رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ که به مجلس شورای اسلامی ارائه شد نسبت به بودجه امسال از افزایش ۴۶ درصدی برخوردار است در حالی که با توجه به شرایط متمایز خراسان رضوی، بودجه سال آینده این استان ۷۰ درصد افزایش دارد.
محمدباقر نوبخت پنجشنبه شب در ویژه برنامه «اشاره» شبکه سیمای استان، بودجه سال ۱۴۰۰ خراسان رضوی را سه هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان ذکر و بیان کرد: بودجه امسال استان حدود ۲ هزار میلیارد تومان بوده است و افزایش بودجه سال آینده آن با توجه به ظرفیتی که در اختیار دارد، اقدام مطلوبی است.
وی افزود: هرچند در ابتدا مجلس شورای اسلامی نسبت به افزایش منابع مالی در بودجه تردید داشت بویژه گمان کرد که دولت سهم درآمدهای نفتی کشور در بودجه سال ۱۴۰۰ را بیش از آنکه بایسته است، پیش‌بینی کرده اما هر سه مؤلفه در بودجه شامل درآمدهای نفتی، درآمدهای دولت و واگذاری دارایی مالی که انتظار می‌رفت مجلس ارقام مرتبط با این مؤلفه‌ها را کاهش دهد، توسط مجلس افزایش یافت.
رئیس سازمان برنامه و بودجه ادامه داد: رفتار مجلس شورای اسلامی نشان داد که حداقل ارقام مربوط به این سه مؤلفه را پذیرفته و بیشتر از آن را هم جایز دانسته است لذا افزایش ۷۰ درصدی بودجه خراسان رضوی نیز مورد تأیید کمیسیون تلفیق مجلس قرار گرفت که امید است با این ارقام در بودجه سال آینده بتوان تحولات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در کشور ایجاد کرد.
وی با بیان اینکه کشور در یک محاصره کامل اقتصادی قرار دارد گفت: با این حال دولت با‌وجود همه تنگناهای اقتصادی اجازه نداد دشمن احساس کند کار نظام جمهوری اسلامی را تمام کرده است، دشمن وقیحانه و متوهمانه فکر می‌کرد که ملت ایران تابستان داغی را در پیش خواهد داشت و ۴۰ سالگی انقلاب را نخواهد دید. نوبخت افزود: دولت تلاش کرد چرخ توسعه را بچرخاند و نسبت به افزایش حقوق و مسائلی که در این راستا بود، اقدام کند و اجازه ندهد دشمن بتواند حلقه محاصره ایران را تنگتر کند و همه را به ستوه آورد. وی ادامه داد: ما شاهد بودجه ۱۰۹ میلیارد دلاری در ایران بوده‌ایم اما امروز باید کشور را با بودجه کمتر از ۹ میلیارد دلار اداره کنیم لذا به اندازه ۱۰۹ میلیارد دلار نمی‌توانیم به مردم خدمت‌رسانی داشته باشیم اما آینده این کشور روشن است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با گلایه از مسئولان اجرایی خراسان رضوی در به تأخیر افتادن ساخت واحدهای مسکونی حاشیه شهر مشهد از آنان خواست با همکاری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی هر چه سریعتر نسبت به تأمین زمین و ساخت ۲ هزار واحد مسکونی ویژه اقشار کم درآمد در حاشیه مشهد اقدام کنند. وی درباره بودجه زیارت خراسان رضوی افزود: به سبب وجود مضجع شریف ثامن الحجج حضرت علی بن موسی الرضا(ع) در مشهد و هزینه‌ مضاعفی که برای خدمت‌رسانی مطلوب به زائران برای این استان ایجاد می‌شود، قرار بود اعتباراتی در قالب بودجه زیارت به این استان اختصاص یابد اما نمایندگان مجلس خواهان اعتباراتی برای شهرهایی که دارای اماکن مذهبی بودند، از محل بودجه زیارت شدند لذا این مطالبه تأمین اعتبارات بخش زیارت برای خراسان رضوی را دشوار کرد. رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به تلاش نمایندگان خراسان رضوی در مجلس شورای اسلامی برای احیای بودجه زیارت استان ادامه داد: در بودجه سال ۱۴۰۰ چه ردیف ویژه برای اعتبارات بخش زیارت خراسان رضوی باشد و چه نباشد، دولت اعتبارات ویژه این بخش را برای مشهد در نظر خواهد گرفت. نوبخت همچنین با تأکید بر افزایش کادر درمان بویژه پرستاران گفت: با اینکه مجوز استخدام دولتی بسیار محدود است اما در بودجه سال ۱۴۰۰ دولت اعتبارات لازم برای استخدام ۵۳ هزار نفر، افزایش حقوق فوق‌العاده و کارانه معوق پرستاران در کادر جدید درمان را در نظر گرفت به طوری که بودجه وزارت بهداشت ۲.۳ برابر نسبت به بودجه امسال این وزارتخانه افزایش یافت./ ایرنا

امرالله امینی
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
توسعه یک مفهوم چند بعدی است که از جنبه‌های مختلف همچون اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، امنیتی و جغرافیایی قابل بررسی است. این عوامل زمینه ساز توسعه در مفهوم کلی هستند، به‌طور مشخص درباره ایران و از بعد توسعه می‌توان گفت در حال گذر هستیم و رسیدن به توسعه خود مستلزم تحقق شروط و الزاماتی است. از سوی دیگر با بررسی جزئی‌تر مفهوم توسعه رابطه‌ای میان این مفهوم با رشد اقتصادی وجود دارد.
رشد یک امر کمی و اقتصادی است که جنبه تولیدی دارد یعنی اگر می‌خواهیم توسعه پیدا کنیم باید رشد تولید را به‌صورت سالانه تجربه کنیم. در حالی که توسعه یک امر کیفی است و ما زمانی به توسعه می‌رسیم که رشد تولید قابل قبول داشته باشیم. حال لازمه رسیدن به رشد تولید ارتقای سرمایه گذاری، ظرفیت‌سازی در حوزه سرمایه‌گذار ی، افزایش زیرساخت‌ها و سیستم‌های مخابراتی است، البته نباید از امور فرهنگی همسو با توسعه هم غافل باشیم، به‌عنوان مثال فرهنگ کار باید ارتقا یابد هم کار کنند و هم بهره‌وری داشته باشند، بدین معنا که نتیجه کار مثبت باشد یا اینکه مردم در دوره‌ای باید مصرف را کاهش دهند و پس‌انداز کنند؛ مشخصاً در رابطه با اقتصاد ایران می‌توان گفت در حال توسعه است و هنوز توسعه کامل پیدا نکرده است. با این توضیح که موانعی بر سر راه توسعه وجود دارد که اگر رفع شود می‌توان به توسعه رسید؛ یکی از این موانع فقدان برنامه‌ریزی برای توسعه است، همچنین باید فضای کسب و کار را بهبود ببخشیم و تولید کنندگان را یاری کنیم. اما نکته قابل تأمل این است که دولت باید دولت توسعه‌گرا باشد و سیاست‌ها در مسیر تولید و رشد باشد؛ در حالی که هم اکنون سیاست‌های جاری همسو با این گزاره نیست. مصداق این موضوع واردات زیادی است که درگیر آن هستیم در حالی که باید خودمان تولید داشته باشیم، به صنایع بپردازیم ،چراکه در حوزه صنعت پتروشیمی ظرفیت‌های خوبی وجود دارد که باید مکان‌یابی درستی صورت بگیرد و این مقوله درگیر وعده‌های نمایندگان استان‌ها و وعده‌های آنها نشود؛ یکی دیگر از حوزه‌هایی که می‌تواند زمینه توسعه را فراهم کند رشد کشاورزی و اتصال آن به صنعت است و مهم‌تر از همه اینها تغییر سیستم آموزش و پرورش و دانشگاه است، یعنی یادگیری باید به سمت یادگیری ضمنی برود. بدین معنا که علاوه بر آموزش شرایط کار هم فراهم شود.کشورهای توسعه یافته اینگونه عمل می‌کنند.به جد می‌توان گفت اینها پایه‌های توسعه‌اند. علاوه بر اینها ما باید از دامپروری، شیلات و کشاورزی حمایت کنیم تا موضوع تأمین غذا فراهم و سپس امکان صادرات ایجاد شود.
در بحث تکنولوژی باید هم تکنولوژی ایجاد و هم وارد کنیم و سرمایه‌گذاری هایمان را به سمت ارزش افزوده حاصل از نفت ببریم؛ در نهایت هم دانشگاه‌ها باید پیوندشان را با صنعت برقرار کنند.
در پایان می‌توان گفت ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در ایران بسیار متعدد و متنوع است ، اما متأسفانه این ظرفیت‌ها به کار گرفته نمی‌شود، در حالی که با اطمینان می‌توان گفت در صورت تحقق الزامات مطرح شده در کمتر از یک سال می‌توان به توسعه رسید.

وزیر نفت روز گذشته یکی از کلیدی‌ترین سخنرانی‌های 8 سال اخیر را در آیین افتتاح بیست‌وپنجمین نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی ایران داشت. از سست شدن تحریم‌های امریکا و افزایش صادرات نفت و بازگشت ارز حاصل از آن خبر داد و یک نقشه راه برای آینده صنعت ترسیم کرد که شاید مهمترین محور آن را بتوان تقویت حضور بخش خصوصی داخلی و شرکت‌های دانش بنیان در صنعت و بهینه‌سازی مصرف در کنار توسعه دانست.
در این رابطه بیژن زنگنه با اشاره به شعار «نفت ملی، کالا و خدمات ایرانی» بیان کرد: شعار نمایشگاه امسال هوشمندانه است. امسال در آستانه هفتادمین سالروز ملی شدن صنعت نفت هستیم و این ملی شدن جز با تکمیل توانمندی در ارکان اقتدار این صنعت تکمیل نمی‌شود. در این نمایشگاه درخصوص حمایت جدی از شرکت‌های دانش‌بنیان و تکیه بر آنها برای توسعه صنعت نفت بسیار تلاش شده است. مهم‌ترین رکن برای تقویت فناوری و بومی کردن فناوری ملی، شرکت‌های پیمانکار عمومی (GC) است، ‌اکنون شرکت‌های اکتشاف و تولید (E&P) را هم اضافه می‌کنم که اگر این شرکت‌ها فعال شوند و کار کنند، همه زیردست‌های آنها هم فعال می‌شوند.
وزیر نفت با اشاره به سیاست‌های وزارت نفت برای حمایت از تولید کالاها و خدمات مهندسی مورد نیاز صنعت نفت، اظهار کرد: این شرکت‌ها محرک و مولد تقاضا هستند. مهم‌ترین عاملی که صنعت و شاخه‌های مختلف تولید داخلی نفت و کالاها و تجهیزات مورد نیاز را فعال می‌کند، تقاضاست. این شرکت‌ها می‌توانند مولد ده‌ها هزار میلیارد کالا و خدمات در شاخه‌های مختلفی که شما کار می‌کنید باشند، هم می‌توانند تأمین مالی کنند و هم این پروژه‌ها را می‌توانند بگیرند و میان پیمانکاران تقسیم کنند و نظارت و مدیریت کلان در اجرا دارند و بازگشت پولشان نیز تا حدودی تضمین شده است. این شرکت‌ها به معنای واقعی از دانش‌بنیان‌ها هستند، زیرا ‌دانش‌بنیان، شرکتی است که تکیه اصلی آن بر دانش فنی و توانایی مدیریتی و راهبری است.
ابتکار برای حمایت از دانش‌بنیان‌ها
وزیر نفت می‌گوید«بیش از یک سال است که از دانش‌بنیان‌ها حمایت و این روند را دنبال می‌کنیم و امروز بخشی از ثمره آن واضح و نقشه راه آن خیلی مشخص تدوین می‌شود. نشانه آن ایجاد پارک فناوری نفت و گاز ری در زمینی به وسعت ۲۵ هکتار در نزدیک پالایشگاه تهران است و همه کارهایش انجام و تصویب شده و رئیس آن هم تعیین شده و فعال است.»
وزیر نفت با اشاره به اینکه با ایجاد این پارک، ارتباط و بابی جدید و دوطرفه با دانش‌بنیان‌ها از جمله استارتاپ‌ها باز می‌شود، تصریح کرد: امیدواریم که نه‌تنها در تهران، بلکه در کشور این پارک بتواند ایفای نقش کند، زیرا ما در حال همکاری با دانشگاه‌های تهران، شریف، امیرکبیر، علم و صنعت، صنعتی اصفهان، چمران، صنعت نفت و پژوهشگاه صنعت نفت برای احداث مراکز نوآوری یا کارخانه‌های نوآوری با هدف ارتقای فناوری هستیم و اگر امکان آن در محل‌های دیگر نیز وجود داشته باشد، حمایت خواهیم کرد و این همان هدفی است که مقام معظم رهبری بر آن تأکید دارند.
زنگنه به تأسیس صندوق پژوهش و فناوری نفت اشاره و تصریح کرد: این صندوق بسیار مهم است و می‌تواند بسیاری از ضمانت‌ها را به شرکت‌ها بدهد و حمایت‌های مالی کند.
وی گفت: امسال در لایحه بودجه ۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای پرداخت از منابع داخلی شرکت‌های تابع نفت به‌منظور کمک به سرمایه‌گذاری شرکت‌های خطرپذیر، حمایت از ساخت داخل و طرح‌های توسعه‌ای اشتغال‌آفرین، تولید بار نخست و کمک‌های بلاعوض و وجوه اداره‌ شده و تسهیلات ارزی پیشنهاد کردیم که امیدواریم در مجلس شورای اسلامی تصویب شود. البته شاید این ۸۰۰ میلیارد تومان هفت تا هشت برابر بتواند آثار مالی داشته باشد. زنگنه با اشاره به کمک برای ایجاد شتاب‌دهنده‌ها با هدف توسعه استارتاپ‌ها اظهار کرد: برای استقرار استارتاپ‌ها در مراکز فناوری در پارک‌های نوآوری و در پارک ری، امکانات لازم داریم و دعوت می‌کنیم شرکت‌های دانش‌بنیان در این پارک فناوری نفت و گاز ری مستقر شوند. وی افزود: بیش از ۲۰۰ موضوع فناورانه از کالا و خدمات در بخش بالادستی نفت برای واگذاری به شرکت‌های دانش‌بنیان تعریف و مشخص شده است.
بهره‌مندی از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها در دو طرح مهم
وزیر نفت با تأکید بر ضرورت بهره‌مندی از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و شتاب‌دهنده‌ها در صنعت نفت گفت: به این منظور، برای استفاده از این ظرفیت در دو طرح مهم برنامه‌ریزی کرده‌ایم. یکی طرح احیای چاه‌های کم بازده است که برای آن ۵۰۰ میلیون دلار اعتبار پیش‌بینی شده و دیگری بحث بهینه‌سازی مصرف سوخت که شتاب‌دهنده‌ها در این زمینه هم می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشند.
وی به برنامه تضمین خرید از محل صندوق پژوهش و فناوری نفت هم به‌عنوان دیگر برنامه برای حمایت از سازندگان ایرانی اشاره کرد و افزود: اتفاق مهم دیگری که افتاده، صدور گواهی کیفیت برای نخستین بار توسط یک مرجع ایرانی تأیید شده از سوی سازمان استاندارد است.
وزیر نفت با تأکید بر اهمیت مباحث بهینه‌سازی مصرف انرژی، محیط زیست و حمایت از ساخت داخل با تمرکز بر کالاهای اساسی مورد نیاز صنعت نفت، گفت: در همین زمینه ساخت فناورانه تجهیزات راهبردی و اولویت‌دار صنعت نفت را در ۱۰ گروه کالایی دنبال کرده‌ایم که در بخش‌هایی بسیار خوب پیش رفته و در بخش‌هایی هنوز کارهای زیادی باقی ‌مانده است.
زنگنه یکی از دستاوردهای اصلی اجرای قراردادهای نگهداشت و افزایش توان تولید را افزایش تقاضا برای تجهیزات ایرانی خواند و گفت: زمانی بود که به‌طور مثال کارخانه لوله‌سازی اسفراین برای ۲۰ هزار تن تقاضا به ما مراجعه می‌کرد، اما الان ظرفیت این کارخانه پر است و ما به ظرفیت‌های بیشتر نیاز داریم. این نشان می‌دهد ظرفیت‌های موجود برای ساخت لوله‌های بدون درز کافی نیست یا در زمینه لوله‌های CRA نیز همچنان ضعف داریم. وی به ساخت لوله نیس مورد نیاز در خط لوله گوره جاسک برای نخستین بار در کشور اشاره کرد و گفت: قراردادهای ساخت دیگر تجهیزات و تأسیسات مانند اسکیدمانتد، دکل حفاری و... نیز در حال پیشروی است.
لزوم برندسازی و صادرات پس از ساخت
وزیر نفت درباره ساخت ماشین‌های دوار، کمپرسورها، توربین‌ها، الکتروموتورها و پمپ‌ها نیز به سفارش پمپ‌های مورد نیاز طرح گوره جاسک به سه پمپ‌ساز ایرانی اشاره کرد و گفت: نخستین پمپ‌های ساخته شده از سوی این شرکت‌ها تا پایان سال تحویل طرح می‌شود. زنگنه از امضای قرارداد برای ساخت تعدادی توربوکمپرسور ۱۶ مگاواتی و همچنین سفارش ساخت کمپرسورهایی برای فشارافزایی در پارس جنوبی به مجموعه OTC خبر داد و افزود: نظامی که برای بهره‌برداری و تعمیرات سیستم‌های ماشین‌های دوار ابلاغ شده سبب تقویت ساخت داخل می‌شود و باید از این دستورالعمل تبعیت کرد که به نفع اقتصاد ملی است. وی یادآور شد: البته به این قانع نیستم که شرکت‌های ایرانی تنها کالایی را بسازند، بلکه باید برند ایجاد و با صادرات محصولات‌شان برای مردم ارزش‌آفرینی کنند.

گروه اقتصادی- صنعت نفت دو روز پرکار را پشت سر گذاشت. پنجشنبه، یعنی یک روز پیش از شروع به کار بیست و پنجمین نمایشگاه نفت، پروژه‌ای را افتتاح کرد که به واسطه‌اش، رؤیای 110 ساله ایران به واقعیت پیوست و روز گذشته نیز صنعتگران با وجود شرایط خاص دوران بیماری کرونا دور هم جمع شدند تا از آخرین وضعیت تولید داخل خبر بدهند و در میان خودشان نیز بار دیگر بر لزوم ارتقای توان داخلی تأکید کنند.
اما ابرپروژه‌ای که در چهل و دومین پنجشنبه افتتاح‌های ملی بهره‌برداری شد پالایشگاه گاز بیدبلند خلیج فارس بود. این پالایشگاه یکی از بزرگ‌ترین پالایشگاه‌های گازی خاورمیانه است و به واسطه این طرح بسیاری از مشعل‌های جنوب کشور بویژه در خوزستان خاموش شد. جمع‌آوری و فرآورش گازهای همراه نفت، گازهای مشعل و منابع عظیم گازهای غنی در استان‌های خوزستان، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد هدف این ابرپروژه و همان رؤیای 110 ساله صنعت نفت و مردم مناطق نفت‌خیز کشور بود که محقق شد، چراکه جمع‌آوری گازهای همراه نفت از یک سو، کیفیت هوا را در مناطق نفتی بهتر و از سوی دیگر، برای کشور ارزش افزوده ایجاد می‌کند. به این ترتیب که قرار است محصول این پالایشگاه در صنعت پتروشیمی و حتی تولید بنزین به‌کار گرفته شود و از این مسیر ایجاد ارزش کند.

روز پنجشنبه، در مراسم بهره‌برداری از این طرح بزرگ ملی که به دستور رئیس جمهوری انجام شد حجم سرمایه‌گذاری پروژه ۳.۴ میلیارد دلار اعلام و درآمد حاصل از آن سالی 700 میلیون دلار تخمین زده شد. 700 میلیون دلاری که پیش از این می‌سوخت و دودی در گلوی مردم مناطق نفتی بود. اما به واسطه 2 سال برجام و اهتمامی که در 3 سال اخیر برای اجرای این طرح شد، حالا به سرمایه ملی تبدیل می‌شود. ظرفیت پالایشی طرح پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس معادل ۲ فاز پارس جنوبی - بیش از ۵۶ میلیون مترمکعب- است و  تحول عظیمی را در کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی خوزستان و توسعه صنعت پتروشیمی بویژه در منطقه گچساران رقم می‌زند.
این طرح در دهه 80 شروع شد، اما تا دولت یازدهم تنها 18 درصد پیشرفت داشت و مهم‌تر آنکه این ابرپروژه تنها طرحی نبود که دولت یازدهم و دوازدهم برای ارتقای محیط زیست مناطق نفتی اجرایی کرد. بخشی از طرح آماک در سال‌های اخیر به بهره‌برداری رسید و حالا دو پروژه ان‌جی‌ال ۳۲۰۰ و ان جی ال 3100 در حال اجراست و در پایان 1401 تمام مشعل‌ها را خاموش می‌کند؛ این یعنی هوای پاک برای ساکنان مناطق نفت‌خیز و تأمین خوراک برای پتروشیمی‌ها و هدیه‌ای که این دولت برای محیط زیست کشور، صنعت نفت ایران و درآمد ملی به یادگار می‌گذارد. هدیه‌ای که به گفته رئیس جمهوری و وزیر نفت، برای دشمنان و تحریم کنندگان خوشایند نیست.
رئیس جمهوری در آیین بهره‌برداری از پالایشگاه گازی بیدبلند خلیج فارس، آن را که در سخت‌ترین شرایط کشور ساخته شده، از عظیم‌ترین پروژه‌ها در سطح منطقه و خاورمیانه دانست و در ابتدای سخنان خود تصریح کرد: این پروژه بزرگ در روزی افتتاح می‌شود که آنها که با قلدری مدعی بودند ایران را به زمین خواهند زد، با ذلت و سرافکندگی سرنگون شدند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حسن روحانی ادامه داد: کارهای آنهایی که علیه ملت ما توطئه و برنامه‌ریزی کرده بودند در روزهای پایانی عمر منحوس‌شان برای همه جهان و ملت‌ها و خود ملت امریکا نیز روشن شد و همگان دیدند که اینها چقدر ضددموکراسی و پارلمان بودند. وی اظهار کرد: همان طور که یک روزی مجلس شورای ملی آن زمان را مستبدین به توپ بستند اینها نیز آخر عمرشان با اوباشی که به سمت کنگره فرستادند، کنگره را به توپ بستند. اینها از آغاز کارشان به همین صورت بودند منتها در پایان برای همه آشکار شد که این تروریست‌ها چه جنایتی بر مردم امریکا و مردم جهان روا داشتند.
 نقش برجام در بیدبلند خلیج فارس
رئیس جمهوری با تأکید بر اینکه پالایشگاه گاز بیدبلند خلیج فارس در خاورمیانه بی نظیر است، به تبیین اهمیت سیاست خارجی، بانک‌ها، فناوری ، جهاد و تلاش جوان‌ها و مهندسین کشور در به ثمر رسیدن چنین ابرپروژه‌هایی پرداخت.
روحانی بویژه بر رابطه سیاست خارجی و اقتصاد اشاره کرد و گفت: اگر سیاست خارجی نبود و اگر برجام در 94 به ثمر نرسیده بود، پولی نبود. برای این پروژه 2 میلیارد دلار از صندوق گرفتیم و این پول صندوق برای سال 94 تا 96 است که توانستیم نفت بفروشیم تا صندوق شرایط مناسب پیدا کند. فرصت‌های سال 94 تا 96 بود که برای ما زمینه و منابع را آماده کرد و توانستیم طرح‌های عظیم و بزرگ را به ثمر برسانیم. بسیاری از قطعات و کامپونت‌های مورد نیاز در این پالایشگاه‌های بزرگ را می‌بایست می‌خریدیم و می‌آوردیم.
وی ادامه داد: در این زمینه خیلی نمی‌خواهم توضیح دهم ولی می‌خواهم آنهایی که بدزبان هستند و شاید مطلع نباشند؛ بدانند که سیاست خارجی و دیپلماسی چقدر می‌تواند در اقتصاد و تولید و در جهش تولید نقش داشته باشد.
روحانی به سهم دولت از درآمدهای نفتی و سهم صندوق توسعه ملی از صادرات نفت پرداخت و توضیح داد: برخی فکر می‌کنند همه پول فروش نفت در اختیار دولت است. درحالی که 38 درصد درآمدهای نفتی به صندوق توسعه واریز می‌شود و 14.5 درصد آن نیز برای توسعه و اداره نفت در اختیار خود شرکت ملی نفت است و امیدواریم سال آینده همان طور که پیش‌بینی کرده‌ایم، روزانه 2 میلیون و 300 هزار بشکه  نفت بفروشیم و با درآمد حاصل از آن بتوانیم طرح‌ها و پروژه‌های توسعه‌ای بیشتری را تکمیل و افتتاح کنیم.
رئیس جمهوری در ادامه از استان خوزستان به عنوان یکی از استان‌های مهم کشور از نظر منابع نفت و گاز و همچنین از نظر کشاورزی نام برد و افزود: امروز مردم خوب این استان شاهد افتتاح یک طرح بسیار بزرگ و مهم پالایشگاهی هستند که 3.4 میلیارد دلار برای آن هزینه شده و طرحی است که برای محیط زیست منطقه بسیار مهم است. در این دولت کارهای محیط زیستی یکی از اقدامات بزرگی است که انجام گرفت. گازهای فلر و مشعل‌ها که فضا را آلوده می‌کردند، جمع می‌شوند و در این پالایشگاه می‌آید و در پتروشیمی‌ها و سایر بخش‌ها، مصرف می‌شود. این کار بزرگ اکنون به انجام رسید که از همه کارگران و مهندسان و مدیران بسیار متشکرم.
 قدرت ملی در سایه قدرت انرژی
«بخشی از قدرت ملی ما در سایه قدرت انرژی و جایگاهی که در این عرصه داریم، به دست آمده است.» روحانی با بیان این مطلب گفت: ایران از نظر منابع انرژی جایگاه ویژه و مهم در منطقه دارد و با در اختیار داشتن 32 هزار میلیارد متر مکعب گاز، بزرگترین منبع گازی جهان است و از لحاظ منابع گاز در سطح جهان مقام اول را داراست.
رئیس جمهوری با اشاره به اینکه امروز در دولت دوازدهم، برای اولین بار تاریخ ایران شاهد تولید روزانه یک میلیارد مترمکعب گاز است، افزود: متأسفانه با این همه گازی که تولید می‌کنیم باز هم در زمستان مشکل داریم و ضروری است که مصرف خود را مدیریت کنیم. روحانی با اشاره به جایگاه ویژه ایران در زمینه نفت و گاز، گفت: دنیا نیازمند به نفت و گاز ایران است و یکی از منشأهای قدرت ملی همین مسأله انرژی است و ما می‌توانیم‌هاب منطقه در تولید و صادرات برق، گاز باشیم.
رئیس جمهوری ادامه داد: در زمینه استحصال و پالایش گاز کار بزرگی را انجام می‌دهیم اما در زمینه صادرات گاز عقب هستیم و باید جزو 5 کشور اول در صادرات گاز باشیم و علاوه بر غرب در جنوب و شرق هم گاز صادر کنیم و این یکی از کارهای مهمی است که از حالا باید برای سال‌های آینده و دولت‌های بعدی برنامه‌ریزی کنیم.
 ایران جزو ابرپروژه سازهای جهان
رئیس جمهوری می‌گوید، ایران جزو کشورهایی است که ابرپروژه‌های بزرگ را در نفت، گاز، پتروشیمی، برق، پالایشگاه‌ها، کشاورزی، سدسازی و نیروگاه‌سازی توسط فرزندان خود انجام می‌دهد.
وی با اشاره به بزرگ‌ترین پالایشگاه‌های گازی خاورمیانه، یعنی بیدبلند خلیج فارس بیان کرد: برتری ایران تنها در این زمینه نیست. حالا در شرایط شیوع کرونا، همه تجهیزات بیمارستانی مورد نیاز کشور را شرکت‌های دانش‌بنیان خودمان درست می‌کنند و 94 درصد داروی مورد نیاز کشور در داخل تولید می‌شود که افتخارآمیز است.
رئیس جمهوری اما به نقش مهم بانک‌ها در حمایت و تأمین اعتبار اجرای پروژه‌های بزرگ توسعه‌ای در کشور اشاره کرد  و گفت: امروز بانک‌های سپه، صنعت و معدن، تجارت، ملت، پارسیان با تشکیل یک کنسرسیوم و با استفاده از منابع صندوق توانستند هزینه‌های این پروژه عظیم را تأمین و آن را به ثمر برسانند.
 رکوردهای بی نظیری که باید به آنها افتخار کرد
روحانی همچنین با اشاره به فعال شدن بخش خصوصی در صنعت پتروشیمی و جهش دوم این صنعت به واسطه همکاری با این بخش، افزود: با افتتاح این پروژه عظیم شاهدیم که بخش خصوصی در صنایع بالادستی پتروشیمی هم می‌تواند فعال شود و افتتاح یازدهمین پروژه پتروشیمی در این دولت از افتخارات بزرگ است.
رئیس جمهوری با بیان اینکه در وزارت نفت اقدامات بسیار مهمی در این دولت انجام گرفته است، گفت: در آغاز این دولت تولید روزانه بنزین کمتر از 50 میلیون لیتر بود که امروز تولید بنزین به 110 میلیون لیتر در روز رسیده و بیش از 2 برابر شده و از واردکننده بنزین به صادرکننده تبدیل شده‌ایم.
روحانی با اشاره به اینکه در صادرات فرآورده‌های نفتی رشد فراوانی داشته‌ایم، افزود: صادرات فرآورده‌های نفتی ایران در مقایسه با سال 92، چهار برابر شده است. در زمینه صادرات گاز هم حرکت خوبی کردیم و همه حرف‌ این است که یک گام دیگر برداریم برای صادرات گاز و مصرف داخلی را مهار کنیم و بتوانیم ان‌شاء الله بیشتر گاز را صادر کنیم که این هم قدرت ملی و توان ملی و درآمد است. رئیس جمهوری در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: این پروژه عظیم که 18 درصد آن در دولت قبلی و 82 درصد در این دولت اجرا و  3.4 دهم میلیارد دلار برای آن هزینه شده است، سالانه 700 میلیون دلار محصول صادر می‌کند و می‌تواند  در عرض 4.5 سال پولی که برایش هزینه شده را در‌آورد و این جزو افتخارات ما  است.
 پایان ۱۴۰۱، هیچ گازی در مشعل نمی‌سوزد
پالایشگاه نخست گاز بیدبلند مبدأ صنعت گاز ایران است. با راه‌اندازی این پالایشگاه و ظرفیت پالایش روزانه حدود ۲۵ میلیون مترمکعب و بهره‌برداری از خط لوله یکم سراسری در سال ۱۳۵۰ صنعت گاز در ایران شکل گرفت و متولد شد. در آن دوره، بخش عمده‌ای از این مقدار گاز (روزانه ۲۵ میلیون مترمکعب) با توجه به اینکه در داخل کشور مصرف نمی‌شد با خط لوله‌ای که تا آستارا کشیده شده بود به اتحاد جماهیر شوروی سابق صادر می‌شد. اما تعریف پالایشگاه بیدبلند ۲ به اوایل سال ۱۳۸۰ برمی‌گردد؛ تأسیساتی بزرگ و متمرکز برای فرآورش گاز که با توجه به اهمیت جمع‌آوری گازهای همراه طراحی شد و اکنون به افتتاح رسیده است.
وزیر نفت در آیین بهره‌برداری از طرح‌های ملی وزارت نفت (بهره‌برداری رسمی از پالایشگاه گاز بیدبلند خلیج فارس) به تلاش‌هایی که در دهه 80 و همینطور 3 سال اخیر برای بهره‌برداری از این پروژه شد، اشاره کرد و گفت: موضوع گازهای مشعل از مسائل تاریخی در صنعت نفت است و خاموش کردن آن برای سال‌ها مطرح بوده اما بنا بر دلایل متعددی اجرا نشده است.
به گزارش شانا، بیژن زنگنه خطاب به رئیس جمهوری ادامه داد: از اوایل دولت یازدهم اهمیت جمع‌آوری گازهای همراه نفت بویژه آنهایی را که در مشعل‌ها می‌سوختند ابلاغ کردید. به واسطه اقدامات در حال انجام، تا پایان سال ۱۴۰۱ هیچ گازی در مشعل نمی‌سوزد و بیش از ۹۵ درصد از گازهای همراه جمع‌آوری شده استفاده می‌شود.  وی پالایشگاه بزرگ بیدبلند خلیج فارس  را ابرپروژه برشمرد و گفت: تعهد ما در ابتدای سال ۹۹ این بود که در این سال ۱۷ طرح پتروشیمی با سرمایه‌گذاری حدود ۱۱.۴ میلیارد دلار با مجموع ظرفیت تولید ۲۵ میلیون تن به بهره‌برداری رسمی برسد، خوشحالم اطلاع دهم که امروز شاهد بهره‌برداری رسمی یازدهمین طرح از این مجموعه هستیم.
 ان‌جی‌ال ۳۲۰۰ و 3100
جمع‌آوری گازهای همراه با دو طرح در 1400 و 1401 به سرانجام می‌رسد. به طوری که بخشی از طرح آماک در دولت اصلاحات و بخشی هم سال‌های اخیر در استان خوزستان به بهره‌برداری رسید. حالا پس از بهره‌برداری از پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس، زنگنه از پروژه‌های دیگری صحبت می‌کند که سال 1400 و 1401 به بهره‌برداری می‌رسد.
زنگنه با اعلام اینکه ان‌جی‌ال ۳۲۰۰ سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری می‌رسد و با بهره‌برداری آن همه گازهای غرب کارون پس از جمع‌آوری و فرآورش به بندر امام فرستاده می‌شود، افزود: ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ که در ایلام است هم سال ۱۴۰۱ به نتیجه می‌رسد. همچنین یک پتروشیمی حدود یک میلیون تنی در دهلران احداث می‌شود اما در میان این طرح‌ها پالایشگاه گاز بیدبلند خلیج فارس اهمیت ویژه‌ای دارد.
وی حجم سرمایه‌گذاری، پیچیدگی فرآیندی، ظرفیت فرآوری و ورودی و خروجی پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس را برای جمع‌آوری گازهای همراه نفت بی‌نظیر دانست و گفت: در کلان اجرای این طرح (پالایشگاه گازی بیدبلند خلیج فارس) هدف توسعه منطقه‌ای هم در نظر گرفته شده است، در واقع طرحی مادر است که فرزندان برومندی هم در پایین‌دست خود دارد.
 تأمین خوراک پتروشیمی‌ها
وزیر نفت با بیان اینکه پالایشگاه گازی بیدبلند خلیج فارس خوراک پتروشیمی بندر امام را تأمین می‌کند، افزود: این پالایشگاه تأمین کننده خوراک الفین و پلی‌اتیلن گچساران هم خواهد بود و بیش از یک میلیون تن اتان از پالایشگاه بیدبلند به گچساران انتقال داده می‌شود، قرار است در آنجا (گچساران) یک واحد الفین ساخته شود که حدود ۷۰درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تا سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری می‌رسد. زنگنه ادامه داد: پتروشیمی گچساران خوراک دو واحد ۳۰۰هزار تنی پلی‌اتیلن را در گچساران و دهدشت تأمین می‌کند و بقیه اتیلن هم به خط لوله اتیلن غرب تزریق می‌شود. وی با بیان اینکه در ادامه طرح پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس، دو طرح نیز قابل اجراست، اظهار کرد: نخست، احداث یک مینی‌پالایشگاه برای تولید بنزین با ظرفیت تولید روزانه ۱۵ هزار بشکه و دیگری احداث یک واحد ‌PDH  (طرح‌های تولید پروپیلن از مسیر پروپان) با ظرفیت  تولید سالانه ۴۵۰ هزار تن خواهد بود که دنبال سرمایه‌گذار توانمند برای اجرای آن در این منطقه هستیم.
 نگذاشتیم فعالیت صنعت نفت در تحریم متوقف شود
پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس در ظرفیت کامل افزون بر گاز متان که به‌ شکل شیرین شده به خط لوله سراسری تزریق می‌شود توانایی تولید ۳.۵ میلیون تن اتان، بوتان، پروپان و پنتان پلاس را داراست و وزیر نفت با اشاره به این مطلب گفت: ما همچنین طرح جمع‌آوری گازهای مشعل مناطق نفت‌خیز جنوب را که قرارداد آن سال ۱۳۹۷ با حضور رئیس جمهوری به ارزش ۱.۱ میلیارد دلار امضا شد به هلدینگ خلیج فارس سپردیم. حتی در شرایط تحریم هم که شدیدترین فشارها متوجه صنعت نفت بود، نگذاشتیم فعالیت مرتبط با صنعت نفت در کل کشور و خوزستان متوقف شود. وی با بیان اینکه هم‌اکنون در کنار توسعه میدان‌های آزادگان و یادآوران، چهار قرارداد مطابق الگوی جدید قراردادهای نفتی با سرمایه‌گذاری ۴.۶ میلیارد دلار برای توسعه میدان‌های نفتی موجود خوزستان امضا شده است، تصریح کرد: ۱۶ قرارداد نگهداشت و توسعه میدان‌های نفتی در حال بهره‌برداری هم با سرمایه‌گذاری ۲.۲میلیارد دلار در این استان در حال اجراست که زمینه‌ساز به‌کارگیری زنجیره وسیعی از پیمانکاران بومی و اشتغالزایی قابل توجه است. وزیر نفت گفت: پیمانکاران در  قراردادهای نگهداشت و تولید ملزم هستند حدود ۸۰ درصد تجهیزات را از داخل کشور تأمین کنند که اشتغالزایی قابل توجهی به همراه خواهد داشت.
 احداث ۲ مگا پروژه جدید در صنعت پتروشیمی
زنگنه با بیان اینکه از سال ۹۲ تاکنون بیش از ۹۹ پروژه مسئولیت اجتماعی با اعتبار بیش از ۱۸۰۰ میلیارد تومان اجرا شده است (هزار و 250 میلیارد تومان آن هزینه شده)، اظهار کرد: بیش از ۶۵۹ پروژه در حوزه‌های آموزشی، بهداشتی، راه، آبرسانی، برق‌رسانی، طرح‌های ‌هادی روستایی و خدماتی تکمیل و بهره‌برداری شد. وی ضمن اشاره به ساخت دو مگاپروژه پتروشیمی افزون بر طرح‌های جهش سوم در این دولت، گفت: هر کدام از این دو مگاپروژه از نظر اندازه و ارزش محصولات از بندر امام کنونی بزرگ‌تر خواهد بود، خوراک این دو مگاپروژه تأمین و سرمایه‌گذار و زمین‌های آن هم مشخص شده است، هر کدام  از این طرح‌ها در دل خود چند کارخانه تولیدی خواهند داشت.
 حجم سرمایه‌گذاری کم شد اما...
وزیر نفت با بیان اینکه تیم ترامپ فکر می‌کرد ما با تحریم می‌میریم اما نمردیم و آنها نابود شدند،  تأکید کرد: ما زنده‌ایم و طرح‌هایمان را پیش بردیم، گرچه حجم سرمایه‌گذاری کم شده است، اما هیچ طرحی به دلیل فناوری و تجهیزات معطل نماند. ما زنده و سرحال هستیم و امید در دل ما بسیار بیشتر از گذشته است. زنگنه افزود: افتتاح پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس از یکسو نمایش کامل شکست تحریم و فشار حداکثری امریکا علیه ایران است و ازسوی دیگر نشان‌دهنده توانمندی و استقامت ملی است، امید دارم تا ۱۴۰۱ هم گازسوزی در مشعل‌ها خاموش شود.وی در پایان با بیان اینکه تولید گاز کشور امسال به اندازه ۲.۵ فاز پارس جنوبی افزایش یافته است، گفت: از مردم درخواست می‌کنم با کاهش یک درجه‌ای مصرف گاز کمک کنند تا افزون بر اینکه زمستان را براحتی پشت سر بگذاریم، صنایع هم بتوانند از این نعمت خدادادی استفاده کنند و مجموع فعالیت‌های اقتصادی در کشور زنده و فعال باشد.

بیدبلند خلیج فارس ریه‌های جدید تنفسی مناطق نفتی

پالایشگاه گاز بیدبلند خلیج فارس که روز پنجشنبه افتتاح شد، در اصل یک طرح تکمیلی برای طرح پالایشی بیدبلند یک بود که به منظور تصفیه گازهای همراه میدان نفتی آغاجاری در سال 1347 آغاز و در سال 1349 به بهره‌برداری رسیده بود. ظرفیت طراحی بیدبلند یک، 21 میلیون مترمکعب در روز گاز سبک است. خوراک این پالایشگاه در سال‌های اخیر از گازهای همراه میدان نفتی آغاجاری، واحدهای 200، 300 و 1600 NGL و همچنین فاز 6 تا 8 پارس جنوبی (خط سراسری پنجم) تأمین شده بود.
اما از پالایشگاه جدید (پالایشگاه گاز بیدبلند خلیج فارس) با عنوان «بیدبلند 2» نیز یاد می‌شود که بیش از 56 میلیون مترمکعب در روز ظرفیت پالایشی دارد و این پالایشگاه هم کار جمع‌آوری و تصفیه گازهای مشعل را بویژه در خوزستان انجام می‌دهد. حالا این پالایشگاه بزرگترین هاب گازی غرب آسیا است که در ایجاد ارزش افزوده و جلوگیری از ایجاد آلودگی ناشی از سوزاندن گازهای همراه با نفت در فلرها نقش مهمی خواهد داشت. در صورت ‏تأمین خوراک صددرصدی این پالایشگاه گاز، درآمد ناشی از فروش خارجی و داخلی بیدبلند سالانه به یک و نیم میلیارد دلار نیز خواهد رسید. این پالایشگاه بیدبلند2 با دو میلیارد و دویست میلیون دلار از بودجه سه میلیارد و چهارصد میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ‏ملی و تشکیل یکی از بزرگترین کنسرسیوم‌های بانک‌های داخلی شامل بانک‌های تجارت، پارسیان، صنعت و معدن و ملت با ‏عاملیت بانک سپه ساخته شده و برجام در تأمین منابع آن نقش مهمی داشته است. به‌طوری که گفته می‌شود، اگر برجام اجرا نشده بود و درآمدهای نفتی ایران افزایش نمی‌یافت، امکان تأمین منابع مالی آن وجود نداشت و کار با این سرعت پیش نمی‌رفت. البته پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس یا همان بیدبلند 2، از دهه 80 برنامه‌ریزی و عملیات آن آغاز شده است. اما تا ابتدای این دولت تنها 17 الی 18 درصد پیشرفت داشت و متناسب با اهمیت خود، توسعه نیافته بود. به همین خاطر می‌توان آن را جزو اقدامات مهم دولت دوازدهم برشمرد که به تأمین خوراک مجتمع‌های پتروشیمی و بهره‌گیری از ظرفیت تولید آنها کمک خواهد کرد.برای ساخت این ابرپروژه از توان داخل حداکثر بهره برده شده و به واسطه همین توان و دانش داخلی، ۱.۴ میلیون اینچ لوله، نصب ۷ هزار تن تجهیزات دوار، نصب ۳۰ هزار تن تجهیزات ثابت، نصب ۱۰ هزار تن مخازن ذخیره، ۳۵۰۰ کیلومتر کابل‌کشی، ۲۰ هزار تن سازه فلزی و یک هزار کیلومتر خطوط انتقال گاز اجرا شده است تا سالانه ۱۰.۴ میلیون تن متان، ۱.۵ میلیون تن اتان، یک میلیون تن پروپان، ۰.۵ میلیون تن بوتان، ۰.۶ میلیون تن میعانات گازی، ۰.۹ میلیون تن گاز اسیدی تولید شود. متان آن در شبکه گاز سراسری و اتان آن نیز خوراک پتروشیمی گچساران خواهد بود که محصول این مجتمع پتروشیمی، خود نیز خوراک پتروشیمی‌های دیگر و در مسیر تکمیل زنجیره ارزش افزوده صنعت قرار می‌گیرد. اما یک اتفاق مهمی در جریان این ارزش‌آفرینی افتاده است و آن هم جلوگیری از سوختن گاز در مشعل‌هاست. مشعل‌هایی که شاید در نگاه اول زیبا و نمادی برای صنعت نفت باشند اما اساساً سرمایه ملی را دود می‌کنند و دود آن هم به ریه ساکنان مناطق نفتی می‌رود. حالا از این پالایشگاه جدید به عنوان ریه‌های جدید خوزستان نیز یاد می‌شود که سالانه از سوختن بیش از ۱۴ میلیون تن گاز خانگی، اتان، پروپان، بوتان و میعانات گازی جلوگیری می‌کند.