نیویورک تایمز (امریکا)
حداقل یک نفر از کسانی که در خشونت‌های اخیر افغانستان جان خود را از دست داد، یکی از همکاران امریکا در سال‌های اخیر بود، اما امریکا نتوانست آن طور که به او و خانواده‌اش وعده داده بود، حافظ جان او باشد. خانواده او عصر جمعه نه فقط پیکر پدر خود که تمامی امیدهای خود را در خاک دفن کردند.

گالف تایمز (قطر)
در حالی که نیروهای امریکایی اندک اندک در حال کنار آمدن با کشته شدن همکارانشان در جریان انفجارهای پنجشنبه هستند، دیگر بار به آنها هشدار داده شده که احتمال وقوع حملات جدیدی می‌رود. کاخ سفید نیز اعلام کرده است که روزهای آینده می‌تواند خطرناک‌ترین روزهای امریکا در افغانستان باشد.

ایندیپندنت (بریتانیا)
رئیس جمهوری امریکا تصور می‌کرد به پایان نبردها در افغانستان رسیده و طی یک هفته آینده برای همیشه از کابوس آن رها خواهد شد، اما به‌نظر می‌رسد، در محاسبات خود برای پایان دادن به‌ طولانی‌ترین جنگ امریکا یک چیز مهم را برآورد نکرده بود و آن، تأثیر این گونه خروج بر آینده خود وی و ریاست جمهوری‌اش است.

زهره صفاری/ یک روز پس از حمله تروریستی در فرودگاه کابل که بیش از 170نفر را به کام مرگ کشاند و صدها نفر را مجروح کرد، امریکا در عملیاتی پهپادی در شرق افغانستان، مواضع داعش در ولایت ننگرهار را هدف موشک قرار داد و مدعی کشتن طراح عملیات انتحاری روز پنجشنبه شد.
به گزارش «سی ان ان»، این حمله پهپادی پس از آن در دستور کار ارتش امریکا قرار گرفت که بر اثر این انفجار در یکی از ورودی‌های تحت کنترل نیروهای ایالات متحده در فرودگاه کابل، دست‌کم 13 نظامی این کشور نیز کشته شدند و گروهک تروریستی داعش خراسان مسئولیت این جنایت هولناک را برعهده گرفت. «بیل اربان» سخنگوی ارتش در بیانیه‌ای پس از حمله موفقیت‌آمیز امریکا اعلام کرد: «حمله امروز در زمره عملیات‌های ضد تروریستی دوربرد امریکا علیه طراح حملات داعش خراسان بود. براساس آخرین گزارش‌ها، موشک‌ها به هدف خورده و هیچ تلفات غیرنظامی نداشته است.» به نوشته «یورونیوز»، مقامات نظامی امریکا مدعی شده‌اند حمله پهپادی این کشور از یکی از پایگاه‌های نظامی ایالات متحده در خاورمیانه انجام شده و فرد داعشی کشته شده مسئول برنامه‌ریزی برای حملات دیگر علیه امریکا بوده است. با این حال هیچ اطلاعات دقیقی که نشان‌دهنده میزان موثر بودن این حمله بوده منتشر نشده است که نوع انتقام امریکا را زیر سؤال می‌برد.
اما در حالی که رئیس جمهوری امریکا و پنتاگون همچنان بر پایان پروسه خروج امریکا در آخرین روز آگوست تأکید دارد، تیم‌های امنیت ملی امریکا بار دیگر به «جو بایدن» و معاونش «کاملا هریس» نسبت به وقوع حملات تروریستی دیگری در فرودگاه هشدار داده‌اند. سفارت امریکا نیز از شهروندان خود خواسته است از حضور در فرودگاه و محوطه اطراف آن خودداری کرده و در انتظار برنامه پرواز خود در خانه‌هایشان بمانند. «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید گفت: «بدون شک چند روز مانده از این عملیات خروج، خطرناک ترین روزهای ارتش خواهد بود.» همزمان «جان کربی» سخنگوی پنتاگون نیز ادعای طالبان برای به دست گرفتن کنترل فرودگاه را رد کرد و گفت: «این شایعات کذب است و همچنان امریکا، فرودگاه کابل را در کنترل خود دارد.»
بنا بر اظهارات خبرنگار سی ان ان از کابل، شمار محدودی از غیرنظامیان افغان در فرودگاه پس از انفجار مانده‌اند اما این افراد اجازه ورود به محوطه مرکزی را ندارند. به باور ناظران حمله اخیر داعش به فرودگاه اما سرعت خروج نظامیان خارجی را افزایش داده است به طوری که انگلیس آخرین نیروهایش را تا دیروز از افغانستان خارج کرد و آلمان، فرانسه، استرالیا، نیوزیلند، سوئد، بلژیک، هلند، لهستان، ترکیه و اسپانیا نیز پایان عملیات در افغانستان را با خروج نیروهایشان اعلام کردند.
درخواست کمک طالبان از ترکیه
نیروهای ترکیه که از آغاز پروسه خروج امریکا مسئولیت تأمین امنیت فرودگاه را در اختیار داشتند، در حالی تا روز جمعه به طور کامل از کابل خارج شدند که طالبان از ابتدای سلطه بر افغانستان، بارها نیروهای نظامی «رجب طیب اردوغان» را مانند امریکایی‌ها خارجی خوانده و خواستار خروج آنها بود. اما در پی حمله داعش و ناتوانی امریکا در مهار این عملیات انتحاری آن هم در شرایطی که آژانس اطلاعاتی امریکا در آخرین ساعات چهارشنبه نسبت به تهدید بالقوه داعش هشدار داده بود، طالبان در پی نخستین مذاکرات با ترکیه دست یاری به سوی این کشور دراز کرد و کمک به تأمین امنیت فرودگاه کابل را بهانه نخستین دیدار با مقامات این کشور قرار داد. درخواستی که گفته می‌شود هنوز از سوی «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه در دست بررسی است و پذیرفته نشده است. به نوشته طلوع نیوز افغانستان، «اردوغان» در نشست خبری روز جمعه با اشاره به مذاکرات مقامات کشورش با طالبان در کابل گفت: «این مذاکرات در بخش نظامی میدان هوایی کابل و محل استقرار نیروهای ترکیه برگزار شد و اگر لازم باشد ادامه خواهد یافت. طالبان خواستار کمک لجستیکی ترکیه در میدان هوایی کابل است که ما این درخواست را در دست بررسی داریم.»
این در حالی است که به نوشته «الجزیره»، ترکیه به عنوان عضوی از ناتو در 6 سال گذشته مسئولیت تأمین امنیت فرودگاه کابل را برعهده داشت اما پس از سلطه طالبان بر افغانستان اعلام آمادگی این کشور برای ادامه این روند با واکنش شدید طالبان روبه‌رو شد. رئیس جمهوری ترکیه افزود: «طالبان می‌خواهد راساً امنیت میدان هوایی کابل را تاًمین کند و تنها در بخش لجستیکی از ما کمک می‌خواهد.»
ترکیه از روز چهارشنبه خروج نیروهایش از افغانستان را آغاز کرد و اردوغان معتقد است تا بازگشت آرامش به کابل، تصمیم‌گیری برای ادامه همکاری بسیار دشوار است: «گرچه طالبان اعلام کرده که امنیت را برقرار خواهد کرد اما ما همچنان تصمیمی نگرفته‌ایم.»

نصرالله: از روش برخورد واشنگتن با افغانستان عبرت بگیرید

دبیرکل حزب الله لبنان، وقوع حوادث اخیر در افغانستان را صحنه کامل شکست و ناکامی امریکا خواند.
«سید حسن نصرالله» در چهارمین سالروز آزادسازی جرود، عرسال، راس، بعلبک و... با اشاره به وضعیت افغانستان در حالی که امریکا را مسئول اصلی بحران این کشور عنوان کرد؛ گفت: «هدف امریکا از اقدامات اخیر خود در افغانستان سردرگم کردن کشورهای همسایه است. هواپیماها و بالگردهای امریکایی خود داعشی‌ها را از سوریه به افغانستان بردند. داعش ابزار امریکا است و تجربه افغانستان باید درسی برای سایر کشورها باشد. اروپایی‌ها نیز اعتراف کردند که امریکا برای عقب‌نشینی از افغانستان با آنها رایزنی نکرده است. بنابراین از کسانی که به امریکا اعتماد کرده‌اند می‌خواهم از روش برخورد واشنگتن با افغانستان عبرت بگیرند.»

فاروق الشرع / وزیر خارجه سابق سوریه
مترجم: حسین جابری انصاری

نشست سه‌جانبه با عرفات
در نشست سه‌جانبه با عرفات توافق کردیم که اجلاس سران عرب در دمشق برگزار و تماس‌های لازم میان کشورهای عربی برای تحقق این هدف برقرار شود. کشورهای عربی عضو شورای همکاری کشورهای خلیج فارس با برگزاری نشست سران در دمشق موافقت کرده و طارق عزیز نماینده عراق با این موضوع مخالفت نکرده بود. سعودی به اندازه دیگر کشورهای شورای همکاری، مشتاق نبود اما با برگزاری نشست در دمشق مخالفت نداشت. ضمن اینکه کشورهای مغرب عربی، هم مشکلی با این ایده نداشتند و همواره تمایل داشتند شاهد پدید آمدن تفاهم عربی در شرق جهان عرب باشند، زیرا علیرغم دوری جغرافیایی، از توجه به فلسطین و مشرق عربی و در قلب آن دمشق دست نکشیده بودند.
رئیس‌ جمهوری اسد از موافقت اعضای اتحادیه عرب برای برگزاری نشست سران عرب در دمشق بسیار خشنود شد. اما نزدیک به دو هفته بعد از توافق من با عرفات، رئیس سازمان آزادیبخش فلسطین ما را غافلگیر و در یک کنفرانس مطبوعاتی پس از دیدار با صدام حسین رئیس ‌جمهوری عراق، اعلام کرد اجلاس سران عرب در بغداد - شهر مادر شهدا - برگزار می‌شود و رئیس ‌جمهوری عراق نیز از میزبانی نشست استقبال کرده است. کشورهای عربی که از برگزاری اجلاس سران در دمشق حمایت کرده بودند، با همه قربانیانی که جنگ عراق با ایران به جا گذاشته بود، نتوانستند در برابر نظر عرفات - صدام بایستند. نظر عرفات به عنوان رئیس سازمان آزادیبخش فلسطین، کفه موضع عربی را به سود عراق سنگین کرد و در نتیجه عراق برای برگزاری نشست فوق‌العاده سران عرب در ۲۸ مه ۱۹۹۰ در بغداد، از کشورهای عربی دعوت و برنامه نشست را نیز بدون رایزنی با سوریه تنظیم کرد. نشستی که یکی از مهم‌ترین بندهای آن، مهاجرت یهودیان شوروی به اسرائیل و موضوعی مرتبط با سوریه بود.
حسنی مبارک [رئیس ‌جمهور مصر] و امیر عبدالله بن عبدالعزیز [ولیعهد سعودی] در فاصله ۲ تا ۵ مه ۱۹۹۰، با هدف استمزاج نظر سوریه درخصوص شرکت در نشست سران عرب در بغداد، از سوریه دیدار کردند و ما نیز موافقت اصولی خود را با شرکت در این نشست، اعلام کردیم. [احمد] عصمت عبدالمجید [وزیر خارجه] و اسامه الباز [مشاور سیاسی رئیس‌ جمهور مصر]، با دستور مبارک متعهد شدند به صورت تمام وقت و با کار مشترک با سوریه، مقدمات لازم را برای برگزاری موفق اجلاس سران بغداد فراهم کنند. رئیس‌ جمهوری اسد و من، علیرغم قطع کامل روابط دیپلماتیک میان سوریه و عراق، تمایل جدی داشتیم در نشست سران عرب در بغداد شرکت کنیم. به همین خاطر من ساعت‌های طولانی را با رئیس‌ جمهور و در کاخ مردم گذراندم تا با همفکری هم راهی جهت مشارکت در اجلاس و سفر به بغداد بیابیم. رئیس‌ جمهوری اسد مایل بود، صدام حسین در ابتکار عملی دوستانه، شخصاً تماس گرفته و از او برای شرکت در نشست دعوت و زمینه موضع یکپارچه عربی در برابر خطرات تهدیدکننده امنیت مشترک اعراب را در مرحله دگرگونی بزرگی فراهم کند که قرار گرفتن اتحاد شوروی در آستانه تجزیه و فروپاشی، عنوان اصلی آن بود. پشتوانه چنین توقعی، پایان بازی خطرناک صدام حسین در لبنان و پذیرش با اکراه کنفرانس طائف به عنوان دو امر مثبت از سوی رئیس ‌جمهور عراق بود. ضمن اینکه اسد نگران بود که اگر دعوت از او، به‌صورت شایسته‌ای انجام نشود، صدام موضوع غافلگیرکننده و پنهانی جدیدی در سر داشته باشد. این ارزیابی زودهنگام اسد، از باب وحشت‌آفرینی یا تحریک علیه صدام نبود و نتیجه ارزیابی او از سرریز زیادی افسون قدرت و سیطره‌طلبی صدام بود.