زهرا کشوری
خبرنگار
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی متولی اصلی گردشگری در کشور است. وزارتخانه‌ای که قرار است نقش ویژه‌ای در درآمد خالص ملی و ایجاد اشتغال بازی کند. برخی حتی گردشگری را جایگزین نفت دانسته‌اند. جایگزینی که به‌شدت از سوی دیگر، غیرممکن خوانده می‌شود. برای مثال اقتصاد اول ترکیه در همسایگی ایران گردشگری است اما منتقدان، این موضوع را که گردشگری [به ترازی برسد که] بتواند در ایران در ردیف نخست اقتصاد ایران قرار بگیرد  رد می‌کنند. آنها گردشگری را مکمل اقتصاد نفتی می‌دانند. مکملی که در دوران تحریم ها نقش مهم‌تری هم می‌تواند در ارز‌آوری و اشتغال داشته باشد. حال سؤال این است که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چقدر می‌تواند در ایجاد درآمد خالص ملی و ایجاد اشتغال نقش ایفا کند؟ محدوده مانور «عزت‌الله ضرغامی» به عنوان «وزیر» تا کجاست؟ گردشگری زیارتی در حیطه اختیار سازمان حج و اوقاف است. مسئولان وزارت میراث فرهنگی در سال‌های گذشته در قامت معاونت رئیس جمهور در سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سعی کردند این حیطه را به حوزه مدیریتی خود بیاورند اما نتوانستند. در نهایت دفتر معاونت گردشگری به ساختمان حج و زیارت در تقاطع آزادی – رودکی رفت. گردشگری سلامت هم در حیطه اختیار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و واسطه‌ها است. گردشگری کم جان دریایی هم در حیطه اختیار سازمان کشتیرانی است. این سازمان در دولت گذشته مصوبه امحا و حذف لنج‌های چوبی را که خود می‌تواند یکی از موتورهای اصلی گردشگری دریایی ایران باشد تصویب کرد. امحای لنج‌های چوبی در حالی به تصویب رسید که ایران پرونده ثبت جهانی مهارت‌های دانش سنتی لنج‌سازی و دریانوردی را در یونسکو به ثبت رسانده بود. این طرح نه تنها به خروج قطعی پرونده ثبت از یونسکو منجر می‌شود که هزاران نفر را هم از ساحل چابهار در سیستان و بلوچستان تا آبادان در خوزستان بیکار می‌کند. گردشگری از  جانب «عوارض خروج از کشور» هم سهم اندکی دارد که آن هم معمولاً پرداخت نمی‌شود. ایرلاین‌های ایران نیز نقش ویژه‌ای در افزایش گردشگر ندارند. آنها وقتی با صندلی‌های خالی رو به رو می‌شوند قیمت صندلی‌ها را افزایش می‌دهند. در نتیجه یا گردشگران منصرف می‌شوند یا گردشگران خارجی مثل گردشگران عمانی ترجیح می‌دهند با ایرلاین‌های خود به ایران سفر کنند. گردشگری ترکیه را هواپیمایی این کشور می‌چرخاند. سال 95 روابط ترکیه با روسیه تیره شد. در داخل هم کودتا اتفاق افتاد. ترکیه، هم گردشگران روس را از دست داد و هم گردشگران اروپایی را. گردشگران اروپایی خیلی زود به تحولات سیاسی و نظامی در مقصد واکنش نشان می‌دهند و در کوتاه‌ترین زمان، مقصد گردشگری بحران زده را  از برنامه خود حذف می‌کنند. هواپیمایی ترکیه برای جبران آن به سمت ترانزیت گردشگران رفت. برای مثال همین هواپیمایی در آن دوران صربستان را متقاعد کرد تا ویزا را برای گردشگران ایرانی لغو کند. هواپیمایی ترکیه هم مسئولیت انتقال گردشگران ایران به صربستان را به عهده گرفت تا بتواند آن دوره را پشت سر بگذارد. در ایران وزارت میراث فرهنگی و هواپیمایی کشوری حتی برای رسیدن به یک قیمت مشترک برای صندلی‌ها هم به سختی به توافق می‌رسند. در این میان کدام گردشگران برای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می‌مانند؟ فقط گردشگران فرهنگی.
فرصت بزرگ وزارت میراث فرهنگی
 واقعیت ماجرا آن است که وزارت میراث فرهنگی غیر از گردشگرانی که برای دیدار سایت‌های باستانی، آثار جهانی و بناهای تاریخی به ایران می‌آیند، گردشگری ندارد و این فرصت بزرگ وزارتخانه است. بافت تاریخی شهرها یک سرمایه روی زمین مانده است. تجربه کاشان در خانه‌های تاریخی و یزد در بافت تاریخی به‌خوبی نشان می‌دهد که چطور می‌توان از قِبل بافت تاریخی هم صاحبان خانه‌های تاریخی را شاغل کرد هم گردشگری را جان داد. زمین در اطراف تخت جمشید و پاسارگاد به‌دلیل برداشت بسیار زیاد آب‌های زیرزمینی، دهن باز کرده است برای بلعیدن تاریخ و طبیعت. فرونشست به‌ جان محیط‌ زیست اصفهان افتاده و میراث فرهنگی آن هم از گذر برداشت‌های بی‌رویه زخمی عمیق دیده است. برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی نه تنها کشاورزی را با کمبود آب رو به رو کرده که اقتصاد گردشگری شهرهای گردشگرپذیر از جمله اصفهان و شیراز را نشانه رفته است. ادامه این روند می‌تواند اداره زندگی هزاران نفر که از حضور گردشگر منتفع می‌شوند به خطر بیندازد. آبی برای کشاورزی بیشتر نیست. کشاورزان در اصفهان و شیراز باید مثل کشاورزان چهار محال و بختیاری که به‌ سمت کشت زعفران رفته‌اند به سمت کشت‌های کم آب بر بروند. سال‌ها است که سازمان حفاظت محیط‌ زیست و سازمان جنگل‌ها، منابع طبیعی و آبخیزداری، گردشگری و صنایع دستی را راهی برای جلوگیری از تخریب بیشتر محیط زیست و منابع طبیعی دانسته‌اند. انجام طرح‌هایی چون منارید، ترسیب کربن، گسترش بومگردی‌ها و... توسط متولیان این حوزه، نشان می‌دهد محیط‌ زیست  و منابع طبیعی کشور دیگر توانی برای برداشت اضافه ندارد. آنها کشاورزان را به سمت کشت گونه‌های کم آب بر می‌برند. گردشگری مزرعه را در مسیر گردشگران تخت جمشید و نقش جهان و ارگ بم قرار می‌دهند تا با افزایش درآمد، بار را از روی دوش محیط زیست و منابع طبیعی بردارند. همه چیز به متولیان میراث فرهنگی می‌گوید اگر به‌دنبال پرداخت حق کشاورزان و محلی‌ها در اطراف بناهای تاریخی هستند، باید حفاظت از میراث فرهنگی را در صدر برنامه‌های وزارتخانه بگذارند.

نیم نگاه

زمین در اطراف تخت جمشید و پاسارگاد به دلیل  برداشت بسیار زیاد آب های زیر زمینی ،  دهن باز کرده است برای  بلعیدن تاریخ و طبیعت.  فرونشست به جان محیط زیست اصفهان افتاده و میراث فرهنگی آن هم از گذر برداشت های بی رویه زخمی عمیق دیده است. برداشت بی رویه آب های زیرزمینی نه تنها کشاورزی را با کمبود آب رو به رو کرده که اقتصاد گردشگری شهرهای گردشگر پذیر از جمله اصفهان و شیراز را نشانه رفته است

ایران زمین - قائم‌ مقام وزیر و معاون میراث‌ فرهنگی وزارت میراث‌ فرهنگی، گردشگری وصنایع دستی در نامه‌های جداگانه به استاندار خوزستان مراتب ثبت هشت اثر را در فهرست آثار واجد ارزش فرهنگی‌- تاریخی این استان ابلاغ کرد.  به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، در نامه علی دارابی به صادق خلیلیان «ساختمان گمرک خیابان فردوسی خرمشهر»، «بیمارستان زیرزمینی یازهرا (س) دزفول» واقع در شهرستان دزفول، «مدرسه دریابد رسایی خرمشهر»، «شواهد دفاع مقدس در مسجد سیدالشهدا (ع) خرمشهر» واقع در شهرستان خرمشهر، «شواهد دفاع مقدس در پادگان دژ خرمشهر»، «ساختمان تدارکات و مهندسی سپاه امیدیه» واقع در شهرستان امیدیه، «مکان پل نو و اولین خاکریز دفاع مقدس در خرمشهر» واقع در شهرستان خرمشهر و «منبع آب پارک مرکزی سوسنگرد » واقع در شهرستان دشت آزادگان، به عنوان میراث‌های ماندگار دفاع مقدس ثبت و فهرست شده است.

بندر عباس - وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: برای شکوفایی وضعیت گردشگری دریایی و ایجاد زیرساخت‌ها در هرمزگان به‌دنبال اعتبار ویژه از سوی دولت خواهیم بود.به‌گزارش خبرگزاری فارس، عزت‌الله ضرغامی در جمع‌بندی سفر به هرمزگان گفت: اعتبار ویژه برای ایجاد زیرساخت‌های گردشگری دریایی استان با هدف آماده‌سازی زمینه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه گردشگری دریایی اختصاص می‌یابد.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی  با اشاره به ظرفیت‌های ویژه و منحصر‌به‌فرد استان در حوزه گردشگری دریایی گفت: «پیگیر اختصاص اعتبار ویژه برای ایجاد زیرساخت‌های گردشگری دریایی در استان هرمزگان خواهم بود.»

افزایش 30 درصدی جمعیت حیات وحش پارک ملی گلستان

گنبدکاووس- رئیس پارک ملی گلستان گفت که در پایان سرشماری پاییزه حیات وحش با محوریت گونه‌های علفخوار، هشت هزار و ۲۸۳ رأس قوچ و میش و آهو در این پارک شناسایی و سرشماری شد که نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد افزایش داشته است.
به گزارش ایرنا، مهدی تیموری اظهار داشت: این سرشماری با محوریت گونه‌های علفخوار در روزهای سوم و چهارم آذر توسط ۱۲۰ نفر از نیروهای محیطبانی، کارشناسان اداره کل حفاظت محیط‌زیست، دوستداران طبیعت و همیاران محیط‌زیست گلستان انجام شد. وی افزود: این افراد موفق به سرشماری گونه‌های قوچ و میش و آهو در سه منطقه سرمحیطبانی میرزابایلو، سولگرد و لهندور و محدوده آنها شدند و ادامه سرشماری در سرمحیطبانانی تنگه گل و دشت با محوریت گونه‌های کل و بز با مساعد شدن شرایط جوی در هفته جاری انجام می‌شود. رئیس پارک ملی گلستان تصریح کرد: هفت هزار و ۹۶۲ رأس قوچ و میش و ۳۲۱ رأس آهو در نتیجه فعالیت ۲ روزه گروه‌های سرشماری در این ذخیره‌گاه طبیعی شمارش شدند که در مقایسه با بیش از پنج هزار رأس سرشماری شده حیات وحش پارسال، افزایش ۳۰ درصدی را نشان می‌دهد.

گواهی بهداشت نخل‌های صادر شده به قطر جعلی بود

بوشهر - معاون قرنطینه سازمان حفظ نباتات گفت: در گواهی بهداشت نخل‌هایی که به کشور قطر صادر شده بود دست برده شده و این گواهی‌ها جعلی است.
به گزارش ایسنا، مهدی قائمیان در خصوص نخل‌هایی که اخیراً از قطر به ایران عودت داده شده است، گفت: بررسی‌های انجام شده نشان داد که در گواهی‌های بهداشت این نخل‌ها دست برده شده است. یعنی یا گواهی‌های بهداشت برای آن محصولات نبوده یا تغییراتی روی آن اعمال شده است. وی ادامه داد: در حقیقت گواهی بهداشت نخل‌های صادر شده جعلی است و آن چیزی نیست که ما برای نخل‌ها صادر کردیم. قطعاً پیگیری‌های حقوقی در این زمینه را دنبال خواهیم کرد. معاون قرنطینه و بهداشت گیاهی سازمان حفظ نباتات کشور اضافه کرد: گواهی بهداشتی که همکاران ما در سازمان جهادکشاورزی بوشهر صادر کرده‌اند با چیزی که قطر برای ما ارسال کرده، متفاوت است. یعنی بعد از صدور گواهی بهداشت گیاهی یک نفر در آن تغییراتی اعمال کرده و تحویل کشور قطر داده است. قائمیان در ادامه گفت: این نخل‌ها که حدود ۴۰۰ اصله بوده به مرز خروجی بازگشته است و فاقد اسناد و مشخصات هستند.
وی تصریح کرد: سازمان حفظ نباتات در این زمینه مدعی است. زیرا علاوه‌ برعودت این نخل‌ها از قطر، بحث اعاده حیثیت کشور ما هم مطرح است. گواهی بهداشت گیاهی یک سند دولتی است و کسی که در آن دست برده حتماً باید مشخص شود و مجازارت لازم هم برای آن تعیین شود.