقات خوب مرحله پژوهش، آشنایی با خانم علیزاده بود. ایشان دو کانکس در منطقه خلازیر دارد و به کسانی که خودشان را ته خطی میدانند، کمک میکند. همراهی با او یک تجربه و پژوهش خوب میدانی بود.»
دوربین «هیچکس منتظرت نیست» از تونلهای فاضلاب تا پاتوقهای شبانه و روزانه زنان کارتنخواب سرک کشیده و با آنها همراه شده تا جایی که فیلمساز میگوید: «ما هم تا ته خط رفتیم». اسلامزاده از چالشهای ورود به چنین مرکزی میگوید: «وارد پارک شوش که میشوی با انواع و اقسام خلافکارها مواجهی، فضا ناامن است. آنطور که خانم علیزاده میگفت گاهی مجبور است برای گذر از این منطقه تا رسیدن به مرکز، حلقه ازدواجش را در دهان پنهان کند. همراهی با خانم علیزاده که جزو افراد مورد وثوق آنها بود، سپر مشکلات شد البته یک بار نزدیک بود به گروه حمله شود که بچههای مرکز حمایت کردند.»
فارغ از چالشهای ورود به این مراکز، ارتباط گرفتن با آدمها و حفظ حریم آنها ظرافتهای خاص خودش را میطلبد. اسلامزاده توضیح میدهد: «این آدمها دوربین زیاد دیدهاند و بهخوبی میتوانند ارتباط برقرار کنند نکته مهم اما حفظ حریم آنهاست. ما با آنها همراه شدیم، مشکلاتشان، دغدغهمان شد و کمکم بخشی از خانواده آنها شدیم. اطمینان دادیم صحنههایی که دوست ندارند را فیلمبرداری نمیکنیم و برخوردمان با ماجرا اخلاقی است. اما لایه دیگر افراد نجات یافته بودند که به عنوان پرسنل با این مرکز همکاری میکردند، اینجا هم پایان قصه نبود. زندگی تازه آنها، با چالشهای تازهای همراه بود که تا زمان اکران همچنان درگیرش هستیم. کسی منتظر آدمهای بازگشته نیست. آنها را نمیپذیرند یا خیلی سخت میپذیرند.»
چالشهای ساخت ایندست مستندها به مرحله تولید محدود نمیشود و برخی حواشی پس از نمایش سراغ مستند میآید. اسلامزاده به همین منظور با مرکز مستند سوره همکاری داشته که معتقد است پای کار میایستند. او که به مستندسازی در مناطق بحرانی و جنگزده شناخته شده درباره این دست حواشی و تأثیر آن بر جسارت و شجاعت در پرداخت موضوع میگوید: «یکی از اساتید من همیشه بر شجاعت و جسارت تأکید داشت. من زمانی که عبدالمالک ریگی در سیستان و بلوچستان جنایت میکرد در منطقه تردد داشتم و در عراق و سوریه و... حاضر بودم. تصورم این بود لابد حضور در مناطق بحران و زیر بارش تیر نشانه شجاعت است، به مرور از او یاد گرفتم شجاعت در سؤال پرسیدن است، در جایی است که کسی حاضر نمیشود و تو باید دوربینت را روشن کنی، تعارف را کنار بگذاری، سؤال بپرسی و مطالبهگر باشی تا انتظار مخاطب را برآورده کنی. لازم است مستندساز با جسارت حرفش را بزند اما باید راهکار هم ارائه کند. دیگر انتقاد و نمایش چالش کافی نیست باید در این پژوهش تصویری به راهکار هم رسیده باشی. فقط یک خط قرمزی وجود دارد به نام ناامیدی. فیلم میتواند تلخ باشد ولی نباید سیاه باشد.»
او در بخش پایانی صحبتهایش تأکید میکند: «من با این مستند وارد ژانر اجتماعی شدم این ژانر ادبیات خاص خودش را دارد. آدمهایش از جنسی متفاوت هستند. سبک زندگی، پوشش و سلایقشان فرق میکند. فیلم من داستانی نیست، برای حوزهای است که عنوان جشنوارهاش حقیقت است. امیدوارم با نگاه پر سوءتفاهم به این تغییر حوزه نگاه نکنند.»
درخواست محمدمهدی اسماعیلی از اهالی فرهنگ و هنر در اختتامیه جشنواره نمایشهای آیینی و سنتی:
ارتباط خود را با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیشتر کنید
گروه فرهنگی: بیستمین جشنواره نمایشهای آیینی و سنتی که از 14 آذر ماه با هشتمین همایش بینالمللیاش آغاز شد، شامگاه یکشنبه با برگزاری مراسم اختتامیهای در تالار وحدت به کار خود پایان داد. داود فتحعلیبیگی آماری از بخشهای دیگر ارائه داد و پس از او وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای سخنرانی روی صحنه رفت.
نگاه ویژه به موضوع فرهنگ اصیل و سنتی
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در سخنرانی خود از خوشحالی حضور در اختتامیه چنین جشنوارهای گفت و افزود: از اهالی فرهنگ و هنر بویژه تئاتر درخواست میکنم تا ارتباط خود را با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیشتر کنند تا مشکلات را در حد توانمان برطرف سازیم. حیات فرهنگی یک جامعه به وجود هنرمندان فعال و خلاق آن وابسته است و اگر در کشورمان با سابقه فرهنگی چند هزار سالهاش روح نشاط و افتخار دیده میشود، بهدلیل وجود هنرمندان بزرگی بوده که در عرصههای مختلف نقشآفرینی میکنند. خانواده تئاتر از جمله خانوادههای نجیب و پرکار ایرانی ما هستند و ما به وجود این عزیزان افتخار میکنیم. اسماعیلی با بیان اینکه از برنامههای اصلی ما در دولت، نگاه ویژه به موضوع فرهنگ اصیل و سنتی در بخشهای مختلف است، گفت: ما در بخشهای مختلف کشور عزیزمان، شاهد حضور هنرمندان بزرگی در صحنههای نمایشهای آیینی و سنتی هستیم. من در این مدت کوتاه آغاز کارم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به چندین شهرستان برای جشنوارههای محلی تئاتر رفتم و بنای من این است تا جای ممکن در این برنامهها حضور داشته باشم و حضور من در این برنامهها بیش از اینکه نمادین باشد، برای حل مسائل و مشکلات عزیزان خواهد بود.
تقدیر از فعالان عرصه هنرهای نمایشی
سپس با ورود واگنی به صحنه و پخش موسیقی، از محمود سالاری معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی و داود فتحعلیبیگی در کنار محمدمهدی اسماعیلی برای تقدیر از فعالان عرصه هنرهای نمایشی روی سن دعوت شد. علی صدیقیان نوازنده تعزیه، علی یداللهی نقشپوش و عروسکگردان، ساسان مهرپویان خیمهشبباز، بهناز مهدیخواه خیمهشبباز، شهناز روستایی نویسنده، پریسا سیمینمهر نقال، شهره اشتری بازیگر، ملیحه حاجیلو بازیگر و مرجان صادقی نقال به پاس سالها تلاش مستمر در اجرای نمایشهای آیینی و سنتی از سوی بیستمین جشنواره نمایشهای آیینی و سنتی تقدیر شدند. همچنین لوح تقدیر بیستمین جشنواره نمایشهای آیینی و سنتی برای تلاشهای مستمر و بازی در نمایشهای جشنواره به امیر حسین انصافی اهدا شد. در ادامه سیاهبازی توسط جواد انصافی و علی یداللهی اجرا شد و سپس نماهنگی به یاد هنرمندان درگذشته نمایشهای آیینی و سنتی؛ عزتاله مهرآوران، حسین عظیمی، بهروز تقوایی، حسینعلی مؤمنزاده و آقای اسمی پخش شد. در پایان پس از ورود واگن و پخش موسیقی، هیأت داوران متشکل از رحمت امینی، محمدحسین ناصربخت و رضا کوچکزاده پس از بررسیهای فراوان و بدون اولویت ضمن ارائه بیانیهای، آثار زیر را در قیاس با سایر آثار شرکتکننده حائز کیفیت بهتر دانسته و دیپلم افتخار، تندیس جشنواره و جایزه نقدی برگزیدگان این مسابقه به شرح زیر تقدیم شد: شاپور ترکمنیسرابی از مشهد برای نمایشنامه «جیک و بوک»، شهرام احمدزاده از تهران برای نمایشنامه «در سوگ شب هزار و یکم شهرزاد قصهگو»، نیما جهانپور از رشت برای نمایشنامه «روایت آنکه صبور بود که حکمت پروردگار دید و رأفت سلطان». همچنین هیأت داوران با اهدای لوح تقدیر و جایزه نقدی از نمایشهای زیر بدون اولویت تقدیر کرد: محمد فخراییمطلق از بندر دیر برای نمایشنامه «جنگ نامهای برای قحطیزدگان»، علی عزیزی از سمنان برای نمایشنامه «مجلس شبیهخوانی آزمون فریدون»، مهدی دریایی از اراک برای نمایشنامه «مجلسنامه مقرب الخاقان» و محسن سلیمانی از تهران برای نمایشنامه «هفتخوان رخش و رستم.»
در گفتوگو با «ایران آنلاین» عنوان شد
انتقاد سیما تیرانداز از حاشیههای زرد انتخاب بازیگر
سعیده احسانی
خبرنگار
سیما تیرانداز بازیگر سینما و تلویزیون که آخرین بازیاش در سریال «دودکش ۲» در تلویزیون بود در گفتوگو با «ایران آنلاین» گفت: فعلاً درگیر کار نیستم، پیشنهادهای زیادی داشتم ولی هیچ کدام باب میلم نبود، منتظر یک نقش مناسب در یک سریال خوب هستم. او با اشاره به سریال «دودکش2» افزود: استقبال از این سریال بسیار خوب بود و موفقیت آن به خاطر متن خوب سریال است و همیشه برزو نیکنژاد کارگردان این کار را تحسین کردم؛ بخش دیگر هم ناشی ازهماهنگی و همخوانی بازیگران بود. ما با نگار عابدی، هومن برق نورد، بهنام تشکر و سایر دوستان از پادری تا دودکش۲ یک سیری را آمدیم و به هماهنگی رسیدیم. تیرانداز اضافه کرد: دودکش ۲ یک برند تلویزیونی است و با یک قاعده و قانون جلو رفت. داستان برای نیکنژاد خیلی مهم بود و میگفت دلم میخواهد به داستان بپردازم. دودکش ۲ مثل سریال «نون خ» و «پایتخت» هر قسمتش ویژگی خاص خودش را داشت و اگر همان مدل دودکش یک را داشت به نظر من برای مخاطب جذاب نبود.
این بازیگر سینما و تلویزیون بازی با بچهها را در سریال دودکش ۲ بسیار خوب دانست و گفت: من بچهها را دوست دارم، بازی بچهها آن قدر حرفهای بود که اصلاً فکر نمیکردم با بچهها کار میکنم و اصلاً احساس سختی نکردم. او بازی در تلویزیون و سینما را فقط در تفاوت مدیومهایش بیان کرد و گفت: بازیگری، بازیگری است فقط مدیومها فرق میکند که قواعد و قانونهایش متفاوت است. من برای بازی در سینما فخر نمیفروشم و کار در تلویزیون را خوار و خفیف نمیدانم برایم بازیگری مهم است و نقشی را که بهوجود میآورم.
تیرانداز در پاسخ به سؤالی درباره شایعاتی مبنی بر تقسیم نقش براساس تعداد فالوور بازیگران در شبکههای اجتماعی تأکید کرد: انتخاب بازیگر براساس تعداد فالوور از شایعات زرد است، قواعد انتخاب بازیگر فراتر از این چیزهاست. من اعتقادی به این حاشیههای زرد ندارم.