گروه اقتصادی | طرح‌های ملی وزارت نیرو در استان‌های ایلام، هرمزگان و کرمانشاه در هفتاد و یکمین پویش تدبیر و امید برای جهش تولید روز پنجشنبه افتتاح شد. رئیس جمهور در مراسم افتتاح این طرح‌های ملی بر اهمیت تداوم افتتاح‌های پنجشنبه‌ها بویژه در اوج جنگ اقتصادی و بحران بیماری کرونا تأکید و ابراز امیدواری کرد که همگان این کارهای عظیم انجام شده را در اوج محدودیت‌ها  ببینند و بشنوند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حسن روحانی این افتتاح‌های پنجشنبه‌ها را به‌رغم همه مشکلات ناشی از جنگ اقتصادی دشمن و شیوع ویروس کرونا، از افتخارات دولت تدبیر و امید دانست و گفت: متأسفانه اقدامات بزرگی که در طول این سال‌ها در کشور انجام شده دیده نمی‌شود و ما نیازمند گوش شنوا هستیم که بشنود این افتتاح‌ها در دوران تحریم و کرونا از چه ارزش بالایی برخوردار است.
هیچ‌کس از تلاش دولت در آبادانی روستاها حرف نمی‌زند
رئیس جمهوری با اشاره به اقدامات انجام شده از سوی این دولت برای توسعه کشور از جمله روستاها، اظهار داشت: این روزها در اظهار نظرها کسی از تلاش دولت برای آبادانی کشور و روستاها که کارهای بسیار بزرگی در زمینه آب، برق، گاز، راه، زیر ساخت‌های دیجیتال و همچنین اشتغال روستایی انجام گرفته، سخنی نمی‌گوید، درحالی که تا سال 92 فقط یک میلیون نفر از روستاییان کشور به آب سالم و پایدار دسترسی داشتند، امروز این تعداد به 10 میلیون نفر رسیده و هر هفته 30 روستای جدید از آب پایدار و سالم بهره‌مند می‌شود. همچنین در حالی که تقریباً هیچ روستایی به اینترنت پرسرعت متصل نبود، امروز قریب به اتفاق روستاهای کشور از اینترنت پرسرعت بهره‌مند هستند و اگر این دولت هیچ کار دیگری جز ارائه این خدمات به روستاییان انجام نداده باشد باز هم خدمات بزرگی ارائه کرده است.
وی ادامه داد: امروز روستاهای ما به فضای مجازی متصل هستند و این انقلاب دیجیتالی است که در کشور در دولت یازدهم و دوازدهم ایجاد شد. خدا را شکر می‌کنیم که امروز همه طرفدار فضای ارتباطات و فضای مجازی شدند.
نشان دادیم که جنگ اقتصادی و کرونا ما را متوقف نمی‌کند
روحانی با اشاره به اینکه شرایط سال‌های اخیر بسیار سخت بود تأکید کرد: در افتتاح‌های پنجشنبه که از ابتدای سال 99 آغاز و امروز هفتاد و یکمین افتتاح را در کشور شاهد بودیم، هدف اصلی این بود که به دنیا بگوییم نه جنگ اقتصادی می‌تواند ما را از تلاش برای آبادانی و توسعه کشور بازدارد و نه کرونا می‌تواند روند حرکت ما را متوقف کند.رئیس جمهوری خاطرنشان کرد: اگر این خبیث (ترامپ) نبود، در طول این 4 سال اخیر، 14 میلیارد دلار دیگر می‌توانست در زمینه آب و برق هزینه هزینه شود و افتتاح طرح‌های ملی در این حوزه امروز دوچندان می‌شد. 14 میلیارد را قفل کرد و باعث شد طرح‌های بسیار زیادی که بانک‌های خارجی برای تأمین مالی آنها آماده بودند، متوقف شود.
افزایش سهم زنان از مدیریت کشور
رئیس جمهوری در بخشی از سخنان خود با ادای احترام به حضرت فاطمه معصومه(ع) و تبریک ولادت ایشان و روز دختر گفت: هنوز کار زیادی باید نسبت به حقوق زنان و عدالت جنسیتی در ایران انجام بگیرد، یکی از افتخارات این دولت این است که از ابتدای دولت تصمیم گرفتیم
30 درصد مدیریت کشور در اختیار زنان باشد و این سهم را از 5 درصد در ابتدای دولت به
30 درصد برسانیم، زیرا معتقدیم این حق زنان ما است و به آنها احترام می‌کنیم ،البته نه فقط در ایام انتخابات. همیشه در طول تاریخ وظیفه داریم. امروز این سهم را به 25 درصد رسانده‌ایم.
ریل‌گذاری برای دولت سیزدهم
رئیس جمهوری با اشاره به اینکه ریل‌گذاری مناسبی برای ادامه مسیر توسعه کشور در دولت آینده شده، گفت: برای مثال 19 هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی تولید برق، در دست اجرا است. افتخار بنده این است که این طرح‌ها را در زمانی که توأمان با فشارهای ناشی از تحریم و کرونا مواجه بودیم، آغاز و اجرا کرده‌ایم؛ در دولت تدبیر و امید وعده افتتاح 57 سد را داده بودیم که این پنجشنبه پنجاه و ششمین سد افتتاح شد و مقایسه این آمار با مجموع 19 سدی که تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در کشور ساخته شده بود نشان‌دهنده عظمت و بزرگی کاری است که انجام داده‌ایم.
نیروگاه سیریک، گام بلند در توسعه روابط اقتصادی تهران و مسکو
در دهمین پویش #هرهفته-الف-ب- ایران چهار پروژه صنعت آب و برق در سه استان هرمزگان، ایلام و کرمانشاه با اعتبار 41 هزار و 988 میلیارد تومان به بهره‌برداری ‌‎رسید و همچنین عملیات اجرایی احداث نیروگاه بخاری 1400 مگاواتی سیریک آغاز شد. بهره‌برداری از واحد دو گازی نیروگاه سیکل ترکیبی هنگام به ظرفیت 307 مگاوات و راندمان ۵۸ درصد (راندمان بالا)، آبگیری سد کنجانچم (گلال ملک) و پروژه آب‌اندازی 2750 هکتار شبکه اصلی آبیاری و زهکشی استان ایلام، پروژه آب‌اندازی 4050 هکتار شبکه اصلی آبیاری و زهکشی استان کرمانشاه، از جمله افتتاح‌های روز پنجشنبه بودند. به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو، «رضا اردکانیان» گفت: در این دولت هر ۵۰ روز یک سد مخزنی ملی به مدار بهره‌برداری آمده و سد کنجانچم از جمله سدهایی است که در مناطق مرزی ما احداث شده است. حدود نیمی از سدهای مخرنی احداث شده در کشور سهم دولت تدبیر و امید است. در دولت تدبیر و امید به‌طور متوسط هر ماه ۳۵۰۰ هکتار شبکه اصلی آبیاری و زهکشی وارد مدار شده است. همچنین هر دو ماه یک واحد تصفیه‌خانه آب و در هر ماه یک واحد تصفیه‌خانه فاضلاب بهره‌برداری شده است، علاوه بر این، به‌طور متوسط در هر هفته ۳۰ روستا به شبکه آب سالم و پایدار وصل شده است.
نیروگاه سیریک، در نقطه آغازین
وزیر نیرو همچنین از نیروگاه بزرگ ۱۴۰۰ مگاواتی سیریک در استان‌ هرمزگان، به عنوان گام بلندی در توسعه روابط اقتصادی بین تهران و مسکو نام برد؛ تا گام روشنی بویژه پس از الحاق جمهوری اسلامی ایران به موافقتنامه اقتصادی اوراسیا برای توسعه، آبادانی و صلح و ثبات منطقه برداشته شود.وی اظهار کرد: کار بزرگی تاکنون انجام شده است؛ معمولاً گام اول، گام حساس و تا حدودی پیچیده و سنگین است، اما ان‌شاءالله طبق توافق صورت گرفته با مقام‌های روسیه، پروژه‌های بعدی این مجموعه شامل برقی کردن راه‌آهن اینچه برون- گرمسار، راه‌آهن زاهدان - بیرجند و توسعه نیروگاه حرارتی رامین و نیروگاه برق آبی گتوند علیا و واگن‌های مترو برای کلانشهرهای ایران نیز همه یکی پس از دیگری عملیاتی و اجرایی خواهند شد. وی با یادآوری برگزاری اجلاس بزرگ کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه در اصفهان و تهران و تصمیم‌های خوب گرفته شده در این اجلاس از جمله مشکل‌گشایی برای طرح نیروگاه سیریک گفت: بعد از صدور ضمانتنامه‌های بانکی و گشایش اعتبار اسنادی، آیین آغاز رسمی عملیات اجرایی این پروژه برگزار شده است. وزیر نیرو با حائز اهمیت خواندن این پروژه ،نه تنها به جهت داشتن ظرفیت بالا و نقش مهمی در حفظ پایداری برق کشور در نواحی جنوب و جنوب شرقی که واقع شدن در کنار دریا اظهار داشت: در این پروژه مطابق با ضوابط زیست محیطی در صورت لزوم می‌توان از سوخت‌های جایگزین استفاده کرد و صرفه‌جویی قابل ملاحظه‌ای در مصرف سوخت گاز داشت.  وزیر نیرو ادامه داد: با بهره‌برداری از نیروگاه سیریک و با امکان استفاده از سوخت جایگزین با رعایت ملاحظات زیست محیطی، در صورت لزوم می‌توانیم تا ۲.۳ میلیارد متر مکعب سالانه در مصرف گاز صرفه‌جویی کنیم که به مصارف داخلی و صادراتی خواهد رسید. وی گفت: بهره‌برداری از این نیروگاه تحول چشمگیری را در منطقه از حیث اشتغال و رونق فعالیت اقتصادی ایجاد می‌کند و امید است با مجموعه تمهیدات در نظر گرفته  شده در فرصت ۴۰ ماه هر چهار واحد یکی از پس از دیگری به مدار بهره‌برداری بیاید.

برش
خدا نیامرزد آنهایی را که کارهای احمقانه کردند

روحانی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه تأکید این دولت همواره بر تعامل سازنده بوده است، تصریح کرد: خدا نیامرزد آنهایی که نگذاشتند روابط بین ایران و برخی از همسایگان بخوبی انجام بگیرد. کارهای کودکانه و احمقانه انجام دادند، به مراکز دیپلماتیک حمله کردند. اگر اینها نبود امروز شرایط بهتری داشتیم. یکی از همسایگانی که روابط‌مان را در این 8 سال توسعه دادیم، روسیه بوده که همسایه شمالی ما است. در طرح‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی و فناوری‌های پیشرفته و در زمینه هسته‌ای، نیروگاه هسته‌ای و سازمان‌های بین‌المللی همکاری‌های بسیار خوبی داریم. همین امروز در وین بین ایران و روسیه و چین یک هماهنگی و رایزنی تنگاتنگی وجود دارد برای اینکه از دوران تحریم عبور کنیم. روحانی تأکید کرد: همان‌طور که در سال 94 تحریم را شکاندیم باز هم در سال 1400 تحریم را می‌شکنیم، مردم بدانند که در قدم‌های آخر شکست تحریم هستیم و امریکا ناچار است تحریم‌ها را بردارد. چند مسأله باقی مانده که آنها هم حل و فصل و ان‌شاءالله تحریم شکسته خواهد شد و مردم می‌توانند شرایط بهتری را در زندگی خودشان شاهد باشند.


 

گروه ورزشی/ هفته سوم لیگ ملت‌های والیبال چهارشنبه آغاز شد و دیشب با بازی حساس و بزرگ لهستان- برزیل (تیم‌های اول و دوم جدول) به پایان رسید. در این هفته از مسابقات ملی‌پوشان والیبال به مصاف تیم‌های امریکا، صربستان و آلمان رفتند. شاگردان آلکنو در نخستین گام این هفته، چهارشنبه شب به مصاف امریکا رفتند و در نهایت موفق شدند از سد این حریف سرسخت خود بگذرند. بلندقامتان ایران درحالی مقابل امریکای قدرتمند صف آرایی کردند که در شش بازی گذشته به 4 پیروزی و 2شکست دست یافته بودند. ملی‌پوشان ایران در بازی اول و دوم مقابل ژاپن و روسیه تن به شکست داده اما در بازی سوم تا ششم مقابل هلند، کانادا، ایتالیا و بلغارستان به پیروزی رسیدند. تیم ملی با ترکیب سعید معروف، سید محمد موسوی، میلاد عبادی پور، میثم صالحی، مسعود غلامی، صابرکاظمی، آرمان صالحی (لیبرو) مقابل تیم ملی امریکا قرار گرفت و در نهایت در یک بازی زیبا و جذاب در 3 ست پیاپی (۲۵ – ۱۹، ۲۵ – ۲۳ و ۲۵ – ۲۳) به پیروزی رسید. اتفاق ویژه این دیدار رالی جذاب دو تیم در ثبت امتیاز 9 در ست سوم بود. در این صحنه بازیکنان ما برای دریافت اسپک بازیکن امریکا، صالحی، عبادی پور و غلامی خیلی سخت توانستند توپ را به زمین امریکا بازگردانند. دفاع موسوی و اسپک کاظمی باعث شد ایران از یک توپ مُرده به امتیاز 9 برسد؛ اتفاقی که با تشویق کادر فنی و بازیکنان ذخیره ایران همراه بود و بارها در فضای مجازی به اشتراک گذاشته شد. در پایان این دیدار صابر کاظمی با 19 امتیاز، امتیاز‌آورترین بازیکن بازی شد. عملکرد ایرانی‌ها آنقدر قابل تحسین بود که جان اسپراو، سرمربی تیم ملی والیبال امریکا در پایان بازی  به تمجید از ستاره جوان والیبال ایران پرداخت. وی گفت: «بازیکن شماره 11، پشت خط زن تیم ایران (صابر کاظمی) عملکرد خیلی خوبی داشت و کنترل او برای ما واقعاً سخت بود.» ولادیمیر آلکنو، سرمربی تیم ملی ایران هم پس از این پیروزی اظهار داشت: «وقتی تعداد پیروزی‌های‌مان زیاد می‌شود حس خیلی خوبی پیدا می‌کنیم.» پیروزی بر امریکا باعث شد تیم ملی با یک پله صعود در رده پنجم جدول لیگ ملت‌ها قرار بگیرد، اگر چه با نتایج 2 دیدار بعدی به رده ششم بازگشت.
2 بازی 5 سته و 2 شکست
ملی‌پوشان پنجشنبه در بازی دوم از هفته سوم به مصاف صربستان رفتند. صربستانی که یک چهره آشنا روی نیمکت خود داشت و آن اسلوبودان کواچ بود؛ مربی‌ای که هدایت تیم ملی والیبال ایران را در سال‌های گذشته برعهده داشت. تیم‌های ایران و صربستان (شامل یوگسلاوی و صربستان و مونته‌نگرو) پیش از برگزاری این دیدار 10 بار در میادین مهم بین‌المللی به مصاف هم رفته‌ بودند که سهم هر تیم 5 پیروزی بود اما ایران در این دیدار بازنده شد. آلکنو با توجه به فاصله کم دیدار مقابل امریکا از ترکیب دیگری استفاده کرد و طاهر وادی، بردیا سعادت، علی شفیعی، رضا عابدینی، مرتضی شریفی، امیرحسین اسفندیار و محمدرضا حضرت پور (لیبرو) بازیکنان شروع کننده تیم ایران برابر صربستان بودند که این دیدار در نهایت 3-2 و با امتیازهای (25 - 21، 25 - 15، 28 - 26، 25 - 22 و 15 – 8) به سود صربستان خاتمه پیدا کرد. به این ترتیب نوار پیروزی‌های تیم ملی ایران در لیگ ملت‌ها به دست اسلوبودان کواچ و شاگردانش در تیم صربستان قطع شد. در پایان این مسابقه امیرحسین اسفندیار، دریافت کننده تیم ملی والیبال کشورمان موفق به کسب 17 امتیاز برای ایران شد و عنوان امتیازآورترین بازیکن تیمش را کسب کرد. پس از او، بردیا سعادت موفق به کسب 16 امتیاز برای ایران شد. در طرف مقابل لوبریچ با 23 امتیاز، امتیازآورترین بازیکن زمین لقب گرفت. اسلوبودان کواچ، سرمربی صربستان اظهار داشت: «بازی با ایران هیچ زمان آسان نیست. من 3 سال در این کشور بودم و چون نخستین تجربه سرمربیگری ملی من بود،‌ شرایط خاصی برایم داشت. بازی با ایران برای من پر از احساسات بود و دوست داشتم برنده شوم.» تیم ملی والیبال ایران در نهمین مسابقه خود دیروز از ساعت 12:30 به مصاف آلمان رفت و بازهم در دیداری که به ست پنجم کشید، 3-2 و با امتیازهای (۲۵ – ۲۳، ۲۰ – ۲۵، ۱۹ – ۲۵، ۲۵ - ۱۹ و ۱۵ – ۱۳) مغلوب شد. آلکنو برای شروع این مسابقه از سعید معروف، مسعود غلامی، محمد موسوی، میثم صالحی، میلاد عبادی پور، صابر کاظمی و آرمان صالحی استفاده کرد. در این دیدار اشتباهات ملی‌پوشان بخصوص در زدن سرویس باعث شد نتیجه به سود آلمانی‌ها که در جدول رده‌بندی چند پله پایین‌تر از ایران قرار دارند، به پایان برسد. گرچه صابر کاظمی یکبار دیگر شایستگی‌های خود را به رخ کشید و با 27 امتیاز، امتیازآورترین بازیکن دیدار شد. از حواشی این دیدار می‌توان به شادی عجیب سرمربی ژرمن‌ها در پایان بازی اشاره کرد که با نگاه معنادار آلکنو به او همراه شد. شاگردان آلکنو پس از چند روز استراحت در هفته چهارم به مصاف تیم‌های استرالیا، برزیل و اسلوونی می‌روند. نخستین دیدار تیم ملی در این هفته مقابل استرالیا روز سه‌شنبه ساعت 14:30 برگزار می‌شود.

علی ربیعی
دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهوری و سخنگوی دولت
سخنگوی دولت ابراز امیدواری کرد همه کسانی که به عظمت ایران فکر می‌کنند و جمهوری اسلامی ایران مسأله مهم آنان است و جمهوریت و اسلامیتی که تا امروز مایه قوام و بقای ما بوده، به رغم گلایه‌ها، این جمهوریت را در سایه یک مشارکت حداکثری در انتخابات ۲۸ خرداد تداوم خواهند داد.
علی ربیعی در یادداشت هفتگی خود در «ایران»، با دعوت از مردم برای مشارکت گسترده در انتخابات، نوشته: «آنچه مهم است، ایران است و نشان دادن حضور ایرانیان در تعیین سرنوشت خود و نیز حفظ صندوق به عنوان دستاورد ملی ایرانیان است، بنابراین مشارکت حداکثری امروز به مثابه یک استراتژی فردی و ملی همه ما باید باشد.»
همه ما در تجربه زیسته خود موضوعی را که به آن می‌پردازم تجربه کرده‌ایم. در اغلب مواردی که بین اعضای خانواده‌مان مسأله‌‌ای پیش آمده و حتی ما خود را صاحب حق می‌دانستیم، در نهایت هر یک از ما به نحوی حفاظت و حراست از اصل خانواده را مهمتر از مسأله دانسته‌‌ایم. حتی علاوه بر خانواده به همین سان در گروه‌های اولیه و ثانویه‌ای که به آن تعلق داریم چنانچه مسأله‌ای رخ داده باشد به نحوی عمل کردیم که خانواده و این گروه‌ها آسیب نبینند. این موضوع در سطح بزرگتر در حیات ملی و حفظ انسجام ملی نیز قابل تکرار و تعمیم است. همه ما ممکن است دلخوری و نگرانی‌هایی از فرایند انتخابات ریاست جمهوری داشته باشیم و نامزد مطلوب خود را پیدا نکنیم اما به نظر من امروز از آن روزهای تاریخی است و انسجام ملی آنچنان اهمیتی دارد که باید کلیت جامعه را به سان یک خانواده بزرگ مراقبت کنیم و رفتارهایی که شایسته انسجام و عظمت ملی ماست، بروز دهیم. ما در سال ۱۴۰۰ و در آستانه قرن جدید با مسائل مختلف داخلی و خارجی روبه‌رو هستیم. لحظاتی از تاریخ هستند که تأثیر زیادی بر عبور ما از مسائل و مشکلات دارند؛ اکنون در همان پیچ مهم تاریخی برای عبور از تحریم‌هایی هستیم که به قصد فروپاشی ایران اعمال شد. در جهان پرآشوب کنونی برای ایجاد جایگاه مناسب و بهره‌برداری از جایگاه شایسته، نیازمند مشارکتی عظیم و به رخ کشیدنی در انتخابات هستیم. دولت‌ها زمانی در مصدر کار هستند و نوبت به دولتی دیگر می‌رسد. آنچه مهم است، ایران است و نشان دادن حضور ایرانیان در تعیین سرنوشت خود و نیز حفظ صندوق به عنوان دستاورد ملی ایرانیان است، بنابراین مشارکت حداکثری امروز به مثابه یک استراتژی فردی و ملی همه ما باید باشد.
با این حال یک هفته مانده به انتخابات و سرآغاز دوران جدیدی از حیات ملی و سیاسی ایران، فضای انتخابات آنگونه که انتظار می‌رود نیست، مسئولیت اجتماعی و شهروندی، هر ایرانی دلسوزی را با هر مشی و خط فکری به مشارکت در انتخابات تشویق می‌کند. فارغ از اینکه نتیجه آرا چه کسی خواهد بود، صندوق و مشارکت، میراث گرانبهایی است از زحمات، تلاش‌ها، زندان‌ها، تبعیدها و خون‌هایی که خاک وطن را لاله‌گون کردند و جمهوریت را برای فرزندان ایران برجای گذاشتند. همان‌طور که رهبر معظم انقلاب تأکید کردند، امام خمینی(ره) دو کلمه «جمهوری» و «اسلامی» یعنی «حاکمیت اسلام» و «حاکمیت مردم» را گره‌گشای همه مشکلات می‌دانستند. به تعبیر صریح بنیانگذار جمهوری اسلامی، جمهوری یعنی مقدرات ملت، دست ملت است.
ارکان گوناگون نظام در محافظت از این میراث البته سهم و مسئولیت بسزایی دارند اما هرگونه خدشه‌‌ای در انجام این مسئولیت و از جانب برخی اشخاص و نهادها موجب سلب مسئولیت از دیگر ارکان و اشخاص و تک‌تک شهروندان نیست. با کنار گذاشتن حواشی روزهای اخیر این واقعیت دست نخورده می‌ماند که تنها اگر جمهور مردم، خودباوری خود را برای تغییر سرنوشت و تعیین صحنه، از دست بدهد، جمهوریت و پویایی جامعه برای آرمان‌های ملی به مخاطره خواهد افتاد و در آن صورت، عواقب آن برای نسل‌ها باقی خواهد ماند.
شرایط پیچیده نظام جهانی و ضرورت احقاق حقوق اقتصادی، منزلتی و تکنولوژیکی ایران از جهان و کسب جایگاه مناسب ایران در منطقه و جهان از یک‌سو و از سوی دیگر، در دوران پساتحریم، آسیب‌دیدگی‌های اقتصادی و روانی ناشی از جنگ تحمیلی اقتصادی بر مردم و احیای زندگی پساتحریم و کرونا، نیازمند انتخاباتی سرمایه اجتماعی آفرین و اعتماد روزافزون بین جامعه، مردم و نظام هستیم. ما بعد از دوازدهم مرداد دولت تازه‌‌ای خواهیم داشت که قرار است ملت ایران را در مجامع جهانی نمایندگی کند. چه به رئیس دولت آینده رأی داده باشیم یا نه، تصمیم‌ها و اقدام‌های آن به‌طور مستقیم بر کیفیت زندگی و آینده ایران در مصاف‌های بین‌المللی مؤثر خواهد بود. اگر انتخاباتی با حضور اکثریت مردم شکل نگرفته باشد، نمایندگان ایران در مواجهه با چالش‌های داخلی و خارجی توانایی کافی نخواهند داشت و حاصل این نقیصه در یک اثر بومرنگی به جامعه‌‌ای بازخواهد گشت که به مثابه یک کشتی واحد همه سرنشین آن هستیم. اینکه هر شهروند صاحب حق رأی به چه کسی رأی می‌دهد مسأله دوم و به تشخیص فردی وابسته است، اما مسأله اول ضرورت مشارکت گسترده در انتخابات برای پاسداشت صندوق‌های رأی از یک طرف و بیمه کردن ایران در برابر بدخواهی‌های خارجی از طرف دیگر است.
البته نمی‌توان انتظار داشت که این مشارکت حداکثری در حالی اتفاق بیفتد که عده‌‌ای همچنان با سیاه‌نمایی نادرست از سال‌های گذشته و از عملکرد دولت‌های یازدهم و دوازدهم، به ناامیدی رأی‌دهندگان دامن می‌زنند. آنچه در این روزها در گفت‌و‌گوهای سیاسی به چشم نمی‌خورد و به‌طور عجیب، آگاهانه و عامدانه توسط برخی‌ها دچار فراموشی شده، جنگ بزرگ اقتصادی و توأم شدن آن با پاندمی کرونا است. پیش از این نیروهای مخالف جمهوری اسلامی و برانداز، در یک برنامه حساب شده با این تئوری که انباشت پدیده‌های منفی ناشی از تحریم و کرونا، منجر به عصیان توده‌هایی در مرز استیصال می‌شود، به‌طور آگاهانه تحریم را به محاق برده و دستاوردهای دولت و ملت را زیر سؤال می‌بردند.
در این سال‌ها به‌طور عجیبی، برخی جریان‌های داخلی نیز چشم و زبان خود را در دیدن و بیان مصایب جنگ تروریستی بسته‌‌اند اما به نام حقیقت باید از مخوف‌ترین جنگ اقتصادی در قرن معاصر علیه زندگی، معیشت و رفاه یک ملت و دولت در حال توسعه به درستی سخن گفته شود. این تحریف فقط ندیدن تلاش‌های یک دولت نیست، بلکه نادیده انگاشتن یک مقاومت عظیم مردمی است. اتفاقاً ارائه تصویری درست از مشکلاتی که امروز مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و فهم علّی آن که بدخواهان ایران عامل آن بودند خود منجر به ایجاد یک بینش برای پاسخ محکم به تهدیدگران و تحریم‌گران خواهد بود. من فکر می‌کنم همه آنانی که به عظمت ایران فکر می‌کنند و جمهوری اسلامی ایران مسأله مهم آنان است و جمهوریت و اسلامیتی که تا امروز مایه قوام و بقای ما بوده، به رغم گلایه‌ها این جمهوریت را در سایه یک حضور حداکثری تداوم خواهند داد.

مهسا قوی قلب
در هفته‌های اخیر بحث توقف واکسیناسیون گروه‌های هدف مطرح شد اما سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا با تکذیب توقف روند تزریق واکسن به گروه‌های پرخطر، اعلام کرد که واکسیناسیون کرونا در ایران متوقف نشده است و تا اطمینان از رسیدن محموله بعدی، گروه‌های پرخطر را واکسینه خواهیم کرد. به گفته دکتر علیرضا رئیسی قرار بود محموله‌ای شامل ۳ میلیون دوز واکسن وارد کشور شود و واکسیناسیون سرعت خوبی داشت، اما ورود این محموله با تأخیر مواجه شد و تصمیم گرفتیم به جای آغاز واکسیناسیون گروه سنی جدید، واکسیناسیون افراد بالای ۷۰ سال را تکمیل کنیم و این گروه‌های سنی دوز اول و دوم واکسن را دریافت کنند.
این اقدامات دولت در حالی انجام می‌شود که مسئولان دولت همچنان پیگیر خرید واکسن از کشورهای خارجی هستند و در این خصوص طی چند ماه گذشته اقدامات مهمی صورت گرفته است اما با وجود تلاش‌ها و پیگیری‌های دولتی و حتی بخش خصوصی برای واردات واکسن به ایران همچنان این مسأله با موانع و مشکلات بیرونی مواجه است به‌طوری که می‌توان گفت از دلایل اصلی توقف ورود واکسن به کشور تحریم و تأثیر آن بر معاملات مالی و اقدام انتقال پول بود تا جایی که به گفته حسن روحانی رئیس جمهوری اگر شرایط تحریمی و اقدامات ضدبشری امریکا نبود، بی‌تردید امروز در تأمین واکسن با این نوع مشکلات روبه‌رو نبودیم و می‌توانستیم جزو کشورهای مقدم در این حوزه باشیم. از طرفی وزارت بهداشت نیز در‌خصوص واردات واکسن کرونا با کشورهای مختلفی اعم از هند، روسیه، چین و کره جنوبی برنامه‌ریزی داشته است و بر‌اساس آخرین گزارش‌های این وزارتخانه تا روز ۲۱ خرداد ماه سال‌جاری در مجموع، پنج میلیون و ۶۱ هزار و ۲۰ دوز واکسن کرونا تزریق شده است. گرچه به دلیل توقف ورود واکسن وقفه کوتاهی در تزریق دوز دوم به وجود آمد ولی اجرای طرح واکسیناسیون گروه‌های هدف همچنان ادامه دارد. البته ناگفته نماند از نیمه بهمن سال گذشته تا به امروز ۱۶ مرحله واکسن از کشور‌های مختلف از جمله روسیه، چین، کره و هند وارد ایران شده که مجموع آن به پنج میلیون و ۸۴۷ هزار و ۸۰۰ دوز می‌رسد. همچنین بنابر اعلام معاون فنی گمرک روز پنجشنبه گذشته نهمین محموله واکسن روسی اسپوتنیک‌وی در حجم 100 هزار دوز وارد ایران شد.
عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور هم چند روز پیش در حاشیه جلسه قرارگاه ستاد ملی کرونا با اشاره به گزارش ارائه شده وزارت بهداشت درباره واکسن گفت : طبق برنامه‌ریزی انجام شده مقرر شده بود واکسیناسیون افراد بالای ۶۰ سال تا یک ماه آینده تمام شود که با پیگیری‌های انجام شده متأسفانه واردات واکسن‌های وارداتی دچار کندی‌هایی شده است.
وی ادامه داد: وزارت بهداشت پیگیر این موضوع است و با وارد شدن واکسن‌ها همه چیز طبق برنامه‌ریزی از قبل طراحی شده جلو می‌رود.
وزیر کشور گفت: در کنار واکسن‌های وارداتی قرار شد وزارت بهداشت گزارش نهایی تأییدیه واکسن داخلی را ارائه دهد که اگر گزارش نهایی تأیید گردد از روزهای بعد از آن، واکسیناسیون به صورت عمومی شروع می‌شود و امید ما به تولید داخل است که خوشبختانه ظرفیت‌سازی بسیار خوبی شده است و می‌توانیم ظرف چند روز گروه‌های پرخطر بویژه افراد بالای ۶۰ سال را واکسینه کنیم.
رحمانی فضلی گفت: اگر با کمک وزارت بهداشت در این کار موفق شویم بیش از ۷۵ درصد از فوتی‌های ما که در این مقطع سنی است حتماً کاهش می‌یابد و در کنار آن همه مردم باید همچنان از خود و دیگران مراقبت کنند.

دلایل نابسامانی واردات واکسن
گزارش‌های ارائه شده نشان می‌دهد که بخشی از این نابسامانی‌ها به دلیل بدقولی شرکت‌های تولید واکسن سینوفارم و اسپوتنیک است. قرار بود سینوفارم ۳ میلیون دوز واکسن به ایران تحویل دهد اما این کار را نکرد. در حالی که معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت ساعت به ساعت پیگیر این مسأله هستند. این مشکل متوجه دولت و وزارت بهداشت نیست، چون همه کشورهای دنیا با چنین مشکلی مواجه شده‌اند. ظرفیت پایین تولید واکسن اسپوتنیک روسی باعث شده حتی کشورهایی که ۲۰ میلیون دوز اسپوتنیک پیش خرید کرده‌اند در بلاتکلیفی بمانند،از طرفی چین - در وهله اول- نیازهای داخلی‌اش را تأمین می‌کند، همین چند روز پیش ۱۹ میلیون واکسن به جمعیتش تزریق کرد، بجز چین و روسیه که منابع اصلی تأمین واکسن ایران هستند همچنین صندوق کوواکس نیز به دلیل بدقولی شرکت‌های تولید کننده نمی‌تواند واکسن کشورهای عضو را تأمین کند.
مشکل تأمین دوز دوم واکسن کرونا مطابق اعلام این عضو کمیته علمی کووید۱۹ قابل پیش‌بینی بود. «به علت استراتژیک بودن واکسن این بدعهدی‌ها قابل پیش‌بینی بود، باوجود آنکه ۵۰۰ هزار دوز از هند واکسن خریداری کردیم اما بیشتر از ۱۲۵ هزار دوز به ما تحویل ندادند. در هر حال زمزمه‌هایی مبنی بر رایزنی برای واردات واکسن‌های سینوفارم، آسترازنکا و اسپوتنیک روسی می‌شنویم تا بتوانند تأخیر در دوز دوم واکسیناسیون را جبران کنند.»

طرحی برای سفر رایگان زوج‌های جوان داریم
سعید جلیلی:
● برای ایجاد اشتغال باید برای همه دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها برنامه داشت. باید مأموریت تعریف کرد و مسئولان هم براساس این مأموریت‌ها پاسخگوی عملکرد خود باشند. اگر مسئولی قادر به انجام مأموریت خود نباشد، باید بازخواست شده و حتی برکنار شود.
● حل مشکلات روستاها موجب کاهش جمعیت حاشیه نشینی در شهرها و بازگشت روستاییان به روستا می‌شود. اما در حال حاضر چقدر از تسهیلات بانکی یا برنامه‌های اشتغال به روستاها تعلق می‌گیرد؟ رئیس‌جمهوری باید برای توسعه روستاها به دستگاه‌ها مأموریت بدهد.
● ما اختیار مصرف انرژی را به خود افراد می‌دهیم تا اگر کسی خودرو ندارد، بتواند یارانه سوخت خود را بفروشد. طرحی هم برای سفر رایگان زوج‌های جوان داریم.
● در گفت‌و‌گو با مردم آذربایجان شرقی: آذربایجان شرقی فرصتی کم نظیر برای صادرات کالاهای خود به همه نقاط کشور بلکه همه کشورهای دنیا دارد و اگر ما از جهش تولید صحبت می‌کنیم، می‌توان با بسط و گسترش سازنده با کشورهای دنیا این موضوع را ممکن کرد.

استانداران بومی انتخاب می‌کنیم
محسن رضایی:
● پرداخت یارانه‌ها را از 40 میلیون نفر شروع می‌کنیم و اگر بتوانیم منابع بیشتر آزاد کنیم در مرحله بعدی به 50 میلیون نفر و مرحله بعدی به 60 میلیون نفر ایرانی یارانه 450 هزار تومانی خواهیم داد.
● در گفت‌وگو با مردم  اردبیل: از محل حضور گردشگران داخلی و خارجی در شهرهای مختلف این استان بویژه سرعین می‌توان بیشترین منابع درآمدی را کسب کرد. برای زنان خانه‌دار با الزام 6 ماه آموزش حقوق پرداخت خواهیم کرد.
● در گفت‌وگو با مردم گلستان: در استان‌ها مناطق اقتصادی ایجاد و مسئولیت آن را به همان استان می‌سپاریم. اختیارات تصمیم‌گیری در زمینه اقتصادی را به استان‌ها می‌دهیم.
● در گفت‌وگو با مردم خراسان رضوی: استانداران از همان استان‌ها انتخاب خواهند شد. در انتخاب استانداران پارتی بازی نداریم، برای هر استان 10 نفر کاندیدا می‌شوند، این افراد در یک جمعی از نخبگان مطالب خود را مطرح می‌کنند، از بین آنها دو یا سه نفر به دولت پیشنهاد می‌شوند و یک نفر را انتخاب و دو نفر دیگر را ممکن است از معاونین استاندار قرار دهیم.

شیعه و سنی در کشور منافع مشترک دارند
سید ابراهیم رئیسی:
● در پرداخت تسهیلات بانکی بی‌عدالتی وجود دارد. گویا قرار است5 درصد از افراد 95 درصد منابع را دریافت کنند. باید به سهامداران خرد در بورس تضمین بدهیم و در یک کلمه دولت نباید از بورس به‌عنوان قلک استفاده کند.
● بنده در حرم رضوی، یک رواق را به شعرا اختصاص دادم که باعث رونق شعر در خراسان رضوی و محل رفت‌ و آمد شاعران شد و علاوه بر این هنرمندان نیز در حوزه‌های مختلف فعال شدند.
● در دیدار با علمای اهل سنت: شیعه و سنی هزار سال در این کشور کنار هم در حال زندگی هستند و منافع مشترک دارند. ایرانی بودن برای هر شهروند ما کافی است که از همه حقوق شهروندی برخوردار باشد و ایرانی بودن کافی است تا همه حقوق افراد تضمین شود.
● رئیسی در روزهای گذشته با سفر به استان‌های خوزستان و لرستان در تجمعات هواداران خود شرکت کرد. سفر او به فارس اما لغو شده است.
● سخنگوی ستادهای مردمی رئیسی: به جز احکام صادره از سوی شورای مرکزی هماهنگی ستادهای مردمی با رویه مشخص، سایر احکام منتشره در فضای مجازی، باطل است.

وزارتخانه خانواده را تشکیل می‌دهم
علیرضا زاکانی:
● وزارتخانه‌ای را برای خانواده، کودکان، نوجوانان و جوانان تأسیس خواهیم کرد که وزیر و مسئول این وزارتخانه یک زن است و امور زیر نظر او انجام می‌شود.
● با فضای مجازی موافقم و آن را یک موهبت بزرگ الهی می‌دانم. اما در خصوص نقاطی که به سلامت اخلاقی نوجوانان و امنیت خانواده‌ها هجوم می‌برد، حتماً دقت می‌کنم.
● در مبارزه با مفاسد اقتصادی جدی هستیم و با چپ و راست، بالا و پایین تعارف ندارم. معتقدم اگر هر کسی گفت انقلابی‌تر است در صورت خطا باید 2 تا چوب بخورد برعکس دیگران که می‌گویند اگر فلانی دوست ما بود، رهایش کنید.
● برای حل مشکل بیکاری در گام اول دولت را از رقابت با تولید عقب می‌کشم و بانک را از پیمانکاری و دلالی و بازارسیاه به کمک کار تولید منتقل می‌کنم.اولین کاری که بنده انجام می‌دهم، مقررات‌زدایی از تولید و سهولت صدور مجوز است، الان 80 درصد مجوزها بواسطه رانت صادر می‌شود.
● در گفت‌و‌گو با مردم گیلان: با انتقال قدرت و تمرکززدایی این امکان برای شهرستان ها فراهم می شود که میدان دار تحول اقتصادی باشند.

اختیارات هیأت وزیران را به فرمانداران می دهم
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی:
● در دولت سلام ما یک سامانه طراحی کرده‌ایم که اگر یک سوم مردم منطقه‌ای از عملکرد یک مدیر ناراضی باشند، آن مدیر عزل خواهد شد.
● در گفت‌وگو با مردم استان البرز: البرز علاوه بر کوه‌های بالای 4 هزار متر و پیست اسکی، از امکانات کویرنوردی هم برخوردار است. از نمونه‌های دیگر گردشگری این استان می‌توان به جاده چالوس، باغ سیب مهرشهر، کاخ مروارید، روستای آتشگاه، کاخ سلیمانیه، کاروانسرای شاه عباسی و... اشاره کرد.
● در دولت سلام مدلی را طراحی کرده‌ایم تا با دادن اختیارات هیأت دولت به شهرستان‌ها، شهرستان‌ها بتوانند با دادن امتیاز سرمایه‌گذار جذب کنند، مجوز بگیرند و سرمایه‌ها را به سمت خود بکشانند. هر چه به سمت مناطق دورتر برویم بودجه بیشتر به آنها خواهیم داد و صدور مجوز برای توسعه کشاورزی و صنعت را تسهیل خواهیم کرد.
● ما در دولت سلام برنامه‌ریزی کرده‌ایم که ۴۸۵ پایتخت داشته باشیم یعنی همه شهرستان‌ها اختیارات داشته باشند.

اختیارات تام
به استان‌ها می‌دهم
محسن مهرعلیزاده:
● ضرورت‌های امروز جامعه، فقر و تنگدستی مردم و فاصله زیاد طبقاتی و مشکلاتی نظیر بیماری جوانان به گونه‌ای است که می‌طلبد فردی که تخصص و تجربه لازم را دارد بیاید و کشور را از کشمکش‌ها خارج کند.
● در گفت‌وگو با مردم استان خوزستان: خوزستان مهد تمدن دیرین هفت هزار ساله، زرخیز و منبع نفت و گاز است؛ ۳۰ درصد آب جاری کشور در این استان است اینکه در هوای گرم و با این غیرت، کار می‌کنند و برای کشور آبرو می‌سازند، دست آن کارگر و کشاورز را باید بوسید.با استفاده از نیروهای جوان، فکری و اندیشمند خود استان، در بعد اقتصادی اختیارات تام به هر استان خواهیم داد.
● در گفت‌وگو با مردم لرستان: در این کشور به بحران آب که بحرانی وحشتناک است توجه نمی‌شود اما به دوچرخه سواری، بزم موسیقی، شعرخوانی و بازی آب‌پاشی چند جوان با همدیگر در پارک‌ گیر می‌دهند.
● در خوزستان ۲۵ درصد بیکاری وجود دارد. درصد بالایی رشد تکدی‌گری نیز وجود دارد؛ واقعاً شرم‌آور است که روی نفت باشیم و استان پر آبی داشته باشیم و از طرفی ۲۵ درصد جمعیت جوان این استان، بیکار هستند.

باید سریع ریل اقتصادی کشور را تغییر دهیم
عبدالناصر همتی:
● اگر با انتخابات قهر کنید زمین بازی در اختیار کسانی خواهد بود که محدودیت‌های زیادی برای زنان و جوانان ایجاد خواهند کرد.
● در خصوص آموزش و پرورش دو کار جدی انجام خواهم داد، یکی تقویت و بالابردن کیفیت مدارس دولتی و دیگری تقویت نظارت بر مدارس غیرانتفاعی.
● در گفت‌و‌گو با مردم استان مرکزی: نیاز داریم که خیلی سریع ریل اقتصاد را تغییر دهیم و حکمرانی اقتصادی را که اشتباهی پیش رفته است ، اصلاح کنیم. برخی معتقدند که تحریم مشکلی ایجاد نکرده است و مشکلات بیشتر به عدم کارآمدی برمی‌گردد در حالی که این موضوع اصلاً صحت ندارد. تحریم ظالمانه درآمدهای کشور را تحت تأثیر قرار داده و روابط اقتصادی کشور را تقریباً به حالت تعلیق درآورده و روابط بانکی را مختل کرده است.
● در گفت‌و‌گو با مردم کرمان: باید اقتصاد حاکم بر سیاست شود نه مثل گذشته که سیاست حاکم بر اقتصاد بود. اگر اقتصاد حاکم نشود ناکارآمدی ادامه می‌یابد، قیمت‌گذاری دستوری ادامه می‌یابد و مداخلات دولت در اقتصاد ادامه یافته و می‌شود وضعی که اکنون است.

آخرین مناظره انتخاباتی نامزدهای ریاست‌جمهوری در حالی امروز برگزار می شود که عضو کمیسیون نظارت بر تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری از احتمال تغییراتی در آن خبر داده است. این تغییرات به نظر‌ می رسد ناظر به انتقادات کارشناسان سیاسی و خود نامزدهای انتخابات است. احسان قاضی‌زاده هاشمی، عضو کمیسیون نظارت بر تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری از برگزاری جلسه برای تغییر در نحوه ساختاری مناظره سوم خبر داد و در ادامه هم گفت: بر اساس مصوبه کمیسیون، مقرر شد دولت در یک برنامه ضبط شده به مدت ۸ دقیقه، به اظهارات نامزدهای انتخابات در جریان نخستین مناظره پاسخ داده و از عملکرد خود دفاع کند. قاضی‌زاده هاشمی زمان پخش برنامه دفاعیه دولت را پیش از آغاز سومین مناظره عنوان کرد و گفت: در صورتی که در مناظره سوم نیز درخواست‌ و شکایتی به کمیسیون ارسال شود، تا پیش از پایان زمان تبلیغات، شکایت‌ها قابل رسیدگی و پخش است. به گزارش ایسنا، وی با اشاره به تغییر در برگزاری مناظره امروز هم گفت: ما در مناظره اول یک پیک مشارکت زدیم که برای ما راضی‌کننده بود اما روی مناظره دوم برآوردمان این است که تأثیرگذاری چندانی نداشته است. این مناظرات ۴۰درصد مخاطب داشته که این میزان مخاطب با حد انتظارمان فاصله دارد. وی همچنین  از برگزاری جلسه برای تغییر در نحوه ساختاری مناظره سوم خبرداد که عصر دیروز برگزار شده  است. به گفته قاضی‌زاده هاشمی مناظره سوم درباره مشکلات و دغدغه‌های مردم خواهد بود.

مرتضی گل پور
خبرنگار حوزه دولت
از نکات جالب انتخابات ریاست جمهوری این دوره، یکی اینکه برخی از نامزدان به مدافع آن چیزی تبدیل شده‌اند که خود 8 سال گذشته آن را نقد می‌کردند. اینکه هیچ کدام از نامزدها، برجام را نقد نمی‌کند، اینکه از مذاکره و حتی از پیوستن به «اف.ای.تی.اف» دفاع می‌کنند و عجیب اینکه از مخالفت با فیلترینگ گفته می‌شود، ناظر بر همین واقعیت است. به همین دلیل بود که حسن روحانی چهارشنبه گذشته در هیأت دولت گفت که «چیزهای بهتری در این روزها هم می‌شنویم.» او با بیان اینکه «چقدر خانم‌ها در این چند روز خوب شدند...اقوام و اقلیت‌ها چقدر خوب شدند» به تحولات بزرگی اشاره کرد که در این هشت سال رخ داد و گفت: «این دولت طی این هشت سال چه کرده است! کسانی که در دولت یازدهم رودررو و سینه به سینه بنده شده بودند و همه جور پرونده درست کردند که باید این فیلتر شود، آن فیلتر شود، الحمدلله الان همه می‌گویند ما طرفدار پهنای باند هستیم.» درباره این تغییر رویکردها در موسم انتخابات و نیز مطالبی که برخی نامزدان علیه دولتمردان مطرح کرده‌اند، آن هم دولتمردانی که در سال‌های فشارحداکثری، مقابل دشمن ایستاده‌اند با محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری گفت‌وگو کرده‌ایم که می‌خوانید.
مذاکرات احیای برجام درحالی دارد به نتیجه می‌رسد که دولت دوازدهم از پیامدهای مثبت آن مانند آزادسازی میلیاردها دلار از منابع بلوکه شدن ایران یا عادی شدن فروش نفت و دیگر مبادلات اقتصادی نفعی نمی‌برد و نفع آن تماماً به دولت بعدی می‌رسد. اما آنچه از نظر مردم جالب است، اینکه امروز، برخی چهره‌های سیاسی- انتخاباتی که در 8 سال گذشته جزو منتقدان جدی و پای کار برجام و مذاکره بودند، امروز از مذاکره دفاع می‌کنند یا درباره برجام، هیچ سخن منفی بر زبان نمی‌آورند.
ابتدا لازم است همه مردم بدانند که کاری که دولت در مذاکرات انجام می‌دهد، کاری آگاهانه است و برای حصول به نتیجه مطلوب ملت ایران دنبال می‌کند. به این معنی که اگر ما یک دولت فرصت‌طلب بودیم که فقط منافع خود را در نظر می‌گرفتیم، طبیعتاً می‌بایست در این دو سه ماه باقی‌مانده وقت‌کشی می‌کردیم تا دولت بعدی روی کار بیاید و خود این دولت مذاکره را دنبال کند، خودش تصمیم بگیرد و خودش هم جواب مردم را بدهد، اما ما این کار را نکردیم چون منافع کشور و مردم برایمان اهمیت دارد چنانکه رئیس جمهوری هم بارها گفته است که از تلاش برای رفع تحریم‌ها یک ساعت هم کوتاهی نمی‌کنیم.
با این حال به نظر می‌رسد علاوه بر اینکه دولت نفع شخصی از توافق احتمالی نخواهد برد، همچنان هجمه‌ها علیه همکاران شما ادامه خواهد داشت؟
دلیلش این است که ما اعتقاد داریم این دولت، خادم و خدمتگزار مردم است و به همین دلیل تا روز آخر، یعنی تا 12 مرداد که سر کار است، مسئولیت دارد تا برای مردم کار کند. درست است؛ هر نتیجه‌ای که مذاکرات امروز بدهد و هر توافقی که حاصل شود، هیچ منفعتی برای این دولت نخواهد داشت، بلکه منافع آن برای دولت آینده است. اما ما اینطور فکر می‌کنیم که «مگر دولت آینده با دولت ما فرق دارد؟» یا به عبارت بهتر، «مگر قرار است ما برای یک ملت دیگر کار کنیم و دولت آینده هم برای یک ملت دیگر کار کند؟» هم افتخار دولت ما و هم افتخار دولت آینده، و اساساً هرکسی که می‌خواهد در دولت بعدی باشد، این است که خدمتگزار این مردم باشد.
در باره این نقطه نظرات متفاوت مخالفان دولت چه نظری یا دفاعی دارید که همان‌ها که در طول این سال‌ها مخالف برنامه‌های دولت در حوزه سیاست خارجی و برجام بوده‌اند حالا مدعی تعامل با دنیا و موافقت با برجام هستند؟
بالاخره بین جریان‌ها و شخصیت‌های سیاسی تفاوت‌هایی هم وجود دارد. مثالی بزنم. اگر من بخواهم مانند منتقدان خود فکر کنم و به مسائل از زاویه‌ای صادقانه و منصفانه نگاه نکنم، کارهای کشور پیش نمی‌رود. به عبارت دقیق‌تر، اگر صرفاً به این دلیل که فرد دیگری دارد کار خوبی انجام می‌دهد، مانع این کار شوم و صرفاً کارهایی را تأیید کنم که خودم انجام می‌دهم، در این صورت من هم مانند بقیه خواهم شد و میان ما و آنان تفاوتی نخواهد بود. از این‌رو، بر این عقیده هستیم که همه ما، با هر گرایش سیاسی و فکری و در هر دولتی که باشیم، خدمتگزار این مردم هستیم. در این صورت، اگر بتوانیم گره‌ای از کار این مردم بازکنیم، خواه امروز در دولت باشد و خواه روز دیگر در بیرون از دولت، صریح اعلام می‌کنیم که حاضریم این کار را انجام دهیم؛ یعنی تحریم‌ها را برداریم، موافقتنامه را امضا کنیم، فحشش را هم بخوریم و همان‌طور که 8 سال گذشته انتقادها را تحمل کردیم، در این دو ماه هم انتقادها را تحمل می‌کنیم، اما مسأله ما این است که یک؛ مشکلات مردم برطرف شود و دغدغه دوم ما این است که دولت آینده بتواند در یک جاده صاف و سرراست کار خود را آغاز کند، به این صورت که همه پول‌های بلوکه شده ملت ایران آزاد شده باشد، همه تحریم‌ها برداشته شده باشد تا بتواند با فراغ بال بیشتر، با دستان بازتر و با خیال آسوده‌تری به مردم خدمت کند. ما دنبال این هستیم.
یکی از نامزدهای انتخابات اخیراً دولت را متهم به کوتاهی و به تعویق افتادن تصویب لوایح «اف. ای. تی. اف» کرده است. او گفته که دولتی‌ها همکاری مناسبی با مجمع تشخیص مصلحت نظام نداشته‌اند.
دولت در این زمینه همه تلاش خود را کرده است، اما در مجمع تشخیص مصلحت نظام اراده‌ای وجود داشت که به‌صورت مستمر بررسی این مسأله را به تعویق می‌انداخت و آن را به‌طور دقیق و کامل مطرح نمی‌کرد. همه مردم می‌دانند که لوایح مرتبط با «اف.ای.تی.اف» در مجمع تشخیص مانده بود و کار هم دست همان نامزد محترمی است که این حرف‌ها را گفته است. اما گذشته از اینها، برخی‌ها امروز سخن شیرین و جالبی را می‌گویند. تا آن زمان مرتب مصاحبه می‌کردند یا در جاهای مختلف می‌گفتند که «چه فایده که دو لوایح باقی مانده «اف. ای. تی. اف» را تصویب کنیم، ما که تحریم هستیم و تصویب این لوایح فایده‌ای ندارد.» حالا که بحث برداشته شدن تحریم مطرح شده و امیدها در این زمینه پررنگ شده است، می‌گویند «چه فایده که به «اف.ای.تی.اف» بپیوندیم، اگر تحریم‌ها برداشته شود، وقتی در فهرست خاکستری «اف.ای.تی.اف» هستیم، روابط بانکی ما که تغییر نمی‌کند.» این مواضع متناقض، بسیار عجیب و البته بسیار جالب است. زیرا «اف.ای.تی.اف» را خودتان نگه داشتید. اگر شما در زمان خودش درباره «اف.ای.تی.اف» تصمیم می‌گرفتید و فضا را باز می‌کردید، وقتی که تحریم برداشته می‌شد، هیچ مانعی جلوی راه مبادلات بانکی ما نمی‌بود. اما برخی، دیروز «اف.ای.تی.اف» را به تحریم گره می‌زدند و امروز هم اینطور این مسائل را به هم گره می‌زنند. به نظر من این کار اشکال دارد و از نظر سیاسی و از دیدگاه مردم پسندیده نیست. البته باید به این نکته هم اشاره کرد که همان‌طور که شما گفتید، به نظر می‌رسد حالا که از مردم رأی می‌خواهند، می‌گویند ما راه حل مسأله «اف.ای.تی.اف» را بلد هستیم، اما دولت کم‌کاری کرده است، این درحالی است که این دو لایحه از مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان به مجمع تشخیص آمد، اما وقتی مجمع تشخیص این لوایح را نگه داشت، دولت چه کاری می‌توانست انجام دهد؟ اگر کسی خواب است می‌توان او را بیدار کرد، اما اگر کسی خود را به خواب زده باشد، هرکاری هم که بکنیم، نمی‌توانیم او را بیدار کنیم. بنابراین، آنچه درباره «اف. ای. تی. اف» گذشت، به این دلیل بود که نمی‌خواستند این مسأله حل شود.
50 روز به پایان کار دولت آقای روحانی باقی مانده است، اما شاهد هستیم که در چنین شرایطی مجلس شکایت از دولت را به قوه قضائیه ارسال کرده است.
این کار درستی نیست. این مجلس دارد اقداماتی انجام می‌دهد که پسندیده‌ شأن مجلس و روابطی نیست که باید میان قوه مقننه و اجراییه باشد. امیدوار هستیم با ارتباط نزدیکی که میان آقای دکتر قالیباف و دکتر روحانی وجود دارد بتوانند با تفاهم این مسائل را حل کنند.

گروه اقتصادی | طرح‌های ملی وزارت نیرو در استان‌های ایلام، هرمزگان و کرمانشاه در هفتاد و یکمین پویش تدبیر و امید برای جهش تولید روز پنجشنبه افتتاح شد. رئیس جمهور در مراسم افتتاح این طرح‌های ملی بر اهمیت تداوم افتتاح‌های پنجشنبه‌ها بویژه در اوج جنگ اقتصادی و بحران بیماری کرونا تأکید و ابراز امیدواری کرد که همگان این کارهای عظیم انجام شده را در اوج محدودیت‌ها  ببینند و بشنوند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حسن روحانی این افتتاح‌های پنجشنبه‌ها را به‌رغم همه مشکلات ناشی از جنگ اقتصادی دشمن و شیوع ویروس کرونا، از افتخارات دولت تدبیر و امید دانست و گفت: متأسفانه اقدامات بزرگی که در طول این سال‌ها در کشور انجام شده دیده نمی‌شود و ما نیازمند گوش شنوا هستیم که بشنود این افتتاح‌ها در دوران تحریم و کرونا از چه ارزش بالایی برخوردار است.
هیچ‌کس از تلاش دولت در آبادانی روستاها حرف نمی‌زند
رئیس جمهوری با اشاره به اقدامات انجام شده از سوی این دولت برای توسعه کشور از جمله روستاها، اظهار داشت: این روزها در اظهار نظرها کسی از تلاش دولت برای آبادانی کشور و روستاها که کارهای بسیار بزرگی در زمینه آب، برق، گاز، راه، زیر ساخت‌های دیجیتال و همچنین اشتغال روستایی انجام گرفته، سخنی نمی‌گوید، درحالی که تا سال 92 فقط یک میلیون نفر از روستاییان کشور به آب سالم و پایدار دسترسی داشتند، امروز این تعداد به 10 میلیون نفر رسیده و هر هفته 30 روستای جدید از آب پایدار و سالم بهره‌مند می‌شود. همچنین در حالی که تقریباً هیچ روستایی به اینترنت پرسرعت متصل نبود، امروز قریب به اتفاق روستاهای کشور از اینترنت پرسرعت بهره‌مند هستند و اگر این دولت هیچ کار دیگری جز ارائه این خدمات به روستاییان انجام نداده باشد باز هم خدمات بزرگی ارائه کرده است.
وی ادامه داد: امروز روستاهای ما به فضای مجازی متصل هستند و این انقلاب دیجیتالی است که در کشور در دولت یازدهم و دوازدهم ایجاد شد. خدا را شکر می‌کنیم که امروز همه طرفدار فضای ارتباطات و فضای مجازی شدند.
نشان دادیم که جنگ اقتصادی و کرونا ما را متوقف نمی‌کند
روحانی با اشاره به اینکه شرایط سال‌های اخیر بسیار سخت بود تأکید کرد: در افتتاح‌های پنجشنبه که از ابتدای سال 99 آغاز و امروز هفتاد و یکمین افتتاح را در کشور شاهد بودیم، هدف اصلی این بود که به دنیا بگوییم نه جنگ اقتصادی می‌تواند ما را از تلاش برای آبادانی و توسعه کشور بازدارد و نه کرونا می‌تواند روند حرکت ما را متوقف کند.رئیس جمهوری خاطرنشان کرد: اگر این خبیث (ترامپ) نبود، در طول این 4 سال اخیر، 14 میلیارد دلار دیگر می‌توانست در زمینه آب و برق هزینه هزینه شود و افتتاح طرح‌های ملی در این حوزه امروز دوچندان می‌شد. 14 میلیارد را قفل کرد و باعث شد طرح‌های بسیار زیادی که بانک‌های خارجی برای تأمین مالی آنها آماده بودند، متوقف شود.
افزایش سهم زنان از مدیریت کشور
رئیس جمهوری در بخشی از سخنان خود با ادای احترام به حضرت فاطمه معصومه(ع) و تبریک ولادت ایشان و روز دختر گفت: هنوز کار زیادی باید نسبت به حقوق زنان و عدالت جنسیتی در ایران انجام بگیرد، یکی از افتخارات این دولت این است که از ابتدای دولت تصمیم گرفتیم
30 درصد مدیریت کشور در اختیار زنان باشد و این سهم را از 5 درصد در ابتدای دولت به
30 درصد برسانیم، زیرا معتقدیم این حق زنان ما است و به آنها احترام می‌کنیم ،البته نه فقط در ایام انتخابات. همیشه در طول تاریخ وظیفه داریم. امروز این سهم را به 25 درصد رسانده‌ایم.
ریل‌گذاری برای دولت سیزدهم
رئیس جمهوری با اشاره به اینکه ریل‌گذاری مناسبی برای ادامه مسیر توسعه کشور در دولت آینده شده، گفت: برای مثال 19 هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی تولید برق، در دست اجرا است. افتخار بنده این است که این طرح‌ها را در زمانی که توأمان با فشارهای ناشی از تحریم و کرونا مواجه بودیم، آغاز و اجرا کرده‌ایم؛ در دولت تدبیر و امید وعده افتتاح 57 سد را داده بودیم که این پنجشنبه پنجاه و ششمین سد افتتاح شد و مقایسه این آمار با مجموع 19 سدی که تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در کشور ساخته شده بود نشان‌دهنده عظمت و بزرگی کاری است که انجام داده‌ایم.
نیروگاه سیریک، گام بلند در توسعه روابط اقتصادی تهران و مسکو
در دهمین پویش #هرهفته-الف-ب- ایران چهار پروژه صنعت آب و برق در سه استان هرمزگان، ایلام و کرمانشاه با اعتبار 41 هزار و 988 میلیارد تومان به بهره‌برداری ‌‎رسید و همچنین عملیات اجرایی احداث نیروگاه بخاری 1400 مگاواتی سیریک آغاز شد. بهره‌برداری از واحد دو گازی نیروگاه سیکل ترکیبی هنگام به ظرفیت 307 مگاوات و راندمان ۵۸ درصد (راندمان بالا)، آبگیری سد کنجانچم (گلال ملک) و پروژه آب‌اندازی 2750 هکتار شبکه اصلی آبیاری و زهکشی استان ایلام، پروژه آب‌اندازی 4050 هکتار شبکه اصلی آبیاری و زهکشی استان کرمانشاه، از جمله افتتاح‌های روز پنجشنبه بودند. به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو، «رضا اردکانیان» گفت: در این دولت هر ۵۰ روز یک سد مخزنی ملی به مدار بهره‌برداری آمده و سد کنجانچم از جمله سدهایی است که در مناطق مرزی ما احداث شده است. حدود نیمی از سدهای مخرنی احداث شده در کشور سهم دولت تدبیر و امید است. در دولت تدبیر و امید به‌طور متوسط هر ماه ۳۵۰۰ هکتار شبکه اصلی آبیاری و زهکشی وارد مدار شده است. همچنین هر دو ماه یک واحد تصفیه‌خانه آب و در هر ماه یک واحد تصفیه‌خانه فاضلاب بهره‌برداری شده است، علاوه بر این، به‌طور متوسط در هر هفته ۳۰ روستا به شبکه آب سالم و پایدار وصل شده است.
نیروگاه سیریک، در نقطه آغازین
وزیر نیرو همچنین از نیروگاه بزرگ ۱۴۰۰ مگاواتی سیریک در استان‌ هرمزگان، به عنوان گام بلندی در توسعه روابط اقتصادی بین تهران و مسکو نام برد؛ تا گام روشنی بویژه پس از الحاق جمهوری اسلامی ایران به موافقتنامه اقتصادی اوراسیا برای توسعه، آبادانی و صلح و ثبات منطقه برداشته شود.وی اظهار کرد: کار بزرگی تاکنون انجام شده است؛ معمولاً گام اول، گام حساس و تا حدودی پیچیده و سنگین است، اما ان‌شاءالله طبق توافق صورت گرفته با مقام‌های روسیه، پروژه‌های بعدی این مجموعه شامل برقی کردن راه‌آهن اینچه برون- گرمسار، راه‌آهن زاهدان - بیرجند و توسعه نیروگاه حرارتی رامین و نیروگاه برق آبی گتوند علیا و واگن‌های مترو برای کلانشهرهای ایران نیز همه یکی پس از دیگری عملیاتی و اجرایی خواهند شد. وی با یادآوری برگزاری اجلاس بزرگ کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه در اصفهان و تهران و تصمیم‌های خوب گرفته شده در این اجلاس از جمله مشکل‌گشایی برای طرح نیروگاه سیریک گفت: بعد از صدور ضمانتنامه‌های بانکی و گشایش اعتبار اسنادی، آیین آغاز رسمی عملیات اجرایی این پروژه برگزار شده است. وزیر نیرو با حائز اهمیت خواندن این پروژه ،نه تنها به جهت داشتن ظرفیت بالا و نقش مهمی در حفظ پایداری برق کشور در نواحی جنوب و جنوب شرقی که واقع شدن در کنار دریا اظهار داشت: در این پروژه مطابق با ضوابط زیست محیطی در صورت لزوم می‌توان از سوخت‌های جایگزین استفاده کرد و صرفه‌جویی قابل ملاحظه‌ای در مصرف سوخت گاز داشت.  وزیر نیرو ادامه داد: با بهره‌برداری از نیروگاه سیریک و با امکان استفاده از سوخت جایگزین با رعایت ملاحظات زیست محیطی، در صورت لزوم می‌توانیم تا ۲.۳ میلیارد متر مکعب سالانه در مصرف گاز صرفه‌جویی کنیم که به مصارف داخلی و صادراتی خواهد رسید. وی گفت: بهره‌برداری از این نیروگاه تحول چشمگیری را در منطقه از حیث اشتغال و رونق فعالیت اقتصادی ایجاد می‌کند و امید است با مجموعه تمهیدات در نظر گرفته  شده در فرصت ۴۰ ماه هر چهار واحد یکی از پس از دیگری به مدار بهره‌برداری بیاید.

برش
خدا نیامرزد آنهایی را که کارهای احمقانه کردند

روحانی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه تأکید این دولت همواره بر تعامل سازنده بوده است، تصریح کرد: خدا نیامرزد آنهایی که نگذاشتند روابط بین ایران و برخی از همسایگان بخوبی انجام بگیرد. کارهای کودکانه و احمقانه انجام دادند، به مراکز دیپلماتیک حمله کردند. اگر اینها نبود امروز شرایط بهتری داشتیم. یکی از همسایگانی که روابط‌مان را در این 8 سال توسعه دادیم، روسیه بوده که همسایه شمالی ما است. در طرح‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی و فناوری‌های پیشرفته و در زمینه هسته‌ای، نیروگاه هسته‌ای و سازمان‌های بین‌المللی همکاری‌های بسیار خوبی داریم. همین امروز در وین بین ایران و روسیه و چین یک هماهنگی و رایزنی تنگاتنگی وجود دارد برای اینکه از دوران تحریم عبور کنیم. روحانی تأکید کرد: همان‌طور که در سال 94 تحریم را شکاندیم باز هم در سال 1400 تحریم را می‌شکنیم، مردم بدانند که در قدم‌های آخر شکست تحریم هستیم و امریکا ناچار است تحریم‌ها را بردارد. چند مسأله باقی مانده که آنها هم حل و فصل و ان‌شاءالله تحریم شکسته خواهد شد و مردم می‌توانند شرایط بهتری را در زندگی خودشان شاهد باشند.


 

بنفشه غلامی/ رهبران گروه هفت، چهار سال بعد از نشست سراسر شوک و بهت خود در سیسیل ایتالیا که در آن «دونالد ترامپ» بین خود و آنان خط جدایی کشید، روز گذشته در اولین نشست مشترک خود با «جو بایدن» شرکت کردند تا ببینند، آیا رئیس جمهوری جدید امریکا در کورن وال انگلیس دیوارهای جدایی را برمی‌چیند؟ با این حال آنچه نگاه مردم جهان را به نشست سه روزه گروه هفت دوخته، نه روابط بین امریکا و شرکای قدیمی‌اش که مشاهده نتیجه این دیدارها و مذاکرات بر زندگی کرونازده آنان است.
به گزارش سایت شبکه خبری «الجزیره»، در نشست امسال سران گروه هفت شامل کشورهای امریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، ایتالیا، کانادا و ژاپن که در آن رهبران کشورهای آفریقای جنوبی، استرالیا و کره جنوبی نیز به عنوان میهمان حضور دارند، کرونا که باعث شد نشست سال گذشته آنها مجازی برگزار شود، در صدر موضوعات قرار دارد. بر‌اساس مذاکراتی که چندی پیش وزرای خارجه این گروه داشتند، یکی از دستور کارهای این نشست طرح توزیع واکسن کرونا برای کشورهای فقیر است. بر‌اساس این طرح که ارزشی 50 میلیارد دلاری دارد، قرار است 1 میلیارد دوز واکسن کرونا به کشورهای فقیر هدیه داده شود. 500 میلیون دوز از این واکسن‌ها را امریکا و 100 میلیون دوز را نیز انگلیس تقبل کرده است. به گفته «بوریس جانسون» نخست‌وزیر انگلیس و میزبان این نشست، گروه هفت تلاش دارد متعهد شود تا پایان سال 2022 کل جهان مقابل کرونا واکسینه شود. بجز این سران گروه هفت درصدد تصویب طرحی هستند که بر‌اساس آن متعهد می‌شوند برای ایجاد یک میلیارد شغل در سراسر جهان تا سال 2023 سرمایه‌گذاری کنند تا شاید اقتصاد کرونازده کشورها نیز همسو با سلامتی جوامع به پویایی سابق خود بازگردد. بخشی دیگر از طرح‌های اقتصادی مورد مذاکره، به حداقل رساندن مالیات جهانی برای شرکت‌های چندملیتی است. کمک به محیط زیست و مبارزه با تغییرات اقلیمی هم بخشی دیگر از مذاکرات را تشکیل می‌دهد. آنها در این خصوص نیز نگاهی به هماوردی با طرح یک جاده یک کمربند چین دارند و قصد دارند استانداردی بالاتر به عنوان جایگزین آنچه چین ارائه کرده است، عرضه کنند. از همین‌رو برخی کارشناسان معتقدند نشست امسال گروه هفت می‌تواند منجر به تعمیق اختلافات جهانی بین چین و امریکا شود. «یانژونگ هوانگ» از تحلیلگران اندیشکده شورای روابط خارجی امریکا می‌گوید: «استفاده از نشست گروه هفت به عنوان یک میدان جنگ ایدئولوژیک با پکن ایده خوبی نیست، زیرا چالش‌های جهانی مثل کرونا یا تغییرات اقلیمی قائل به مرزها نیستند.»
کورن وال، محل آزمون بایدن
اما فارغ از دغدغه‌های مردم جهان، در عالم سیاستمداران نشست امسال گروه هفت یک اهمیت ویژه دیگر نیز دارد. این نشست آزمونی است برای رئیس جمهوری جدید امریکا و ادعاهای او درباره «بازگشت امریکا» به مسیر سابق خود در قبال متحدانش. به گزارش خبرگزاری «رویترز»، «جو بایدن» که اولین سفر خارجی خود را از شامگاه چهارشنبه با تور هشت روزه به اروپا آغاز کرد، برای دلگرمی دادن به شرکای اروپایی خود و اطمینان بخشیدن به آنها بابت اینکه امریکا به روال قدیمی خود بازگشته است، در بدو ورودش به انگلیس به پایگاه نیروی هوایی سلطنتی میلدنهال رفت و در دیدار با هزار سرباز امریکایی که در این پایگاه مستقر هستند و زمانی «ترامپ» در صدد خارج کردن آنها از انگلیس بود، ضمن تأکید بر تعهد کشورش به ناتو، با لحنی تند به روسیه که بزرگترین نگرانی اروپا به شمار می‌رود، هشدار داد اگر بخواهد فعالیت‌هایی به ضرر منافع امریکا و شرکایش انجام دهد، با پیامدهایی «معنادار و محکم» روبه‌رو خواهد شد. و البته بلافاصله پس از آن تأکید کرد که امریکای تحت رهبری او «خواهان درگیری با روسیه نیست» و یک رابطه پایدار و قابل پیش‌بینی را به هر چیز دیگری ترجیح می‌دهد. او در حالی این اظهارات را بیان کرد که چهارشنبه در ژنو با «ولادیمیر پوتین» دیدار خواهد کرد.
با این حال کارشناسان معتقدند این سخنرانی‌های پرشور برای متحدان واشنگتن که 4 سال سخت را با «دونالد ترامپ» سپری کردند کافی نیست. یکی از آنها «راشل ریزو» کارشناس روابط فراآتلانتیکی در پروژه امنیت ملی ترومن است که به «فارن پالیسی» گفته است: «هنوز مدت زمان زیادی از ریاست جمهوری بایدن نگذشته و ماه عسل او و اروپا خیلی طولانی نبوده است. به‌خاطر همین اروپایی‌ها هنوز نسبت به تجدید حیات ترامپیسم در سال 2024 حساس هستند.» «هری برودمن» مقام ارشد سابق امریکا نیز به «رویترز» گفته: «پیام‌های عملی بایدن نشان‌دهنده نوع دیگری از جدایی امریکا از متحدان قدیمی است.» اشاره او به تصمیمات بایدن در 5 ماه گذشته در خصوص عقب‌نشینی از افغانستان و مواضع جدید امریکا در خصوص سازمان تجارت جهانی است که بدون مشورت با شرکا و متحدان قدیمی امریکا انجام شده است.
از نظر بسیاری از دیپلمات‌های غربی این تصمیم‌گیری به تنهایی و بدون نظرخواهی از شرکا، نوعی دیگر از همان شعار «نخست امریکا»ی ترامپ است.

زهرا کشوری
خبرنگار
صنایع دستی ایران به‌رغم همه پتانسیل‌ها در چند دهه اخیر نتوانسته است نقشی مؤثر و واقعی در درآمد ناخالص ملی داشته باشد. دولت‌ها در هر دوره نقش جدیدی را به صنایع دستی ایران واگذار می‌کنند اما بستر لازم را برای نقش‌آفرینی آن به وجود نمی‌آورند. متولی اصلی بسترسازی صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است اما دولت‌ها نگاه گسترده‌تری به نقش صنایع دستی دارند. در کنار وزارت میراث فرهنگی، بخش هایی همچون سازمان جنگل‌ها، منابع طبیعی و آبخیزداری و سازمان حفاطت محیط زیست کشور هم گسترش صنایع دستی را یکی از راه‌های حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی می‌دانند. در بسیاری از روستاها احیای صنایع دستی راهی برای جلوگیری از تخریب بیشتر محیط زیست است. در نگاهی کلی صنایع دستی و احیای آن در این روستاها نقش مؤثرتری از گردشگری و راهکارهای دیگر در ایجاد شغل داشته اما بازاری برای درآمد دائمی جوامع محلی ایجاد نشده است. صنعتکاران روستایی در حوزه صنایع دستی بارها در گفت‌و‌گو با روزنامه ایران اعلام کرده‌اند که بازاری برای فروش تولیدات خود ندارند. چشم آنها در تمام سال به نمایشگاه‌های سالانه تهران در خیابان سئول است. کرونا در یک‌سال گذشته این دریچه را هم از آنها گرفت تا زخم هنرمندان صنایع دستی در روز جهانی صنایع دستی عمیق‌تر شود.
فریدون میرزالو، مدیرکل اسبق حمایت از تولید صنایع دستی کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» اعتقاد دارد این خرده‌فروشی‌ها به درآمد پایداری برای جامعه روستایی منجر نمی‌شود، بنابراین نمی‌تواند به هدف اولیه خود که حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست است هم برسد.
او درباره فرصت نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی تهران هم می‌گوید: «الان نزدیک به ۴۰ هزار سوزن‌‌دوز بلوچ در سیستان و بلوچستان وجود دارد چند نفر آنها می‌توانند در این نمایشگاه‌ها شرکت کنند؟»
او اعتقاد دارد پیش از کرونا بازارچه‌های نوروزی هم به دلیل پراکنده بودن، نقش مؤثری در ایجاد درآمد بازی نکردند. میرزالو اعتقاد دارد تجارت الکترونیک می‌توانست راهی برای شکوفایی بازار صنایع دستی باشد اما از این فرصت هم استفاده نشد.
«زهرا نقوی»، نایب رئیس کمیسیون برنامه‌ریزی شهری و گردشگری اتاق ایران و انگلستان می‌گوید: «برای کاربردی کردن سوزن‌دوزی بلوچ‌ها از آنها کراوات درست کردیم و نوارهای تزئینی سوزن‌دوزی را روی کیف و کفش بردیم.»او از استقبال کشورها عربی از صنایع دستی بلوچ خبر می‌دهد و می‌گوید: «در برنامه‌ای که سازمان ملل برای کارآفرینان ایجاد کرده بود دو چمدان از صنایع دستی را با خود بردیم و تنها سه تکه از آن را برگرداندیم همه آنها به فروش رفت.»
به گفته او این تولیدات نتیجه برنامه حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی است.
مصطفی سروی، عضو هیأت مدیره جامعه تورگردانان یکی از معضلات صنایع دستی را گرانی آنها می‌داند. او یک نگاه اشتباه را در افزایش قیمت‌ها مؤثر برمی‌شمارد و می‌گوید بسیاری فکر می‌کنند صنایع دستی فقط برای گردشگران اروپایی است. برای صنایع دستی شبکه توزیع وجود ندارد و این تولیدات به کالای لوکس تبدیل شده است.
سروی این نگاه به صنایع دستی را باعث از بین رفتن میل فراگیری صنایع‌دستی می‌داند و می‌گوید: «اساتید بیش از ۳۰۶ قلم از صنایع دستی از دنیا رفته‌اند بدون اینکه شاگردی تربیت کرده باشند.»
صنایع دستی ایران صادرات برنامه‌ریزی شده‌ای ندارد و بسیاری از هنرمندان این حوزه دست‌ ساخته‌های خود را از طریق صادرات چمدانی به مشتری‌ها می‌رسانند این روزنه هم بدون خطر و تهدید نیست. «سعید نیک‌پندار»، مدیرعامل انجمن حامی کارآفرینان می‌گوید: «برخی از هنرمندان به افرادی در کشورهای اطراف خلیج فارس و اروپا اطمینان کردند، کالا و دسترنج‌شان را به آنها دادند تا درآمد ایجاد کنند اما برخی از واسطه‌ها صنایع دستی را از آنها گرفته‌اند و هیچ هزینه‌‌ای پرداخت نکرده‌اند. دستشان هم به هیچ‌جا بند نیست.»
او می‌گوید: «در ستارخان زیر پل یادگارامام بخش بزرگی را در اختیار فردی گذاشتند تا اشاعه‌دهنده صنایع دستی باشد اما در نهایت باعث شد تا هنرمندان هرچه داشتند و نداشتند از بین برود و با کلاهبرداری این فرد، خسارت ببینند.»
یکی از فعالان صنایع دستی هم در گفت‌و‌گو با «ایران» از مشکلات جدی صنعتکاران حوزه شیشه در جاده ورامین و جاده ساوه خبر می‌دهد و می‌گوید: «هم گرانی مواد اولیه، این بازار را وارد رکود کرده است و هم افزایش دوبرابری قیمت گاز.»
به گفته این فعال، شیشه‌کاران کشور پیش از افزایش قیمت گاز به دلیل گرانی مواد اولیه قیمت تولیدات خود را تا ۳۵ درصد افزایش داده بود. او می‌گوید: «گران شدن حامل های انرژی، به افزایش دوباره منجر می‌شود.»
آن روز که دلار افزایش یافت، بسیاری به نیمه پر لیوان نگاه کردند. آنها پیش‌بینی کردند این افزایش قیمت، کاهش واردات و افزایش تولیدات داخلی را در پی خواهد داشت اما این فعال اعتقاد دارد بازار ترکیه و بازار داخلی دو مقوله متفاوت است. همچنین او می‌گوید: «افزایش قیمت دلار هرچند واردات را کاهش داد اما آن را پایان نداد. همین الان هم تولیدات شیشه‌ای ترکیه به وفور در بازار شوش یافت می‌شود.»
او وعده‌های بی‌سرانجام را یکی از دلایل افزایش رکود در بازار صنایع دستی می‌داند و می‌گوید: «هنوز ۳۰ درصد یارانه وعده داده شده به حوزه تولید برنگشته است. از سوی دیگر صنعتکاران این رشته باید ارزش افزوده را هم پرداخت کنند.۹ درصد ارزش افزوده باعث می‌شود تا صنایع دستی گران‌تر شود. این گرانی‌ها منطقی نیست.»
آرش نورآقایی راهنمای گردشگری اعتقاد دارد یکی از راه‌های افزایش فروش صنایع دستی استفاده از اصالت طبیعی و تاریخی یک کشور است. نورآقایی استفاده از خرس برلین به عنوان یکی از نمادهای شهری و بهره‌برداری از آن در تولید چتر، کفش و کیف را یکی از نمونه‌های موفق استفاده از اصالت طبیعی در آلمان می‌داند و می‌گوید: «چرا در کشور ما از اصالت طبیعی در صنایع دستی استفاده نمی‌شود، در حالی که نقش یوزپلنگ روی سفال ۵ هزار ساله یا عقرب روی سفال هفت هزار ساله وجود دارد.» او می‌پرسد چرا هیچ‌کس به فکرش نمی‌رسد در ساخت لوستر از نقش‌های مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان استفاده کند یا در ساخت پریز‌های برق از مفرغ‌های لرستان که دو چشم بزرگی دارند بهره ببرد‌.»
 او به اهمیت برند‌سازی در صنایع دستی اشاره می‌کند و می‌گوید مشکل صنایع دستی ما فقط بسته‌بندی نیست چرا از علم باستان شناسی و اشیای فرهنگی در تولید صنایع دستی استفاده نمی‌کنیم تا به صورت ناملموس دنیا را تحت تأثیر قرار بدهیم.» کارشناسانی‌ که در این گزارش با «ایران» گفت‌و‌گو کردند اعتقاد دارند جایگاه صنایع دستی در دولت از مناظره‌های انتخاباتی معلوم است، هیچ کاندیدایی‌ درباره صنایع دستی حرف نمی‌زند. وزارت میراث فرهنگی در اولین گام نام صنایع دستی را به آخر نام وزارتخانه اضافه کرد. یک سؤال هم بی‌پاسخ می‌ماند: آیا با عدم حمایت از صنایع دستی و صنعتکاران می‌توان هم شغل ایجاد کرد، هم پایانی بر مهاجرت روستاییان نوشت و هم‌ محیط‌ زیست و منابع طبیعی را نجات داد؟

مریم  شهبازی
خبرنگار‌
تنها یک روز دیگر تا پایان بهارانه کتاب باقی‌مانده، هفدهمین دوره از طرح تخفیف فصلی کتاب که حتی باوجود شرایط نامطلوب اقتصادی و از سویی محدودیت‌هایی که کرونا رقم‌زده تا ظهر جمعه فروش تقریبی 12 میلیارد تومانی را پشت سر گذاشت. بهارانه کتاب 1400 با عضویت 884 کتابفروشی و همراهی کتاب‌دوستانی از سراسر کشورمان در حال برگزاری است.
راهکاری کم حاشیه‌تر برای توزیع یارانه
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پنجشنبه توئیتی با این مضمون منتشر کرد: «در بهارانه_کتاب در سه روز نخست، حدود ۴۵۰ هزار نسخه کتاب به مبلغ بیش از ۸۵ میلیارد ریال در کتابفروشی‌های کشور خریداری‌ شده است که در روزهای غربت فرهنگ در تریبون‌های سیاست، خبر مسرت بخشی است.» این در شرایطی است که کتابفروشی‌ها طی ماه‌های گذشته تعطیلی چندهفته‌ای را پشت سر گذاشته‌اند و برپایی بهارانه را می‌توان جبران بخشی از خسارت‌های وارد شده به آنان دانست.
محمود آموزگار، رئیس سابق اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران درباره طرح‌های تخفیف فصلی کتاب و میزان اثرگذاری آنها به «ایران» می‌گوید: «با تعطیلی‌های اخیر کتابفروشی‌ها بابت کنترل بیماری کرونا برگزاری بهارانه اقدام خوبی بوده، فرصت مغتنمی تا زیان واردشده به آنها تا حدی زیادی
جبران شود.»
مدیر نشر و کتابفروشی «آمه» ادامه می‌دهد: «برگزاری طرح‌های این‌چنینی فرصت خوبی هم برای مردم هستند. تحت تأثیر شرایط نامطلوب اقتصادی و تبعات تحریم‌ها تعداد عناوین و همچنین تیراژ کتاب‌ها کاهش‌یافته، بااین‌حال همچنان شاهد انتشار کتاب‌های خوبی از سوی ناشران هستیم. با این تخفیف 20 درصدی مردم می‌توانند بخشی از منابع مطالعاتی خود را خریداری کنند.»
نه‌تنها آموزگار، بلکه دیگر اهالی نشر هم معتقدند این شیوه یکی از بهترین راه‌ها در توزیع عادلانه یارانه کتاب است. صحت این گفته را می‌توان میان گلایه‌هایی که تا سال 1386، پیش از حذف یارانه کاغذ شنیده می‌شد بیابیم. پیشتر یارانه‌ای به ناشران برای کاغذ اعطا می‌شد که محل مناقشات بسیاری بود و اغلب خواهان حذف آن بودند. نایب‌رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان می‌گوید: «این شیوه توزیع یارانه حتی در مقایسه با یارانه‌های مصرفی در نمایشگاه کتاب تهران هم حاشیه‌های به‌مراتب کمتری دارد؛ از این طریق تنها آنهایی از این حمایت برخوردار می‌شوند که خواهان تهیه کتاب هستند. اما نکته دیگری که شاید کمتر به آن توجه کنیم کمک به حفظ ارتباط مخاطبان با مجموعه عرضه‌کننده کتاب است.»
این فعال نشر درباره آسیبی که متوجه صنعت نشرمان شده تصریح می‌کند: «در شرایط فعلی برخی ناشران از گردونه فعالیت‌های نشر حذف می‌شوند، بویژه آنهایی که برای بهره‌مندی از برخی رانت‌ها و یارانه‌ها قدم به این عرصه گذاشته بودند. متأسفانه حتی برخی ناشران حرفه‌ای که توان اقتصادی چندانی ندارند هم کنار خواهند رفت. در این شرایط وظیفه دولت است که برای ادامه حیات نشرمان کاری کند. یکی از این اقدامات خوب همین طرح‌های تخفیف فصلی بود، امیدوارم دولت آینده از این تجربه گرانبها استفاده کرده و آن را ادامه بدهد.»
نقش کتابفروشی‌ها در حفظ هویت فرهنگی محله‌ها
محمــــــــد یراقچی، مدیر نشر و کتابفروشی پنجره ضمن تأکید بر ضرورت حمایت از کتابفروشی‌های محلی به «ایران» می‌گوید: «امیدوارم مردم در شرایط فعلی بیش از قبل متوجه ضرورت حمایت از کتابفروشی‌های محله‌های خود شوند؛ حتی تصور حذف این اماکن فرهنگی در محله‌ها هم وحشتناک است.»
او تأکید دارد برپایی طرح‌های تخفیف فصلی می‌تواند بهانه‌ای برای جلب‌توجه مردم به کتابفروشی‌های محل سکونت آنان باشد. یراقچی ادامه می‌دهد: «بسیاری از این کتابفروشی‌ها، بویژه آنهایی که کافه کوچکی هم دارند به‌مرور تبدیل به محل‌های فرهنگی می‌شوند. کارکرد اینها تنها به حفظ نشر محدود نمی‌شود و حفظ حیات فرهنگی محله‌ها را هم به دنبال دارند؛ اینها به‌مرور به محل‌هایی فرهنگی برای برگزاری مراسم‌های رونمایی یا حتی جلسات نقد و معرفی تبدیل می‌شود.»
به گفته این فعال نشر کتابفروشی‌ها به مرور به بخش مهمی از هویت فرهنگی هر محله تبدیل می‌شوند آنچنان که بازدیدکنندگان، سال‌ها بعد خاطرات خود را در مراجعه به آنها جست‌و‌جو می‌کنند. رئیس کارگروه کتابفروشان اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران ادامه می‌دهد: «این تجربه‌ای است که ما در کتابفروشی پنجره، طی سی سالی که از تأسیس آن می‌گذرد کسب کرده‌ایم؛ کتاب‌دوستان بسیاری را می‌شناسم که نوجوانی و جوانی‌شان در جست‌و‌جو میان کتاب‌های این کتابفروشی گذشته و حالا با فرزندان خود به ما مراجعه می‌کنند. در خلال برگزاری این طرح‌های تخفیف‌ فصلی فرصت خوبی برای مراجعه به کتابفروشی‌ها فراهم می‌شود.»
یراقچی ازجمله ناشر-کتابفروشانی است که تأکید دارد شرایط اقتصادی و محدودیت‌های کرونایی در وضعیت نشرمان اثرمنفی ملموسی گذاشته و می‌گوید: «البته فقط بحث اینها نیست، فضای مجازی هم به عرصه کتاب لطمه زده و پای برخی جوان‌ها را از کتابفروشی‌ها بریده است. با این حال طی این‌ یک سال و نیمی که از شیوع کرونا می‌گذرد برخی از نسل جوان به شیوه‌های تازه کتابخوانی همچون آثار الکترونیکی و صوتی روی آورده‌اند که اتفاق خوبی است و امیدوارم ادامه پیدا کند.»
وی با اینکه نقدهایی به طرح‌های تخفیف فصلی دارد، ازجمله اینکه بودجه و زمان برپایی‌اش کم است اما آن را راهکار خوبی برای تزریق یارانه‌های حمایتی به مخاطبان می‌داند و ادامه می‌دهد: «باوجود برخی ضعف‌ها اما ایده کلی طرح‌های تخفیف فصلی خوب بوده و کارکرد مؤثری هم داشته. همین‌که بهانه‌ای برای رفت‌وآمد بیشتر مردم به کتابفروشی‌ها می‌شود اتفاق بسیار مهمی است. بااین‌حال مسئولان نباید فراموش کنند که شرایط اقتصادی سبب شده، نه‌فقط اهالی نشر بلکه خود کتاب درخطر باشد.»
این فعال فرهنگی تأکید دارد در کنار اجرای چنین طرح‌هایی باید برای برچیده شدن فعالیت ناشر نماها که به اقدامات مخربی همچون کتاب‌سازی و قاچاق آثار انجامیده هم کاری جدی انجام شد. او در پایان می‌گوید: «کتابفروشی‌ها جزئی از خاطره جمعی فرهنگ دوستان را تشکیل می‌دهند، به بهانه‌هایی همچون همین طرح‌های تخفیف فصلی به سراغ آنها برویم تا غبار فراموشی آنها را به خاموشی نکشاند. حیف است که این مکان‌های فرهنگی از زندگی و محله‌هایمان حذف شوند.»
گفتنی است که در هفدهمین دوره تخفیف 20 درصدی برای کتاب‌های کودک و نوجوان، عمومی و دانشگاهی درنظر گرفته شده و علاقه مندان تا فردا برای خرید کتاب‌های مورد نظر از کتابفروشی‌های عضو فرصت دارند. علاقه مندان می‌توانند با در دست داشتن کارت ملی خود تا سقف 200 هزار تومان کتاب خریداری کنند.

برش

هفدهمین طرح تخفیف فصلی با عنوان بهارانه کتاب 1400 در حالی یکی- دو روز پایانی‌اش سپری می‌شود که در این دوره 884 کتابفروشی از سراسر کشور عضویت یافته‌اند. از این تعداد 845 کتابفروشی فعال هستند که 206 کتابفروشی در شهرستان‌ها و مابقی آن برابر با 678 کتابفروشی‌ها هم در مراکز استان‌ها هستند. البته دراین‌ بین ۱۳۳ کتابفروشی هم در تهران عضو این طرح هستند. بر اساس آمار «خانه کتاب و ادبیات ایران» تا ظهر جمعه، حدود 12 میلیارد تومان کتاب به فروش رسیده. از این میان سهم استان تهران نزدیک 2 میلیارد تومان است. برای اطلاع از میزان دقیق فروش بهارانه کتاب باید تا شامگاه 23 خردادماه، هفتمین روز این طرح صبر کنیم.

نرگس عاشوری
خبرنگار
تیرماه سال 98 بود که برای اولین بار نام سوینا را شنیدیم. حضور بیش از ٢٥٠ نفر نابینا در پردیس سینمایی چارسو و اکران فیلم «سرخپوست» نیما جاویدی توجه‌ها را به این گردهمایی جلب کرد؛ رویدادی که برای اولین بار در ایران اتفاق افتاده بود و برای خیلی‌ها کنجکاوی‌برانگیز بود بدانند کم و کیف این اکران چگونه است. در این نمایش ویژه حبیب رضایی صحنه‌های خالی و بدون دیالوگ فیلم را برای نابینایان حاضر در سالن صوتی کرد. توضیح تمام نماها و پلان‌هایی که هیچ دیالوگی ندارد برای نابینایان تجربه‌ای ناب و منحصر به فرد بود؛ تجربه‌ای که بعدها با اکران فیلم‌های روز سینمای ایران ادامه پیدا کرد. با شیوع کرونا اگرچه این نوع اکران‌ها متوقف شد اما فعالیت سوینا (سینمای نابینایان) در شکل و شمایل تازه (توضیح‌دار کردن فیلم‌های کلاسیک جهان و فیلم‌های مهم تاریخ سینمای ایران) ادامه یافت و در حوزه‌های موسیقی، کتابخوانی، تحلیل فیلم و حتی عکس گسترده‌تر شد. تولیدات این مجموعه از طریق پایگاه اینترنتی سوینا به نشانی www.sevinagroup.com و کانال‌های سوینا در فضای مجازی از جمله آپارات، تلگرام، یوتیوب و تمام پادکست‌خوان‌ها قابل دریافت است. با گلاره عباسی بنیانگذار سوینا درباره ایده شکل‌گیری، فعالیت‌های این مجموعه و همکاری‌ چهره‌های مطرح سینمایی گفت‌و‌گو کرده‌ایم.

عموماً وقتی از نزدیک نیازها و شرایط گروهی از جامعه را حس کرده باشیم برای خود ما هم تبدیل به دغدغه می‌شود. با تلاش بی‌وقفه‌ای که برای سوینا انجام شده مسلماً برای اغلب ما این سؤال پیش می‌آید که چه عاملی باعث شده گلاره عباسی این درد را حس کند و به نیاز جامعه نابینایان فکر کند. ایده راه‌اندازی سوینا از کجا آمد؟ آیا با الگو و نمونه خارجی چنین مجموعه‌ای آشنایی داشتید؟
چندین بار در مکان‌های عمومی با نابینایانی برخورد کردم که درباره فیلم ها و سریال هایی که بازی کرده بودم، با من صحبت می‌کردند و نظرات دقیقی می‌دادند که مرا متعجب می‌کرد. انگار واقعاً این آثار را دیده بودند. با آنها که صحبت می‌کردم دریافتم که گاهی از اطرافیانشان کمک می‌گیرند که فیلم را برایشان کمی توضیح دهند. از آنجا به این فکر افتادم که سوینا را با هدف دسترس پذیر کردن و مناسب‌سازی محصولات فرهنگی بخصوص فیلم و سریال راه‌اندازی کنم. الگوهای خارجی را هم بررسی کردم و با نقاط ضعف و قوتشان آشنا هستم.
 خیلی از ما تصوری درست از دنیای نابینایان نداریم. تصور خود شما قبل از سوینا چطور بود؟
در هرحال تصوری  را که امروز دارم ، نداشتم. طبیعتاً دور بودن از یک پدیده ناشناخته باعث می‌شود شناخت کاملی از آن نداشته باشیم.
 امروز جهان فرد نابینا ‏از منظر شما چگونه است؟
 به نظرم جهان زیباتری نسبت به ما دارند. من نابینایان را عموماً بسیار باهوش، مهربان و بااحساس یافته‌ام. درک بالایی که نسبت به جهان اطرافشان دارند همیشه برای من غافلگیرکننده است. من حالا دوستان نابینای زیادی دارم که واقعاً محدودیت‌شان را فراموش می‌کنم آنقدر که ارتباط مان سالم و درست شکل گرفته است. همه ما محدودیت‌هایی داریم آنها هم مثل ما.
 در برخی از جلسات با حضور هنرمندان با جامعه نابینایان حشر و نشر داشتید. این تغییر نگاه نسبت به جامعه نابینایان را در هنرمندانی که با شما همکاری داشته‌اند هم دریافت کرده‌اید؟
 بله واقعاً همین طور است. بویژه در دوران پیش از کرونا وقتی اکران های حضوری داشتیم، مواجهه هنرمندان میهمان با نابینایان لحظات صمیمانه و جذابی رقم می‌زد. می‌بینم خیلی از نابینایان توانسته‌اند با هنرمندان تعامل کرده و کار کنند و به‌عنوان گوینده و حتی خواننده و... فعالیت کنند و در جایی که توانایی دارند از آنها بواسطه شایستگی‌شان استفاده شود. هنرمندان ما همیشه به تخصص و توانایی افراد احترام می‌گذارند و از همکاری با نابینایان نیز استقبال کرده‌اند. این اتفاق تنها بواسطه سوینا نیست و به خاطر تلاش و استعداد نابینایان هم هست. محدودیت‌ها واقعیت و تفاوت ماست و نه ضعف ما. هر کس به نسبت خودش ضعف‌ها و قابلیت‌هایی دارد و مناسب‌سازی و دسترس‌پذیری، اصل و معیار ماست.
 یکی از شاخصه‌هایی که توجه‌ها را به سوینا جلب کرده همکاری چهره‌های سینمایی مطرح از رخشان بنی‌اعتماد، سحر دولتشاهی و ترانه علیدوستی تا پرویز پرستویی، صابر ابر، پارسا پیروزفر و... است. چطور اعتماد این چهره‌ها را برای همکاری جلب کردید؟
همکاران هنرمند همیشه در فعالیت‌های اجتماعی پیشقدم هستند و کمابیش در جریان فعالیت‌های سوینا هم قرار دارند. وقتی جزئیات کارمان را برایشان توضیح می‌دهم با نگاهی مثبت همراهی می‌کنند. فعالیت سوینا، هم جنبه هنری دارد، هم ادای دینی به سینما است و هم مسئولیت اجتماعی است که برای هموطنان نابینا انجام می‌شود، به‌همین دلیل هنرمندان به‌صورت افتخاری و رایگان با ما کار می‌کنند و صمیمانه کنارمان هستند.
 برای توضیح دار کردن فیلم ها آیا لازم است از صاحبان آثار اجازه بگیرید؟ برخورد سینماگران با این درخواست چطور است؟
 بله اجازه می‌گیریم و آنها نیز همیشه لطف داشته‌اند و از این بابت همگی بسیار همراه بوده‌اند.
 انتخاب چهره‌ها برای توضیح‌دار کردن فیلم‌ها بر اساس مؤلفه خاصی است؟
 سوینا یک کار گروهی است. ما در اتاق فکرمان تصمیم می‌گیریم که از هنرمندان در چه بخشی دعوت به همراهی کنیم. هنرمندان سینما، تئاتر و رادیو نیز با توجه به جنس صدا و علاقه‌مندی‌شان برای توضیح فیلم‌هایی که مورد نظر ما است، دعوت می‌شوند.
 اتاق فکر شامل چه افراد با چه تخصص‌هایی است؟
 کیوان کثیریان از چهره‌های شناخته شده سینما و رسانه، از ابتدا این گروه را  طی مسیر همراهی کرده و سهم بسیاری در موفقیت سوینا دارد. در اتاق فکر سوینا، امیر سلیمانی از نابینایان تحصیلکرده و متخصص حضور دارد که در تصمیم‌گیری‌ها و کنترل کیفیت تولیدات قبل از انتشار مشارکت می‌کند. دوستان نابینای دیگری نیز در پروسه تولید همراه ما هستند. چندین همکار نابینا به‌عنوان مجری، برنامه ‌ساز، تدوینگر صدا، کارشناس، مدیر تبلیغات و... سوینا را همراهی می‌کنند.
 در فاصله زمانی کوتاهی که فیلم دیالوگ ندارد باید توضیحات کافی راجع به صحنه ارائه بدهید. از ابتدا الگوی مشخصی برای دادن اطلاعات داشتید یا این که به مرور زمان و بر اساس تجربه به میزان ارائه اطلاعات رسیدید؟
 ما تیمی از نویسندگان داریم که روایت فیلم‌ها را بر اساس فضای خالی فیلم‌ می‌نویسند. میزانسن‌های مهم، حالات، حس‌ها، حرکت‌ها، روابط و حتی نگاه‌های مهم نوشته می‌شود. یک‌ متن مکتوب کامل و حساب شده در اختیار گوینده قرار می‌گیرد. بنابراین همه چیز از پیش نوشته شده است. ضمن اینکه نظارت بر متن و ضبط با وسواس کامل انجام می‌شود تا نتیجه کار حرفه‌ای و ماندگار باشد، البته این پروسه با تجربه و تحقیق درباره اتفاق مشابهی که در خارج از ایران رخ می‌دهد، به دست آمده و ما در فاصله کوتاهی به ثبات لازم در متن و اجرا رسیدیم.
 در انتخاب آثار برای توضیح‌دار کردن دستتان باز است؟ با هیچ محدودیتی مواجه نیستید؟
در سوینا سعی کرده‌ایم، فیلم‌های مهم‌ کلاسیک خارجی و فیلم‌های مهم وکالت ایرانی را در اولویت قرار دهیم. از این‌رو دست ما در انتخاب آثار باز است و محدودیت زیادی نداریم چون تصویر ارائه نمی‌دهیم و حاصل کارمان به شکل فایل صوتی، تولید و عرضه می‌شود. تلاش می‌کنیم فیلم‌ها را به‌طور کامل در حد مقدور توضیح‌دار کنیم.
 علاقه‌مندان جدی سینما پیگیر فیلم‌های روز هستند که این روزها اغلب آنها در دسترس است. از سوی دیگر با رونق گرفتن سریال‌سازی در شبکه نمایش خانگی و بازار داغ این آثار، احتمالاً کنجکاوی زیادی برای دسترسی به آنها وجود دارد. به‌طور طبیعی نابینایان هم دوست دارند در جریان اتفاقات تازه سینما و تلویزیون قرار‌بگیرند. در این باره چه کردید؟
 در دو برنامه سینما کلاسیک و فیلمخانه به ترتیب فیلم‌های مهم خارجی و ایرانی، توسط هنرمندان توضیح‌دار می‌شود. از توضیح‌دار کردن سریال‌های روز در شبکه نمایش خانگی نیز غافل نیستیم. تا امروز نسخه ویژه نابینایان سریال‌های «هیولا»، «دل» و «هم‌گناه» ارائه شده است. این روزها نیز سریال «می‌خواهم زنده بمانم» با متن و نظارت پژمان تیمورتاش، توضیح‌دار می‌شود و در دسترس مخاطبان قرار می‌گیرد.
 در روزهای آغازین فعالیت سوینا، فیلم‌های در حال اکران با شتاب بیشتری در دسترس قرار می‌گرفت. همه‌گیری بیماری کرونا بر فعالیت سینمای ویژه نابینایان هم تأثیر داشته، برای پسا کرونا برنامه‌ای دارید؟ قرار است این برنامه و با هم فیلم دیدن را با ساز و کار جدی‌تری پیگیری کنید؟
 بله. پیش از شیوع این بیماری، هر ماه یک فیلم با حضور نابینایان و میهمانان ویژه، در سالن اصلی پردیس سینمایی چارسو اکران می‌کردیم که راوی به‌صورت زنده از اتاق فرمان، فیلم را برای نابینایان توضیح می‌داد. از جمله «سرخپوست» نیما جاویدی، «آشغال‌های دوست داشتنی» محسن امیریوسفی، «قصر شیرین» رضا میرکریمی، «جهان با من برقص» سروش صحت و «خاله قورباغه» افشین هاشمی و... این برنامه با استقبال بسیار زیادی روبه‌رو بود که متأسفانه، با همه‌گیری بیماری کرونا متوقف شده است. امیدوارم با عادی‌تر شدن شرایط، بتوانیم برنامه اکران‌های حضوری را مجدد پی بگیریم.
 با تولید پادکست «سینما، خاطره» به‌نظر می‌رسد به نیاز علاقه‌مندان جدی سینما برای تحلیل و درک آثار فکر کردید. بازخوردی از سوی مخاطبان داشتید که بر اساس آن ضرورت ساخت این پادکست ها را دریافت کنید؟
بله بازخوردهای بسیار خوبی داشتیم. هم از سوی مخاطبان نابینا و هم مخاطبان بینا. پادکست سینماخاطره خوشبختانه از پرطرفدارترین برنامه‌های ماست.
در هر قسمت از این پادکست روایت یک فیلم‌ مهم تاریخ سینمای ایران به‌همراه تحلیل آن ارائه می‌شود. تاکنون بیست قسمت از این برنامه پخش شده است. کیوان کثیریان سردبیر این پادکست‌هاست، احسان کرمی، فریبا متخصص و محسن بهرامی گویندگان آن هستند و منتقد برنامه علی علایی است.
  یکی از فعالیت‌های سوینا (سینمای نابینایان) تولید کتاب‌های صوتی است. آیا همان فضای همدلی و همکاری اهالی سینما در توضیح‌دار کردن فیلم‌ها، میان ناشران و اهالی کتاب هم وجود دارد؟
به‌هر حال فضای چاپ و نشر محدودیت‌هایی دارد. تولید کتاب گویا و عرضه آن به‌صورت رایگان با برخی قواعد حوزه نشر منافات دارد و این یک بخش دشوار برای کار ماست، البته نشر «نیماژ» در دو سال گذشته همکاری بسیار ارزشمندی با ما داشت، تعداد زیادی از کتاب‌های این انتشارات را گویا و به رایگان عرضه کردیم که این مهم بدون همکاری گویندگان حرفه‌ای رادیو و سینما غیرممکن بود.
 در صحبت‌هایتان به همکاری رایگان و افتخاری هنرمندان اشاره کردید. با وجود این اداره چنین مجموعه‌ای آن هم با فعالیت‌های متعدد حداقل به‌لحاظ سخت‌افزاری مسلماً هزینه‌ساز است بخصوص این که محصولات فرهنگی به‌صورت رایگان در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد. هزینه گروه چطور تأمین می‌شود؟
 سوینا یک مجموعه غیرانتفاعی است. تا به امروز هیچ بودجه و امکانی از نهادهای دولتی و غیر دولتی دریافت نکرده است. از ابتدای فعالیت، بنای ما بر این بود که سوینا به دلایل مختلف هیچ وابستگی مالی نداشته باشد. هر برنامه‌ با حمایت افراد علاقه‌مند که مشاغل خصوصی دارند، تولید شده که نام آنها در ابتدای هر برنامه به‌عنوان حامی گفته می‌شود. سوینا هزینه‌های خود را تا به امروز از این مسیر تأمین کرده‌ است. نکته مهم دیگر همراهی هنرمندانی است که به‌صورت رایگان با سوینا همکاری می‌کنند و حاصل آن، این شده که تمام محصولات به‌صورت کاملاً رایگان در اختیار مخاطب قرار گرفته است. برنامه‌های ما به شکل صوتی عرضه می‌شود. در واقع سوینا به نوعی یک شبکه رادیویی اینترنتی به حساب می‌آید. ما در حال حاضر به‌طور متوسط شش برنامه در هفته تولید و عرضه می‌کنیم. تمام برنامه‌های ما برای عموم قابل استفاده است. در حال حاضر علاوه بر مخاطبان نابینا، بازخوردهای زیادی از مخاطبان بینا داشته‌ایم و این باعث خوشحالی است که محتوای ما برای همگان قابل شنیدن است.
 در این سال‌ها اسپانسرها سراغ‌تان نیامدند یا خودتان عامدانه از آن پرهیز کرده‌اید؟ دلیل این احتیاط چه بوده است؟
 ما تا به حال تمام تلاشمان این بوده که هزینه سوینا را از محل حمایت حامیان شخصی تأمین کنیم. بله اسپانسرهای تجاری هم سراغمان آمدند ولی گفتم که به هرحال سوینا کاملاً غیرانتفاعی است و قرار است تنها در حدی که هزینه‌های خود را تأمین کند از حامیان مالی استفاده کنیم. سوینا تاکنون هیچ درآمدی مازاد بر هزینه‌هایش نداشته است. شاید اگر اسپانسرهای تجاری با شرایط و ضوابط تعریف شده سوینا مایل به همراهی ما باشند به آن فکر کنیم.
 راه‌اندازی برنامه کودک رادیو سوینا اقدامی قابل تحسین است. توقع این بود که نیاز این رده سنی در برنامه‌های فرهنگی این مجموعه دیده شود. از برنامه‌های آینده‌تان برای کودکان و نوجوانان بگویید.
یکی از برنامه‌های پرمخاطب سوینا برنامه کودک است. لیلی رشیدی که پیش از این داستان‌های «زی‌زی‌گولو» را برای سوینا روایت کرده بود، در حال حاضر قصه‌های «خونه مادربزرگه» را تعریف می‌کند. هومن خیاط نیز پس از «پلنگ صورتی» که بسیار مورد توجه مخاطبان سوینا قرار گرفت، الآن ماجراهای «پت و مت» را روایت می‌کند. برنامه کودک سوینا را تینا تقویان که از برنامه‌سازان نابینا است، تولید و تدوین می‌کند. به‌نظرم یکی از کارهای مهمی که سوینا انجام داده این است که توانستیم چند قسمت از برنامه‌ کودک را به‌صورت دی‌وی‌دی‌های صوتی تولید کرده و با حمایت شخصی حامیان، به شکل رایگان برای کودکان کل کشور ارسال کنیم.
 به خاطر همین فضای رسانه‌ای و همکاری چهره‌های سینمایی شاید خیلی‌ها تصورشان این باشد که سوینا محدود به حوزه سینما و کتاب است. در یک دوره سوینا هر ماه با مشارکت نشر چشمه نقد و بررسی کتاب صوتی برگزار می‌کرد. برای علاقه‌مندان دیگر حوزه‌های فرهنگی هم برنامه دارید؟
بله. «آوای تلاش» برنامه‌ای هفتگی است که به گفت‌و‌گو با نابینایان موفق ایرانی اختصاص دارد و گاه زندگینامه نابینایان موفق خارجی هم روایت می‌شود. ادریس فتحی از برنامه‌سازان نابینا این برنامه را سردبیری و اجرا می‌کند. برنامه هفتگی «ضرب‌آهنگ» نیز به نقد موسیقی فیلم اختصاص دارد که هر هفته با حضور آهنگسازان و کارشناسان مطرح موسیقی فیلم، ساخته می‌شود. ماهگل مقتدر، کارشناس این برنامه، نوازنده، تحصیلکرده موسیقی و از همراهان نابینای ما است. امیر بهاری نیز سردبیری «ضرب‌آهنگ» را به عهده دارد. «خیال عکس» برنامه دیگری است که در آن منصور ضابطیان، مجموعه عکس‌های مهم و قابل توجه در ایران و جهان را برای نابینایان توصیف می‌کند. سوینا، نمونه‌ای از کار گروهی به معنای واقعی است. دوستان زیادی با این گروه همکاری می‌کنند که بدون همراهی و لطف آنها گسترش سوینا غیر ممکن بود؛ دوستانی که به‌عنوان‌ نویسنده، گوینده، امور فنی، امور اجرایی، تدوین، روابط عمومی، استودیوها و... با ما همکاری دارند.
 «سوینا» کارآفرین هم بوده؟ بخصوص برای جامعه نابینایان آیا فعالیت جدی ایجاد شده است که بتوان آن را شغل قلمداد کرد؟
 یکی از اهداف مهم ما در سوینا همین کارآفرینی برای نابینایان در محدوده کار خودمان بوده است. طبیعتاً با توجه به گستره محدود کارِ سوینا نمی‌توان توقع زیادی در این باره داشت ولی در حال حاضر همراهان نابینای ما در حوزه‌های مختلف با ما همکاری می‌کنند و مشغول به کارند. مجریان، برنامه‌سازان و تدوینگران نابینا با ما همکاری دارند و همچنین مسئول تبلیغات سوینا نیز نابیناست.
 در این گفت‌و‌گو بیشتر از حمایت‌ها گفتید. با در نظر گرفتن خروجی فعالیت‌های سوینا این تصور ایجاد می‌شود که مسیر همواری داشتید و با موانع جدی مواجه نبودید. هیچ اتفاقی نبود که شما را دلسرد، مأیوس یا متوقف کند؟
اتفاقاً در این مسیر، سختی‌ها و موانع و محدودیت‌ها، اصلاً کم نیست. گاهی هم موانع و مشکلات از توان ما بزرگتر بوده‌اند اما ما از ابتدا تصمیمی گرفتیم که باید بر سر آن بمانیم. تمام تلاشمان این است که برای هر مشکل راه حلی پیدا کنیم.
 احتمالاً بازخوردها یا خاطراتی دارید که دلگرم و مطمئن‌تان کند این مسیر را درست آمده‌اید. برایمان از تأثیرگذارترین این خاطرات می‌گویید؟
 بهترین خاطرات من همان لحظاتی است که پیام‌های مهرآمیز نابینایان و والدین آنها را می‌شنوم یا می‌خوانم. اینکه آنها از شور و شعف‌شان و حس متفاوتشان به هنگام استفاده از محصولات سوینا می‌گویند، برای من بسیار خوشحال کننده است و مرا منقلب می‌کند. ما محصولاتمان را با عشق و علاقه تولید می‌کنیم و خوشحالیم که به دل مخاطبانمان هم می‌نشیند.
 سوینا چه آورده‌ای برای گلاره عباسی داشته است؟ چه تغییری در روحیه و احوال خودتان ایجاد کرده است؟
این که تلاش کنی برای بخشی از جامعه مفید باشی و برای گروهی از هموطنانت در استفاده از محصولات فرهنگی شرایط بهتری فراهم کنی احساس بی‌نظیری است. به‌هرحال همه‌مان نسبت به جامعه‌مان مسئولیت داریم و باید هرکدام مان سعی کنیم تا حد توان و مقدوراتمان این مسئولیت را ادا کنیم.

محمد مطلق
دبیر گروه گزارش
«شنیدین کووید، واریانت‌های جدیدی داده که پاندمی رو لوکال می‌کنه؟ من که قشنگ پانیک شدم، هرچی هم ایگنور می‌کنم، باز مخم ارور میده. چه روزای نایسی داشتیم وای، کول بودیم، نروس نبودیم، چیزی رو نرومون نبود، از کجا پیداش شد این کووید آخه، واقعاً دلم برا یه بلوبری تو درکه تنگ شده، یعنی پنیک پنیکم ها!»
یادم هست دهه هفتاد با فراگیر شدن دیگرباره انجمن‌های ادبی و اوجگیری بحث‌های مدرنیستی و پست مدرنیستی، اصطلاحاتی وارد نوشته‌ها و گفت‌و‌گوها شده بود که آدم فکر می‌کرد شهر یکسره کافه‌های چپ رود سن است و آقایان و خانم‌ها همین الان از محضر ازراپاند و همینگوی و رولان بارت و میشل فوکو بلند شده‌اند: «خیلی وضعیت ابزوردیه؛ نه معلومه سوبژکتیوه، نه معلومه ابژکتیوه، نه آکساسوارش درسته نه میشه هرمونتیکی نگاش کرد، اصلاً گروتسک هم نیست. هرچیزی یه اصولی داره، پلی‌فونیک که این طوری نمیشه. اصلاً پلی‌فنونیک و هموفونیک هیچی، همون منوفنویک باش ولی در همون حد ملودرام رئال با یه کم نمک سوررئال، یه نُرم فلت رو رعایت کن. حالا نمی‌خواد اسپاسمانتال باشی، هات چاکلتت سرد شد، وجیز سفارش بدم؟»
اسم این مدل حرف زدن و نوشتن را چی می‌شود گذاشت؟ از خود بیگانگی فرهنگی، ببخشید الیناسیون؟ کار باکلاسی است؟ آیا زبان فارسی طاقت به دوش کشیدن این همه مفاهیم عمیق علمی روز را که در ما فوران می‌کند، ندارد؟ آش آنقدر شور شده که حالا عده‌ای به این شکل حرف زدن در کلاب هاوس و توئیتر اعتراض دارند. دکتر محمد بکایی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل فرهنگی این شکل از حرف زدن و نوشتن را اساساً از سر کم سوادی می‌داند: «هر دانشی زبان خاص خودش را دارد. مثلاً من و شما که فارسی بلدیم ممکن است از گفت‌و‌گوی دو پزشک راجع به بیمار چیزی سر درنیاوریم یا همین طور دو متخصص نرم افزار. حالا ممکن است معنی چند واژه را هم یاد بگیریم و بخواهیم تقلید کنیم اما این تقلید به معنای دانش و دانایی ما نیست، بلکه اتفاقاً لو می‌دهد که ما نه آن دانش را بلدیم و نه زبان فارسی را. من خودم بارها به دانشجویان ادبیات که از هرمنوتیک و اسپاسمانتالیزم و اصلاحات ادبی اروپایی از این دست حرف می‌زده‌اند، غزلی از حافظ داده‌ام که بخوانند و متأسفانه دیده‌ام که غلط می‌خوانند. یعنی طرف هنوز این کمبود را در خود احساس نمی‌کند که باید ادبیات خودش را لااقل در حد روخوانی درست بلد باشد اما کلماتی مثل متن پلی فونیک یا چند صدایی به دهنش خوش آوا می‌آید و مزه می‌دهد.»
بکایی معتقد است مسأله فراتر از این‌هاست و ریشه‌های عمیق‌تری دارد. به اعتقاد او پرسش اصلی این باید باشد که چرا ما فارسی را بخوبی نمی‌آموزیم؟ آن هم نه درحد تکنیک‌های نثر یا سبک‌ها و قالب‌های مختلف نگارش بلکه در حد رعایت قواعد ساده دستوری: «وقتی دانشجوی ادبیات نمی‌داند «را» را کجا استفاده کند، چه انتظاری از بقیه دارید؟ ما نوشتن را یاد نمی‌گیریم چون مردم نویسنده‌ای نیستیم، چون نیازی به مطالعه ادبیات ملی کشورمان نمی‌بینیم، چون نوشتن یعنی ثبت وقایع و ثبت وقایع می‌تواند افکار ما را بیرون بریزد درحالی که فرهنگ عمومی ما پنهان کردن است نه ثبت کردن و این ریشه تاریخی دارد.»
چند روز پیش توی کوچه دو پسربچه را دیدم که مشغول حرف زدن درباره یک بازی مجازی بودند. به بهانه‌ای ایستادم و کمی این پا و آن پا کردم اما تقریباً هیچ چیز، هیچ چیز از آن همه گفت‌و‌گو نفهمیدم. یاد پدرم افتادم که آمده بود مدرسه بپرسد درس‌ و مشقم خوب است یا نه؟ بعد پشت در ایستاده بود و به ناظم گفته بود اینها دارند چی می‌خوانند؟ کلاس عربی بود و ما 30نفره صرف ذهب ذهبا... یذهب یذهبان...را تمرین می‌کردیم. من آن روز دو جواب منطقی برای پدرم داشتم؛ یکی اینکه داریم دانشی به‌نام صرف و نحو زبان عربی را می‌آموزیم و دوم آنکه به همان نسبت دستور زبان فارسی را هم بخوبی آموخته‌ایم اما آیا آن دو کودک توی کوچه هم می‌توانستند همین پاسخ را به من بدهند؟
کتاب نگارش ششم ابتدایی به زبانی بسیار ساده درباره انواع جمله و علائم هرکدام نوشته است اما چرا هنوز جلوی جمله امری علامت تعجب می‌گذاریم؟ چرا نمی‌دانیم با نقطه چه کنیم؟ چرا ترکیب وصفی را از ترکیب اضافی تشخیص نمی‌دهیم؟ چرا تفاوت جمع جاندار و بی‌جان را نمی‌دانیم؟ چرا هنوز نمی‌توانیم دو جمله ساده براساس رعایت مراعات النظیر بنویسیم؟ چرا نمی‌دانیم «را» را کجا بگذاریم؟ آیا کتاب‌های آموزشی مشکل دارند؟ اشکال از معلم‌هاست یا خانواده به دانش‌آموز نمی‌گوید که یادگیری فارسی از تست ریاضی مهمتر است چون درنهایت اگر درکی از زبان و فهم مسأله نداشته باشی، برای حل کردن ریاضی و فیزیک و شیمی هم به مشکل برمی‌خوری؟ بکایی معتقد است کلیت نظام آموزشی ما با همه مواردی که به آن اشاره شد، در این زمینه با اشکال روبه رو است:
«ما فکر می‌کنیم فیزیک و شیمی علم است اما زبان فارسی چیزی است که از پدر و مادر یا تلویزیون یاد گرفته‌ایم و بقیه‌اش وقت تلف کردن است آن هم زبانی که بخش مهمی از آثار ماندگار ادبی بشر برپایه آن شکل گرفته و چه اندیشمندان و بزرگانی که در گوشه گوشه جهان شیدا و دیوانه این گنجینه بزرگ بوده‌اند و هنوز هم هستند. ما به معنای واقعی به این گنجینه بی‌توجهیم و می‌گردیم ببینیم در فضای مجازی یا فلان شبکه‌ ماهواره‌ای چه کلمه و اصطلاح فرنگی مد شده که دم به دم تکرارش کنیم و دقیقاً اینجاست که اتفاقات مخرب‌تری هم می‌افتد.
به‌عنوان مثال غربی‌ها که وجدان معذبی در زمینه نژادپرستی دارند و خودشان بهتر از ما می‌دانند که چه کرده‌اند و چه بلایی سر بقیه مردم دنیا آورده‌اند، مدام از رسیسم و نژادپرستی حرف می‌زنند و همین طور گاهی با شیطنت تلاش می‌کنند آن را به مسأله‌ای برای کشور ما تبدیل کنند و اشتیاق مزمزه کردن اصطلاحات فرنگی هم کار دست مخاطب یا کاربر ایرانی می‌دهد. او با ساده دلی فکر می‌کند نمی‌شود که پشت این واژه شیک چیزی نباشد، همان طور که قبلاً فکر می‌کرد نمی‌شود پشت واژه شیک پست مدرنیسم چیزی نباشد. درواقع کاربر با سوادی سطحی از زبان و ادبیات فارسی و دانشی سطحی از تاریخ و مناسبات فرهنگی و اجتماعی کشورش، شیفته سطحی‌ترین لایه‌های اصطلاحات فرنگی می‌شود و برای نشان دادن میزان فهم و سواد خود به اشاعه آن می‌پردازد و هزینه روی دست کشور می‌گذارد.»
پشت میزم مشغول کارم و همان طور به حرف‌های کسی که توی کلاب هاوس دارد درباره فرهنگ سیاسی حرف می‌زند، گوش می‌کنم. نمی‌دانم بخندم، موبایلم را بزنم زمین تکه تکه‌اش کنم یا بلند شوم و رو به افق قدم بزنم و آنقدر بروم که یکی بزند روی شانه‌ام بگوید خیالت راحت برادر دیگر گم شده‌ای؟ واقعاً این طور حرف زدن هم هنر می‌خواهد. همان طور که می‌گویند چپ کردن بنز کار هرکسی نیست؛ باید آموزش‌های خاصی ببینی که بتوانی بنز را چپ کنی. این طور خرابکاری در زبان و اندیشه هم واقعاً باید دانشکده‌ای چیزی داشته باشد: «ما هیچ وقت رئال پلیتیک نداشتیم حتی یه پیپر. هیچ تکستی نیست. چون اسیستان‌ها دیتا و اینفرمیشن اوکی رو در اختیار پادشاه قرار نمی‌دادن، پادشاه رفته رفته آسیمیله می‌شد و این باعث می‌شد اینتراکشن عمومی که دنبالش بود رو ناخواسته از بین ببره و جامعه به‌سمت نوعی دگماتیسم حرکت کنه...»
میکروفون یکی از شنوندگان روشن می‌شود: «آقا گور بابای دگماتیسم و اینتراکشن و آسیمیلاسیون، اون «را»ی لامصب رو سر جای خودش بذار برادر؛ «اینتراکشن عمومی که دنبالش بودند را» نه، «اینتراکشن عمومی را که دنبالش بودند.» اسم اون لاکردار نشانه مفعول بی‌واسطه‌اس. تن سعدی داره تو گور می‌لرزه بخدا!» اتاق، ببخشید روم به هم می‌ریزد.

میترا جلیلی
خبرنگار
 تازه‌ترین گزارش کارشناسان امنیتی کمپانی ESET از کشف گروه جاسوسی سایبری (APT) جدیدی با نام BackdoorDiplomacy خبر داده که در 4 سال گذشته، دیپلمات‌ها و بویژه وزرای امور خارجه را در بسیاری از کشورهای آفریقایی و برخی کشورهای خاورمیانه، آسیا و اروپا مورد هدف قرار داده است؛ خبری که خواب بسیاری از دیپلمات‌ها را درجهان آشفته کرده و حالا همگی منتظر خبرهای تازه این کمپانی هستند تا بدانند اطلاعات حساس کدام یک از دیپلمات‌های جهان به سرقت رفته یا احتمالاً دستکاری شده است.
یک گروه هکری و هزار راه حمله سایبری
ESET یک کمپانی امنیت اینترنت مستقر در اسلواکی است که محصولات آنتی ویروس و فایروال ارائه می‌دهد و تاکنون در زمینه کشف حملات سایبری در جهان بسیار موفق عمل کرده است.
محققان این کمپانی معتقدند گروه سایبری جدید که شرکت امنیتی ESET آن را با نام رمز BackdoorDiplomacy نامگذاری کرده است حداقل از سال 2017 تاکنون فعالیت داشته و قطعاً با پشتیبانی یک دولت خاص در حال فعالیت در جهان و گردآوری اطلاعات و ایجاد اختلال در کار دیپلمات هاست. در این گزارش هنوز به کشورهایی که مورد حمله قرار گرفته‌اند اشاره‌ای نشده است اما این احتمال می‌رود که به قربانیان اطلاع داده شده باشد و آنها نیز به‌دلیل مسائل امنیتی علاقه‌ای به فاش کردن این تهدیدات ندارند.
«آدام بورگر»، تحلیلگر ارشد تهدید اطلاعات در شرکت امنیت سایبری اسلواکی ESET، در تازه‌ترین گزارش این کمپانی گفت: تحقیقات ما نشان می‌دهد که این گروه هکری، قربانیان خود را از دیپلمات‌هایی در وزارت امور خارجه بسیاری از کشورهای آفریقایی و همچنین چند کشور اروپایی، خاورمیانه و آسیا انتخاب می‌کرده که البته بیشتر در سطح وزرای امورخارجه بوده است.
بورگر افزود: البته این بدان معنا نیست که این گروه مجرم سایبری تنها به دیپلمات‌ها بسنده می‌کنند و اطلاعات و شواهدی که در دست داریم نشان می‌دهد شرکت‌های مخابراتی و ارتباطی در آفریقا و حداقل یک سازمان خیریه در خاورمیانه از دیگر اهداف این گروه سایبری  بوده است.
این محقق کمپانی ESET گفت: گروه هکری BackdoorDiplomacy در گام نخست نقاط ضعف وسایل، سیستم‌ها و دستگاه‌های متصل به اینترنت ازجمله سرورهای وب و رابط‌های مدیریتی برای تجهیز شبکه را مورد توجه قرار می‌دهد و درواقع همین ضعف هاست که راه را برای حمله موفق این گروه هکری هموار می‌کند. شواهد نشان می‌دهد که این گروه هکری حمله‌هایی موفق به سرورهای ایمیل Microsoft Exchange، پنل‌های مدیریت میزبانی وب Plesk و دستگاه‌های F5 BIG-IP داشته‌اند.
بورگر یادآور شد: هکرها به محض آلوده کردن سیستم‌های هدف و معمولاً قبل از گسترش بدافزار مخرب مورد نظر خود، یک در پشتی را نصب می‌کنند و طیف وسیعی از ابزارها را برای انجام نظارت و سرقت اطلاعات به کار می‌گیرند. گفتنی است کمپانی ESET از این در پشتی با نام Turian یاد می‌کند. به‌دنبال ایجاد این در پشتی، یک ابزار اسکن اپن سورس(منبع باز) را بارگیری کرده و مورد استفاده قرار می‌دهند تا بتوانند در شبکه براحتی حرکت کرده و میزان آلودگی را تا حدامکان بالا ببرند.
گفتنی است این تروجان مخرب می‌تواند هم به نسخه‌های ویندوز وهم لینوکس حمله کند که خبر بسیار بدی برای قربانیان است چراکه تعداد دستگاه‌های درمعرض خطر را بالاتر می‌برد. به این ترتیب پس‌از حمله به سیستم‌ها، هکرها می‌توانند با اهداف حساس ارتباط برقرار کرده، سیستم‌های آنها را جست‌و‌جو کنند و اطلاعات مهم را پاک کرده و از بین ببرند. گرفتن عکس از صفحه و همچنین رونویسی، انتقال، حذف یا سرقت پرونده‌ها از دیگر تلاش‌های این هکرها برای ایجاد اختلال در عملکرد دستگاه‌های دیپلماتیک در آفریقا، خاورمیانه و برخی کشورهای اروپایی بوده است.
این محقق کمپانی ESET همچنین اظهار داشت که مشاهده شده است BackdoorDiplomacy برای وسعت بخشیدن به فعالیت‌های جاسوسی سایبری خود، نه تنها کامپیوترها و سرورها که حتی وسایل جانبی قابل جابه‌جایی ازجمله درایوهای USB را نیز آلوده می‌کنند تا به محض اتصال این یو اس بی‌ها به سیستم‌های مختلف بلافاصله بدافزار مخرب در شبکه گسترش یابد و به موفقیت عملیات هک و حمله سایبری کمک شایان توجهی کند. در واقع این بدافزار درایوهای فلش را اسکن کرده و سعی می‌کند همه پرونده‌هایی که از آنها در بایگانی‌های محافظت شده با رمزعبور نگهداری می‌شود را کپی کرده و سپس اطلاعات را ازطریق در پشتی به مرکز کنترل (C2) منتقل کند.
انگشت اتهام به سوی چین
 هرچند کمپانی ESET این گروه هکری جدید را به‌طور رسمی به یک کشور خاص مربوط ندانست و آن را   تشکیل یافته از چندین گروه آسیایی توصیف کرد ولی برخی محققان، BackdoorDiplomacy را مرتبط با چین می‌دانند. اما چرا نگاه‌ها به سمت چین رفته است؟ برخی این حملات را به چندین عامل تهدید مستقر در چین متصل می‌کنند و احتمال می‌دهند که این گروه ممکن است حداقل با یکی از آنها یکسان یا در ارتباط باشد. تصور می‌شود درپشتی Turian، براساس Backdoor Quarian یعنی بدافزار مرتبط با حملات سال 2013علیه اهداف دیپلماتیک در سوریه و ایالات متحده، به وجود آمده است.
 این حمله هکری جدید شباهت‌هایی نیز با هک فورتنایت در سال 2017 و Intezer در 2018 و همچنین یک عملیات هک چینی علیه وزارت امور خارجه ایالات متحده دارد و برخی محققان نیز معتقدند که این گروه هکری از روش رمزگذاری مشابه درب پشتی Dr.Web استفاده می‌کنند که مؤسسات دولتی در قزاقستان و قرقیزستان را از سال 2017 تا 2020 مورد حمله قرار داد. البته گفتنی است که چین هنوز واکنشی نسبت به این موضوع نشان نداده و طبعاً مسئولیت این حملات را به عهده نگرفته است.
بیشترین قربانی در آفریقا
طبق گزارش کمپانی ESET، در حمله سایبری BackdoorDiplomacy بیشترین تعداد قربانی‌ها به آفریقا بازمی‌گردد و دقیقاً این کشورهای آفریقایی هستند که بیش از همه، بر دست داشتن چین در این حملات سایبری تأکید دارند. در اوایل سال‌ جاری میلادی مرکز مطالعات استراتژیک آفریقا در گزارشی عنوان کرده بود که بیشترین نگرانی‌ها در مورد جاسوسی سایبری در آفریقا با چین مرتبط است چراکه حدود 80 درصد همه زیرساخت‌های شبکه‌های ارتباطی این قاره و همچنین شبکه‌های دولتی بیش از 20 کشور آفریقایی توسط چین راه‌اندازی شده است و همین موضوع نشان می‌دهد که چقدر دست این کشور برای نفوذ در زیرساخت‌های آفریقا باز است.
این نخستین بار نیست که کشورهای آفریقایی به‌طور گسترده مورد حمله سایبری قرار می‌گیرند و در سال 2018 نیز در گزارشی عنوان شد که همه محتوای سرورها در مقرهای اتحادیه آفریقا(AU) به‌طور مداوم به شانگهای انتقال می‌یابد و وقتی مهندسان آفریقایی برای جایگزینی سرورها اقدام کردند این بار جاسوسی چین ازطریق دوربین‌های نظارتی صورت گرفت.
پیش از این نیز بدافزار خطرناک Pegasus به طور همزمان 11 کشور آفریقایی را مورد حمله قرار داده بود که درنهایت مشخص شد هکرها هم از داخل وهم خارج از آفریقا در این کار دخیل هستند و با انتقال اطلاعات در ساعات عادی کاری به چین، مسیرهای خود را پنهان می‌کنند. در آفریقا حمله به زیرساخت‌های حیاتی به امری متداول تبدیل شده و بانک‌ها تاکنون میلیاردها دلار درنتیجه خرابکاری در سیستم‌ها از دست داده‌اند. حال باید منتظر ماند و دید در گزارش‌های بعدی کمپانیESET نام چه کشورهایی در میان قربانیان قرار می‌گیرد.