میترا جلیلی
خبرنگار
به‌دنبال توسعه کاربرد فناوری و فضاهای دیجیتال در جهان، کشورها تلاش دارند تا در این زمینه از یکدیگر سبقت بگیرند چراکه حالا دیگر میزان پیشرفت اقتصاد دیجیتال، در گرو گسترش ضریب نفود اینترنت و میزان دسترسی آسان مردم هر سرزمین به ارتباطات پایدار است و نشان از میزان توسعه یافتگی آن کشور دارد، اما این توسعه نیز در جهان چندان به مساوات انجام نشده و قاره آفریقا یکی از کندترین روندها را در این زمینه دارد. باوجود رشد اتصال اینترنت در دنیا، آفریقا همچنان از سایر نقاط جهان در این زمینه عقب تر است و بانک جهانی قصد دارد به این قاره کمک کند تا سال 2030 به سایر نقاط جهان نزدیک شود اما برخی از کارشناسان معتقدند این اقدام بانک جهانی نه با قصد کمک به کشورهای آفریقایی بلکه برای کنترل بازار فناوری این کشورهاست.
بانک جهانی درحالی به این طرح روی آورده است که برخی معتقدند اجرای چنین برنامه هایی که ظاهری خیرخواهانه دارند، عملا برای سلطه بر قاره پهناور افریقا و استفاده از ظرفیت های دیجیتال ایجاد شده توسط بانک جهانی یا سایر غول های فناوری جهان است.
توسعه دیتاسنترها با یک برنامه فناورانه
بتازگی IFC (International Finance Corporation)، مؤسسه مالی بین‌المللی و عضو گروه بانک جهانی که در زمینه سرمایه‌گذاری برای توسعه بخش‌های خصوصی در جهان فعالیت دارد، همکاری جدی با یکی از بزرگترین شرکت‌های فناوری آفریقای جنوبی آغاز کرده است. طی همکاری IFC با کمپانی Liquid Intelligent Technologies که از آن با نام
Liquid Telecom یاد می‌شود قرار است تعداد دیتاسنترها و ظرفیت آنها افزایش یابد و با توسعه میزان کابل نوری در قاره آفریقا، به افزایش زیرساخت‌های دیجیتال و ارتباطی این قاره کمک شود. به این ترتیب میزان ارتباط اینترنتی و توسعه دیجیتال در آفریقا افزایش می‌یابد و از اکوسیستم دیجیتال روبه رشد این قاره حمایت خواهد شد. گفتنی است که Liquid Telecom بزرگترین تأمین کننده مستقل سرویس‌های دیجیتال و فیبر نوری در آفریقاست.
به موازات رشد جمعیت آفریقا و همچنین افزایش میزان شهرنشینی در این قاره، انتظار می‌رود که میزان داده‌ها در این قاره روندی روبه رشد داشته باشد و به‌همین دلیل هم نیاز به ایجاد هاستینگ و میزبانی امن از داده‌های محلی احساس می‌شود.درحال حاضر با توجه به تقاضای روبه رشد سرویس‌های ابری در آفریقا حتی در گوشه‌هایی از این قاره که چندان توسعه یافته نیز نیستند، سرمایه‌گذاری در دیتاسنترها در کانون توجه قرار گرفته است. به همین دلیل غول‌های فناوری امریکایی همچون مایکروسافت و آمازون رقابت تنگاتنگی با کمپانی‌های ارتباطی و تلکام چینی داشته‌اند تا به موازات افزایش میزان تقاضا برای اتصال‌های ابری، دیتاسنترها و مراکز داده را در این قاره ایجاد کنند.درواقع کمپانی‌های موجود در این قاره مجبور به انجام هزینه‌های زیادی برای دراختیار گرفتن فضای مورد نیاز دیتاسنترهای خود هستند به همین دلیل هم این موضوع مورد توجه سرمایه‌گذاران جهانی قرارگرفته است. دراین گزارش آمده است که دسترسی همه ساکنان جنوب صحرای آفریقا به یک پهنای باند باکیفیت و سرعت بالا و مقرون به صرفه و جهانی تا سال 2030، به سرمایه‌گذاری حدود 100میلیارد دلاری نیاز دارد و برای این منظور حداقل باید 250هزار کیلومتر فیبر نوری جدید در این منطقه راه‌اندازی شود.
سرمایه‌گذاری 250میلیون دلاری
IFC تاکنون طی سال‌های مختلف درمجموع حدود 250میلیون دلار در آفریقا سرمایه‌گذاری کرده است تا ظرفیت دیتاسنترها در کشورهایی همچون مصر، کنیا، نیجریه و آفریقای جنوبی را توسعه بخشد. این سرمایه گذاری‌ها از شبکه پهنای باند فیبر نوری هم حمایت کرده است. گفتنی است درحال حاضر کمپانی Liquid Telecom بیش از 100هزار کیلومتر از جنوب صحرای آفریقا را زیر پوشش دارد که این میزان فیبر نوری، هم کسب و کارها و هم افراد در سراسر قاره را به اینترنت متصل خواهد کرد و به این ترتیب این کمپانی با ارائه خدمات و سرویس‌های دیجیتال، در خط مقدم تحول دیجیتال آفریقا قرار می‌گیرد.
«استرایو ماسی یوا» رئیس اجرایی و بنیانگذارکمپانی Liquid Intelligent Technologiesدر این باره گفت: ما بسیار خوشحالیم که IFC به حمایت از Liquid ادامه می‌دهد. وی افزود: سرمایه‌گذاری آنها در دیتاسنتر و مراکز داده و همچنین شبکه باند پهن و فیبرهای نوری به‌طور مستقیم از برنامه‌های ما در سال‌های آینده پشتیبانی می‌کند تا کاربران را برای پذیرش خدمات جدید مانند ابر(Cloud) و سایر خدمات دیجیتال آماده کنیم؛ خدماتی که در پیشبرد توسعه پایدار در سراسر آفریقا بسیار مهم هستند. تکنولوژی‌های دیجیتال بسرعت نحوه ارتباطات مردم، کسب و کارها و دولت‌ها، تراکنش‌های مالی و دستیابی به سرویس‌ها و داده‌ها و اطلاعات را تغییر می‌دهد. به این ترتیب می‌توان زیرساخت‌ها و سرویس‌های دیجیتال را که منجر به شکوفایی و قدرت گرفتن اقتصاد آفریقا می‌شوند گسترش داد و همچنین فرصت‌هایی برای شغل‌های جدید ایجاد کرد. زیرساخت‌های دیجیتال ستون فقرات اقتصاد دیجیتال در هر منطقه‌ای محسوب می‌شود.
حضور پررنگ گوگل در آفریقا
حمایت بانک جهانی، تنها تلاش برای توسعه زیرساخت‌های دیجیتال آفریقا نبوده است. چندی پیش هم ساندار پیچای، مدیرعامل گوگل از سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری (۸۵۸ میلیون یورو) در آفریقا خبر داد. این سرمایه‌گذاری عظیم بیش از پنج سال ادامه خواهد داشت و طیف وسیعی از حوزه دیجیتال این قاره را پوشش می‌دهد. این بودجه هنگفت، دسترسی به اینترنت سریع و مقرون به صرفه را تضمین می‌کند و به حمایت از استارتاپ‌ها برای کمک به تحول دیجیتالی این قاره می‌پردازد. طبق گزارش گوگل، کشورهای نیجریه، کنیا، غنا و اوگاندا ذینفعان اصلی این طرح خواهند بود. موضوع مهم این است که این بودجه درحالی به آفریقا اختصاص یافته است که به‌طور کلی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) در سطح جهانی کاهش یافته است.
بر اساس گزارش کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد2021، جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جهانی در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹ به‌دلیل قرنطینه‌های ناشی از همه‌گیری کووید۱۹، کاهش ۳۵ درصدی داشته است با این حال انتظار می‌رود تا پایان 2021 این جریان دوباره افزایش یابد. ازنظر اقتصاددانان حاضر در این کنفرانس، برنامه گوگل برای سرمایه‌گذاری در آفریقا به این معنی است که این قاره، اکنون توسط شرکت‌های چند ملیتی جدی گرفته شده است.
البته برخی هم نسبت به این سرمایه‌گذاری انتقاد دارند و آن را راهی برای شرکت‌های بزرگ فناوری به‌منظور به‌دست آوردن استارتاپ‌های نوپا می‌دانند. این عده معتقدند چنین سرمایه‌گذاری هایی، تلاش گوگل برای افزایش سلطه خود در جهان است و پس از قدرتمند شدن استارتاپ‌های کوچک، آنها را خریداری کرده و در زیرمجموعه خود قرار می‌دهد به این ترتیب سودی عاید آفریقا نخواهد شد. به اعتقاد این کارشناسان، مشخص نیست که برنامه سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری گوگل در آفریقا در درازمدت به نفع این قاره خواهد بود یا خیر.
برخی کارشناسان معتقدند بانک جهانی با هدف در اختیار گرفتن عرصه فعالیت های دیجیتال در کشورهای افریقایی اقدام به سرمایه گذاری در حوزه زیرساخت های مرتبط با اینترنت کرده است. به بیان دیگر بانک جهانی و غول های فناوری به دنبال در اختیار گرفتن بازاری هستند که در آینده نه چندان دور مشتری های زیادی در آفریقا پیدا خواهد کرد.
به اعتقاد این گروه، هرچند استارتاپ ها و کمپانی های کوچک این قاره ظاهرا از چنین برنامه هایی منتفع خواهند شد ولی درنهایت استقلال خود را از دست می دهند و احتمالا زیرمجموعه این غول های فناوری خواهند شد.
بهترین وضعیت اینترنت آفریقا در غنا
در دهه گذشته، رهبران آفریقا با شرکای بین‌المللی و محلی متعددی کار کرده‌اند تا اینترنت را برای جمعیت 1.4میلیاردی این قاره دسترس پذیر کنند ولی درصد اتصال اینترنت در کل این قاره فقط به 22درصد رسیده و از دیگر نقاط جهان عقب مانده است. در این قاره هزینه دیتا برای بسیاری از مردم بالاست و کمبود مهارت‌های دیجیتال و سواد رایانه بویژه کسانی که در مناطق روستایی زندگی می‌کنند، مانعی جدی بر سر راه توسعه ارتباطات دیجیتال این قاره به حساب می‌آید.به‌دنبال تلاش‌های فراوان در این قاره، اکنون کشورهایی مانند غنا، نیجریه، آفریقای‌جنوبی و کنیا دارای ضریب نفوذ اینترنت قابل توجهی هستند اما برخی کشورها مانند اریتره و سودان جنوبی وضعیت مناسبی ندارند.اریتره با 6.9درصد کمترین میزان ضریب نفوذ اینترنت را در آفریقا دارد و ضریب نفوذ اینترنت در سودان جنوبی هم تنها 8درصد است. سومالی با 12.1درصد و نیجریه با 13.6درصد از دیگر کشورهای آفریقایی با کمترین میزان ضریب نفوذ هستند.
بر اساس اطلاعات DataReportal، تعداد اتصال تلفن همراه در سودان جنوبی تقریباً معادل 20 درصد از جمعیت است و به این ترتیب پوشش شبکه تلفن همراه در جوان ترین کشور آفریقا بسیار ضعیف محسوب می‌شود. این درحالی است که امروز نزدیک به 70 درصد از جمعیت 30 میلیونی غنا مشترک تلفن همراه هستند و این پیشرفت، درنتیجه تلاش‌های این کشور و تصویب یک برنامه توسعه شتاب دهنده اینترنت به‌منظور ایجاد زیرساخت فیبر نوری در غنا بوده است.

پرونده حمله سایبری به سامانه سوخت روی میز دستگاه قضا

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور از نهایی شدن بررسی‌های فنی حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت از سوی سازمان پدافند غیرعامل کشور خبر داد و گفت: پرونده برای بررسی و پیگیری‌های قضایی به دادستان کل کشور و سازمان بازرسی ارسال شده است. به‌ گزارش ایرنا، سردار غلامرضا جلالی درباره جمع‌بندی ابعاد فنی حادثه حمله سایبری به سامانه سوخت کشور نیز گفت: بررسی‌های اولیه نشان داد که برنامه دشمن برای حمله سایبری به سامانه مدیریت سوخت، یک حمله زیرساختی بوده و با استفاده از ضعف‌ها و آسیب‌پذیری‌های ذاتی سیستم سوخت‌رسانی و قطع سیستم سوخت این حمله صورت گرفته است. جلالی با بیان اینکه نقطه ضعف را به نقطه قوت تبدیل خواهیم کرد، افزود: یعنی در معماری جدید سیستم مدیریت سوخت، حتماً نقاط ضعف را برطرف خواهیم کرد و برنامه مصون‌سازی دائمی و بازطراحی و معماری مجدد سامانه سوخت در دست اقدام است.

تشکیل سه کمیته تخصصی در کمیسیون طرح حمایت از کاربران فضای مجازی

سه کمیته «کسب و کارهای دیجیتال»، «کمیته فرهنگی و رسانه» و «کمیته زیرساخت» در ششمین جلسه کمیسیون مشترک طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی و خدمات پایه کاربردی تشکیل شد.
به گزارش مهر، ششمین جلسه کمیسیون مشترک طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی (اصل ۸۵ قانون اساسی) روز سه‌شنبه ۱۸ آبان ماه با حضور اعضا برگزار شد و رضا تقی‌پور رئیس این کمیسیون در توضیح علت تشکیل این سه کمیته نیز گفت: عناوین این سه کمیته جزو محورهای مهم کمیسیون هستند و از سوی دیگر قرار است بخش خصوصی و گروه‌های مختلفی به این کمیسیون دعوت شوند که لازم است مسائل به‌صورت تخصصی‌تر در این کمیته‌ها بررسی شوند.

فرایند تأیید نمونه تجهیزات وارداتی ICT الزامی شد

طی جلسه ای در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات ، در قبال فرایند تأیید نمونه تجهیزات ICT با تکیه بر توانمندی‌های آزمایشگاه‌های داخلی تصمیم‌گیری و طی شدن روند تأیید نمونه الزامی شد.
به گزارش «ایران»، در جلسه‌ای که با حضور مسئولان حوزه ارتباطات از جمله سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، سازمان فناوری اطلاعات ایران و پژوهشگاه ارتباطات و فناوری برگزار شد، مقرر شد همه محصولات حساس ICT که وارد کشور می‌شود، حتماً فرآیند تأیید نمونه را با توجه به نگاه «ما می‌توانیم» با استفاده از توانمندی‌های آزمایشگاه‌های داخلی طی کنند. در این جلسه همچنین مقرر شد زنجیره تولید محصولات تا استفاده کننده نهایی، در مراحل مختلف فرایند تأیید نمونه داشته باشند و اینکه درباره استفاده از ظرفیت‌های قانونی موجود و در صورت لزوم در خصوص اصلاح قوانین نیز تصمیم‌گیری شد. گفتنی است ،عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در بازدیدی که از پژوهشگاه ارتباطات و فناوری داشت دستور موضوع تأیید نمونه محصولات وارداتی ICT و حمایت از تولیدات داخل را صادر کرد.