پیامبر صلی الله علیه و آله: خداوند از آدم بد اخلاق توبه نمىپذیرد. عرض شد: اى رسول خدا، چرا؟ فرمودند: چون هرگاه از گناهى توبه کند در ورطه گناهى بدتر از آن که توبه کرده است مىافتد. [بحارالأنوار، ج ۷۳، ص ۲۹۹، ح ۱۲]
ایران درودی: از این زندگی میتوان یک اثر هنری ماندگار درست کرد
برای زیبا زیستن انسان باید فقط عاشق باشد و از این زندگی میتوان یک اثر هنری ماندگار درست کرد. در مملکت ما شاید صد سال طول خواهد کشید که مردم با هنر نقاشی آشنا شوند و از آن بهره ببرند. اصل مهم در نقاشی فضا است اما نقاشی ایرانی بهدلیل سنت مینیاتور، فضا ندارد و نقاشان ایران بیشتر تصویرساز هستند. من ۶۰ سال در فرانسه زندگی کردم اما یکی از افتخارات زندگیام این است که در ایران به دنیا آمدم. اگر در فرانسه به دنیا آمده بودم قطعاً این آدم نمیشدم. من در زمان حیات خود به آرزوهایم رسیدم. آرزوی من داشتن محبوبیت بود و حالا این محبوبیتی که میبینم استثنایی است.
بخشی از سخنان نقاش پیشکسوت و استاد دانشگاه در سی و هفتمین برنامه هنر و پژوهش با موضوع «فلسفه، هنر زیبا زیستن»/ایرنا.
باید شکم سیر باشد تا از هنر و تئاتر لذت ببریم
سیروس ابراهیم زاده
بازیگر تلویزیون، سینما و تئاتر
بهدلیل شیوع بیماری کرونا و همچنین بهخاطر عروسی پسرم که به سفر رفتیم و راهها بهخاطر اپیدمی کرونا بسته شده بود، ارتباط من هم با سایر همکاران و دوستان هنریام قطع شد. مایلم کاری اگر باشد انجام دهم اما در این شرایط کرونا صلاح نمیدانم که به عرصه بازیگری بازگردم. اکنون حدود یک سال و نیم است که به کار نوشتن روی آوردهام و یکی از آثارم هم آماده انتشار است. در این روزها بیشتر با کتاب سر و کار دارم تا با دوربین و جمعیت تئاتر.
اتفاق پاندمی کرونا بیآنکه خودمان متوجه باشیم زندگیها را زیر و رو کرده است. حتی طرز تفکر، مهارتها و شیوه زندگی مردم را تغییر داده البته این موضوع در سنین مختلف تأثیرات متفاوتی دارد.
مثلاً برای جوانها تحمل این وضعیت که یکباره از یک ریتم و رابطه تنگاتنگ با جامعه باید دور شوند، بسیار سخت است. اینکه باید ماسک بزنند و مسائل بهداشتی را رعایت کنند. آنهایی که این مسائل را رعایت نمیکنند باعث میشوند تعداد تلفات بیشتر شود.
معتقدم باید متوجه شد و مشکلات این بحران را به گردن گرفت و باید قبول کرد که اوضاع جامعه به خاطر این بیماری دگرگون شده است.
وقتی به تهران آمدم متوجه شدم دو چیز مردم ایران را بشدت آزار میدهد؛ یکی بیماری کرونا است و دیگری کمبود امکانات معالجه و کُند بودن واکسیناسیون همگانی. میدانم کار بسیار سختی است اما باید زودتر شروع میشد. دومین مسأله آزاردهنده گرانی است. باید شکم سیر باشد تا از تلویزیون و تئاتر لذت ببریم و کتاب شعر بخوانیم.
معتقدم روزنامهها و مطبوعات وزین و مورد اعتماد مردم باید در این خصوص ورود کنند و به کمک مسئولان مشکل برطرف شود. من زمانی میتوانم تولید هنر کنم که موقعیت خرید آثار هنری برای مصرف کننده هم وجود داشته باشد. بنده با حسن نیت این واقعیت تلخ را میگویم. همه ما عاشق وطن هستیم و جان فدایش میکنیم بنابراین باید این مسائل را حل کرد، تا وطن آباد بماند.
تاریخ فقط روایتگر فاتحان نیست
یادداشتی در دوباره دیدن تئاتر هزار شلاق
ارمغان بهداروند
شاعر
مؤلفههای روایی و هوشمندی نویسنده در نمایش «هزار شلاق» ناخودآگاه یادآور «تاریخ بیهقی» است. تاریخی که نه براساس خواست و اراده سلاطین که منبعث از نگاه خاموش روایتگری است که میخواهد ببیند و به جبر همین تعهد، زیرکانه، بسیاری از اتفاقات را که نباید ببیند یا بهتر بگویم نباید آن گونه ببیند، روایت میکند. بیهقی، روایتگر فاتحان نیست و از منظری که به تحریر تاریخ روزگار خویش مینشیند، همواره، دغدغه پذیرش تاریخ خویش و مقبولیتی را که از پس دوران حاکمان روزگار خویش باقی میماند، داشته است: «در تاریخی که سعی میکنم سخنی نرانم که آن را به تعصبی و تزیدی کشد و خوانندگان این تصنیف گویند شرم باد این پیر را، بلکه آن گویم که خوانندگان با من اندر این موافقت کنند و طعنی نزنند...» از اینرو در این تاریخ نگاشته، همه ارکان و عوامل موصوف، متعهد به رعایت حقیقت هستند.
اگر در نمایش «هزارشلاق» روایتگر تاریخ، «اسب» است که متن نمایش به واسطه چشمان خاموش او کلمه شده است؛ در تاریخ بیهقی نیز مؤلفههای رفتاری و اسباب الکنی هم چون البسه، اشیای صحنهای و آیینهای مرسوم، روایتگر حقیقت تاریخی متن هستند. حکایت «حسنک وزیر» وجوه مشترکی در چگونگی روایت و سیر خطی اتفاقات پیش و پس خویش با نمایش «هزار شلاق» دارد. چندگونگی شخصیت بازیگران این نمایش که در قالبهای اسب، شاه در اوج، شاه معزول، ملیجک و عوام ظهور پیدا میکند، بیشباهت به فراز و فرودهای حسنک وزیر و بوسهل زوزنی نیست. از این منظر، «ناصر حبیبان» صرفاً به نگارش متنی تاریخی نظر نداشته است و در گردش اوج و حضیض شخصیتهای این متن، زنگ توجه به تکرار و چالش عبرتآموزی تاریخی را به صدا در میآورد. «احسان ملکی» با استفاده خردمندانه از «اسب» بهعنوان رکن اصلی صحنه که همه تغییرهای زمانی و شخصیتی نیز به مدد آن ممکن میشود، در راستای انتقال هویت راوی و ملموس کردن آن و توجه بخشی به روندگی تاریخ و سکون ناپذیری آن اهتمام داشته است که البته در سیر خطی روایت، توقف و تأمل بیشتری در عهد قاجار داشته است که این توجه بیشتر منبعث از تکثیر بیرویه ظلم و جهل و جبر و ناکامیهای اجتماعی و حکومتی این دوره بوده است.
سراسر این نمایش، تذکر است، تذکری به چگونه زیستن و چگونگی مواجهه با بایدها و نبایدها. «بیهقی» در مواجهه با نابکاریهای حکام غزنوی، شمشیر از روی نمیبندد و با رویکردی آگاهانه، فرصت ثبت تاریخ روزگار خویش را ممکن میسازد. اتفاقی که نویسنده «هزارشلاق» عواقب
بیتوجهی به آن را در صحنهای که کُرنگ، مرکب اجساد مشروطهطلبان می شود، پیشبینی مینماید. مخاطب پس از تماشای این نمایش، علاوه بر
آنکه سیری در تاریخ معاصر روزگار خویش مینماید، از هماهنگی مطلوب بازیگران و خلاقیت صحنه لذت میبرد. لذتی که علاوه بر تماشای یک آفرینش هنری موفق، از به چالش کشاندن قدرت و فرجام بیتوجهی به اراده عدالتخواهی دوچندان میشود. «هزارشلاق» بهعنوان یک تئاتر ایرانی که از انگارههای کهن آیین سوگواری ایرانی برخوردار است، نمایشی موفق و تجربهای ماندگار است که میتواند وجهی آموزشی برایش متصور شد.
طرحی برای کتابخوانی تابستانی بچه ها
رضا برنگی
مدیر نظارت بر چاپ و توزیع محصولات کانون پرورش فکری
چند وقتی است که شاهد عرضه برخی کتابهای چاپ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با تخفیف 25 درصدی هستیم؛ این طرح تا هجدهم تیرماه ادامه دارد. اما چرایی آن به آغاز تعطیلاتی تابستان دانشآموزان بازمیگردد. خواهناخواه همه دستاندرکاران فرهنگی در برابر کودکان و نوجوانان مسئولیت دارند و ما هم در کانون تلاش کردهایم با توجه به افزایش هزینهای که در همه بخشها شاهد هستیم کاری برای تسهیل دسترسی بچهها به کتاب کرده باشیم. برای این طرح دوره زمانی یکماهه در نظر گرفتهشده و تخفیف مذکور را برای کتابهای پرفروش کانون در نظر گرفتهایم که برابر با 32 عنوان کتاب است.ازآنجاییکه یکی از سؤالات همیشگی خانوادهها درباره سردرگمی در خرید کتابهای خوب و باکیفیت برای فرزندان آنان است، از آغاز این طرح هر هفته هشت عنوان از این کتابها معرفیشده و همچنان میشوند. علاقهمندان هم طی همان هفته برای خرید کتابهای موردنظر با تخفیف 25 درصدی فرصت دارند. البته بعد از اتمام این زمان، یک هفته دیگر طرح تمدید خواهد شد؛ منتهی در آن یک شرایطی در نظر گرفتهشده تا علاقهمندان قادر به خرید همه آن 32 عنوان با همان تخفیف باشند. بااینکه شاید هنوز بسیاری از خانوادهها از ماجرای این طرح مطلع نباشند اما استقبال خوبی شده، این کتابها فروشی بهمراتب بیشتر از دیگر آثار کانون داشتهاند؛ شاید بیشتر از 30 درصد. اما ازآنجاییکه هنوز فرصت مانده به ذکر نکات دیگری اشاره میکنم؛ اینکه نحوه ارسال برای خانوادههای ساکن تهران و دیگر شهرها به چه طریق است. ارسال با پیک تنها برای شهروندان تهران مقدور است که مبلغ آن 25 هزار تومان است. ارسال با پیک، هم فوری انجام میشود و هم اینکه برای هر نقطه از تهران به همین میزان مبلغ است. اما برای افرادی که علاقهمند به دریافت کتابها از طریق پست باشند هم مبلغ مناسبی در نظر گرفتهشده که برابر با میانگین 10 هزار تومان است. ارسال پستی برای تهران حداکثر 48 ساعته و برای دیگر نقاط کشور حداقل 48 است. ازآنجاییکه تولیدات کانون تنها به کتاب محدود نمیشود و حتی سرگرمیهای سازنده از منظر فکری و تقویت قوه خلاقه بچهها هم در برنامهمان جدی دنبال میشود مشابه این تخفیف را بزودی برای تولیدات این بخش هم خواهیم داشت. عموم کتابهای کانون و دیگر تولیدات آن در فروشگاههای سطح کشور عرضه میشوند اما طی طرحی که اشاره شد تمهیداتی در نظر گرفته شده تا آنها را از طریق سایت خود کانون پرورشی هم به فروش برسانیم. از این طریق نهتنها با توجه به شرایطی که کرونا سبب شده، بلکه با در نظر گرفتن ترافیک و سختی عبور و مرورهای درونشهری که ساعت قابلتوجهی را باید صرف آن کرد مردم میتوانند بدون نیاز به مراجعه محصولات موردنظر خود را خریداری کنند. محدودیتهایی که شیوع کرونا رقم زده منجر به توجه بیشتر همه بخشها بهضرورت بهرهگیری از فضای مجازی شد؛ اتفاقی که بالاخره باگذشت زمان رخ میداد اما از این طریق سرعت بیشتری گرفت.
بهاری دل انگیز با خاطراتی از موسیقی ایرانی
داوود آزاد
خواننده، نوازنده و آهنگ ساز
تصنیف خوانی ازدیرباز درموسیقی ایرانی بوده و هست و همچنان درکنارآوازخوانی به حیات خود ادامه میدهد، تصنیف سازان و خوانندگان بزرگی همچون عارف قزوینی، درویش خان، شیدا، امیرجاهد، مرتضی نی داوود، موسی معروفی، قمر، رضا قلی خان و... جایگاهی بیبدیل در موسیقی ایران دارند. اما آنچه که امروز بهعنوان تصنیف خوان یا تصنیفساز میشناسیم بسیارمتفاوت با آثارگذشتگان است تا آنجا که گاه شأن آن را هم رعایت نکرده و دراین بیش از 40 سال گذشته آثار تصنیف خوانان قدیم چندان جدی گرفته نشده است و حتی کپی درست و زیبایی از نسل گذشته شنیده نمیشود. من درآلبوم «دربهارامید» تلاش و هدفم نگرشی جدید به تصنیف نوازی بوده، موضوعی که چندان مورد توجه قرار نگرفته و براین اساس به علاقهمندان موسیقی سنتی شنیدن این آثار خاطرهانگیز را پیشنهاد میکنم.
«در بهار امید» یکی از کارهای قدیمی من است که اواسط دهه 70 ضبط شد، اثری پژوهشی درقالب تصنیف نوازی با آهنگسازی محمدعلی امیرجاهد، درویش خان، حسن کسایی، عارف قزوینی، مرتضی نی داوود، غلامحسین بیگجه خانی و علی اکبر شیدا و در دستگاههای مختلف موسیقی. درواقع دونوازی تار و تنبک با هنرنمایی آقای جمشید محبی بوده (نوازنده تنبک) و نگرشی به آثارگذشتگان. هدف این آلبوم انتشار تعدادی از تصانیف قدیمی است که قمرالملوک وزیری اجرا کرده باسازی چون تار و به علاوه قطعات ضربی. نکته دیگر در این آلبوم ایجاد حالتها، نتها و زینت تحریرهای خواننده با تار و تکنیکهای این ساز است.
این اثر آلبومی بیکلام است و من بهعنوان یک نوازنده حضور داشتم نه خواننده به این دلیل که هدف اصلیام این بود که نشان دهم چگونه میتوان به زیبایی تمامی ریزه کاریهایی که یک خواننده در حنجره اجرا میکند را با ساز تار اجرا کرد و نکته دیگر اینکه سعی کردم شأن تصنیف را بالا ببرم و بگویم تصنیف خواندن یا نواختن کار سهل و آسانی نیست ودر این 4 دهه گذشته به نکات زیبا درتصنیف خوانی و نتهای زینت و همچنین حس و حالی که در خوانندههای قدیمی وجود داشته در خوانندههای جدید توجه نشده و به نوعی ساده انگاری شده است. آلبوم «در بهار امید» شامل 17 قطعه بوده که دراستودیو پژواک حوزه هنری ضبط شده است.
در بهار امید
داوود آزاد
ناشر: نی داوود
ونیز شهر رؤیایی و زیبایی که گردشگران بسیاری را از سراسر دنیا به خود جذب میکند حالا در معرض خطر خارج شدن از فهرست یونسکو قرار دارد. یونسکو با استناد به مسائلی مانند تجمع بیش از حد گردشگران در این منطقه، ونیز را در فهرست میراث جهانیِ در معرض خطر قرار داد. اما مسئولان ونیز قصد دارند این شهر را از خطر نجات دهند./ میراث آریا
یگانه خدامی
هورالعظیم در استان خوزستان روزهای بسیار بدی را میگذراند. نرسیدن حقابه هورالعظیم باعث خشکی بخش زیادی از آن شده و فیلمها و عکسهای زیادی از مرگ ماهیها و تشنگی گاومیشهای آن منتشر میشود که تأثیر زیادی در شبکههای اجتماعی گذاشته و کاربران با غم دربارهاش مینویسند و به اثرات منفی این خشکسالی بر زندگی مردم خوزستان هم اشاره میکنند: «قتل عام هرموجود زندهای در هورالعظیم... »، «نیاز سالانه هورالعظیم در بخش ایرانی در شرایط خشکسالی۱۳۸۳میلیونمتر مکعبه و در سال آبی جاری بیش از ۱۸۰۰ میلیون مترمکعب وارد آن شده. با وجود برآوردها با کم شدن ۶۰۰هزار هکتار از آن تعادل اکولوژیک منطقه بهم خورده. اجرای طرح گاپ در ترکیه در حال نابودی هورالعظیم و خسارت هنگفت به ایران و عراق است»، «مدیر کل محیط زیست خوزستان گفته خشک شدن بخشی از تالابها بهعنوان چرخهای از زندگی تالابها در تمام جهان قابل قبول است و این اتفاق طبیعی است.»، «حقابه هورالعظیم فدای کشت تابستانه و برنجکاری در دمای ۵۰ درجهای خوزستان»، «سالهاست که حقابه هورالعظیم فقط روی کاغذ نوشته میشود، خوزستان حقی از آب ندارد.»، «هورالعظیم در سایه سکوت سازمان حفاظت از محیط زیست به فاجعه بزرگ محیط زیستی نزدیک میشود»، «وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط زیست شما وضعیت غمبار تالاب هورالعظیم را که هر روز کم آبتر میشود نمیبینید؟ وضعیت مردم را نمیبینید؟ مردم به سمت تانکرهای آب شرکت نفت پناه بردهاند. هورالعظیم دارد نفسهای آخرش را میکشد.».
فراخوان چهلمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر منتشر شد
فراخوان چهلمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در هشت بخش مسابقه نمایشنامهنویسی، نمایشهای صحنهای، نمایشهای خیابانی، دیگرگونههای اجرایی، تئاتر ملل، رادیو تئاتر و مسابقه و نمایشگاه عکس و پوستر تئاتر منتشر شد.
حسین مسافرآستانه دبیر چهلمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر به مناسبت انتشار فراخوان این رویداد در یادداشتی به این دوره از جشنواره و زوایای مختلف آن پرداخته و نوشته است: «عدد «چهل» در فرهنگ و ادبیات ایران نماد نوعی تکامل است. جشنواره تئاتر فجر در آستانه 40 سالگی خود راه پرفراز و نشیبی را با یاری بلندهمتان هنر این سرزمین طی کرده، تجربیاتی را در هر دوره با مشارکت هنرمندان به تئاتر ایران افزوده و نه تنها در گستره ملی که در گستره جهانی موجب اعتبار برای تئاتر ایران و هنرمندانش شده است. سال گذشته همهگیری کرونا عرصه را برای همگان بویژه خانواده تئاتر و هنرمندانش تنگ و دشوار کرد که به لطف ایزدمنان و همراهی هنرمندان فهیم و پرتلاش کشور چرخ جشنواره از حرکت باز نایستاد و مسیر خود را ادامه داد تا به ایستگاه چهلم رسید. دراین دوره برآنیم با مشارکت هنرمندان، همراهی اهالی رسانه و بهرهگیری از تجربیات برگزاری در دورههای پیشین و با توجه به شرایط شیوع کرونا و امید به کاهش بحرانهای ناشی از شیوع این ویروس بجز برگزاری شایسته با حضور آثار هنرمندان هموطن، بخش ملل جشنواره را نیز پس از یک دوره وقفه برگزار کنیم.» او در بخشی دیگر از این یادداشت به این موضوع اشاره کرده که «بهرهگیری ناگزیر از ظرفیتهای فضای مجازی در دوره پیش، ساحات دیگری از نحوه مواجهه با مخاطبان را برای جشنواره فراهم کرد. در این دوره علاوه بر ارتقای فعالیتهای پیشین، با هدف تقویت فرایند انتخاب آثار با بهرهگیری از ظرفیتهای فضای مجازی طیف متکثر و متنوعتری از هنرمندان و فعالان تئاتر کشور ستاد برگزاری را در انتخاب آثار یاری خواهند کرد.» به قاعده هر دوره جشنواره با هدف میزبانی از آثار هنرمندان متقاضی حضور در چهلمین جشنواره و درنظر گرفتن محورهای مضمونی، اولویتهایی برای آثار این دوره در نظر گرفته شده که این محورها و مضمونها شامل این موضوعات است: «بزرگداشت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران، توجه به شعار سال «تولید؛ پشتیبانیها و مانعزداییها»، توجه به زمینههای فرهنگ ایرانی- اسلامی و بهرهگیری از مضامین بومی و قومی در جهت تقویت وفاق ملی، نگاه کاوشگرانه به مضامین اجتماعی در جهت ترویج ارزشهای دینی، انسانی، اخلاق اجتماعی، مشارکتهای جمعی و امید به آینده، توجه ویژه به نمایشنامهنویسی ایرانی و تئاتر ایرانی اندیشهورز و اهمیت دادن به تعاملات
بینافرهنگی، میان تئاتر ایران و سایر ملل. نسخه
پی دی اف فراخوان چهلمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در سایت جشنواره آمده و متقاضیان میتوانند از تاریخ 22 تیرماه با مراجعه به نشانی www.fitf.ir نسبت به ثبت تقاضا اقدام کنند.