پرستو رفیعی
خبرنگار
 نزدیک به 20 ماه از اپیدمی کرونا در جهان می‌‌گذرد و در طی این مدت ویروس کووید 19 توانست در چشم برهم زدنی محاسبات و معادلات زندگی جوامع بشری را دگرگون کند. مشکلات اقتصادی و اجتماعی ناشی از این بیماری از یک سو و مرگ و میر افراد جامعه و تبعات ناگوار و ناخواسته آن از سوی دیگر بیشتر مردم را با چالش‌های جدی مواجه کرده که تأثیر آن در دوران پسا کرونا نیز باقی خواهد ماند. در این دوران دهک‌های پایین جامعه اما بیش از سایرین در معرض چالش‌های پیش آمده و مشکلات ناشی از آن قرار دارند. بسیاری از آنها دارایی‌های هرچند ناچیز خود را از دست داده یا برای تأمین حداقل‌های زندگی تحت فشار جدی قرار گرفتند. برخی دیگر حتی با از دست دادن نزدیکان امکان مراقبت شخصی را هم از دست داده‌اند. به طور کلی این گروه از جامعه به دلیل نداشتن ابزار و امکانات لازم همواره در رفع مشکلات خود با موانع بسیار دست به گریبان بوده‌اند و حالا کرونا بر تمامی این مشکلات سایه انداخته و آنها را صدچندان کرده است.
از این رو به اعتقاد کارشناسان و متخصصان رفع موانع و مشکلات ایجاد شده نیازمند عزمی جدی و زیست هوشمندانه است. در این میان اما یکی ازدلخراش‌ترین و غم‌انگیزترین موضوعات، وضعیت کودکانی است که در دوران کرونا والدین خود را از دست داده‌اند و یتیم شده‌اند. اواخر شهریورماه معاون اجتماعی سازمان بهزیستی از آماری دلخراش خبر داد.
حبیب‌الله مسعودی‌فرید از وجود یک میلیون و 200 هزار کودک در دنیا خبر داد که به واسطه شیوع بیماری کرونا، والدین خود را از دست داده‌اند و یتیم شده‌اند. به گفته او این رقم با احتساب کسانی که با افرادی غیر از پدر و مادر زندگی می‌کنند، به بیش از یک و نیم میلیون نفر می‌‌رسد.
معاون اجتماعی سازمان بهزیستی اما به نکته‌ای ناگوار و غم انگیز هم اشاره کرد و آن اینکه سهم ایران از این آمار در 20 ماه گذشته «حداقل» 51 هزار کودک است. از این رو می‌‌توان گفت حالا علاوه بر مشکلاتی نظیر کودکان کار و زباله‌گرد با موضوع جدید و البته دردناکی به نام بی‌سرپرستی کودکان مواجه خواهیم بود به این معنا که ممکن است بیش از 51 هزار کودک در ایران یتیم شده باشند و علاوه بر غم از دست دادن والدین با مشکلات معیشتی و روانی مواجه باشند که شیوع بیماری کرونا و تغییر سبک زندگی بر افزایش آنها و حتی بغرنج شدن آنها تأثیر گذاشته است. چون آنها حتی مانند سایر کودکان امکان سوگواری برای والدین خود را هم نداشته‌اند و قرنطینه و دوری از اقوام و حتی عدم امکان حضور مدارس و گذراندن زمان در میان دوستان و همسالان امکان کنار آمدن با غم از دست دادن والدین را از آنها گرفته است.
 
کودکان نیازمند به حمایت ردیابی می‌‌شوند
بر کسی پوشیده نیست که شیوع بیماری کرونا و به دنبال آن بی سرپرستی کودکان معضلی است که تنها به کشور ما مربوط نمی‌شود و به مشکلی جدی در سراسر جهان بدل شده است. از این رو رفع مشکلات روانی و معیشتی این کودکان برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی بعدی به یکی از اولویت‌های کشورهای جهان تبدیل شده است. چرا که به اعتقاد کارشناسان حوزه روان و کودک، در صورت انجام مداخلات و پیشگیری‌های بموقع می‌‌توان از آسیب‌های جدی اجتماعی در آینده و حتی در دوران پساکرونا پیشگیری کرد. در کشور ما نیز در راستای رفع آثار منفی مرگ و میر ناشی از کرونا و یتیم شدن کودکان، وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی و همچنین سازمان بهزیستی به عنوان متولیان حمایت از اقشار مختلف کشور بخصوص دهک‌های آسیب پذیر و محرومان، اقدامات اولیه را آغاز کرده‌اند. جلسات مربوطه برگزار شده است و اقدامات لازم برای اجرایی شدن اولویت‌بندی شده است.
یک مقام مسئول در وزارت رفاه به «ایران» می‌‌گوید: هفته گذشته در این باره جلسه‌ای جامع برگزار کرد و مقرر شد شماره ملی فوت شدگان از وزارت بهداشت گرفته شود. پس از دریافت شماره ملی خانواده افراد متوفی شناسایی خواهد شد و شرایط زندگی آنها رصد خواهد شد.
او با تأکید بر اینکه کودک یتیم به فردی گفته می‌‌شود که پدر، مادر و جد پدری نداشته باشد، ادامه می‌‌دهد: پس از محرز شدن شرایط این خانواده‌ها و یتیم بودن کودک در صورت نیاز مداخلات لازم صورت خواهد گرفت. چون ممکن است برخی از این کودکان نیاز به کمک و مداخلات سازمان بهزیستی و وزارت رفاه نداشته باشند.
این مقام آگاه تأکید می‌‌کند: برخی از کودکان قبل از دوران کرونا والدین خود را از دست داده بودند و با یکی از اقوام یا جدپدری خود زندگی می‌‌کردند. این احتمال وجود دارد که این کودکان نیز در دوران پاندمی سرپرست خود را از دست داده باشند از این رو تلاش خواهد شد که هرچه سریع‌تر این کودکان شناسایی شوند و با توجه به نوع نیاز آنها اقدامات مداخله‌گرانه صورت بگیرد.
قطعاً کودکانی که سرپرست مؤثر خود را از دست داده‌اند تحت حمایت سازمان‌های حمایتی قرار خواهند گرفت. البته این مسأله اهمیت بالایی دارد و برای کسب نتیجه سریع و مناسب نیازمند حمایت و کمک نهادهای مردمی و مراکز مردم نهاد خواهیم بود.
 
ضرورت توجه سازمان‌ها و نهادهای دولتی به کودکان یتیم
ایرنا نیز در گزارشی به برخی از دلایل بغرنج شدن زندگی کودکان یتیم شده در دوران پاندمی اشاره کرده است که نخستین مورد آن سوگ‌های ناتمام است.
کودکانی که در همه‌گیری‌های کرونا پدر یا مادر خودا(و یا دیگر نزدیکان‌شان) را از دست داده‌اند، فرصت و امکان سوگواری نداشته و شرایط بهداشتی و مقرراتی حاکم بر کشور سبب لغو مراسم بزرگداشت و ختم و تدفین شده است. از این رو از تسکین روانی و ابراز سوگ محروم مانده‌اند. در این باره برای یک کار اصولی و مدون، لازم است علاوه بر سازمان بهزیستی، اداره کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت و اداره کل دفتر امور آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون وارد کار شوند و از ظرفیت‌های کارشناسی خود استفاده کنند.
مسأله دیگر آنکه، این کودکان نسبت به شرایط پیش از کرونا، امکان حضور فیزیکی در مدرسه، مهدکودک و محل‌های بازی و تفریح را نداشته و نتوانسته‌اند از محبت‌های همدلانه معلم، مربی و دیگر همسالان خود برخوردار شوند؛ بنابراین نتوانسته‌اند بخشی از غم خود را با غرق شدن در محیط‌های درسی و بازی تسکین دهند.
از این منظر نیز یک راهکار اصولی، غربالگری کودکان و دانش‌آموزانی است که در دوران کرونا سرپرستان خود را از دست داده‌اند؛ با شناخت این افراد، می‌توان آنها را در اولویت حضور فیزیکی در مهدکودک‌ها و مدارس (البته بعد از ایمنی جامعه) قرار داد. از سویی حضور بیش از ۱۳ هزار مشاور مدرسه در سراسر کشور، امکان بالقوه مناسبی است که می‌توان مأموریت رسیدگی به این دانش‌آموزان را برعهده آنان گذاشت.
ایرنا در گزارش خود به بازدید از محل زندگی کودکان نیز اشاره کرده چرا که امکان دارد کودکانی که در این روزها اولیای خود را از دست داده‌اند، با شرایط خاصی مجبور به تحمل و زیست با افرادی باشند که اساساً صلاحیت سرپرستی را ندارند. در این زمینه به نظر می‌رسد سازمان بهزیستی کشور نیازمند بودجه خاصی است که دولت می‌تواند با هماهنگی مجلس شورای اسلامی، از دیگر بخش‌ها آن را تأمین کند. در همین راستا هرکدام از نهادهای حمایتی کشور اعم از سازمان بهزیستی، کمیته امداد و... می‌توانند گروه‌های کارشناسی را شامل پزشک، پرستار، روان‌شناس و مددکار به محل زندگی کودکان اعزام کنند و ضمن بررسی شرایط، از رخدادهای ناگوار احتمالی پیشگیری کنند؛ اتفاقاتی مانند خودکشی، کودک آزاری و خشونت در آینده.
درباره وضعیت معیشتی کودکان آسیب‌دیده از کرونا، به یک برنامه چندمحوری با مشارکت وزارتخانه‌های بهداشت، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، آموزش‌وپرورش و نمایندگان سازمان برنامه و بودجه و دیگر سازمان‌های حمایتی هم نیاز داریم.
در کنار دولت و نهادهای عمومی کشور، نباید از نقش و وظیفه اجتماعی برخی مراکز و متخصصان درباره کودکان آسیب دیده از کرونا غافل بود. هرکدام از نهادهای غیردولتی پزشکی و بهداشتی، روانشناسی، روان‌پزشکی، مشاوره‌ای و سازمان‌های مردم نهاد (سمن‌ها) می‌توانند بخشی از برنامه‌های خود را بر مبنای رسیدگی به این کودکان طرح‌ریزی کرده و به یاری همنوعان خود بپردازند.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش گفت: تأثیر نمرات امتحانات نهایی دانش‌آموزان پایه دوازدهم در کنکور ۱۴۰۱ به میزان ۴۰ درصد مثبت
خواهد بود.
محمود امانی به صداوسیما گفت: تأثیر نمرات امتحانات نهایی دانش‌آموزان پایه یازدهم در کنکور ۱۴۰۲ به‌صورت ۶۰ درصد قطعی (مثبت یا منفی) خواهد بود.
وی اخذ گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای برای معلمان را شرط ورود آنها به کلاس‌های درس اضافه کرد و گفت: همه معلمان مدارس دولتی و غیر دولتی و رسمی و یا غیر رسمی بدون داشتن گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای حق ورود به کلاس‌های درس را ندارند. امانی تأکید کرد: مصوبه گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای معلمان به هیأت دولت ارسال شده است و بزودی اجرایی خواهد شد.

استاندار تهران عنوان کرد
تغییر ساعت طرح ترافیک تهران در گرو وضعیت کرونا

استاندار تهران از احتمال تغییر در ساعت اجرای طرح ترافیک پایتخت در صورت کاهش نگرانی‌ها از شیوع کرونا خبر داد. به گزارش ایسنا، از زمان شیوع کرونا در کشور، ساعت و نحوه اجرای طرح ترافیک در تهران نیز مورد توجه قرار گرفته و سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان و لغو و اجرای دوباره طرح، تصمیم بر آن شد تا ساعات اجرای طرح ترافیک در تهران کاهش پیدا کند و با آغاز در ساعت ۸:۳۰ در ساعت ۱۶ به پایان برسد. حالا در شرایطی که دورکاری‌ها لغو شده و بازگشایی حضوری مدارس و دانشگاه‌ها نیز بتدریج در حال اجراست، ترافیک و آلودگی هوا به یکی از اولویت‌ها و دغدغه‌های جدی در شهر تهران بدل شده و این نگرانی وجود دارد که با عادی شدن فعالیت‌ها، آلودگی هوا در شهر تهران به وضعیت هشدار برسد.
وضعیت ترافیک هم از ابتدای مهرماه به وضعیت هشدار رسیده و حتی پلیس و شورای شهر تهران نیز نسبت به این موضوع ورود کردند. در این شرایط این مسأله وجود دارد که تکلیف اجرای طرح ترافیک در تهران چگونه خواهد بود و آیا در شرایطی که همه چیز به حالت عادی بازگشته، ساعت و نحوه اجرای طرح ترافیک نیز به ساعات قبلی و عادی خود بازخواهد گشت یا خیر؟ موضوعی که استاندار تهران به آن پاسخ داده است.
محسن منصوری در مورد تغییر طرح ترافیک و کاهش آلودگی هوا و بازگشت به ساعت قبل گفت:‌ موضوع طرح ترافیک صرفاً تابع آلودگی هوا نیست و مؤلفه‌های دیگری از جمله کرونا هم در آن دخیل است. تغییر در ساعت این طرح نیز در پی تغییر ساعات کاری و ملاحظات دیگر اعمال شده بود. وی با تأکید بر اینکه در حال حاضر نیز برای تغییر در ساعت و نحوه اجرای طرح ترافیک نباید تک مؤلفه‌ای تصمیم گرفت، تصریح کرد:‌ ابتدا باید میزان کاهش کرونا را بررسی کنیم و سپس در این مورد تصمیم‌گیری شود.
استاندار تهران ادامه داد: اخیراً نیز در این مورد در ستاد ملی مقابله با کرونا بحث شد؛ اما تصمیمی گرفته نشد و باید دید که در آینده چه تصمیمی در مورد آن اتخاذ خواهد شد. علیرضا زالی فرمانده ستاد کرونای شهر تهران نیز با اشاره به آخرین وضعیت اجرای منع تردد شبانه و اینکه با وجود مخالفت دستگاه‌های مختلف از جمله پلیس و شهرداری با تداوم اجرای این طرح، چرا این طرح هنوز لغو نشده است، گفت: در زمینه تأثیر طرح ترافیک بر شیوع کرونا نیز ما دو فاز مطالعاتی و پژوهشی را در حوزه شهر تهران انجام دادیم که نتایج آن نشان می‌دهد  لغو طرح ترافیک و به طور کلی طرح ترافیک تأثیری بر شیوع کرونا نداشته است. وی با بیان اینکه هدف از تغییر طرح ترافیک، کاهش بار و ازدحام در ناوگان حمل‌ونقل عمومی است، گفت: پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد که در تحقق این موضوع توفیق چندانی حاصل نشده و احتمال تغییر ساعت فعلی طرح ترافیک و حتی بازگشت آن به ساعت قبلی وجود دارد.


۱۹۷ فوتی و ۱۰۶۴۴ ابتلای جدید کرونا در کشور
 
بنابر اعلام مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، تا کنون ۵۱میلیون و ۷۳۸ هزار و ۵۷۸ نفردوز اول، ۳۱ میلیون و ۷۱۸ هزار و ۷۷۵ نفر دوز دوم و ۷۲ هزار و ۵۶۳ نفر، دوز سوم واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند.مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۸۳ میلیون و ۵۲۹هزار و ۹۱۶ دوز رسید.
در شبانه روز گذشته، یک میلیون و ۵۶ هزار و ۶۴۵ دوز واکسن کرونا در کشور تزریق شد. همچنین از ظهر  4 آبان تا ظهر ۵ آبان ۱۴۰۰ و براساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۱۰ هزار و ۶۴۴ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که یک هزار و ۴۶۲ نفر از آنها بستری شدند. مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۵ میلیون و ۸۸۸ هزار و ۱۰۰ نفر رسید.
متأسفانه در طول این بازه زمانی، ۱۹۷ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جان باختگان این بیماری به ۱۲۵ هزار و ۷۱۶نفر رسید. در حال حاضر ۲۲ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۱۲۸ شهر در وضعیت نارنجی، ۲۱۵ شهر در وضعیت زرد و ۸۳ شهر در وضعیت آبی قرار دارند.