«جوزف رابینت بایدن جونیور»، ۷۷ ساله در حالی در روز بیست ژانویه (روز یکم بهمن ماه) به عنوان چهل و ششمین رئیس جمهوری امریکا سوگند یاد کرد که پشتوانه پنج دهه فعالیت در عرصه سیاسی را با خود یدک می‌کشید. او برای نیل به این هدف، از کارزار سخت رقابت‌های انتخاباتی با ترامپی پیروز بیرون آمد که به یکباره همه سنت‌های پیشین امریکا را به چالش کشیده بود. پیروزی «بایدن» بعد از عبور از موانع سخت سیاسی در هنگامه‌ای رقم خورد که ایالات متحده امریکا با بحران‌هایی همچون ویروس کرونا، پیامدهای اقتصادی گسترده آن بر میلیون‌ها خانوار امریکایی و اعتراضات ناشی از نابرابری نژادی دست و پنجه نرم می‌کند. رئیس جمهوری منتخب امریکا با تجربه‌ای قریب به چهار دهه فعالیت در سنای امریکا و نقش‌آفرینی از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۷، در قامت معاونت رئیس‌جمهوری امریکا برای بردن جدال انتخاباتی با رقیب سرسختش، شعار نبردی برای احیای روح امریکا را سر داد و با تأکید بر تفرقه‌‌انگیز و تحریک آمیز بودن اقدامات ترامپ‌ و نیاز امروزی امریکایی‌ها به رهبری آرام‌تر و باثبات‌تر و همچنین وعده ایجاد فرصت‌های اقتصادی برای اقشار کم درآمد و برقراری مقررات‌ زیست‌محیطی و حقوق مربوط به بهداشت و درمان و بازسازی مناسبات بین‌المللی پیروز میدان انتخابات شد.
استراتژی مهار کرونا
نخستین گام «بایدن» در عرصه داخلی، نجات اقتصاد تضعیف شده امریکا بر اثر شیوع ویروس کروناست که او گفته است برنامه‌ای را با هدف ایجاد رونق در مشاغل تولیدی و فناوری به ارزش ۷۰۰ میلیارد دلار ارائه خواهد کرد که  بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایالات متحده از زمان جنگ جهانی دوم خواهد بود. این مسأله خاصه زمانی اهمیت پیدا می‌کند که همه‌گیری ویروس کرونا  در امریکا و جان باختن بیش از ۲۳۰ هزار نفر از مردم امریکا، زندگی و سیاست‌ در این کشور را  تغییر داد و نوع نگرش مردم  در رابطه با نحوه مدیریت بحران توسط ترامپ  نتایج نامطلوبی را در نظرسنجی‌ها برای  او رقم زد و توانمندی در مدیریت این بیماری فراگیر  به عنوان یک شاخص مهم مورد قضاوت مردم قرار گرفت.از جمله کلیدی‌ترین مواضع رئیس جمهوری امریکا در همین زمینه را می‌توان طراحی استراتژی جدید برای مهار ویروس کرونا از طریق انجام آزمایش رایگان در سطح ملی و راه‌اندازی برنامه ردگیری تماس‌های مبتلایان دانست. تصمیم او به افزایش حداقل دستمزد کارکنان دولت فدرال و ایجاد اشتغال برای کارگران موجبات خشنودی رأی‌دهندگان سنتی حزب دموکرات را فراهم می‌کند.
پذیرش بحران اعتراضات نژادی
از جمله چالش‌هایی که دولت ترامپ با آن دست و پنجه نرم می‌کرد، اعتراضات نژادی امریکا بود که «بایدن» با پذیرش این بحران، اعلام کرده برای مواجهه و ریشه کن کردن آن پیگیری برنامه‌های گسترده اجتماعی و سیاسی در حمایت از اقلیت‌ها را در دستور کار قرار خواهد داد. در نظر گرفتن طرحی ۳۰ میلیارد دلاری برای حمایت از کسب و کارهای جوامع اقلیت از جمله برنامه‌های «بایدن» در این چارچوب است. او همچنین تغییرات اقلیمی را تهدیدی واقعی توصیف کرده و با وعده بازگشت به معاهده اقلیمی پاریس، تصمیم گرفته است سایر کشورها را به اقدام هر چه سریع‌تر در جهت کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای دعوت کند.  پیش‌تر امریکا متعهد شده بود تا سال ۲۰۲۵ تصاعد دی اکسید کربن خود را نسبت به سال ۲۰۰۵ به میزان ۲۸ درصد کاهش دهد. وعده قول سرمایه‌گذاری یک تریلیون و ۷۰۰ میلیارد دلاری در تحقیقات مربوط به فناوری‌های پاک در طول ۱۰ سال آینده در اجرای همین سیاست ارزیابی می‌شود. از سوی دیگر گسترش طرح بیمه سلامت عمومی که در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما به تصویب رسیده بود، از مهم‌ترین اقداماتی است که «بایدن» برای تحت پوشش قرار دادن 97 درصد از امریکایی‌ها در دستور کار قرار داده است. او خواستار دسترسی همه امریکایی‌ها به بیمه سلامت عمومی شده و وعده داده که سن افراد تحت پوشش این بیمه را از 65 سال به 60 سال کاهش خواهد داد.
مواضع مهم در سیاست خارجی
«بایدن» در حالی چهارشنبه گذشته به طور رسمی قدرت را در دست گرفت که بی تردید یکی از اصلی‌ترین چالش‌های پیش روی او حوزه سیاست خارجی امریکا خواهد بود. برای بسیاری از کشورهای جهان پیروزی بایدن در صحنه انتخابات ریاست جمهوری امریکا به معنای پایان چندین سال تنش‌آمیز در روابط بین‌الملل به شمار می‌آید و حالا حضور این چهره دموکرات می‌تواند آغازگر فصل جدیدی در مناسبات سیاسی و اقتصادی در جامعه بین‌الملل باشد. این وعده او که گفته ظرف ۱۰۰ روز اول حضور خود در کاخ سفید، سیاست‌های ترامپ را که باعث جدایی والدین از فرزندان خود در مرز مکزیک و امریکا شده است، تغییر می‌دهد و همچنین محدودیت تعداد تقاضاهای پناهندگی و ممنوعیت سفر اتباع چندین کشور عمدتاً مسلمان به امریکا را هم لغو می‌کند، می‌تواند نقطه عزیمت دولتش برای بازسازی جایگاه و بازیابی اعتبار از دست رفته امریکا باشد. بایدن برخلاف ترامپ که آغازگر سیاست «اول امریکا» با کناره‌گیری از اتحادها و ائتلاف‌های جهانی بود، تعامل مجدد با جهان و کوشش برای بازسازی سریع این اتحادها را در دستور کار قرار داده است با این حال به اعتقاد بسیاری از  اروپایی‌ها، انزواجویی امریکا در عرصه بین‌الملل راهبردی بوده که پیش از دولت ترامپ در دستور نهادهای تصمیم گیرنده در امریکا قرار داشته و تلاش دوباره بایدن برای دفاع از اتحادهای سنتی امریکا نمی‌تواند به مثابه یک رویکرد اطمینان بخش و ثابت در نظر گرفته شود. با این حال می‌توان رویکرد سیاست خارجی بایدن را مبتنی بر مرزبندی‌ با دیگر قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای بر مبنای ارزش‌های لیبرال ‌دموکراسی غربی دانست که برخلاف یکجانبه‌گرایی محض، اجماع‌سازی جهانی را دنبال خواهد کرد.
بی تردید وضعیت رقابت تنگاتنگ امریکا و چین یکی از کلیدی‌ترین موضوعات دولت بایدن در عرصه سیاست خارجی خواهد بود. روابط پکن و واشنگتن پیش از انتخابات نوامبر به پایین‌ترین میزان رسیده بود و به نظر می‌رسد که «بایدن» بکوشد جایگاه امنیتی فعلی کشورش را در آسیا حفظ کند. یک چین بزرگ‌تر و ثروتمند‌تر که هر روز بر ثروتش افزوده می‌شود، می‌تواند در نهایت ایالات متحده را در رقابت تسلیحاتی شکست دهد. ظرفیت‌های علمی چین نیز که همواره در حال پیشرفت است، می‌تواند در توازن یا حتی برتری سیستم تسلیحاتی این کشوردر برابر امریکا تأثیر‌گذار باشد. از این رو به نظر می‌رسد که رقابت‌های سیاسی و اقتصادی پکن و واشنگتن هم در دولت جدید امریکا تشدید شود. بازنگری کامل در روابط امریکا با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هم دور از انتظار نخواهد بود. خاصه آنکه «بایدن» علی رغم تأکید بر تداوم حمایتش از رژیم اسرائیل، با شماری از اقدامات یکجانبه ترامپ از جمله درباره مسأله صلح اسرائیل و فلسطین، الحاق سرزمین‌های بیشتر در کرانه باختری و حمایت امریکا از طرح دو دولت مخالف است. مخالفت سنتی دموکرات‌ها با رویکرد متحدان عرب امریکا در خاورمیانه هم بر کسی پوشیده نیست. شاید از این رو پیگیری طرح‌ها و لوایح قانونی برای پایان دادن به حمایت از عربستان در جنگ یمن و پیگیری نقش محمد بن سلمان در قتل جمال خاشقچی در اولویت‌های سیاست خاورمیانه‌ای «بایدن» قرار گیرد.
وعده بازگشت «بایدن» به برجام هم یکی از مهم‌ترین موضوعات مهم پیش روی دولت جدید امریکاست که ابعاد پیدا و پنهان آن در نگارش پیش‌گفته به طور مبسوط مورد بررسی قرار گرفته است.
متنوع‌ترین کابینه تاریخ امریکا
ذیل اتخاذ چنین نگاهی به عرصه داخلی و خارجی است که «بایدن» اعضای بلندپایه کابینه‌اش را با ترکیب متنوعی از افراد پیشرو و میانه‌رو  برگزیده که عملکردشان، بخصوص با توجه به مشکلات اقتصادی ناشی از بحران کرونا و دشواری‌های پیش رو در عرصه بین‌المللی بیش از هر زمانی مورد توجه کارشناسان و افکار عمومی خواهد بود. سنت‌شکنی و انتخاب اولین‌های «بایدن» در کانون توجه و رصد ناظران قرار گرفته است. تنوع نژادی، جنسیتی و مذهبی در چینش اعضای کابینه، اقدام قابل ملاحظه رئیس جمهوری منتخب امریکا در بدو شروع کار به شمار می‌آید. او پیش‌تر در جریان کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود که در صورت ورود به کاخ‌سفید متنوع‌ترین کابینه تاریخ امریکا را معرفی خواهد کرد.  نگاهی به کارنامه حرفه‌ای و مواضع سیاسی برخی از اولین‌های پیشنهادی «بایدن» برای در اختیار گرفتن پست‌های کلیدی دولتش در عرصه داخلی می‌تواند گویای رویکردی باشد که او برای حل و فصل مشکلات داخلی امریکا به حامیانش وعده داده است.

کاملا هریس،  اولین معاون اول زن

انتخاب «کاملا هریس» به عنوان معاونت ریاست جمهوری، نخستین گام «جو بایدن» برای چینش کابینه‌ای متفاوت بود. «هریس» نخستین زن سیاهپوست و آسیایی تبار بود که به کاخ سفید راه پیدا کرد. اقدامی که با هدف بکارگیری زنان و رنگین پوست‌ها در بخش‌های مدیریتی امریکا جهت ممانعت از هرگونه شکاف نژادی و جنسیتی صورت گرفت. این سیاستمدار امریکایی که 55 سال پیش از مادری هندی و پدری جامائیکایی متولد شد، در عرصه فعالیت‌های سیاسی از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۱ به عنوان دادستان ناحیه سانفرانسیسکو و سپس از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ به عنوان دادستان کل ایالت کالیفرنیا فعالیت کرد. او که در جریان مبارزات انتخاباتی‌اش برای سنا مورد حمایت اوباما و بایدن قرار گرفت، در تاریخ ۲۱ ژانویه ۲۰۱۹ رسماً فعالیت کارزار انتخاباتی خود را برای نمایندگی حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ امریکا اعلام کرد. مدت کوتاهی نامزد پیشتاز این رقابت بود تا اینکه در دسامبر ۲۰۱۹ به مبارزات انتخاباتی خود پایان داد. «هریس» سپس توسط «بایدن» به عنوان معاون‌اول پیشنهادی وی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ معرفی شد. «بایدن» معتقد است که «هریس» می‌تواند گزینه خوبی برای خاموش کردن آتش نارضایتی سیاهپوستان و ناراضیان از مسائل تبعیض نژادی در ایالات‌متحده و اهرمی برای تقویت پایگاه اجتماعی دموکرات‌ها  باشد. بدون تردید یکی از چالش برانگیزترین موضوعاتی که دولت جدید امریکا در پیش رو خواهد داشت، به عرصه سیاست خارجی مربوط می‌شود. جایی که انتظار می‌رود با توجه به نوع نگاه «هریس» مبنی بر لزوم بازگشت امریکا به توافقات چندجانبه‌ای که ترامپ از آنها خارج شده، حضورش درکنار«بایدن» برای جبران مافات سیاست خارجی ناکام ترامپ کافی باشد. کاملا هریس اولین زنی است که به معاون اولی یک رئیس جمهوری در امریکا رسیده است.

خزانه‌داری امریکا در دست یک زن

رئیس‌ جمهوری منتخب امریکا «جنت ال. یلن» رئیس سابق بانک مرکزی را به‌عنوان وزیر خزانه‌داری برگزیده است. انتخاب «یلن» باعث می‌شود او به اولین زن در بیش از دو سده گذشته تبدیل شود که برای ریاست مهم‌ترین نهاد اقتصادی امریکا برگزیده شده است. این اقتصاددان ۷۴ ساله پیش از این مسیر پیشرفت را گام به گام پیموده تا اینکه در دوره ریاست جمهوری اوباما، رئیس بانک مرکزی امریکا شد. او پیش از آن هم در دهه ۹۰ مشاور اقتصادی بیل کلینتون بود. گفتنی است که رویکرد «یلن» بررسی چگونگی تأثیر سیاست‌های بانکی بر زندگی کارگران و همچنین مصائب اقتصادی ناشی از افزایش فاصله طبقاتی است. به اعتقاد ناظران، انتخاب او به عنوان وزیر خزانه داری از این جهت صورت گرفته است که میان «وال استریت» و جریان ترقی‌خواهان و چپگرایان حزب دموکرات تعادل ایجاد کند و در عین حال تحریم‌های اقتصادی امریکا را مدیریت کند. انتخاب او بویژه زمانی حائز اهمیت است که رئیس جمهوری منتخب امریکا بارها بر بهبود چهره این کشور در صحنه بین‌المللی و افزایش همکاری‌های اقتصادی امریکا با سایر کشورهای جهان بویژه حل مسأله برجام تأکید کرده است؛ عرصه‌ای که وزارت خزانه‌داری در آن نقش جدی دارد. در همین حال گفته می‌شود که او اعتقاد جدی به سیاست‌های طیف میانه‌رو دموکرات دارد و شخصیت او به گونه‌ای است که هیچ‌گاه برخلاف تلاش‌های مقام‌های بالادستی اقدام نخواهد کرد.

اولین لاتین تبار به وزارت امنیت داخلی می‌رود

«آلخاندرو مایورکاس» به عنوان اولین لاتین تباری که قرار است مسئولیت رهبری وزارت امنیت داخلی امریکا را برعهده گیرد، از جنجالی‌ترین انتخاب‌های «بایدن» است. «مایورکاس» در صورت کسب رأی اعتماد از سنا، نخستین لاتین‌تبار و از خانواده‌ای مهاجر خواهد بود که به عنوان وزیر امنیت داخلی امریکا برگزیده می‌شود. «مایورکاس» در دولت اوباما هم در وزارت امنیت داخلی حضور داشت و در آن دوران حتی رئیس اداره مهاجرت و شهروندی این کشورهم شد. یعنی همان سازمانی که در چهار سال گذشته ترامپ کوشید با کمک گرفتن از مشاوران خود زمینه مهاجرت‌های قانونی به امریکا را هم محدود کند.  انتخاب او در نقطه کاملاً مخالف سیاست‌های ضدمهاجرتی رئیس جمهوری پیشین است و از او به عنوان یکی از پایه‌گذاران طرح «داکا» نام می‌برند.  طرحی که در دوره اوباما برای باز کردن راه اعطای شهروندی به ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار لاتین‌تبار تهیه شد. براساس این طرح، جوانانی در کودکی به همراه والدین خود و به طور غیرقانونی وارد امریکا شده‌اند اما با وجود بزرگ شدن در خاک امریکا  هنوز از امتیازات شهروندی این کشور برخوردار نشده‌اند.  حضور «مایورکاس» که خود متولد‌ هاوانا است، فرصتی فراهم خواهد کرد که درباره سرنوشت هزاران کودک مهاجری که پیش از رسیدن به سن قانونی توسط مادر و پدرشان به امریکا آورده شده‌اند، تصمیمات جدی بگیرد.

سازمان اطلاعات ملی هم به زنان می‌رسد

یکی دیگر از نخستین‌های دیگری که «بایدن» برای کابینه خود معرفی کرده است، «آوریل هینز» است که در صورت تأیید، نخستین زن تاریخ امریکا خواهد بود که به مقام مدیریت سازمان اطلاعات ملی به عنوان عالی‌ترین سمت اطلاعاتی انتخاب شده است. وی قرار است به عنوان یکی از اعضای میانی سازمان‌های اطلاعاتی امریکا فعالیت کند یعنی برخلاف دوره ترامپ، مسئولیت سازمان اطلاعات و امنیت ملی امریکا به یکی از نیروهای اطلاعاتی این کشور سپرده خواهد شد. فعالیت در دفتر مشاوره حقوقی در وزارت خارجه و کمیته روابط خارجی در مجلس سنای امریکا بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸ و به هنگام ریاست «بایدن» در این کمیته از جمله فعالیت‌های اوست. « هینز»  همچنین در دوره ریاست جمهوری اوباما در سمت‌های اطلاعاتی - امنیتی فعالیت داشت و از جمله، معاون مشاور امنیت ملی در کاخ سفید بود. او درهمین دوره بود که به دلیل پیگیری برنامه‌هایش درباره حملات پهپادی زیر تیغ انتقادات گسترده قرار گرفت. چه به اعتقاد گروه‌های حقوق بشری این برنامه منجر به کشته شدن شماری از غیرنظامیان در مناطق مختلف جهان در حملات پهپادی امریکا شد. پیش‌بینی می‌شود موضع سختگیرانه او منجر به درگیری با برخی از همپیمانان سیاسی و حامیان ترامپ شود که در سمت‌های امنیتی منصوب شده‌اند.

«پیت بوتیجج»، وزیر حمل و نقل

اگر «پیت بوتیجج»، شهردار سابق «ساوت بند» در ایالت ایندیانا رأی اعتماد مجلس سنا برای به دست گرفتن مسئولیت وزارت حمل و نقل را به دست آورد، اولین عضو کابینه دولت امریکا خواهد بود که دارای گرایش همجنس‌گرایانه است. این سیاستمدار ۳۸ ساله به مدت هشت سال شهردار شهر ۱۰۰هزار نفری «ساوت بند» بوده، اما در سطح کشور تقریباً چهره‌ای ناشناخته است. «بوتیجج» بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۷ به عنوان افسر اطلاعاتی نیروی دریایی در ارتش امریکا خدمت کرد و به درجه ستوانی ارتقا یافت. او در سال ۲۰۱۴ به مدت هفت ماه از شهرداری ساوت بند مرخصی گرفت تا برای خدمت نظامی به افغانستان برود.  گفتنی است او به جز انگلیسی به هفت زبان از جمله نروژی، اسپانیایی، فرانسه، ایتالیایی، مالتی، عربی و فارسی دری مسلط است. «بوتیجج» در خلال انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری در نظرسنجی‌های درون‌حزبی حزب دموکرات حمایت‌بسیاری را جلب کرد و پس از کناره‌گیری از کاندیداتوری در رقابت‌های انتخاباتی، از« بایدن» حمایت کرد.  برنامه او برای تصویب یک بسته محرک اقتصادی برای سرمایه گذاری در زیرساخت‌ها با حمایت هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه، از جمله برنامه‌هایی است که در دولت «بایدن» در دستور کار قرار خواهد گرفت. همچنین تهیه برنامه‌جامع و فراحزبی برای بازسازی زیرساخت‌های شهری امریکا هم در دستور کار دولت جدید امریکاست که بی تردید وزیر ترابری برای اجرای آن نقش مهمی ایفا خواهد کرد.

جان کری، نماینده ویژه امریکا در موضوع آب و هوا

«جان فوربزکری»، وزیر خارجه سابق امریکا که به خاطر نقش‌آفرینی مستمرش در خلال مذاکرات هسته‌ای با ایران که حتی با پای شکسته هم در آن حضور یافت و از سوی مخالفان دولت جمهوریخواه ترامپ به دلیل تلاش برای رسیدن به برجام نواخته شد، در دولت «جو بایدن» به عنوان نماینده ویژه دولت امریکا در موضوع آب و هوا منصوب شد. این انتخاب یادآور تعهد دولت جدید امریکا برای به رسمیت شناختن اهمیت استراتژیک این موضوع است. تغییر اقلیم آب و هوایی در سال‌های اخیر در زمره موضوعات مهم بحران امنیت ملی قرار گرفته است و حالا کاخ سفید با انتخاب «کری» نماینده ویژه‌ای در زمینه آب و هوا با مقر شورای امنیت ملی خواهد داشت. وزیر خارجه سابق امریکا در دوره اوباما از مدت‌ها پیش در زمینه مسائل آب و هوایی مشغول به فعالیت است و زمان مسئولیتش به عنوان وزیر امور خارجه، نقش مهمی را در مذاکرات توافقنامه برجسته آب و هوای پاریس ایفا کرد که در سال 2015 توسط نزدیک به 200 کشور به تصویب رسید و هدف آن مبارزه با تأثیرات منفی تغییر اقلیم بود. اما این در حالی بود که ترامپ امریکا را از توافق خارج کرد و «بایدن» متعهد شد که در اولین روز ریاست جمهوری به آن بپیوندد.
«کری» در سال 2019، در مقابله با بحران آب و هوا، ابتکار عملی موسوم به نام «جنگ جهانی صفر» را از سوی دو حزب رهبران و مشاهیر جهان پایه‌گذاری کرد و حالا قرار است در سمت فرستاده ویژه دولت امریکا این موضوع بحرانی و حائز اهمیت برای کشورش را پیگیری کند. به گفته «وارون سیوارام»، محقق ارشد مرکز سیاست جهانی انرژی در دانشگاه کلمبیا این انتصاب نشان از قصد «بایدن» برای قرار دادن تغییرات آب و هوا در قلب امنیت ملی و سیاست خارجی دارد و به متحدان امریکا و دشمنان این نشانه را می‌دهد که دولت جدید تهدیدهای تغییر اقلیم را به رسمیت می‌شناسد و متعهد به مقابله با آنها از طریق همکاری بین‌المللی است. انتخاب «جان کری»، دیپلمات کارکشته امریکایی برای این موضوع، خود به تنهایی گویای اهمیت حیاتی آن برای دولت جدید امریکاست.