تکرار طرحهای تخریبی «ناژوان» و کوه «صفه» در منظر تاریخی نصف جهان
تب «تله کابین»سازی شهرداری به آتشگاه اصفهان رسید
ایران زمین - شکوه و ابهت کوه آتشگاه در جوار بیشه ناژوان که بستر زاینده رود از میان آن میگذرد، یکی از بیبدیلترین مناظر تاریخی و طبیعی در اصفهان است. قدمت بناهای خشتی بر فراز کوه آتشگاه که در منابع تاریخی اصفهان شهره به «مهربین» بوده است به دوران پیش از اسلام و کهنتر از بناهای دوره ساسانی بر میگردد. برخی باستان شناسان با استناد به نتایج آزمایش سالیابی به روش کربن ۱۴، آتشگاه را یک معبد عیلامی دانستهاند که بعدها تبدیل به معبد مهری شده است. بیشه ناژوان و نمای زیبای جایگاه آتش در کوه آتشگاه پیوندگاه میراث طبیعی و تاریخی است که حالا شهرداری اصفهان درصدد برآمده برای توسعه طرحهای تفریحی که پیشتر هم در قالب تله سیژ در بیشه ناژوان و هم تله کابین در کوه صفه تجربه کرده است، اینبار تکنولوژی اتصال فضایی با نام سازههای سبک را بر فراز کوه آتشگاه تا کوه قائمیه تجربه کند. طرحی برای درآمدزایی با نام گردشگری به قیمت دخل و تصرف در حریم یک اثر ثبتی که معلوم نیست چه تبعاتی برای یک اثر باستانی و یگانه در اصفهان داشته باشد.
بهگزارش ایرنا، طرح شهرداری برای ایجاد تکنولوژی اتصال فضایی از فراز کوه آتشگاه تا کوه قائمیه برای بررسی در کمیسیون ماده پنج به اداره راه و شهرسازی استان اصفهان ارسال شد اما گویا بهدلیل ناقص بودن و اخذ نشدن نظر جهاد کشاورزی، این طرح مجدد برای تکمیل و رفع نواقص به شهرداری اصفهان فرستاده شده است. همه اینها در حالی است که اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان در جریان این تصمیم و طرح شهرداری برای ایجاد تلهکابین یا اجرای طرحهای مشابه در حریم یکی از مهمترین و باستانیترین آثار تاریخی شهر قرار نگرفته است.
سؤال این است که شهرداری اصفهان چرا و چگونه بدون توجه به تجربه دورههای پیشین مدیریت شهری در اجرای تله کابین در کوه صفه و تبعات ناشی از آن برای شاهدژ و از همه مهمتر بدون مشورت نهادهای متولی، کارشناسان و باستانشناسان دوباره طرح ایجاد تلهکابین یا تکنولوژیهای جدید اتصال فضایی را در حریم کوه آتشگاه، یکی از آثار باستانی اصفهان و ایران مطرح کرده است؟
قدرتالله نوروزی، شهردار اصفهان پیشتر در رسانههای شهرداری اعلام کرده بود: دامنه کوه قائمیه تا رودخانه زایندهرود و از آن سو کوه آتشگاه تا دامنه رودخانه میتوان تله سیژ، تله کابین یا تکنولوژیهای جدید با استفاده از فضا ایجاد کرد تا افراد از تماشای مناظر زیبای شهر لذت ببرند. در این باره مذاکراتی انجام شده که امیدوارم در دستور کار قرار گیرد و در دوره آینده مدیریت شهری، به این مهم پرداخته شود.
میراث فرهنگی مجوز تله کابین نمیدهد
ناصر طاهری، معاون میراث فرهنگی اصفهان درباره طرح اجرای تله کابین یا هر اتصال فضایی دیگر از کوه آتشگاه به کوه قائمیه ابراز بیاطلاعی کرد و گفت: اجازه چنین کاری را نمیدهیم؛ چون کوه آتشگاه ثبت میراث است و عرصه تاریخی محسوب میشود. این اقدامات هم بحث منظری و هم بحث آسیب به اثر تاریخی را در پیخواهد داشت و از اینرو به لحاظ قانونی نمیتوانیم مجوز چنین کاری را بدهیم.
طاهری طرح اتصال فضایی کوه آتشگاه به کوه قائمیه را خام و ناپخته دانست و افزود: طرحهای اینچنینی طرحهای بزرگی هستند که باید در آنها ملاحظات تاریخی و فرهنگی لحاظ شود. زمانی که گذر مترو از چهارباغ مطرح بود کسی با مترو مخالف نبود بلکه صحبت بر سر این بود که در کنار مترو و همه طرحهای بزرگ باید یک پیوست مطالعات تاریخی و فرهنگی وجود داشته باشد.
علیرضا جعفریزند، باستان شناس و نویسنده کتاب «اصفهان پیش از اسلام» نیز درباره تصمیمات جدید شهرداری اصفهان در خصوص اتصال فضایی کوه آتشگاه به کوه قائمیه به ایرنا گفت: بنای تاریخی روی کوه آتشگاه وجود دارد و بنابراین با این اقدام همان اتفاقی خواهد افتاد که در کوه صفه افتاد.
وی افزود: ماچا پیچو(شهری با دیوارههای سنگی در بالاترین نقطه کوهی به همین نام در کشور پرو) یک اثر تاریخی در امریکای جنوبی مربوط به تمدن مایا است که مردم کیلومترها برای رسیدن به آن پیاده روی میکنند. در واقع همیشه فکر میکنند که این سختی برای دیدار، آن اثر تاریخی را زیباتر میکند.
این باستان شناس با تأکید بر اینکه شهرداری باید کوه آتشگاه را از این مسأله مجزا بداند و گفت: حفاریها و کاوشهای آتشگاه انجام نگرفته است. این محوطه بخشهایی دارد که هنوز نهفته است و بنابراین نباید چنین اتفاقی در آتشگاه بیفتد. همین را کم داریم که آتشگاه پایه تلهکابین شود و پوسته نازکی هم که از آثار تاریخی در این مکان داریم از بین برود.
شاهین سپنتا از فعالان میراث فرهنگی و عضو انجمن دوستداران اصفهان با اشاره به سازه بتونی که سالها پیش بهعنوان مخزن آب بر فراز کوه آتشگاه در نظر گرفته شده بود، تردد بیش از اندازه و غیر اصولی در سطح آن و همچنین ساخت و ساز در چشمانداز کوه آتشگاه را از جمله عوامل فرسایشی و تخریبی دانست که حالا طرحهایی چون تله کابین با تبدیل این عرصه تاریخی به سایت تفریحی تیرخلاصی برای آن محسوب میشود.
پیگیری خبرنگاران ایرنا و «ایران» برای مصاحبه با شهرداری اصفهان درباره این طرح بینتیجه ماند.
باد گرم جنگل های گیلان را تهدید میکند
رشت - مدیرکل منابع طبیعی گیلان، با بیان اینکه سال گذشته ۲۸۷ فقره حریق و سال قبل تر (سال 98) ۲۵۶فقره حریق در سطح عرصه های جنگلی استان به وقوع پیوسته است، تصریح کرد: شاهد افزایش ۱۲درصدی در تعداد حریق های صورت گرفته هستیم.
به گزارش ایسنا، میرحامد اختری با اشاره به صدور هشدار هواشناسی مبنی بر وزش بادهای گرم و جنوبی در ارتفاعات و دامنه های استان گیلان طی امروز، اظهار کرد: وزش باد بویژه باد گرم شدید شرایط را برای گسترش حریق در جنگل ها و مراتع فراهم می کند.
وی افزود: با توجه به افزایش حدود ۱۰ درجه ای دمای هوای استان و احتمال وزش باد گرم تا پایان هفته، هشیاری حافظان انفال و همیاران طبیعت برای پیشگیری از حریق احتمالی در جنگل های گیلان مضاعف شده است.
اختری، مساحت درگیر آتش سوزی طی سال ۹۹ را ۴۰۹ هکتار دانست و خاطرنشان کرد: سال ۹۸ شاهد وقوع حریق در ۵۰۱ هکتار از اراضی منابع طبیعی استان بودیم که نشان دهنده کاهش ۱۸ درصدی حریق در سطح است. وی عمده حریق های به وقوع پیوسته را دارای عامل انسانی دانست و یادآور شد: متأسفانه تغییرات آب و هوایی، افزایش دمای هوا و وزش بادهای گرم شدید بویژه طی سال گذشته زمینه را برای گسترش حریق فراهم آورده است.
مدیرکل منابع طبیعی گیلان، با اشاره به اقلیم مرطوب استان، غالب آتش سوزی های صورت گرفته را سطحی دانست و اضافه کرد: سهل انگاری مردم در عدم اطفای کامل حریق در عرصه های جنگلی زمینه آتش سوزی جنگل ها را ایجاد می کند، اما با تلاش و آمادگی نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی، مدیریت بحران و امدادی و بسیجی، کلیه حریق ها در سطح مهار شده است.
وی عنوان کرد: مردم در زمان طبیعت گردی از روشن کردن آتش در عرصه های ملی خودداری کنند و در صورت مشاهده هرگونه حریق در مناطق جنگلی و مرتعی با سامانه های ۱۵۰۴ و ۱۳۹ که بهصورت شبانه روزی پاسخگو است، تماس بگیرند.
بوتولیسم یا سموم کشاورزی؟
دلیل مرگ ماهیان خلیج گرگان همچنان در ابهام
ایران زمین – پس از مرگ هزاران فلامینگو و سایر پرندگان مهاجر در خلیج گرگان و تالاب میانکاله، حالا نوبت به ماهیان کفال و کپور این زیستگاه آبی رسیده است که بمیرند. مرگ اکنون در جنوب شرقی ساحل خزر بیتوته کرده است و هربار به بهانهای جان میگیرد. یکبار بهخاطر بوتولیسم بار دیگر بهخاطر آلودگی آب در حوزههای بالادستی با سموم کشاورزی و فاضلاب و بار دیگر... در نخستین روزهای هفته دوم تعطیلات نوروزی بود که امواج آب، نخستین دسته از ماهیان مرده را به سواحل خلیج گرگان در بندر ترکمن آورد. در بین این ماهیان همه گونهای پیدا میشد، از ماهیان کوچک گرفته تا ماهیان بزرگ جثه؛ بیشتر از همه ماهیان کفال و کمتر از آن ماهیان کپور بودند که جان داده بودند. برآوردهای اولیه میزان تلفات را تا 5 هزار قطعه ماهی تخمین میزد. اما در روزهای بعدی امواج بازهم ماهیان مرده را به ساحل آورد. هرچند مشاهده لاشه ماهی در سواحل به مقدار کم، امری معمول است اما صیادان بومی این میزان از تلفات ماهی را غیر متعارف میدانند. مدیرکل دامپزشکی گلستان پیشتر با اشاره به استمرار تلفات پرندگان مهاجر آبزی در خلیج گرگان به سبب ابتلا به بوتولیسم نسبت به احتمال سرایت مرگ و میر این پرندگان به آبزیان هشدار داده بود. غلامرضا محرابی گفته بود: بر اساس آزمایش های مرکز بیماری شناسی سازمان دامپزشکی، علت تلفات پرندگان در پهنه آبی خلیج گرگان بوتولیسم است که دامنه اثرگذاری این باکتری فقط به پرندگان محدود نمیشود.
طبق اعلام دامپزشکی، بر اثر بیماری بوتولیسم که از بهمن ماه تا اواخر اسفند ۹۸ و 99 در تالاب بینالمللی میانکاله رخ داد، بیش از ۸۰ هزار پرنده مهاجر در ۲ استان گلستان و مازندران تلف شدند.
بوتولیسم نوعی بیماری برای پرندگان و آبزیان است که بر اثر دو باکتری «کلوستریدیوم » و «بوتولینیوم» ایجاد میشود و به آن مسمومیت طبیعی هم گفته میشود. این باکتریها بهطور وسیع در خاک وجود داشته و برای فعالیت و تولید سم به گرما، منبع پروتئین و محیط بیهوازی نیاز دارند.
اما اظهارات اولیه مسئولان دامپزشکی، سرایت بوتولیسم پرندگان مهاجر به ماهیان را ضعیف ارزیابی میکند چراکه فاصله زمانی زیادی بین مرگ پرندگان مهاجر و ماهیان وجود دارد. ارزیابیها، گمانه آلودگی خلیج گرگان به سموم کشاورزی و فاضلاب و مسمومیت ماهیان به این سموم را بیشتر محتمل میداند. چراکه در فروردین ماه استفاده از کود شیمیایی در کشتزارها شیوع بیشتری دارد. مدیرکل دامپزشکی گلستان در مصاحبه با ایرنا از اتمام نمونهبرداری ماهیان تلفشده در پهنه آبی و حاشیه خلیج گرگان خبر داد و گفت که پس از تعیین نتایج آزمایشگاهی، علت مرگ و میر گسترده این آبزیان اعلام میشود. غلامرضا محرابی اظهار داشت: با پایش میدانی کارشناسان دامپزشکی از ماهیان تلف شده، نمونهبرداری لازم صورت گرفته و در آزمایشگاه در دست بررسی است. وی گفت: هر چند احتمال ابتلا به بوتولیسم در آبزیان تلفشده وجود دارد اما سایر بیماریهای ویژه آبزیان نیز در اولویت بررسی قرار دارد. مدیرکل دامپزشکی گلستان به آلودگی آب رودخانههای منتهی به خلیج گرگان اشاره کرد و گفت: افزایش سموم و مواد آلی در این فاضلاب، کیفیت آب خلیج گرگان را تغییر داده و برخی آبزیان از جمله کفال زودتر از دیگر ماهیان به این موضوع واکنش نشان میدهند.