ایزوستیا (روسیه)
جو بایدن وعده داده است تا اول سپتامبر (فردا) نیروهای امریکایی بهطور کامل از افغانستان خارج شوند. اما تحلیلگران سیاسی میگویند، بعید است امریکا بتواند یا بخواهد تا فردا به طور کامل افغانستان را ترک کند. به اعتقاد آنها سه کشور امریکا، فرانسه و انگلیس به بهانه ایجاد نظم، بخشی از نیروهای خود را در افغانستان حفظ خواهند کرد.
پاکستان تودی (پاکستان)
فعالیتهای مخالفان عمران خان افزایش یافته و در تدارک برنامههایی ویژه برای برکناری او هستند. از همین رو، روز یکشنبه شهباز شریف در سخنانی عمران خان را متهم کرد که وعدههایی دروغین به مردم داده است و از جمله بودجهای که به مردم استانهای فقیر داده بود، هنوز به دست آنها نرسیده است و تورم نیز همچنان روند افزایشی دارد.
لیبراسیون (فرانسه)
بعد از طرح احتمال دوئل لوپن – مکرون در انتخابات ریاست جمهوری سال 2022 همه سیاستمداران فرانسوی به تکاپو افتادهاند تا مانع شکلگیری چنین دوئلی شوند و بر همین اساس در روزهای گذشته شاهد ابراز علاقهمندی آنان برای کاندیداتوری در انتخابات آتی بودهایم. اما مشخص نیست، این تکاپوی کم سابقه بتواند نتیجه بخش باشد.
جدال مرگ و زندگی در آخرین ساعات مأموریت 20 ساله امریکا
زهره صفاری/ کمتر از 48 ساعت تا پایان مهلت امریکا برای خروج نیروهایش از افغانستان، فرودگاه کابل یک بار دیگر پس از انفجار مرگبار چند روز قبل، هدف حمله راکتی قرار گرفت و نیروهای امریکایی که در آمادهباش به سر میبردند، با پدافند ضد موشک خود دستکم 5 راکت را دفع کردند. این در حالی است که در حمله پهپادی امریکا به یک عامل انتحاری دستکم 7 شهروند افغان جان باختند.
به گزارش «گاردین»، شاهدان گفتهاند خودروی حامل پرتابگر راکتهای حمله صبح دیروز در محله «سلیم کاروان» در مجاورت فرودگاه کابل در یکی از انفجارها منهدم شده است. گرچه هنوز هیچ گروهی مسئولیت این حمله را نپذیرفته اما آنچه مسلم است این حملات، روزهای پایانی مأموریت 20 ساله امریکا و همپیمانانش در افغانستان را با چالشی جدی روبهرو کرده است. با این حال در بیانیهای که از سوی کاخ سفید منتشر شده است، «جو بایدن»، رئیس جمهوری امریکا بار دیگر بر تداوم فرآیند خروج بدون هیچ گونه وقفهای تا پایان 31 آگوست خبر داده و اولویت را بر خروج افرادی دانسته که در خطر بیشتری قرار دارند. این حملات راکتی در واقع دومین تلاش در 24 ساعت برای هدف قرار دادن فرودگاه کابل بود.
مرگ 7 شهروند در حمله پهپادی امریکا و اعتراض طالبان
روز یکشنبه کمتر از 24 ساعت پیش از حملات راکتی به فرودگاه کابل و یک روز پس از آنکه «بایدن» وعده حمله تلافیجویانه علیه داعش را داد، فرماندهی مرکزی امریکا (سنتکام)، از دومین حمله پهپادی این کشور به مواضع داعش پرده برداشت. «بیل اوربان»، سخنگوی سنتکام اعلام کرد این حمله به خودرویی بود که تهدیدی قریبالوقوع برای فرودگاه کابل شناسایی شده بود: «این حمله با موفقیت انجام شد و انفجارهای ثانویه و بزرگ این خودرو نشاندهنده مقادیر قابل توجه مواد منفجره داخل آن بود. ما در حال ارزیابی تلفات احتمالی غیرنظامیان در جریان این حمله هستیم گرچه هیچ نشانهای در این باره نیست. ما درباره تهدیدات آینده نیز هوشیاریم.»
اما این اظهارات تنها یک سوی واقعیت بود چراکه برخلاف ادعای امریکا درباره کشته شدن دو داعشی در این حمله، مقامات بهداشت و درمان افغانستان از کشته شدن شماری از غیرنظامیان از جمله چند کودک در این حمله خبر دادند. به نوشته «وال استریت ژورنال»، به رغم وجود این شواهد پنتاگون نیز درباره آمار تلفات این حمله سکوت کرده است. اما این موضع سبب شده، طالبان هشداری جدی به امریکا بدهد.
به گزارش «الجزیره»، «ذبیحالله مجاهد»، سخنگوی طالبان در گفتوگو با تلویزیون «CGTN» چین با انتقاد از حمله امریکا گفت: «حمله پهپادی خودسرانه امریکا در کشوری دیگر خلاف قانون است و آنها باید پیش از هر اقدامی ما را مطلع میکردند. این شرایط با توجه به کشته شدن 7 غیرنظامی وضعیت را جدی تر میکند.» برخی رسانهها شمار تلفات این حمله را 5 نفر از جمله سه کودک اعلام کردهاند اما در برخی منابع خبر داده اند شمار کشتهها 9 نفر از اعضای یک خانواده شامل 6 کودک بوده است.
تقلای بی ثمر برای ایجاد منطقه امن
با مخالفت طالبان با تمدید مهلت خروج نیروهای خارجی، فرانسه، انگلیس و آلمان که در روزهای گذشته با شتابزدگی تمام خروج نیروهای نظامیشان را تکمیل کردند، به منظور خروج شماری از تبعههای غیر نظامی خود و همین طور همکاران افغانشان، به پیشنهاد مکرون خواهان ایجاد منطقه امن در کابل برای خروج افراد دارای مجوز پس از 31 آگوست شدند. آنان دیشب این درخواست را به شورای امنیت سازمان ملل بردند. «فرانس 24» نوشت؛ «امانوئل مکرون» با اعلام اینکه هیأت فرانسوی مذاکرات با طالبان را آغاز کرده است، شرط اروپا برای تعامل با افغانستان را ایجاد منطقه امن اعلام کرد. در همین حال بنا بر گزارش «یورو نیوز»، «سهیل شاهین»، سخنگوی هیأت سیاسی طالبان در دوحه با رد درخواست مکرون گفت: «ایده منطقه امن در اطراف فرودگاه ضرورتی ندارد و از طرف طالبان اطمینان میدهم که افغانها در صورت داشتن گذرنامه و روادید پس از 31 آگوست هم میتوانند با از سرگیری پروازها از کشور خارج شوند.»
این اظهارات اما غرب را از تلاش ناامید نکرد و دیروز وزرای خارجه کشورهای غربی و همچنین اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل در دو نشست جداگانه موضوع افغانستان را بررسی کردند. بنا بر اعلام وزارت خارجه امریکا، نشست مجازی وزرای خارجه دیروز با حضور نمایندگان ایالات متحده و شرکای کلیدی آن از جمله انگلیس، فرانسه، کانادا، آلمان، ایتالیا، ژاپن، ترکیه، قطر، اتحادیه اروپا و ناتو برگزار شد. همچنین اعضای دائم شورای امنیت نیز همزمان در مقر سازمان ملل در نیویورک درخواست ایجاد منطقه امن در افغانستان و تحولات آتی این کشور را مورد توجه قرار دادند.
این اقدامات در حالی انجام شد که «طلوع نیوز» افغانستان به نقل از «عبدالحق وثیق» عضو دفتر سیاسی طالبان، تهدید فراگیر داعش در این کشور را تبلیغات منفی امریکا خواند تا درباره وخامت شرایط افغانستان بزرگنمایی شود. طالبان همچنین با انتشار خبر حضور «ملا هیبت الله آخوندزاده» رهبر خود در قندهار از تشکیل کابینه دولت تا چند روز آینده خبر داده است.
تأکید کره شمالی بر توان بازدارندگی جنگی
درحالی که دیدهبان اتمی سازمان ملل در گزارش سالانه خود از فعالیت مجدد یک رآکتور هستهای کره شمالی خبر داده، پیونگ یانگ در واکنش به رزمایش مشترک امریکا و کره جنوبی آنها را تهدید به تقویت «بازدارندگی جنگی» خود کرده است. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری یونهاپ، وزارت امور خارجه کره شمالی در بیانیهای در واکنش به این رزمایش نظامی تأکید کرد: ما با اتکا به بازدارندگی جنگی خود در مقابله با تهدیدات نظامی فزاینده امریکا بر آنها غلبه کرده و بر اساس اصل قدرت برای قدرت در برابر نیروهای متخاصم لجام گسیخته، بی محابا ایستادگی میکنیم. در همین حال خبرگزاری رویترز نیز خبر داد، آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش جدید خود درباره رآکتور پنج مگاواتی در یونگبیون که یک مجتمع هستهای در قلب برنامه اتمی کره شمالی است، نوشته، از اوایل ژوئیه ۲۰۲۱ نشانههایی شامل تخلیه آب خنککننده که با فعالیت این رآکتور همخوانی دارد، رصد شده که این فعالیتها «بسیار نگرانکننده» است.
سودجوییهای تازه امریکا از اقتصاد آسیبدیده افغانستان
آدام توز، استاد رشته تاریخ در دانشگاه کلمبیای امریکا
مترجم: وصال روحانی
همزمان با خروج تدریجی و فزاینده نیروهای غربی از افغانستان، آنها و بویژه امریکاییها پیوسته از خود میپرسند کدام منابع سودآور برایشان مانده است و از چه طریق میتوانند آن را تملک کنند. یک راه موجود این است که با قطع کمکهای مالی به افغانستان، فشار اجتماعی به طالبان را فزونی بخشند اما تجربه نشان داده این راه کمثمر و خطرناک است. البته افغانستان ذاتاً و از گذشته کشور فقیری است و چنین کشورهایی اشتهایی سیریناپذیر به اشیای خوب خارجی دارند اما وقتی توزیع اینگونه اجناس نه در دست نهادهای مردمی بلکه برعهده ادارات دولتی باشد، سود حاصله نیز به جیب طالبان خواهد رفت. آوردن فشارهای مالی به دولت کابل از زمان حکومت باراک اوباما در امریکا شدت گرفت اما اگر قرار بود سودرسان باشد و واشنگتن را مالک برخی ذخایر ملی افغانستان کند، در دهه اخیر چنین میکرد. فرضیه طالبان این است که هر چقدر خارجیها از افغانستان دورتر شوند، اداره کشور براساس ثروتهای ملی میسرتر خواهد شد. زیرا دیگر کسی نیست که آن را از دولت و ملت افغانستان سرقت کند. آگاهی از همین امر بود که دولت جورج دبیلو بوش را تشویق کرد 20 سال پیش به بهانه جلوگیری از بسط تروریسم و البته سرکوب بانیان فاجعه 11 سپتامبر، ارتش خود را در مرکز کابل و اطراف بغداد پیاده کند اما حالا که امنیت چندانی حاصل نیامده و طراحان و مجریان تروریسم همچنان فعالند و طالبان اداره افغانستان را دوباره در دست گرفته است، غربیها باید سازوکارهای تازهای را طراحی و اجرایی کنند.
امریکا مدعی است حضور 20 سالهاش در کابل بیثمر نبوده و لااقل در سالهای نخست هم مراکز تحصیلی و قدرت اجتماعی افغانستان رشد کردند و هم از طریق رونق کالاهای وارداتی غربیها بخشی از هزینههای کلان خود را بازپس گرفتند. همین امروز هم استفاده گسترده افغانها از برخی مظاهر مدرن تکنولوژیک دال بر پیشرفتی شده که امریکا ادعای خلق آن را در افغانستان دارد اما صرفنظر از مسائل نگران کنندهای مانند محدود شدن مجدد آزادی زنان، اینک در این کشور نه غذای مناسب وجود دارد و نه میزان آن برای تغذیه کامل جمعیت این کشور که از اوایل دهه 2000 رشدی دو برابر داشته، کفایت میکند. در حالی که افغانستان در زمینه کشاورزیهای پربار بدون زمینه و فاقد پیشینه نیست، اما تحولات سه دهه اخیر این قابلیتها را به حداقل رسانده و به تبع آن، نیاز به محصولات وارداتی را بیشتر کرده است. مشکل مضاعف دولت کابل، قلیل بودن اجناس صادراتی این کشور و محدود بودن حوزه فروش آن است و اگر در نظر بگیریم که ازدیاد قاچاق محصولات بومی افغانستان نیز مشکلات مالی و کمبود بودجه و امکانات را بیشتر کرده، درمیِیابیم که چرا کابل این روزها بشدت لرزان است و به آسانی و با اولین تهاجم طالبان، تسلیم آنها شد.
اخیراً «سازمان تغذیه جهانی» اعتراف کرد حداقل نیمی از مردم افغانستان غذای کافی و سالمی برای خوردن ندارند و از سوءتغذیه رنج میبرند و بیشترین قشر آسیبدیده از این روند کودکانند که گفته میشود شمار آسیبدیدههای شان از 3 میلیون نفر هم فراتر میرود. شاید در کاخ سفید و همچنین در الیزه هدف و مبنا، یافتن هر چه سریعتر راههایی برای سودجوییهای تازه مالی از افغانها با وجود فرار خفتبار اخیر سربازان امریکایی از کابل باشد اما آنچه در ذهن افغانها بیش از گذشته و با حروف محو نشدنی حک شده، این است که «هرگز به نیروهای خارجی اعتماد نکن و فقط روی پاهای خودت بایست.»
منبع: Foreign Policy
خاطرات یک دیپلمات
روایت گمشده
فاروق الشرع / وزیر خارجه سابق سوریه
مترجم: حسین جابری انصاری
تشدید اختلافات عراق و کویت
مبارک بلافاصله پس از پایان نشست سران، از بغداد به دمشق آمد. رئیسجمهوری مصر که با توجه به روش مدیریت و اظهارات صدام در نشست، از نیتهای او شدیداً نگران بود، رئیسجمهوری اسد را در جریان فضای اجلاس بغداد قرار داد و گفت صدام هنگام بدرقه اش در فرودگاه به مقصد دمشق از وی خواسته به سوریه نرود، اما او نپذیرفته است. اقدام مبارک در دیدار از دمشق، دوستانه بود و رئیسجمهوری اسد نیز قدر آن را میدانست، اما پس از ملاقات با مبارک، این نگرانی بیش از پیش در ذهنش قوت گرفت که منطقه در برابر تحولاتی قرار دارد که سرانجام آن، نیک نیست.
پیام اسد به فهد درباره یورش [عراق به کویت]
تحقق این نگرانی چندان به تأخیر نیفتاد و با آشکار شدن نشانههای آن، فصل نخست تحولاتی آغاز شد که به فاجعه عراق و کویت و فروپاشی امنیت مشترک عربی منجر شد. رئیسجمهوری عراق در ژوئن ۱۹۹۰ و بلافاصله پس از اجلاس سران عرب، وضعیت روابط خود با کشورهای عربی خلیج فارس [ن] را متشنج کرد و خواهان برگزاری نشست کشورهای عضو سازمان صادرکنندگان نفت (اوپک) برای توافق درباره سهمیههای تولید و ممانعت از تداوم کاهش قیمت هر بشکه نفت شد که در بازار جهانی به ۱۰ دلار رسیده بود. خواسته صدام، حقی بود که از آن اراده باطل داشت. صدام به این باور رسیده بود که درخواستهای مالی و سیاسی اش از کویت، جز با اعمال قدرت دست یافتنی نیست، اما توجه نداشت که پر شدن بازار از نفت، نتیجه سیاستهای خود او است که کشورهای خلیج فارس [ن] را مجبور کرده بود از راه افزایش تولید نفت، هزینههای جنگ طولانی مدت او را با ایران تأمین کنند البته مشکل، تنها این موضوع نبود و رئیسجمهوری عراق پس از پایان جنگ با ایران برای تحقق بلندپروازیهای شخصی خود، در پی تراشیدن توجیههای منطقهای و بین المللی بود تا بتواند کویت و فراکویت را اشغال کند.
رئیسجمهوری اسد مرا مأمور کرد پیامی برای ملک فهد ببرم تا روایت او را درباره رویدادهای در جریان بدانیم. با ملک دیدار و پیام اسد را منتقل کردم. ملک فهد به من گفت که تنها چند هفته پیش و پس از طرح موضوع سهمیههای اوپک، با صدام در منطقه «حفر الباطن» ملاقات و به مدت دو روز با یکدیگر نشستهایی داشته و تلاش کرده، صدام را راضی کند و او هم از نتیجه این گفتوگوها، خشنود بوده است. فهد همچنین گفت صدام در این نشستها به او گفته است، سعودی پادشاهی مهمی است. چرا این شیخ نشینهای مسخره خلیجفارس [ن] را به حال خود رها کردهایم و آنها را با هم تقسیم نمیکنیم؟ ملک فهد نیز به او پاسخ داده بود: ای ابا عدی، خداوند مرا از نعمت داشتن سرزمین گستردهای برخوردار کرده و بیشتر نمیخواهم.
آنچه شگفتی مرا در پی داشت این بود که ملک فهد در سخنان خود با من، به این جمعبندی نرسیده بود که صدام واقعاً در پی اشغال کویت است. به دیگر سخن، این احتمال در محاسبات فهد وجود نداشت و همچنان فکر میکرد روابط برادری بر اختلافها با هر انگیزهای که باشد، غلبه خواهد یافت.