گروه اقتصادی / رئیس جمهوری گفت: «هیچ سرمایه‌گذاری که به طور قانونی در کشور سرمایه‌گذاری می‌کند، نباید در فرآیند مشارکت خود در توسعه کشور احساس ناامنی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کند.»
حسن روحانی این جمله را روز گذشته در یکصد و نود و چهارمین جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی عنوان کرد و از تمام دستگاه‌های متولی خواست که بیشترین همکاری را با سرمایه‌گذاران داشته باشند.
این گفته رئیس جمهوری در جمع فعالان اقتصادی بازتاب متعددی داشت. فعالان اقتصادی عنوان کردند که اگر وزارتخانه‌ها براساس این دستورالعمل و رویکرد برنامه‌ریزی می‌کردند اکنون در جذب سرمایه‌های داخلی در دوران تحریم می‌توانستیم رکورد بزنیم.
مهدی پورقاضی عضو اتاق بازرگانی ایران دراین باره به «ایران» می‌گوید: «یکی از موضوعاتی که اعضای اتاق بازرگانی بارها به آن اشاره کردند  ولی روند توجه و رسیدگی به آن بسیار کند است، بهبود فضای کسب و کار است. فضای کسب و کار در کشور با چالش و ابهام‌های زیادی مواجه است و همین امر مانع بزرگی بر سر راه سرمایه‌گذاران شده است. البته عدم امکان پیش‌بینی از آینده اقتصاد و نوسان قیمت که مرتب با آن روبه‌رو هستیم هم از دیگر دلایلی است که سرمایه‌گذاران با سختی وارد یک فعالیت اقتصادی می‌شوند؛ از این‌رو توصیه می‌کنم حداقل تا پایان دولت، وزارتخانه‌های متولی چون اقتصاد، کشاورزی، صمت، نیرو و... بیشترین همکاری را با سرمایه‌گذاران داشته باشند.»
او ادامه داد: «افرادی که صاحب ثروت هستند، همواره این نگرانی را دارند که با تغییر قوانین، سرمایه‌شان به خطر می‌افتد؛ چه بسا طی سال‌های گذشته و در دولت‌های گذشته چنین اتفاق‌هایی رخ داده است.لذا توصیه می‌کنم برای آنکه روند سرمایه‌گذاری ثابت شود و سرمایه‌گذاران رغبت برای حضور در اقتصاد داشته باشند دستگاه‌های اقتصادی از تصمیم خلق‌الساعه پرهیز کنند و اجازه ندهند سرمایه‌های ملی به خطر بیفتد.وقتی قرار است تصمیمی در حوزه واردات، صادرات و تولید گرفته شود بهتر است که همه جانبه‌گرایی در آن لحاظ شده باشد.»
پورقاضی اظهارداشت: «برای آنکه بتوان در جذب سرمایه‌گذار موفق بود ضرورت دارد که سیاستگذاران به‌صورت شفاف فرصت‌های سرمایه‌گذاری را معرفی کنند و تضمین دهند که فعالیت در آن تولید سودده خواهد بود و سرمایه‌گذار بعد از یک دوره می‌تواند به سود برسد؛ البته این تضمین به معنای پیش خرید محصول یا در قالب های دیگر نیست. اگر دولت به سرمایه‌گذار اطمینان دهد قطعاً می‌توان انتظار داشت که اتفاق‌های خوبی رخ دهد و کشور به سمت توسعه حرکت کند.»
به هر ترتیب سرمایه‌گذاری و تولید دو مقوله‌ای است که از سال 97 بیش از گذشته به آن توجه شده است و تمام دستگاه‌ها و مجموعه‌ها به‌دنبال آن هستند که فرآیند سرمایه‌گذاری و تسهیل تولید با شرایط مناسبی اتفاق بیفتد. آنگونه که وزارت صمت اعلام کرده ارزش سرمایه‌گذاری خارجی در بخش‌های صنعتی، معدنی و تجاری با عبور از مرز ۱۰۲۲ میلیون دلار، رشدی ۷۱ درصدی را در پایان ۸ماهه ابتدایی سال تجربه کرده است. اما در کنار جذب سرمایه خارجی باید به سمت جذب سرمایه‌های داخلی رفت.
پیام واحد بدهیم
در این میان رئیس‌جمهوری در یکصد و نود و چهارمین جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی با اشاره به عوامل سیاسی و اجتماعی در امنیت سرمایه‌گذاری گفت: «پیامی که از مجموعه سیاست‌های کشور به سرمایه‌گذار منعکس می‌شود باید پیام واحد و حمایت از سرمایه‌گذاری باشد.»
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، وی با بیان اینکه رشد سرمایه‌گذاری در هر کشور از مهم‌ترین مؤلفه‌های توسعه و شکوفایی اقتصاد آن است، اظهارداشت: «از بین بردن انگیزه‌های خروج سرمایه از کشور و تشویق جذب سرمایه از خارج کشور، دو گام اساسی در توسعه پایدار و استحکام اقتصاد کشور است.امنیت و اعتماد متقابل دولت و بخش خصوصی رکن بزرگ و اساسی در جذب سرمایه است.»
روحانی هدف دشمن را از تحریم‌ها، جلوگیری از سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌ها و پیشرفت کشور دانست و تصریح کرد: «دولت همواره تلاش کرده با حذف و اصلاح قوانین و مقررات دست و پا گیر و اصلاح بوروکراسی آسیب زا زمینه جذب سرمایه را فراهم و از این طریق هم تحریم‌ها را خنثی کرده و هم هدف جهش تولید و ارتقای شاخص‌های اقتصاد مقاومتی را محقق کند.»
سیاه‌نمایی با هدف دلسردی فعالان اقتصادی
رئیس‌جمهوری با تأکید بر ضرورت انجام صحیح وظایف و مأموریت‌های وزارتخانه‌های مرتبط با حوزه سرمایه‌گذاری اظهار داشت: «باید با ایجاد مشوق‌های مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی و تدوین قوانین شفاف در فرآیند اخذ مجوزها، سهم این مؤلفه اقتصادی را در کشور سرعت و توسعه بخشید.»
وی با بیان اینکه ممانعت از خروج سرمایه از کشور صرفاً با وضع قوانین و اقدامات سلبی قابل تحقق نیست، گفت: «دولت از آن دسته از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی که در حوزه اقتصاد مولد سرمایه‌گذاری انجام می‌دهند به شکل ویژه حمایت کرده و مشوق‌هایی را برای سرمایه‌گذاران و اطمینان از امنیت و سودآوری سرمایه آنان در نظر گرفته است.» روحانی سیاه‌نمایی و عملیات روانی تخریبی در بخش اقتصاد از جمله در بازار بورس و نوسانات ارزی را با هدف دلسردی و انفعال بخشی از جامعه سرمایه‌داران و فعالان اقتصادی دانست و اظهار داشت: «اتکا به توان داخلی منوط به وجود اعتماد و امنیت لازم برای فعالان عرصه اقتصاد است که می‌تواند آثار تحریم را کاهش داده و خنثی کند.»
توسعه کشور از مسیر صنعت نفت
در جریان توجه به سرمایه‌گذاری و تولید روز گذشته معاون اول رئیس جمهوری نیز در جلسه کارگروه رفع موانع جهش تولید، گفت: بخش نفت و گاز و پتروشیمی از اهمیت فراوانی برای توسعه کشور برخوردار است به گونه‌ای که می‌توان گفت توسعه کشور باید پیرامون صنعت نفت شکل بگیرد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی معاون اول ریاست جمهوری، وی افزود: در دوران فشارها و تحریم‌های ظالمانه، صنعت نفت بیشترین فشارها را در بخش تولید و صادرات متحمل شد اما با اتکا به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و توانمندی کارشناسان و مدیران این صنعت، بخشی از این فشارها و کاستی‌ها جبران شد.
قدردانی از عملکرد وزارت نفت
معاون اول رئیس‌جمهوری با قدردانی از عملکرد وزارت نفت و برنامه‌های بلند مدت و کوتاه مدت صنعت نفت و گاز و پتروشیمی، از وزارت نفت خواست موانع اصلی پیش‌روی جهش تولید و تحقق برنامه‌های خود را احصا  و در یکی از جلسات آتی ارائه کند تا تصمیمات لازم برای رفع این موانع اتخاذ شود.

گروه سیاسی/ در آستانه سالگرد سانحه سقوط هواپیمای 752 اوکراینی که منجر به جان‌باختن 176 نفر از سرنشینان آن شد، سخنگوی قوه قضائیه اعلام کرد که تحقیقات پرونده این حادثه تکمیل شده و از احتمال ارسال آن به دادگاه تا پایان دی ماه خبر داد. غلامحسین اسماعیلی در ادامه توضیحات خود گفت که در این پرونده در دو بخش اقدامات خوبی انجام شده که یکی پرداخت غرامت است و دیگری رسیدگی قضایی. به گفته وی پیش از این جلسات متعددی با خانواده‌های جانباختگان برگزار شده و گزارشات سانحه و شبیه‌سازی آن در اختیار آنان قرار گرفته است.
به گزارش ایسنا، اسماعیلی در نشست خبری دیروز خود در جمع خبرنگاران، به پرونده روح‌الله زم مدیر کانال تلگرامی آمدنیوز که چندی پیش اعدام شد هم اشاره کرد و در خصوص سرنوشت سایر متهمان این پرونده توضیح داد. او در پاسخ به سؤالی در مورد «شیرین نجفی» که پس از بازداشت روح الله زم، معروف اما به یکباره ناپدید شد، گفت: این پرونده ابعاد گسترده‌ای دارد و در بخشی منتهی به رأی شد اما هنوز به اتمام نرسیده است. اخیراً بعد از صدور کیفرخواست از ناحیه دادگاه، در مورد ۶ نفر دیگر از متهمان حکم صادر شده و ۶ نفر به حبس دو تا ۱۰ سال محکوم شدند. او ادامه داد: در مورد خانمی هم که گفتید، در زمره افرادی است که دستگیر شد و تحت تعقیب قرار گرفت. حکم او صادر شده اما چون قطعی نشده و در مرحله تجدیدنظر خواهی است از بیان عناوین اتهامی و موضوعات مربوط به میزان دقیق آنها معذورم. در مورد نفر دیگری هم که کیفرخواست او صادر شده، هفته آینده دادگاه برگزار می‌‌شود.
اسماعیلی درباره قطعی شدن حکم مهدی جهانگیری هم گفت: ادعای یکی از فعالان فضای مجازی صحت ندارد و دادگاه تجدید نظر هنوز رأی نداده است و هفته آینده جلسه‌ای تشکیل می‌شود و رسیدگی ادامه دارد.
او درباره آخرین وضعیت پرونده بابک زنجانی هم گفت: پرونده مشهور بابک زنجانی را مکرراً توضیح داده‌ایم. او به مجازات کیفری و استرداد اموال محکوم شد، اموال داخل کشورش شناسایی و توقیف شد و در اختیار سیستم بانکی و وزارت نفت قرار گرفت. حدود 2 هزار و 500 میلیارد تومان در آن زمان، از اموالش در داخل کشور شناسایی شد و تلاش‌های جدی درخصوص سایر اموال او که ادعا می‌‌شود در خارج است انجام می‌‌شود. در بخش اموال خارجی و بازگشت آن به داخل کشور  هنوز تلاش‌های ما ادامه دارد.
اسماعیلی همچنین در مورد پرونده‌های دیگر مطرح شده هم یادآور شد: اینکه گفته شد پرونده هفت تپه به دلیل مداخله دادستان با تأخیر مواجه شده است و یا مداخله دادستان درخصوص سوخت مازوت همه کذب هستند.
سخنگوی قوه قضائیه در پاسخ به این سؤال که پرونده حسن رعیت و پرونده دیگر اکبر طبری در دادسرا به کجا رسید؟ و اینکه نتیجه اعتراض او به دیوان عالی کشور در مورد رأی صادر شده در دادگاه چه شد، گفت: بخش دوم پرونده با ۲۲ متهم که یکی از متهمان فردی است که نام برده شده، منتهی به صدور کیفرخواست شده و به دادگاه رفته است و بزودی جلسات ۲۲ نفر برگزار می‌‌شود. اصل پرونده هم در دیوان عالی است و هنوز منجر به صدور رأی نهایی نشده است.
اسماعیلی درباره آخرین وضعیت پرونده عیسی شریفی قائم مقام محمدباقر قالیباف شهردار اسبق تهران، گفت: این پرونده در دادگاه رسیدگی و حکم آن هم صادر شده است. حکم مربوطه به افراد ذیربط پرونده، -چه مؤسسات شاکی و چه محکومان- ابلاغ شده است و از این حکم فرجام خواهی صورت گرفته و پرونده در دیوان عالی کشور است.
شکایت ایرانیان آسیب دیده از جنایات امریکا به کجا رسید؟
سخنگوی قوه قضائیه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه «به دنبال جنایت امریکا طی سال‌های گذشته علیه مردم ایران در منطقه شنیده شده تعدادی از هموطنان آسیب دیده اقدام به طرح شکایت کردند آیا این موضوع صحت دارد و این شکایت به کجا رسیده است»، گفت:  به موجب قانون مصوب مجلس شورای اسلامی، شهروندانی که از اقدامات جنایتکارانه امریکا متضرر شده‌اند می‌‌توانند در دادگاه‌های جمهوری اسلامی ایران و در دادگستری تهران طرح دعوی کنند و به این موضوع رسیدگی شود که تاکنون در این مورد پرونده‌های متعددی تشکیل و آرای زیادی صادر شده است. اسماعیلی افزود: گزارش برخی از این آرا در سنوات قبل ارائه شده است؛ در ماه‌های اخیر در دو پرونده، متعاقب دادخواست شهروندان آسیب دیده از جنایات امریکا، رسیدگی و رأی صادر شده است. یک پرونده مربوط به تعدادی از خانواده شهدای حادثه تروریستی چابهار بوده که علیه دولت امریکا طرح دعوی و مطالبه خسارت کردند که این پرونده در دادگاه رسیدگی شده است و برابر حکم صادره از ناحیه شعبه ویژه دادگاه دولت امریکا به پرداخت یک میلیارد دلار خسارت و غرامت در حق این خانواده‌های آسیب دیده محکوم شده است. در پرونده دیگری هم ۱۴ نفر از آسیب دیدگان از اقدامات جنایتکارانه امریکا در تهران مطالبه خسارت از دولت امریکا کردند که در این پرونده هم جمعاً در یک دادنامه ۲۶ هزار میلیارد تومان مبلغی است که دادگاه رأی به محکومیت دولت امریکا در حق آسیب دیدگان از جنایت‌های امریکا، صادر کرده است. مدعیان زیادی هنوز داریم که یکی بعد از دیگری طرح دعوی می‌‌کنند و هر کدام از آسیب دیدگان از جنایت امریکا که از اتباع کشور ما باشند و در دادگاه طرح دعوی کنند، برابر ضوابط و مقررات و صلاحیت دادگستری جمهوری اسلامی ایران رسیدگی خواهد شد.‌‌

سپیده پیری
خبرنگار
مجلس می‌گوید لایحه بودجه 1400 سیاسی بسته شده و دولت می‌خواهد درآمدهای ناپایدار را صرف هزینه‌های قطعی کند.در حالی که دولت امیدوارانه نسبت به آینده روابط بین‌الملل و بازگشت امریکا به برجام و از سوی دیگر توزیع واکسن کرونا و بهبود شاخص‌های اقتصادی سند مالی سال 1400 را تدوین کرده است.این یعنی یک افتراق فکری و معنایی میان دولت و مجلس وجود دارد که در دو محور پررنگ‌تر است.نخست درآمدهای نفتی از طریق فروش نفت به میزان ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز و همچنین در قالب عرضه اوراق سلف نفتی که مجلس تحقق آن را بدهکاری آیندگان می‌داند و مخالف است و دیگری حذف ارز 4200 تومانی برخلاف تأکید رئیس کل بانک مرکزی است.موضوعی که اهالی پارلمان معتقدند در صورت جایگزینی این ارز با نرخ سامانه معاملات الکترونیکی ETS، مابه‎التفاوت آن صرف معیشت و سلامت مردم می‌شود. این لایحه حتی با وجود تأیید کلیات همچنان خبرساز است و مورد نقد. در حالی که نگاه مشترک و همگرایی میان دو قوه مجریه و مقننه بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود تا شائبه برخورد سیاسی با یک لایحه اقتصادی در میان افکار عمومی قوت نگیرد. ما نیز در «ایران» با سعید لیلاز و آلبرت بغزیان از نوع مواجهه مجلس با لایحه و چگونگی بهینه‌سازی روند تصویب لایحه بودجه 1400 گفت‌و‌گو کردیم که در ادامه می‌خوانید.

پرهیز از کلی‌گویی و روی آوردن به نگاه کارشناسی

سعید لیلاز
استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی
برخورد مجلس یازدهم با دولت دوازدهم در موضوع بودجه سال 1400 کاملاً سیاسی است و موجب بروز تشنج در کشور خواهد شد. در این بودجه، دولت حجم صادرات نفت را روزانه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در نظر گرفته است. دولت باید در جهت تحقق بودجه سال آینده تلاش کند اما مگر محقق نشدن درآمدهای بودجه دولت در سال‌های اخیر با شدت گرفتن تحریم‌ها کم اتفاق افتاده است؟ پس چرا آن اَبَرتورم‌های چندصد درصدی و ونزوئلایی شدن اقتصاد ایران، اتفاق نیفتاد؟ برای اینکه دولت هزینه‌هایش را نیز پایین آورده است. نگهبانی برای انطباق هزینه‌ها با درآمدها مهم است. دولت و سازمان برنامه و بودجه هم تاکنون این اصل را رعایت کرده‌‌اند. مجلس باید با موضوع لایحه بودجه، کارشناسی برخورد کند اما متأسفانه برخورد مجلس، برخورد سیاسی است و برخورد کارشناسی با موضوع نیست. تأکید بر تورم‌زا بودن لایحه بودجه ۱۴۰۰ هم یک برخورد سیاسی است. همین امسال تورم حدود 40درصد بوده است. اگر قائل به ارتباط کسری بودجه و تورم هستیم، مجلس محترم باید بگوید همین امسال دقیقاً کدام یک از هزینه‌های دولت، بیخود و قابل حذف شدن بوده است؟ مجلس دقیقاً بگوید کدام یک از هزینه‌های دولت را قبول ندارد؟ اگر می‌خواهیم کسری بودجه نداشته باشیم، مجلس محترم، یک فهرست تهیه کند و بگوید بودجه این نهادها و سازمان‌ها بی‌خود یا زیاد است و حذف شود یا کاهش پیدا کند. دقیقاً کدام نهادها و سازمان و کدام بخش‌ها؟ اگر مجلس بخواهد حرف کلی نزند و دقیق و مصداقی صحبت کند، خواهیم دید که نمی‌تواند فهرستی ارائه بدهد؛ البته اگر می‌توانند ارائه کنند. در شرایط کنونی میزان کسری بودجه دولت عربستان به ۱۵ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور رسیده است. این عدد در ایران به ۵ درصد هم نرسیده است؛ آن‌وقت سازمان برنامه و بودجه، توسط مجلس به این شکل مورد هجمه قرار می‌گیرد. نسبت کسری بودجه امریکا نسبت به تولید ناخالص داخلی به ۹ درصد رسیده است. این نسبت در برخی کشورهای اروپایی به ۷ درصد رسیده و در ایران کمتر از ۵ درصد است. انضباط مالی دولت و سازمان برنامه و بودجه بسیار بیشتر از این کشورها بوده و این صرفاً یک ادعا نیست؛ واقعیتی است که با عدد و رقم قابل‌ اثبات است. مجلس اگر به موضوع بودجه به‌صورت کارشناسی نگاه کند، نه سیاسی، خواهد دید که در مقایسه با دیگر کشورها با وجود اینکه ایران دارد بدترین و شدیدترین تحریم طول تاریخ‌اش را طی می‌کند، عملکرد بودجه‌ای و مالی دولت و سازمان برنامه و بودجه بسیار بهتر از بقیه بوده است. من معتقدم در ۳ سال اخیر با وجود تحریم وحشتناکی که اجرا شد، ایران یکی از بهترین کشورهای خاورمیانه از حیث بودجه بوده‌ و این با یک بحث کارشناسی قابل‌ اثبات است. برخی نمایندگان مجلس و فعالان اصولگرا ادعا می‌کنند سازمان برنامه و دولت، بودجه سال ۱۴۰۰ را با هدف ارسال سیگنال مذاکره به امریکا نوشته‌اند. این حرف بی‌پایه و صرفاً نیت‌خوانی است. وقتی درباره بودجه حرف می‌زنیم باید با عدد و رقم حرف بزنیم. اتفاقاً این ادعاها مثل ارسال سیگنال مذاکره به امریکا که برخی نمایندگان مجلس مطرح می‌کنند، شائبه سیاسی بودن مخالفت خود با بودجه را تقویت می‌کند. نمایندگان می‌گویند منابع درآمدی بودجه ۱۴۰۰ خوشبینانه است و مثلاً فروش ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در سال آینده محقق نمی‌شود. این موضوع که این همه جار وجنجال ندارد. نمایندگان شرط بگذارند که فلان هزینه‌ها در صورت فروش ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه پرداخت می‌شود و اگر فلان درآمد محقق نشد، فلان هزینه‌ها نیز پرداخت نمی‌شود. و دقیقاً هم بگویند کدام هزینه‌ها پرداخت نمی‌شود چون هزینه‌های جاری را که نمی‌توان پرداخت نکرد.

دولت می‌تواند

آلبرت بغزیان
استاد اقتصاد دانشگاه
لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ توسط دولت به مجلس تقدیم شده و این لایحه، آخرین لایحه بودجه است که دولت آقای روحانی به مجلس ارائه کرد. اگر به طور گذرا عملکرد سال‌های اخیر را مرور کنیم، در سال ۱۳۹۲ وقتی که دولت آقای روحانی تشکیل شد مقامات این دولت تأکید داشتند که سقف ۲۱۰ هزار میلیارد تومانی بودجه سال ۱۳۹۲ زیاد است و درآمدها قابل تحقق نیست.مقامات دولت آقای روحانی اصرار داشتند بر این که سقف بودجه تا ۱۵۰ هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کند و لایحه اصلاحیه بودجه را به مجلس داد و در نهایت و با تصویب مجلس، سقف بودجه ۱۷۱ هزار میلیارد تومان شد. دولت در آن زمان تأکید بر کنترل تورم داشت و این که منابع بودجه از روش‌های پول پُرقدرت تأمین نشود. در سال ۱۳۹۲ چه وضعیتی وجود داشت که دولت اصرار داشت سقف بودجه تصویب شده کاهش پیدا کند؟
همچنین مطابق برنامه پنج‌ساله توسعه می‌خواهیم از فلان نقطه به فلان نقطه برسیم و باید چقدر هزینه کنیم. این برنامه پنج‌ساله در قالب پنج برنامه یک ساله به‌نام بودجه سالانه، اجرا می‌شود. بودجه‌ای که در آن اصلاً درباره برنامه پنج‌ساله توسعه صحبت نمی‌شود پس در راستای برنامه توسعه نخواهد بود.
در حال حاضر، کسی به برنامه پنج‌ساله توسعه نگاه نمی‌کند. ما یک سند چشم‌انداز ۲۰ ساله نیز داریم که مغفول مانده است. یک بودجه داریم که بر اساس کشمکش‌های بین استانی و بین نمایندگان مجلس است. بنابراین، اگر شما حتی بودجه را انقباضی کنید، همان نتیجه را می‌گیرید که انبساطی باشد.آن اراده بانک مرکزی که در دولت آقای روحانی، نرخ دلار را از ۱۹ هزار تومان به حتی ۱۰ هزار تومان رساند، به دلایلی تضعیف شد. حال سؤال این است که آیا دولت می‌تواند نرخ تورم را کنترل کند؟ من معتقدم که دولت می‌تواند با کمک نهادهای ذیربط تورم را کنترل کند و می‌تواند نرخ ارز را پایین نگه دارد. همچنین دولت می‌تواند هیجانات را کنترل کند مخصوصاً در این دوره شیوع کرونا، اما مشکل اصلی ما مشکل خرید و تقاضا بوده و نه مشکل عرضه. از دان مرغ بگیرید که احتکار شده تا هر چیزی که می‌توانسته فاسد نشود و قطعاً هم وارد کشور شده، افزایش قیمت داشته‌اند. در مجموع در اوایل دولت آقای روحانی، این اراده وجود داشت و انتظارات طوری شکل گرفت که مردم به دولت اعتماد داشتند و مردم برای خرید کالا هجوم نمی‌آوردند.اما با توجه به اتفاقات سیاسی که در داخل روی داد و تحریم‌هایی که شدت گرفت متأسفانه روند اقتصادی کشور به سمتی رفت که بر خلاف اراده دولت و ملت بود.

گروه سیاسی/  به مناسبت چهلمین روز شهادت شهید محسن فخری‌زاده دانشمند هسته‌ای و دفاعی کشورمان، مراسم بزرگداشتی در مسجد سازمان انرژی اتمی با حضور سرتیپ امیر حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی، حسین امیرعبداللهیان دستیار ویژه رئیس مجلس شورای اسلامی در امور بین‌الملل و تنی چند از مقامات لشکری و کشوری و خانواده شهید فخری‌زاده برگزار شد. در این مراسم به افتخار شهید محسن فخری‌زاده دانشمند برجسته هسته‌ای و دفاعی کشور و تلاش‌های وی، قلب سایت هسته‌ای تهران به نام این شهید نامگذاری شد. علی‌‌اکبر صالحی، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به نامگذاری رآکتور تحقیقاتی تهران به‌نام رآکتور تحقیقاتی شهید فخری‌زاده از نصب یکهزار سانتریفیوژ IR2M خبر داد و گفت: غنی‌سازی ۲۰درصدی که ظاهراً متوقف بود و فکر می‌کردند نابود شده است، در عرض ۲۴ ساعت راه‌اندازی شد.
وی درباره اینکه چرا قبل از قانون اخیر مجلس غنی‌سازی ۲۰ درصد را نداشتیم، پاسخ داد: چون این ۲۰ درصد برای رآکتور تحقیقاتی تهران استفاده می‌شود و ما برای پنج سال سوخت این رآکتور را در انبارهای خودمان داریم. این ۲۰ درصدی که تولید می‌کنیم به‌عنوان ذخیره استفاده خواهد شد.
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه فعالیت‌های سازمان هیچ کدام نه متوقف و نه کند شده است، گفت: الان داریم یکهزار سانتریفیوژ IR2m نصب می‌کنیم و همین حالا دو آبشار نصب شده و کار می‌کند یعنی حدود 320 و خرده‌ای از این سانتریفیوژهای IR2m نصب شده و همین جور در حال نصب شدن است و ان‌شاءالله ظرف دو سه ماه آینده که طبق قانون باید هزار IR2m نصب کنیم، در همان زمان و حتی زودتر هم نصب خواهیم کرد. صالحی بیان کرد: الان ساخت سانتریفیوژهای IR6 را شروع کردیم که طبق قانون گفته شد و باید بتوانیم در ظرف یک سال هزار ماشین IR6 تولید کنیم. الان مواد اولیه آن را تهیه می‌کنیم و با کمکی که رئیس‌جمهوری کردند و دستور دادند نیازهای مالی آن تأمین شود، ما این کار را شروع کردیم. چرا که نیاز مالی آن خیلی بالاست. رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: ان‌شاءالله طبق آن چیزی که مجلس از ما خواسته و درست در محدوده‌های زمانی که مدنظر است و حتی زودتر این کار را به پیش می‌بریم و هیچ مشکلی در این خصوص نداریم.
صالحی با بیان اینکه در حال حاضر هر ساعت ۱۷ تا ۲۰ گرم اورانیوم ۲۰ درصد تولید می کنیم، ‌گفت: ماهانه ۸ تا ۹ کیلوگرم توان تولید داریم تا به ۱۲۰ کیلو پیش بینی شده در قانون برسیم.
عراقچی: اروپایی‌ها در این زمینه حق صحبت کردن ندارند
سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه هم دوشنبه شب در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما در پی آغاز غنی‌سازی ۲۰‌درصد در تأسیسات غنی‌سازی فردو ضمن اشاره به اینکه این اقدام یکی از مهم‌ترین مباحث مربوط به برنامه هسته‌ای ایران است و اینکه شروع مجدد غنی‌سازی ۲۰درصد به معنای مرگ برجام نیست، گفت: تمام روال حقوقی شروع غنی‌سازی ۲۰ درصد طی شده است.  ضمانت اجرایی برجام خود ایران است و هر وقت تشخیص دهیم که طرف مقابل به تعهداتش عمل نمی‌کند، ماده ۳۶ این اختیار را به ما می‌دهد که ایران تعهدات خود را جزئی و کلی متوقف کند. عراقچی شروع مجدد ۲۰ درصد را براساس معاهده NPT و معاهده پادمان و برجام قانونی دانست و گفت که ایران بر اساس حق مصرح خود در این توافق، غنی‌سازی 20 درصد را از سر گرفته است.  او به واکنش‌های صورت گرفته اشاره کرد و گفت: اروپایی‌ها در این زمینه حق صحبت کردن ندارند. اگر انحراف در برجام است، عدم اجرای تعهداتشان در برجام انحراف کامل از برجام است. اروپایی‌ها اگر خواهان حفظ برجام هستند بهتر است اول مسیر خود و انحرافات خود را اصلاح کنند و آن موقع خواهند دید ایران به تعهداتش برخواهد گشت. راه حفظ برجام در این است که طرف‌های غربی به اجرای تعهدات خود در برجام شامل رفع تحریم‌ها برگردند. معاون وزیر خارجه گفت: ما الان چهار هزار کیلو اورانیوم زیر ۴ درصد داریم. اگر اروپایی‌ها به تعهداتشان عمل کنند همه اقدامات ایران با ترتیباتی می‌تواند بازگردد.

کمالوندی: زمان فرآیند اورانیوم 20 درصد به 12 ساعت  کاهش یافته است
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در همین چارچوب با بیان اینکه با برداشت اورانیوم ۲۰ درصد غنی سازی شده از دو آبشار تخصیص یافته آغاز شد، افزود: فرآیند تولید اورانیوم ۲۰ درصد بیش از ۲۴ ساعت طول می‌کشید اما با فناوری‌های جدید این مدت به 12 ساعت کاهش یافته و اکنون اورانیوم ۲۰درصد در حال برداشت است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در ادامه افزود: بر اساس برجام قرار بود اگر ذخایر ۲۰ درصد تمام شود دو سال پیش از اتمام درخواست بدهیم و آنها به ما بفروشند. اکنون این ظرفیت در کشور وجود دارد که به درصدهای بالاتری از غنی سازی اورانیوم وارد شویم.  وی گفت: در ماده ۱ قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها به مواد مورد نیاز بیش از ۲۰ درصد غنی شده اشاره شده است که آن را نیز بررسی می کنیم.
درخواست خویشتنداری چین
در واکنش به این اقدام ایران بود که «هوآ چون اینگ»، سخنگوی وزارت خارجه چین ضمن دعوت کردن از همه طرف‌ها برای حفظ آرامش و خویشتنداری بعد از بیانیه ایران درباره آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم، گفت همه باید از برداشتن گام‌های تنش‌زا خودداری کنند. وی همچنین تأکید کرد همه طرف‌ها باید به اجماع‌نظر برای حفظ توافق هسته‌ای پایبند بمانند و فضای لازم برای اقدامات دیپلماتیک را فراهم کنند. پیش از این، وزارت خارجه امریکا در واکنش به تصمیم ایران برای از سرگیری غنی‌سازی اورانیوم ۲۰ درصدی آن را «باج‌گیری هسته‌ای» توصیف کرده بود. از سوی دیگر«کاتسونُبو کاتو» سخنگو و دبیر کابینه ژاپن هم با ابراز نگرانی از تصمیم ایران برای افزایش درصد غنی‌سازی اورانیوم، مدعی شد این اقدام در تناقض با توافق هسته‌ای است.   روز دوشنبه پیش «علی ربیعی» سخنگوی دولت از آغاز فرآیند تولید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد خبر داد.
شهید فخری‌زاده  پرچمدار ایستادگی در برابر تهدیدات هسته‌ای بود
سرتیپ امیر حاتمی در حاشیه مراسم چهلم شهید فخری زاده در جمع خبرنگاران اظهارکرد: بخشی از کارهای شهید دانشمند محسن فخری‌زاده در حوزه پدافند هسته‌ای بود و وی اقدامات ارزنده‌ای در این حوزه از خود به یادگار گذاشت. وزیر دفاع تصریح کرد: شهید فخری‌زاده به عنوان یک دانشمند برجسته در حوزه فیزیک هسته‌ای، پرچمدار ایستادگی در برابر تهدیدات هسته‌ای بود. وی با بیان اینکه نه تنها با ترور فخری‌زاده روند علمی و تحقیقاتی سازمان سپند متوقف نشد بلکه اعتبار این مجموعه افزایش و احساس مسئولیت کارکنان آن مجموعه نیز مضاعف شد .وزیر دفاع ادامه داد: به برکت خون این شهید دولت تصمیم مهمی اتخاذ کرد و بودجه تحقیقاتی وزارت دفاع ۲۵۰درصد افزایش یافت.
حاتمی با بیان اینکه کارکنان مجموعه سپند دریافته‌اند، این سازمان خار چشم دشمنان است، گفت: دشمنان نسبت به اقتصاد ما، حضور ایران در منطقه برای ایجاد امنیت، قدرت موشکی و استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و به ویژه پدافند هسته‌ای و موشکی حساسیت دارند .وی تأکید کرد: بخشی از تلاش شهید فخری‌زاده برای محافظت از جان مردم در راستای خنثی‌سازی تهدیدات هسته‌ای امریکا و رژیم صهیونیستی بود و امروز کارکنان مجموعه سپند با انگیزه مضاعف راه این شهید والا مقام را ادامه خواهند داد.

حمیرا حیدریان
خبرنگار
جشن کریسمس ارامنه کمی دیرتر از سایر جوامع مسیحی در 16 و 17 دی ماه برگزار می‌شود. بسیاری از اعضای پیرو  کلیسای کاتولیک روم و پیروان آیین پروتستان، کریسمس را در روز ۲۵ دسامبر به تاریخ شمسی چهارم دی ماه جشن می‌گیرند اما مسیحیان ارتدوکس و ارامنه جشن شب کریسمس را در پنجم ژانویه یا ۱۶ دی برگزار می‌کنند و فردای آن روز یعنی هفتم ژانویه را به‌عنوان روز ولادت حضرت مسیح پاس می‌دارند. ارمنی‌‌ها، بزرگ‌ترین گروه مسیحیان کشور ایران هستند که بیشتر در شهر‌های تهران، اصفهان، تبریز، ارومیه و بعضاً در سایر شهر‌ها سکونت دارند و جمعیت حدودی آنها در ایران، یکصد هزار نفر تخمین زده می‌شود که از این جمعیت حدود ۱۰ هزار ارمنی در استان اصفهان و محله جلفا زندگی می‌کنند. از همین رو محله جلفا اصفهان دارای کلیسا‌های زیادی است که یکی از معروف‌ ترین‌‌های آنها کلیسای وانک است. کلیسای وانک یکی از قدیمی‌‌ترین و زیباترین کلیساهای ایران است. این کلیسا به یکی از بناهای تاریخی و گردشگری استان اصفهان و کشور تبدیل شده است. اما مهاجرت ارامنه به منطقه جلفا قصه دیگری دارد؛ قصه‌ای که سرآغاز آن به دوران شاه صفویه باز می‌گردد.
پس‌ از اعلام پایتختی اصفهان و انجام مقدمات لازم، شاه عباس اول جمعی از ارامنه را از جلفای ارمنستان واقع در حاشیه رود ارس به اصفهان کوچاند و به‌طور موقت در یکی از محلات شهر سکونت داد. ارامنه پس ‌از مهاجرت به اصفهان در ساحل جنوبی زاینده‌رود ساکن شدند و این محل را جلفای نو نامگذاری کردند تا خاطره وطن شان زنده بماند. پس ‌از استقرار ارمنیان، فرامینی نیز صادر شد و برای راحتی و آسایش آنها دستورات اکید به مسئولان و دولتمردان داده شد که از آن جمله این فرمان‌ها، دستورالعملی بود که به موجب آن کلیه ارامنه در انجام مراسم مذهبی‌شان آزاد هستند. پس ‌از آن جلفا به شهرکی آباد و پرجمعیت تبدیل شده و برای زیبایی هر چه بیشتر آن کاشت درختان در خیابان‌ها در دستور کار قرار گرفت. پس از مرگ شاه عباس اول سیاست حمایت از ارامنه ادامه یافت و جلفا بزرگ‌تر و آبادتر شد.
در حال حاضر ارامنه منطقه جلفا در محلاتی چون میدان بزرگ، میدان کوچک، چهارسوق، هاکوبچان، قراگل، سنگتراش‌ها، تبریزی‌ها و ایروان زندگی می‌کنند و دو کلیسای وانک و یاکوب مقدس که از بناهای مذهبی و با قدمتی حدود 400 سال هستند، بیشترین میزبانی را در مراسم آیینی این اقلیت دارند. اما امسال میهمان ناخوانده کرونا معادلات هرساله میزبانی این کلیساها را برای برپایی جشن میلاد حضرت عیسی مسیح(ع) برهم زد و ارامنه را نیز همانند مسلمانان از برگزاری آیین و مراسم بازداشت.
همدردی ارامنه با قربانیان کرونا
مانیا قوکاسیان یکی از شهروندان ارامنه منطقه جلفا در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: در جشن میلاد حضرت عیسی مسیح(ع) ارامنه طبق هر ‌سال علاوه بر چراغانی خیابان‌‌ها و کوچه‌‌های محل زندگی خود، خانه‌های خود را نیز با درختان کاج تزئین می‌کنند و با برپایی جشن و تبریک گفتن به یکدیگر به میزبانی سال جدید می‌روند. اما امسال با توجه به شرایط ویژه شیوع بیماری کرونا که کل کشور را مانند سایر کشورها درگیر کرده است، این مراسم برگزار نمی‌شود و تنها تبریک گفتن به ‌صورت تلفنی و دیدار شاید به‌صورت محدود در خانواده‌ها صورت می گیرد.
وی با بیان اینکه از سوی خلیفه گری ارامنه منطقه جلفا نیز اعلام شده است که هیچگونه مراسمی امسال به این مناسبت برگزار نخواهد شد، افزود: امسال با توجه به شیوع بیماری کرونا خلیفه گری ارامنه اعلام کردند که به خاطر شرایط خاص حاکم در کشور و نیز همدردی با خانواده‌هایی که عزیزان خود را به علت ابتلا به این بیماری از دست داده‌اند و نیز احترام به کادر زحمتکش درمان نه در منطقه جلفا و نه کلیسای وانک هیچ‌گونه تزئین و مراسمی برگزار نخواهد شد.
این شهروند ارمنی در خصوص زمان برگزاری آغاز سال نو میلادی اظهار داشت: تصور اشتباهی که اغلب هموطنان مسلمان دارند این است که کریسمس را آغاز سال نو برای تمامی مسیحیان می‌دانند، در حالی که کریسمس در بین کاتولیک‌ها در 25 دسامبر (5 دی ماه) برگزار می‌شود در حالی که ما ارامنه که از شاخه ارتدوکس هستیم روزهای پنجم و ششم ژانویه؛ زمان میلاد و غسل تعمید حضرت مسیح(ع) را جشن می‌گیریم که امسال مصادف می‌شود با روزهای 16 و 17 دی ماه. وی ادامه داد: تا چند روز قبل از عید و برگزاری آیین و مراسم سال نو، خانه‌ها با درختان کاج (که قبلاً به‌صورت طبیعی استفاده می‌شد اما به ‌دلیل حفظ و آسیب نزدن به آنها در حال حاضر از درختان مصنوعی استفاده می‌شود) تزئین می‌شود و پس‌ از آن در شب سال نو اقوام و آشنایان دور هم جمع می‌شوند. نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم ساعت تحویل و تغییر سال جدید میلادی است که بر خلاف سال شمسی و عید نوروز که هر سال در زمان مشخصی سال جدید رقم می‌خورد؛ اما در سال میلادی هر سال این اتفاق در ساعت 12 شب و به ‌صورت ثابت است. نیم ساعت پس از شروع سال نو در کلیسای وانک روحانیون جمع شده و مراسم شکرگزاری برگزار می‌شود.
 در این مراسم که ارامنه حتماً به‌صورت خانوادگی آن را برگزار می‌کنند به جز تزئینی که برای سال نو انجام می‌گیرد، در این روز خاص غذاهای ویژه‌ای از جمله سبزی پلو و ماهی و کشمش پلو نیز طبخ می‌شود.
در عصر همان روز نیز در کلیسا مراسم عبادت برگزار شده و بعد خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند. صبح روز بعد از میلاد مسیح مجدد خانواده‌هایی که به خانه یکدیگر نرفته و خیلی نزدیک نیستند برای عرض تبریک به همدیگر در کلیسا حضور پیدا می‌کنند و روز پس از آن یعنی روز سوم سال نو (7 ژانویه) که در آیین ما روز «مردگان» محسوب می‌شود، مراسمی در این خصوص برپا می‌شود.
 قوکاسیان بیان کرد: ما پس ‌از اعیاد اصلی خود یک روز پس از آن را همانند مسلمانان به سر مزار درگذشتگان رفته و با سوزاندن کندور و دعا خواندن یادی از آنان کرده و مراسم سال نو را اینگونه آغاز می‌کنیم.  نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد اینکه کاتولیک‌ها روز کریسمس که میلاد مسیح است را در روز 25 دسامبر جشن می‌گیرند اما غسل تعمید آن را روز
6 ژانویه برگزار می‌کنند.
رئیس شورای خلیفه‌گری ارامنه اصفهان نیز پیش‌تر اعلام کرده بود: با توجه به این‌که محله جلفا یکی از مهم‌ترین محورهای تاریخی و گردشگری در جنوب شهر تاریخی اصفهان به‌شمار می‌رود، همه ساله و در ایام کریسمس که از ایام تولد حضرت مسیح(ع) آغاز و تا شروع سال جدید میلادی ادامه دارد، آیین‌های متنوعی در این محله بویژه در محور گردشگری کلیسای وانک برگزار می‌شود که با استقبال پرشور هموطنان و گردشگران روبه‌رو است که این آیین ها نقش مهمی در توسعه گردشگری زمستانی در اصفهان نیز ایفا می‌کند.
میناسیان با اشاره به شیوع بیماری کرونا بویژه در اصفهان افزود: نزدیک به ۱۰ ماه است که کشور عزیزمان ایران با یکی از مهلک‌ترین و فراگیرترین بیماری‌های همه‌‌گیر همانند سایر کشورهای جهان درگیر شده، لذا با توجه به مصوبات ستاد مبارزه با بیماری کرونا و در راستای پاسداشت مقام والای کادر سلامت و بهداشت کشورمان که این روزها در حال جانفشانی برای سلامت هموطنان هستند، جامعه ارامنه اصفهان نیز همسو با سایر هموطنان از برگزاری تمامی گردهمایی‌های مربوط به کریسمس در محلات جلفا خودداری کرده و امید داریم تا با این اقدام گامی کوچک در راستای حفظ سلامت شهروندان برداریم.
وی اظهار داشت: با وجود خسارت‌های سنگینی که بیماری کرونا بر تأسیسات فرهنگی و گردشگری جلفا وارد کرده، تلاش می‌کنیم تا همگام با سایر هموطنان با این ویروس منحوس مقابله کنیم.

فریبا خان احمدی
خبرنگار
دیروز همزمان با اعلام دو رقمی شدن مرگ و میرهای کرونایی بعد از 200 روز همچنین ورود ویروس جهش یافته انگلیسی به ایران نیز از سوی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تأیید شد. ویروس جهش یافته انگلیسی که از هفته‌های پیش رد پایش در کشورهای ترکیه، عمان و پاکستان مشاهده شده بود در شرایطی وارد مرزهای کشور شده است که ایران در حال گذر از روزهای سخت و نفسگیر کرونایی است و اوضاع نسبتاً کم التهابی را طی می‌کند به‌طوری‌که تقریباً بجز استان مازندران هیچ نقطه قرمزی در کشور وجود ندارد. این اولین بار است که با گذشت نزدیک به 7 ماه تعداد فوتی‌های کرونا در ایران به 98 مورد مرگ در روز رسیده است. آخرین بار 29 خرداد 99 بود که با فوت 87 بیمار کرونایی تعداد مرگ و میر کووید19 دو رقمی شد. دیروز ظهر و به‌دنبال ارائه گزارش روزانه از آخرین وضعیت ابتلا و فوت کووید19 در کشور سخنگوی وزارت بهداشت از دو رقمی شدن موارد فوت روزانه کووید19 خبر داد، به‌گفته دکتر سیما سادات لاری در فاصله 15 و 16 دی ماه، 98 نفر از مبتلایان فوت کرده‌اند. از سوی دیگر از مجموع ۶ هزار و ۱۱۳ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور تنها ۶۸۶ نفر از آنها بستری شده‌اند. این رکورد کاهش آمار در حالی ثبت شده که وزارت بهداشت دیروز نخستین مورد از نوع موتاسیون یافته ویروس کرونا را پس‌از بررسی‌های مکرر در یکی از مسافرهای برگشته از کشور انگلیس تأیید کرد. سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا از چند روز پیش اعلام کرده بود؛ ویروس تنفسی ویروسی نیست که با بستن مرزها وارد نشود و بالاخره از یک جایی وارد می‌شود. فرمانده ستاد عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلانشهر تهران نیز با اشاره به قدرت انتقال و سرایت‌پذیری بالای ویروس کرونای انگلیسی، گفت: در بیماری‌های نوپدید ویروسی، مرزهای جغرافیایی توان جلوگیری از انتشار بیماری را ندارند و با توجه به حجم بالای تردد بین کشورها طبیعتاً نشت‌پذیری مرزهای جغرافیایی از نظر انتشار بیماری اجتناب‌ناپذیراست.
وزیر بهداشت دیروز با اشاره به کاهش مرگ و میر ناشی از کووید۱۹ و دو رقمی شدن آمار آن در کشور درباره ویروس جهش یافته کرونا گفت: قرار بود اولین مواردی را که از هرنوعی از ویروس موتاسیون یافته مشاهده کردیم، به اطلاع مردم برسانیم. متأسفانه اولین مورد کووید19 موتاسیون یافته انگلیسی را در یک هموطن که از انگلیس آمده بود و بعد‌از مدت‌ها رصد، پیدا کردیم. وی در یکی از بیمارستان‌های خصوصی بستری بود و پس‌از بررسی‌های مکرر، تست کووید۱۹ وی از نوع موتاسیون یافته تأیید شد.
وزیر بهداشت گفت: حال این فرد در حال حاضر خوب است و خوشبختانه از آنجایی که از روز اول بسیار هوشیار و آگاه بودند، با اینکه با pcr منفی وارد کشور شده بودند، بین همراهان و خانواده‌شان کاملاً خود را ایزوله کرده و هیچ ایاب و ذهاب به‌هیچ جای مشکوک نداشتند، تمام اطرافیان این فرد ارزیابی شدند و خوشبختانه رد و نشانی از این ویروس را در نزدیکان و خانواده‌شان پیدا نکردیم.
نمکی درباره مورد جهش یافته ویروس در غرب کشور، گفت: این خبر کلاً تأیید نشد و این‌ همکار ما بارها تست شد و بیش از ۲۴۰ نفر هم که با این همکار ما در تماس بودند، چک شدند و خوشبختانه در هیچ یک از آنها ردی از کرونای جهش یافته انگلیسی پیدا نشد.
نمکی تأکید کرد: تنها مورد ردیابی شده از ابتلا به کووید۱۹ انگلیسی همان فرد بستری در بیمارستان خصوصی است که حال ایشان هم کاملاً خوب است. مردم بدانند این گزارش به معنای وحشت جدید نیست بلکه به معنای رعایت بیشتر پروتکل‌ها و مراقبت‌ها است‌ و اگر مورد دیگری هم باشد به اطلاع مردم خواهد رسید.
وی با بیان اینکه مهار این ویروس هم، مانند ویروس قبلی هیچ راهی جز فاصله‌گذاری و رعایت پروتکل‌هایی که بارها اعلام شده است، ندارد، گفت: اگر کوچک‌ترین بی‌توجهی به ویروس جهش یافته‌ای که اروپا را به زانو درآورده و گرفتاری‌های زیادی را برای انگلیس به‌وجود آورده و تمام نظام بهداشت و درمانی آن کشور را به هم ریخته است، صورت گیرد، تمام ساختار ما نیز برهم خواهد ریخت.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی سنندج درباره شناسایی ویروس جهش یافته انگلیسی در استان کردستان که در برخی رسانه‌ها بازتاب پیدا کرده بود به «ایران» گفت: از ردیابی ویروس جهش یافته انگلیسی توسط بیماری که در یک بیمارستان خصوصی بستری شده و وزیر بهداشت اعلام کرده است خبر ندارم اما آنچه که در مورد کردستان ایران مطرح بود مربوط به پزشکی است که به تازگی از انگلیس برگشته است و چند روز بعد از برگشت با علائم کرونا در بیمارستان دولتی توحید سنندج بستری شد با این حال تست پی‌سی‌آر وی بارها منفی شد بنابراین تأیید ورود ویروس جهش یافته انگلیس مربوط به بیمار بستری ما در بیمارستان توحید سنندج نیست.
دکتر فرزین رضاعی ضمن رد خبر تأیید ویروس جهش یافته انگلیسی در کردستان در ادامه افزود: دانشگاه علوم پزشکی کردستان 240 نفر از اطرافیان این پزشک را بررسی کرده است و از تمام کسانی که در چند روز گذشته با آن پزشک تماس داشته‌اند تست گرفته که جواب تست همه این موارد منفی شده است.
 دکتر حمید سوری اپیدمیولوژیست نیز درباره تفاوت‌های ویروس جهش یافته انگلیسی با واریانت قبلی ویروس کرونا به «ایران» گفت: این بیماری علامت متفاوتی با ویروس قبلی ندارد ویروس جهش یافته همان ویروس قبلی است و به‌لحاظ شدت ابتلا تفاوت معنا‌داری نیز در آن دیده نمی‌شود تنها سرعت انتشار این واریانت ویروس نگران کننده است بنابراین اولین کاری که به لحاظ کنترل اپیدمی باید انجام گیرد تشکیل گروه‌های پاسخ سریع است تا مراقبت فعال انجام گیرد به این معنا که باید ترددها کنترل شود و اگر لازم باشد ارتباط سلبی در آن منطقه صورت بگیرد.
دومین نکته این است با توجه به اینکه در چنین شرایطی احتمال ابتلا بالا می‌رود تمهیدات مراقبتی توسط مردم باید تشدید شود یعنی اگر در منطقه‌ای چنین موردی گزارش شود احتمال اینکه در تعاملات اجتماعی، مراکز خرید و سفر شانس ابتلا بالاتر رود بسیار زیاد است و باید با احتیاط و دقت رفتار کرد.
وی در ادامه به مردم توصیه کرد: از افرادی که به تازگی از بریتانیا برگشته‌اند مواجهه مستقیم و غیر مستقیم نداشته باشند و به محض مشاهده چنین افرادی مورد را به مسئولان بهداشتی مرتبط در محل زندگی‌شان اطلاع دهند.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه ما معیارهای اولیه کنترل اپیدمی را به همه استان‌ها ابلاغ کرده‌ایم افزود: یکی از خطرات بالقوه که اقدامات فعلی و کنترلی ما را تهدید می‌کند این است که کانون آلودگی در جغرافیای زمانی محدودی حالت طغیان پیدا می‌کند و همین کانون‌های آلودگی زحمات انجام شده برای کاهش آمار را به هدر می‌دهند. بنابراین لازم است به این اتفاقات محلی رخ داده حساس باشیم. برای همین ما به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ کرده‌ایم به محض اینکه موردی از طغیان در جایی دیده شود تیم‌های واکنش سریع عوامل مؤثر طغیان و اقدامات لازم را ارزیابی و تحلیل کنند.
وی در پایان تأکید کرد: مهم‌ترین اقدام دراین زمینه به رفتار مردم برمی گردد. مردم در رفتارهای محافظتی‌شان شدت عمل خرج دهند، احتیاط بیشتری کنند و تعاملات‌شان را کمتر کنند. آنچه به نقش مدیریت اپیدمی از سوی سیاست‌گذاران برمی گردد باید بسیار هوشیارانه هر گونه تحرکات و تغییرات اپیدمی را کنترل کنند.  در پی انتشار فایل صوتی در شبکه‌های اجتماعی استان کردستان که حکایت از ورود کرونای انگلیسی به کردستان داشت یک عضو مجمع نمایندگان استان کردستان گفت: وزارت بهداشت ایران ابتلای یک پزشک به کرونای جهش یافته انگلیسی را تأیید کرده است. ایشان در بیمارستان تحت درمان، مراقبت و در شرایط قرنطینه کامل به سر می‌برد. شهروندان نگران نباشند.
پرویز اوسطی در گفت‌وگو با ایسنا در مورد وضعیت یک پزشک مبتلا به کرونای جهش یافته انگلیسی گفت: نگرانی ما این بود که این فرد شناسایی و قرنطینه نشود که به امید خدا نگرانی ما رفع شد.  بنده از دور اتاق ایشان را رصد کردم. شهروندان مطمئن باشند که ایشان طبق پروتکل‌های بهداشتی در اتاق مخصوص خود و در شرایط قرنطینه‌ تحت درمان و مراقبت است.

محمد معصومیان
گزارش نویس
تهران در انتهای اتوبان امام علی(ع) به سمت جنوب ناپدید شده و از کوه‌های شهرری تنها خطوط  کج و معوج       کم رنگی به جا مانده است. طیفی از رنگ‌های خاکستری و قهوه‌ای تا آبی کدر که مرز آسمان و لبه کوه را از هم جدا می‌کند. ابرهای سفید و سمی لا‌به‌لای درخت‌های لخت کناره اتوبان ول می‌چرخند و هیچ پرنده‌ای به چشم نمی‌آید جز چند کلاغ سخت جان. راننده‌ها انگار تحت تأثیر تهدیدی جدی شیشه‌های اتومبیل را بالا کشیده‌اند. شیشه را پایین می‌کشم و بوی تعفن زباله و نوعی سوخت شیمیایی ناآشنا داخل می‌شود و دهانم را گس می‌کند.
به‌سمت جنوب شهر می‌روم، همانجایی که صنایع مختلف و متهمان ردیف اول مازوت سوزی در تهران پشت کوه‌ها و لا‌به‌لای کارخانه‌های بسیارش پنهان شده‌اند. آن‌طور که پیروز حناچی شهردار تهران گفته است 40 درصد آلودگی این شهر توسط صنایعی که در این حوالی ساکن هستند تولید شده و به خورد مردم داده می‌شود؛ آلودگی ای که نفس تهران را به‌معنای واقعی تنگ کرده است. مردم در شبکه‌های اجتماعی به رسم هر ساله زمستان در تهران عکس‌هایی هوایی و زمینی از آلودگی هوا را دست ‌به‌ دست می‌کنند و از مسئولان می‌پرسند چرا هیچ تصمیمی برای این وضعیت گرفته نمی‌شود؟ چرا هر ‌ساله فریاد اعتراض مردم در این چند ماه بالا می‌رود و بعد فراموش می‌شود تا سال بعد که همین داستان پر آب و چشم های قرمز تکرار شود؟
لوله‌های سر به فلک کشیده‌ای که از آنها بخاری مانند ابری سفید به آسمان می‌رود در ابتدای باقرشهر، روبه‌روی پالایشگاه نفت تهران با چند مغازه‌دار و تعمیرکار حرف می‌زنم. در هوای راکد مانده، باز هم بوی یک خروار پیاز گندیده به مشام می‌رسد. مردی که با ماسک پشت میز کارش در مغازه باتری فروشی نشسته و پیشانی‌اش را می‌مالد، حرف‌هایش را این طور شروع می‌کند: «یک قورباغه را بگذار داخل یک ظرف آب سرد زیرش یک شمع روشن کن تا آرام آرام آب گرم شود؛ می‌بینی که قورباغه کم‌کم فلج می‌شود و نمی‌تواند بپرد و از آب بیرون برود. حالا حکایت مردم ما همین است. این بوهایی که به مشام شما می‌رسد برای بینی ما عادی شده است.»
یکی از همکارانش از راه می‌رسد و به حرف‌های ما گوش می‌دهد و با خنده می‌گوید: «شما برای حرف‌های ما اجازه نشر ندارید وگرنه می‌گفتم که سهمیه مردم این حومه از این همه صنایع بزرگ کجاست؟ از قدیم می‌گفتند باید رسیدگی بشود. دیگر لااقل یک پاکت شیر که باید به ما بدهند. فقط صنایع نیست کمی آن طرف‌تر مرکز دفن زباله هم هست که بویش گاهی تهران را هم برمی‌دارد چه برسد به ما.»
به لوله‌های پالایشگاه اشاره می‌کند و می‌گوید: «من از بچگی اینجا زندگی کرده‌ام و این دودها و بخارها منظره همیشگی اینجاست. بوی کثافت هم هر چند وقت یکبار وقتی مشعل‌ها را خاموش می‌کنند چنان می‌پیچد که نمی‌شود تحملش کرد.» مرد پشت صندلی که هنوز پیشانی‌اش را می‌مالد وقتی از آلودگی هوای تهران و تنگی نفس در خیابان‌های تهران می‌گویم، می‌خندد و می‌گوید: «ای کاش جای ما عوض می‌شد؛ واقعاً کاش عوض می‌شد.    بالاشهرنشین‌ها می‌آمدند اینجا زندگی می‌کردند و ما می‌رفتیم بالای تهران، البته اگر با مسئولان شهر حرف بزنید همه می‌گویند کل تهران بهترین جای ایران است و ما فقط غر می‌زنیم.» او از شکایت اهالی از میزان آلودگی می‌گوید و ادامه می‌دهد: «اینجا اوضاع خیلی خراب تر از تهران است و خیلی‌ها نگران تأثیرات این آلودگی روی بچه‌ها هستند.»
بلوار یکی از کارخانه‌های معروف باقرشهر را داخل می‌رویم تا کمی از نزدیک فضای داخل آن را ببینیم. از زمین و آسمان بخار بیرون می‌زند و ماشین‌های سنگین در حال رفت و آمد هستند. در انتهای بلوار، از گیت اصلی نمی‌شود رد شد. مرد جوانی را که گوشه خیابان ایستاده سوار می‌کنیم تا به ابتدای خیابان برسانیم. سرحرف باز می‌شود و خودش را کارمند شرکت معرفی می‌کند که شیفت کاری‌اش تمام شده است. از او در مورد آلودگی هوا می‌پرسم و تأثیر این کارخانه‌ها در ایجاد چنین وضعیتی. می‌گوید: «در این کارخانه هر چیزی که فکر کنی می‌سوزانند؛ مخصوصاً وقتی باد باشد یا هوا ابری و بارانی باشد.»
کم و بیش عابرانی در پیاده روها دیده می‌شوند. مردمی که با ماسک و کلاه تبدیل به هیبت‌هایی ترس خورده از کرونا و آلودگی هوا به سرعت راهی مقصد هستند. مرد جوانی که روبه روی پیرایشگاهش را آب و جارو می‌کند از وضعیت ترسناک صبح‌های شهر می‌گوید، از روزهایی که دیوار را در چند متری نمی‌توان دید؛ مه است یا آلودگی؟ می‌گوید: «آلودگی هوا همه جا هست، اینجا هم هست. اما از شهرری به این طرف تبدیل به مه شدیدی می‌شود. اگر هوا راکد باشد می‌آید پایین چون همه کارخانه‌ها اینجا جمع شده‌اند. بخصوص صبح‌ها که چشم آدم می‌سوزد، آدم فکر می‌کند مه است اما مه که سوزش چشم ندارد. می‌گویند تأثیر مازوت است، ما چه می‌دانیم!»
بلوار دیگری را به قصد نزدیک شدن به کارخانه بعدی داخل می‌شویم و این بار مرد دیگری را که ابتدای بلوار ایستاده برای رساندن به انتهای بلوار سوار می‌کنیم. می‌گوید چند سالی است در این کارخانه مشغول کار است و خودش هم ساکن محلات اطراف: «اینجا خیلی آلوده است، خیلی.» همین‌طور که گیت‌های کارخانه را پشت سر می‌گذارم و ابر سفید روی زمین‌های اطراف را با چشمانم دنبال می‌کنم از او می‌پرسم در این کارخانه‌ها چه چیزی می‌سوزانند که باعث آلودگی هوا می‌شود؟ می‌گوید: «همه چیز می‌سوزانند و باید هم این کار را بکنند. البته دود را بیشتر آخر شب رها می‌کنند.» یاد حرف‌های مرد پیرایشگر می‌افتم که از مه سوزناک صبح‌های شهر می‌گفت. همان مه ای که هر روز، نسیم صبحگاهی برای تهران سوغات می‌آورد.
اتوبان امام علی(ع) را به‌سمت کارخانه سیمان پیش می‌رویم و وارد فضای بازی می‌شویم پر از ماشین‌های سنگین که در زمین خاکی اطراف پارک شده‌اند. بعد از چند صدمتر گیت مستحکمی روبه روی ما سبز می‌شود که ادامه مسیرش به داخل کوه‌ها و معدن ختم می‌شود. کامیون‌ها پر می‌روند و خالی برمی‌گردند و نگاه‌های سنگین رانندگان دنبالمان می‌کند. دور می‌زنیم و به محله مشیریه می‌رویم که زیر سایه لوله‌های بلند از دور خارج شده سیمان تهران به ‌صورت فاحشی آلوده است. محلی‌ها از روزهایی می‌گویند که از دودکش عظیم کارخانه سیمان دود غلیظی خارج می‌شد. اما حالا از آن طرف کوه‌هایی که در غلظت آلاینده‎‌ها پنهان شده‌اند مه غلیظی به این محلات سرازیر می‌شود.
خیابان‌ها خلوت است و هیچ کودکی در محله دیده نمی‌شود. نزدیکی کارخانه کنار یک نمایشگاه اتومبیل می‌ایستم. مرد جوان که سیگاری بر لب دارد و به نظر اعتقادی هم به ماسک ندارد مرا جلوی ماشین‌های پارک شده کنار خیابان می‌برد، انگشتش را روی سقف و بدنه ماشینی می‌کشد و بعد جلوی چشمانم می‌گیرد و می‌گوید: «باورت می‌شود اینها را همین دیروز شستم؟ اینجا خیلی آلوده‌تر از مرکز شهر تهران است چون ما اینجا بین کوه‌ها گیر کرده‌ایم و تا دلت بخواهد دور و بر پر از کارخانه است. امروز می‌خواندم که حتی ریخته‌گری‌ها هم مازوت می‌سوزانند، راست است؟» با او به گوشه اتوبان می‌رویم و کوه‌ها را تماشا می‌کنیم: «من فکر می‌کنم آلودگی از آنجا می‌آید و اینجا گیر می‌کند وگرنه این کارخانه که دودی ندارد.»
در مشیریه گشتی می‌زنیم؛ به‌هر طرف که چشم می‌چرخانم دود است و مه غلیظی که همه جا را فراگرفته است. با مردی تقریباً 50 ساله که مشغول شستن ماشین روبه‌روی خانه‌ آجری و کوچکش است سر حرف را باز می‌کنم. او از کار کردن در این هوا می‌گوید: «با این ماشین قراضه در تهران مسافرکشی می‌کنم اما دیروز آنقدر چشمانم سوخت و گلویم گرفت که دیگر همسرم نگذاشت امروز سرکار بروم. اول فکر کردم کرونا گرفته‌ام؛ خیلی ترسیدم. راستش قلبم ناراحت است و خرج زندگی را با حقوق بخور و نمیر بازنشستگی و کارکردن روی ماشین در می‌آورم اما به قول همسرم اگر سلامتی نداشته باشیم چه فایده دارد، کار کردنی که همه‌اش خرج بیمارستان و دارو و دکتر شود؟»
مردم در مخمصه افتاده‌اند؛ از ابتدای سال کرونا و ترس از آلودگی به ویروس و مخمصه اقتصادی و آخر سالی هم تنگی نفس از آلودگی و سم مازوت. خیلی‌ها می‌گویند همه امکانات کشور برای تهرانی‌هاست؛ راست است حتی مازوت و سردرد و تنگی نفس هم مال شهروندان برخوردار تهرانی است. این روزها  در تهران تنها نگاه‌های خیره مردم را می‌بینی به جای خالی کوه‌ها و ترسی که زندگی در این شهر بی‌ در و پیکر به جان شهروندان می‌ریزد.

رئیس ستادکل نیروهای مسلح و فرمانده کل ارتش با حضور در منطقه عمومی تمرین بزرگ رزم پهپادی ارتش از یگان‌های پهپادی حاضر در تمرین سان دیدند. به گزارش ایرنا، در این برنامه سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و سرلشکر عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش از یگان‌های پهپادی شامل صدها فروند انواع پهپادهای رزمی که در مسیری به طول بیش از یک کیلومتر مستقر شده‌اند، سان دیدند. همچنین پس از این مراسم سردار سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و امیر سرلشکر موسوی فرمانده کل ارتش از یگان‌ها و سامانه‌های پهپادی ارتش که در قالب یک نمایشگاه به نمایش در آمده بازدید کردند.
در این نمایشگاه که شامل دستاوردهای پهپادی ارتش جمهوری اسلامی ایران متشکل از پهپادهای عملیاتی از نیروهای چهارگانه ارتش است، صدها فروند انواع پهپادهای رزمی، بمب‌افکن، رهگیر، شناسایی و مراقبتی، جنگالی، انتحاری و... به نمایش در آمده است. دستاوردهای پهپادی ارتش از جمله پهپادهای کمان، کرار، کیان، سیمرغ، انواع مهاجر، انواع ابابیل، یسیر، صادق، حازم، انواع مولتی روتورهای رزمی و پشتیبانی رزمی و... با قابلیت اجرای عملیات در محیط جنگ الکترونیک و مجهز به سامانه‌های اخلال و فریب راداری از جمله سامانه‌هایی بودند که رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و فرمانده کل ارتش از آنها در این نمایشگاه بازدید کردند. همچنین در این نمایشگاه برای نخستین بار از تعدادی از محصولات جدید در حوزه پرنده‌های بدون سرنشین رونمایی شد. در آغاز این مراسم و در مراسم سان دیدن از یگان‌های پهپادی مستقر، فرماندهان نیروهای چهارگانه ارتش، سردار سرلشکر باقری و امیر سرلشکر موسوی را همراهی کردند.

دستان نیروهای مسلح قهرمان ما بر روی ماشه‌ها قرار دارد
سردار سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح هم در این بازدید  در خصوص آخرین وضعیت منطقه گفت: متأسفانه در روزهای اخیر تحرکاتی از جانب ارتش تروریست و جنایتکار امریکا در منطقه صورت گرفته است و پروازهایی از هواپیماهای دوربرد یا سایر موارد را در جهت قدرت‌نمایی و ایجاد وحشت به نمایش گذاشتند. همچنین اتهاماتی را به جمهوری اسلامی وارد کرده‌اند که این آمادگی‌ها و رزمایش‌های متعدد و انتقال نیرو در راستای به نمایش گذاشتن آمادگی کامل نیروهای مسلح برای دفاع از مرزهای زمینی، هوایی، دریایی و امنیت ملی کشور است. او تأکید کرد: با وجود اینکه جمهوری اسلامی ایران قصد تهاجم و تجاوز به هیچ کشور همسایه‌ای را ندارد، اما در برابر هرگونه تهدید به طور کامل آماده است، دستان نیروهای مسلح قهرمان ما بر روی ماشه‌ها قرار دارد و چنانچه دشمنان کوچک‌ترین خطایی کند، حتماً نیروهای مسلح پاسخ جانانه‌ای خواهند داد.

بنفشه غلامی/ ساعتی پس ‌از گشایش مرزهای زمینی و هوایی عربستان به روی قطر و پایان محاصره سه سال و نیمه این کشور از سوی ریاض و شرکایش، امیر قطر به ‌منظور شرکت در چهل و یکمین نشست شورای همکاری خلیج فارس به عربستان سفر کرد. «محمد بن سلمان» سفر «شیخ تمیم» و حضور او در نشست شورای همکاری خلیج فارس را نشانه‌ای وحدت بخش تلقی کرد و در پایان نشست نیز شرکت کنندگان توافق «همبستگی و ثبات» امضا کردند، اما بی‌علاقگی پادشاهان و امرای برخی از این کشورها به حضور در این نشست، حاکی از آن است که شاید ابرهای سیاه طوفانی رفته باشند اما همچنان ابرهای خاکستری بارانی حاضر به ترک آسمان شورای همکاری خلیج فارس نیستند و شکاف‌ها و اختلافات در آن محسوس است.
به ‌گزارش سایت شبکه خبری «الجزیره»، هواپیمای ایرباس ای340 «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی»، امیر قطر، ظهر دیروز در فرودگاه شهر «العلا» در شمال غربی عربستان که نشست شورای همکاری خلیج فارس در آن برگزار شد، فرود آمد و امیر قطر با ماسکی بر چهره بلافاصله به گرمی مورد استقبال «محمد بن سلمان»، ولیعهد عربستان قرار گرفت تا نمایش آشتی عربی که از چند هفته پیش با امضای توافقنامه صلح بین عربستان و قطر آغاز شده بود، به پرده آخر برسد. به ‌گزارش «فرانس پرس»، سفر امیر قطر به عربستان کمتر از یک روز پس از آن انجام شد که «احمد ناصر آل صباح»، وزیر خارجه کویت که یکی از اصلی‌ترین میانجیگران آشتی بین دوحه و ریاض بود، در سخنانی خبر داد، «عربستان به پیشنهاد امیر کویت پاسخ مثبت داده و از عصر دوشنبه مرزهای زمینی و هوایی خود با قطر را بازگشایی کرده است.» و البته هرچند در خبرها نیز آمده بود، گذرگاه ابوسمره در همین ارتباط بازگشایی شده است. اما خبرنگاران حاضر در این گذرگاه خبر دادند، صبح دیروز در این گذرگاه تردد خاصی دیده نشد. البته به‌خاطر شرایط کرونایی هنوز برخی محدودیت‌های مرزی در عربستان وجود دارد. بنا بر این گزارش، عربستان در حالی از چندی پیش شروع به برداشتن گام‌هایی در مسیر آشتی با قطر کرد که بسیاری از ناظران منطقه‌ای معتقدند، اقدام عربستان و شرکایش در بستن مرزهای خود به روی قطر و محاصره کردن آن در سه سال و نیمی که از ژوئن 2017 می‌گذرد، باعث شده، قطر به خودکفایی قابل توجهی برسد و روابط آن با ایران و ترکیه گرم‌تر از هر زمان شود. این ناظران، آنچه دیروز رخ داد را یک پیروزی برای قطر نیز تلقی کرده و گفته‌اند، در آغاز این بحران، کشورهای تحریم کننده قطر برای خروج دوحه از انزوا و محاصره، 13 شرط عنوان کرده بودند که یکی از آنها بسته شدن شبکه تلویزیونی «الجزیره» بود. اما قطر به هیچ کدام از این شروط تن نداد و اکنون عربستان با مشاهده کوچ بزرگترین حامی خود از کاخ سفید و آغاز ایجاد تغییراتی در سیاست خارجی اش، با کنار گذاشتن برخی خواسته‌های خود، زمینه‌های آشتی با دوحه را فراهم آورده است.
بازگشایی مرزهای عربستان با قطر از نخستین ساعات این رویداد با واکنش‌های بسیاری مواجه شد. پس از آنکه «محمد بن سلمان»، نشست شورای همکاری خلیج فارس با مشارکت قطر را نشستی فراگیر خواند و تأکید کرد، این نشست «ما را به سمت اتحاد و همبستگی در مواجهه با چالش‌های منطقه‌ای سوق می‌دهد»، امریکا حل و فصل اختلافات سه ساله را به نفع هر شش عضو شورای همکاری خلیج فارس دانست. ترکیه، امارات، جنبش حماس، انصارالله یمن و کویت از این اقدام استقبال کردند. مصر نیز ضمن استقبال از بازگشایی مرزهای عربستان به روی قطر خبر داد، قاهره نیز اقدامی مشابه را انجام خواهد داد و مرزهای هوایی خود را به روی قطر خواهد گشود.
نشستی با امیدهای اندک و شکاف‌های بسیار
برخلاف آنچه که «محمد بن سلمان» نشست شورای همکاری خلیج فارس را نشستی برای اتحاد و همبستگی خوانده بود، نخستین نشست این شورا پس‌ از بازگشت قطر به آن، با استقبال اندک سران کشورهای عضو رو‌به‌رو شد. خبرگزاری رسمی عمان پیش از این نشست در خبری اعلام کرد، به‌جای شاه عمان، «فهد بن محمد»، معاون نخست‌وزیر در نشست شرکت می‌کند. از کشور مصر نیز وزیر خارجه این کشور در نشست شرکت کرد. خبرگزاری رسمی بحرین هم خبر داد پادشاه این کشور شخصاً در نشست حاضر نشد و به‌جای او «سلمان بن‌حمد آل خلیفه»، ولیعهد این کشور راهی العلا شد. علاوه بر این به جز بی‌میلی برخی سران شش کشور عضو به‌ حضور در نشست، نکته قابل تأمل آن است که در بین این کشورها امارات و بحرین از آشتی عربستان و قطر و حضور امیر قطر در نشست شورا ناراضی هستند. هرچند پیش از این نشست «انور قرقاش»، وزیر خارجه امارات با تأکید بر اینکه امارات خواهان بازگشت انسجام به اعراب است، در توئیتی نوشت: «از طریق نشست شورای همکاری خلیج (فارس) ما انسجام خود را بازیابی می‌کنیم.» اما منابع دیپلماتیک می‌گویند، امارات هیچ تمایلی به مصالحه با همسایه خود ندارد. بحرین هم که در ماه‌های اخیر چندین بار به‌خاطر مرزهای دریایی وارد چالش‌هایی با دوحه شده، از این وضعیت ناخرسند است. درگیری‌ها بین دو کشور در حدی بود که 9 دسامبر، قطر را واداشت از بحرین به‌خاطر به پرواز درآوردن 4 جنگنده خود بر فراز آب های قطر به شورای امنیت شکایت کند. اما منامه در پاسخ، این پروازها را در راستای رزمایش‌های معمول خود با عربستان عنوان کرد. با این حال و با وجود این اختلافات تا عصر دیروز عربستان امیدوار بود با توجه به نفوذ خود بر شورای همکاری خلیج فارس، بتواند این نشست را با یک بیانیه مشترک به پایان برساند.

گروه سیاسی/ علی ربیعی، سخنگوی دولت با ابراز اطمینان از اینکه سلامت مردم از دغدغه‌های دولت است، اعلام کرد که ما در زمینه صادرات مازوت مشکل نداریم؛ اما برای اینکه کلانشهرها متأثر نشوند، تصمیم بر این شد نیروگاه تهران یا دیگر کلانشهرها از مازوت استفاده نکنند. به گزارش «ایرنا»، او روز گذشته در نشست خبری خود با خبرنگاران که به صورت ویدیوکنفرانسی برگزار شد، با تأکید بر اینکه مصرف مازوت در کلانشهرها بویژه تهران صورت نگرفت، افزود: البته این هم موقت است، تلاش براین است گاز‌رسانی را به جهتی ببریم که چند نیروگاه هم از مازوت استفاده نکنند. در این راستا برخی صنایع مانند صنایع سیمان تعطیل و ۱۱ واحد آلاینده در استان تهران پلمب شد. ربیعی، وارونگی هوا در فصل زمستان به همراه افزایش مصرف انرژی بویژه گاز را از دلایل آلودگی هوا برشمرد و ادامه داد: ممکن است تلاش برای جلوگیری از خاموشی، آلودگی را تشدید کند و این موضوع در کلانشهرها موجب نگرانی‌هایی شده است، چرا که هزار میلیون متر مکعب گاز تولید می‌کنیم که
۶۰۰ میلیون متر مکعب آن برای بخش مصارف خانگی است. دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری، این میزان مصرف گاز را بسیار بالا دانست و با اشاره به اینکه اگر مصرف گاز در بخش خانگی را کنترل نکنیم گاز به صنایع نمی‌رسد و اولین اثر این امر، خاموشی است، اظهارکرد: از ابتدای آذر تا دهم دی ماه ۹۹ نسبت به مدت مشابه سال قبل، فقط در تهران مصرف گاز ۱۵ درصد افزایش داشت، از این رو انتظار می‌رود مقداری در مصرف گاز صرفه‌جویی کنیم، که در اینجا بحث سیاست‌گذاری مطرح نیست، بلکه بحث همراهی مطرح است، زیرا جداسازی اقدامات دولت از مردم میسر نیست. سخنگوی دولت با اشاره به فعالیت ۱۲۹ نیروگاه در کشور گفت: در مواقع اضطراری فقط ۵ یا ۶ نیروگاه از مازوت استفاده می‌کنند و بیشتر از این نیست.
اگر بحث گروگانگیری باشد
 کره جنوبی گروگانگیر است
ربیعی درباره کشتی توقیف شده کره‌ای در خلیج فارس نیز با بیان اینکه اگر بحث گروگانگیری مطرح باشد، این دولت کره است که به بهانه‌های واهی بیش از ۷ میلیارد دلار ما را گروگان گرفته است، اظهارکرد: حتی در مورد کالاهایی که ادعا می‌شد تحریم نیستند، مانند واردات نهاده و دارو برای مردم هم به بهانه‌های واهی امتناع کردند.
او با اشاره به اینکه دولت کره جنوبی هیچ تلاشی انجام نداد تا این پول در مسیر خدمت به مردم قرار بگیرد، تصریح کرد: باوجود همه این‌ها، آنچه مقامات نظامی و قضایی درباره این کشتی اعلام کردند (این واقعیت است) که بنا بر حکم قضایی و به علت آلودگی نفتی در خلیج فارس توقیف شده است، ضمن اینکه درخواست (برای توقیف کشتی) یک درخواست فنی و از سوی یک نهاد فنی بود که در دنیا هم مرسوم است.
اروپا به تعهدات برزمین مانده خودش عمل کند
 سخنگوی دولت در واکنش به ابراز نگرانی برخی کشورهای اروپایی برای ازسر‌گیری غنی‌سازی 20 درصدی اورانیوم در ایران، اولاً این اقدام را مطابق با بند ۳۶ برجام دانست و در مرحله بعد، خطاب به اتحادیه اروپا گفت که به جای صدور بیانیه و اعلام نگرانی نسبت به استفاده ایران از حقوق خود، فکری به حال تعهدات بر زمین مانده خود بکند.
ربیعی همچنین با اشاره به اینکه ‌این اقدام براساس مصوبه مجلس انجام گرفته است، افزود: تا وقتی همه طرف‌ها به تعهدات خود پایبند نباشند، ایران حق خود می‌داند اقدام مقتضی را انجام دهد. با این حال بارها گفتیم و تکرار می‌کنیم که همه این تصمیمات به سرعت و به محض بازگشت طرفین به تعهدات خود مطابق متن برجام، بازگشت‌پذیر است.
پاسخ به دوگانه سازی‌های داخلی و خارجی درباره واکسن کرونا
دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری در بخش دیگری از این نشست، دوگانه سازی‌های داخلی و خارجی درباره واکسن کرونا را رد کرد، دوگانه‌هایی که از سوی رسانه‌های خارجی با هدف تلقین ضعف علمی ایران و در داخل نیز به بهانه حمایت از طب سنتی و مخالفت با نهادهای بین‌المللی صورت می‌گیرد. ربیعی با بیان اینکه این‌ دوگانه‌سازی‌ها به اصول پزشکی توجه‌ چندانی ندارند، اظهارکرد: شاهد یک جریان‌سازی با اهداف سیاسی و به منظور تخریب ذهن شهروندان هستیم که بیشتر از سوی جریان‌های رسانه‌ای خارج از کشور دامن زده شد و خواستند مردم را نسبت به تولید واکسن در داخل ناامید کنند. سخنگوی دولت با اشاره به اینکه اصل مهم برای دولت حفظ جان شهروندان است و ما تسلیم جریان‌سازی و دوگانه‌سازی کاذب نشدیم و نخواهیم شد، درباره دوگانه‌سازی با منشأ داخلی هم گفت: به باور من جریان اخیر «نه به واکسن داخلی و خارجی» هم وهن آموزه‌های دینی ما است و هم میان این جریان افرادی قرار دارند که می‌خواهند با دوگانه‌سازی‌هایی روح و روان جامعه را اذیت کنند.
ربیعی اضافه کرد: سؤال از افرادی که مخالف واکسیناسیون هستند این است که کرونا را باور ندارند یا واکسیناسیون را؟ اگر کرونا را باور ندارند چرا در تجمع ماسک زده بودند؟ اگر واکسیناسیون را قبول ندارند، یعنی می‌خواهند بگویند خود و اعضای خانواده شان از کودکی تاکنون هیچ واکسنی دریافت نکرده اند؟ دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری، هم خرید و هم تولید را، دو رویکرد دولت نسبت به واکسن کرونا از ابتدای شیوع این ویروس عنوان کرد و گفت: از روزهای اول داده‌ها و یافته‌های تولید واکسن را در اختیار مجامع بین‌المللی قرار دادیم، حتی با کشورهای پیشرفته در امور پزشکی، مبادلاتی صورت گرفته و ما با آنها به تولید مشترک رسیدیم.
ربیعی با اشاره به اینکه نزدیک به ۱۷میلیون دوز واکسن خریده شد، اظهارکرد واکسن ایرانی هم مراحل اولیه تولید مشترک را طی کرده و وضعیت خوبی دارد و تا بهار شاهد ورود آن به بازار خواهیم بود.
سخنگوی دولت تأکید کرد که وزارت بهداشت برنامه‌ای آماده خواهد کرد تا مطابق آن از زمان ورود واکسن به کشور تا تزریق به نفر، به طور شفاف قابل مشاهده باشد و نوعی حکمرانی قابل قبول از قبیل خرید، تولید و توزیع در کشور به همت وزارت بهداشت را شاهد خواهیم بود و این اطمینان را به جامعه می‌دهیم که هیچ تبعیضی در این زمینه نخواهد بود و هر مقدار واکسن وارد شود بدون تبعیض و شفاف توزیع خواهد شد.
نجومی بگیر در دولت نداریم
ربیعی در واکنش به برخی ادعاها درباره وجود حقوق‌های نجومی در دولت که براساس گزارش تفریغ بودجه دیوان محاسبات مطرح شد، تأکید کرد: اگر دیوان محاسبات کسی را در دولت سراغ دارد که حقوق ۴۵ میلیون تومانی می‌گیرد، معرفی کند و قطعاً از وی پس گرفته خواهد شد.
سخنگوی دولت با اشاره به اینکه در گزارش دیوان گفته شد اگر۳۰ درصد بدی آب و هوا، به هفت برابر حداقل دستمزد و پاداش پایان سال اضافه و جمع شود، به این رقم خواهد رسید، ادامه داد: دیوان محاسبات در این گزارش این احتمال را مطرح کرده که (شاید) یک نفر بتواند از (این فرمول حقوق) استفاده کند. اما دولت با تصمیمات بعدی خود جلوی این احتمال را گرفته و چنین حقوق‌هایی داده نمی‌شود.
ربیعی با بیان اینکه خود من از دانشگاه، حقوق هیأت علمی می‌گیرم، تصریح کرد: در گزارش دیوان گفته شد احتمال این وجود دارد که چنین حقوق‌هایی گرفته شود، بنابراین درست نیست که برخی براساس آن احتمال فرض کنند که عده‌ای چنین حقوقی گرفتند و این برای افکار عمومی خوب نیست که چیزی گفته شود که وجود ندارد.
دیوان محاسبات اطلاعات حقوق مدیران خود را بارگذاری نکرده است!
دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری در ادامه همین بخش، به ماده ۲۹ برنامه ششم درباره انتشار یا در دسترس بودن حقوق کارکنان دستگاه‌های مختلف اشاره کرد و گفت: سه سال است که سامانه حقوق و دستمزد با تلاش‌های سازمان امور استخدامی راه‌اندازی شده، بخش عمده‌ای از سازمان‌های دولتی اطلاعات حقوق خود را بارگذاری کردند. البته هنوز از سوی دستگاه‌های خارج از دولت هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
ربیعی با بیان اینکه مطابق قانون همه قوا نهادها و مؤسسات عمومی باید اطلاعات حقوق مدیران خود را بارگذاری کنند، افزود: شنیده‌های من حاکی است که حتی سازمان تهیه کننده گزارش (دیوان محاسبات) هم (اطلاعات حقوق مدیران خود را) در این سامانه بارگذاری نکرده است.
آخرین مراحل پرونده سقوط هواپیمای اوکراینی
سخنگوی دولت درباره آخرین تصمیم دولت برای پرداخت غرامت به بازماندگان هواپیمای اوکراینی و زمان انتشار گزارش فنی و محاکمه عاملان آن، با اشاره به اینکه گزارش دقیقی از سانحه تهیه شده و برای کشورهای مشارکت کننده در تحقیقات ارسال شد، افزود: کشورهای مشارکت کننده 6۰ روز فرصت دارند تا نظر خود را ارائه دهند. بنابراین (گزارش نهایی) بعد از گزارش قطعی کشورها انتشار عمومی هم خواهد شد. ربیعی با بیان اینکه درباره غرامت هم براساس کنوانسیون ورشو عمل می‌کنیم که مبلغ خسارت ۲ هزار و ۳۰۰ دلار بود، اظهارکرد: با توجه به اینکه این رقم مناسب نبود، معاونت حقوقی رئیس جمهوری استانداردهای دیگر بین‌المللی را بررسی کرد و براساس این کنوانسیون‌ها آنچه که معاونت حقوقی اعلام کرد، عدد ۱۵۰ هزار دلار بود. سخنگوی دولت تصریح کرد: برای جانباختگان ایرانی هم بنیاد شهید موظف شد که با خانواده آنها همراهی کند. ربیعی درباره رسیدگی کیفری به این پرونده هم گفت: اطلاعات دریافتی نشان می‌دهد رسیدگی کیفری به پرونده‌ و کسانی که قصور داشتند در برخی مواد پایان یافته و در برخی موارد هم رو به پایان است.

نرگس عاشوری
خبرنگار‌
انتشار فهرست کامل متقاضیان جشنواره فیلم فجر و ثبت‌نام 110 فیلم، بمب خبری سه‌شنبه 16 دی‌ماه بود. فرصت ثبت‌نام آثار در ساعت ۲۴ روز دوشنبه ۱۵ دی ماه به پایان رسید و اسامی فیلم‌های متقاضی حضور در سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر بامداد روز سه‌شنبه از سوی روابط عمومی جشنواره اعلام شد. در این فهرست که در اقدامی بدیع برای اولین بار در ادوار برگزاری جشنواره منتشر می‌شود اسامی 110 فیلم به ثبت رسیده است. اعلام این آمار و اسامی در روز گذشته تعبیر، تفسیر و واکنش‌های متفاوتی از تعجب تا شک و شوخی را برانگیخت. اولین واکنش‌ها به آمار آثار ثبت شده بود. 110 فیلم متقاضی آن هم در بحرانی‌ترین سال تاریخ سینما، در حالی برای برخی اهالی رسانه سؤال‌برانگیز بود که تعداد بسیاری از آثار ثبت شده جزو تولیدات امسال نیست. یکی از همین تولیدات که با واکنش متفاوت در فضای مجازی روبه‌رو شد فیلم «من و دبورا» محصول سال 84 است. این فیلم در حالی متقاضی حضور در جشنواره است که حدود دو سال از درگذشت کارگردان آن سیدضیاء‌الدین دری می‌گذرد. مقایسه انتشار آلبوم زنده‌یاد مرتضی پاشایی پس‌از مرگش و حضور فیلمی از زنده‌یاد دری در جشنواره امسال از جمله واکنش‌های سرخوشانه به این تقاضا بود. به چشم خوردن برخی اسامی عجیب و غریب از جمله «عرعروها و مزقون زن‌ها» به کارگردانی علی اوجی با همین دست واکنش‌های شوخ‌طبعانه همراه بود. از اتفاق‌های جالب روز گذشته همچنین موضع‌گیری عجیب کیارش اسدی‌زاده کارگردان و تهیه‌کننده فیلم «مجوز خروج» بود، او پر کردن فرم تقاضای حضور در جشنواره را تکذیب کرد و گفت فیلمش به جشنواره نمی‌رسد. سیمون سیمونیان مسئول دبیرخانه جشنواره درباره ابهام مطرح شده از سوی اسدی‌زاده و همچنین تهیه‌کننده «موافقت اصلولی» مبنی‌بر عدم تکمیل فرم تقاضا برای حضور در این رویداد به مهر گفت که طبق اسناد نام «مجوز خروج» در تاریخ ۲۵/‏۰۹/‏۹۹‬ در دبیرخانه ثبت شده. به گفته سیمونیان فرم حضور «موافقت اصولی» توسط کارگردان (امین پورکیان) ثبت شده است.
نمایش نامزدهای سیمرغ
انتشار این اسامی با هدف شفاف‌سازی و ارائه اطلاعات روشن از فیلم‌هایی صورت گرفته که متقاضی حضور در جشنواره هستند. مسلماً این فهرست پس از تطابق با آیین‌نامه و مقررات فراخوان جشنواره کوتاه‌تر شده و فهرست نهایی جمع‌وجورتری برای ارائه به هیأت داوران اعلام خواهد شد. تا همین جا طبق گفته مسعود نجفی، مدیر روابط عمومی جشنواره حدود ۵۰درصد این فیلم‌ها به‌خاطر داشتن پروانه ساخت ویدیویی، واجد شرایط حضور در جشنواره نیستند. جدا از این فیلم‌هایی که تا 20 دی‌ماه کپی نهایی‌شان به دبیرخانه ارسال نشود، اسمشان از این لیست خارج خواهد شد. از 20 دی‌ماه داوری آثار آغاز می‌شود و از میان همین فهرست آثار معرفی شده به هیأت داوران (هیات هفت نفره‌ای که هنوز ترکیب آن مشخص نیست)، تا 12 بهمن‌ماه نام حدود 20 فیلم نامزد دریافت جایزه مشخص خواهد شد. احتمال نمایش‌ فیلم‌ها برای اهالی رسانه و صاحبان فیلم‌ها در برج میلاد و سینماملت تقریباً قطعی شده است. طبق گفته مسعود نجفی به مهر، این اکران فقط برای فیلم‌های نامزد دریافت جایزه خواهد بود و هر روز دو فیلم به نمایش درمی‌آید. برنامه این نمایش‌ها هم به‌گونه‌ای خواهد بود که با ساعت منع تردد شبانه تداخلی نداشته باشد. آن‌طور که محمد طباطبایی‌نژاد، دبیر این دوره از جشنواره به ایسنا گفته در صورت تأیید انتقال سینماها به مشاغل گروه دو از سوی ستاد مقابله با کرونا، به احتمال 50درصد دروازه‌ این ضیافت سینمایی به روی مردم باز خواهد بود.
نام‌‌آشناها از حمید نعمت‌الله و نرگس آبیار تا آیدا پناهنده
درست است که ویترین این دوره از جشنواره از نام‌های سرشناس قدیمی و فیلمسازان نسل اول و دوم خالی است اما از کارگردانان نام‌آشنا و آزمون پس داده‌ خالی نیست. نرگس آبیار «ابلق»، حمید نعمت‌الله «قاتل و وحشی»، ابراهیم شیبانی «طلاخون»، محسن قرایی «بدون همه چیز»، روح‌الله حجازی «روشن»، هاتف علیمردانی «ستاره بازی»، علیرضا امینی با «راند چهارم» و «رقص دلفین‌ها» و... بخشی از همین اسامی هستند. به این فهرست باید نام محمد حسین مهدویان را هم اضافه کرد که در لحظه آخر برای حضور در جشنواره اقدام کرده و نام «شیشلیک» به‌عنوان آخرین فیلم این فهرست ثبت شده است. همچنین در صورت موافقت شورای سیاستگذاری جشنواره با نمایش فیلم‌هایی که پیش از این در جشنواره‌های خارجی حضور داشتند آیدا پناهنده با فیلم «تی‌تی» در این جمع حاضر خواهد بود. طبق آخرین اظهارات دبیرجشنواره در این باره فعلاً موافقت اعضا جلب شده اما هنوز جلسه نهایی برگزار نشده است. جدا از این، کارگردان‌های جوانی مثل رقیه توکلی «مهران»، کاوه صباغ‌زاده «رمانتیسم عماد و طوبا»، کیارش اسدی‌زاده «مجوز خروج»، حامد محمدی «چپ راست»، محمد باغبانی «هستی و زمان»، علیرضا صمدی «صحنه‌زنی»، مریم بحرالعلومی «شهربانو»، احسان عبدی‌پور «موسی» و.... نیز در مرکز توجه قرار دارند.
تازه‌نفس‌ها از هوشنگ گلمکانی تا حمیدرضا آذرنگ و ستاره اسکندری
همانطور که در چند سال اخیر جشنواره در قرق فیلمسازان جوان بوده امسال را هم باید سال تازه‌نفس‌ها عنوان کرد. از میان فهرست 110 فیلم متقاضی، ۳۲ فیلم ساخته کارگردان‌های فیلم‌اول است. اگر چه در این جمع منتقد پیشکسوتی چون هوشنگ گلمکانی (آهو) و سریال‌ساز نام‌آشنای تلویزیون حسین سهیلی‌زاده (نیلگون) هم حضور دارند. «گیج‌گاه» عادل تبریزی، «روزی روزگاری آبادان» حمیدرضا آذرنگ، «خورشید آن ماه» ستاره اسکندری، «زالاوا» ارسلان امیری، «حکم تجدیدنظر» محمدامین کریم‌پور، «مصلحت نظام» حسین دارابی، «لحظه‌ای و دیگر هیچ» کاوه قهرمان، «خط فرضی» فرنوش صمدی (در صورت توافق شورای سیاستگذاری با نمایش فیلم‌هایی که در جشنواره خارجی حضور داشتند) و... از جمله آثار کنجکاوی‌برانگیز فیلم اولی‌هاست. از غایبان بزرگ این دوره از جشنواره هم می‌توان از اصغر فرهادی (قهرمان)، وحید جلیلوند (شب، داخلی، دیوار) و شهرام مکری (جنایت بی‌دقت) نام برد. دو فیلمساز اول احتمالاً ترجیح‌شان این بوده که در جشنواره‌های معتبر جهانی از فیلم‌شان رونمایی شود. اما غیب فیلم شهرام مکری، در شرایطی که دو فیلم «تی‌تی» و «خط فرضی» با شرایط مشابه و باوجود شرکت در جشنواره‌های بین‌المللی برای حضور در جشنواره اقدام کرده‌اند ابهام‌برانگیز بود. نگار اسکندرفر تهیه‌کننده فیلم «جنایت بی‌دقت» با تاکید بر این که متقاضی حضور در جشنواره فیلم فجر بوده و هست، علت عدم اقدام به ثبت نام را ارائه نشدن اطلاعات شفاف و رسمی از سوی جشنواره در باره این  بخش آثار عنوان کرد و به ایسنا گفت: " فکر کردیم امکان شرکت در جشنواره را نداریم". در فهرست غایبان البته فیلم‌های دیگری از جمله «بندربند» (منیژه حکمت) و «اورکا» (سحر مصیبی) هم جای دارد.

عبدالرضا فرجی‌راد
استاد ژئوپلیتیک دانشگاه
شــــــروع بخشـــی از فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان و از سرگیری غنی‌سازی 20 درصدی در هــــر شــــــرایـــطی می‌توانســــت خـــــط بطلانـــی باشـــد روی ادعاهای سال‌های اخیر مخالفان برجام درباره تعــطیلـی صــنعت هسته‌ای. آن ادعای پرتکرار هم‌اکنون در مقابل یک واقعیت عملی و روشن قرار گرفته که همین از سرگیری غنی‌سازی 20 درصدی تنها در عرض کمتر از 24 ساعت است. همین موقعیت دوگانه می‌تواند زمینه سؤالات بسیاری از مخالفان داخلی برجام باشد. مهم‌تر از همه اینکه امروز تناقض بین آن ادعا و فعالیت هسته‌ای کشور چگونه قابل توجیه است و آیا اکنون نمی‌توان ادعاهای یاد شده را نوعی «فریب افکار عمومی»، آن هم برای مدت 5 سال دانست؟
مضاف بر آغاز غنی‌سازی 20 درصدی در کشور، گزارش ماه قبل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم سند دیگری بود بر رد ادعای تعطیلی صنعت هسته‌ای کشور. به طور مثال در این گزارش به مواردی چون 12 و نیم برابر شدن ذخایر اورانیوم ایران طی یک سال و نیم گذشته، انجام غنی‌سازی در سایت فردو، قرار گرفتن سانتریفیوژهای IR2 در خط تولید و شروع فعالیت دو آبشار از این نسل دستگاه‌ها اشاره شده بود که به روشنی نشان می‌داد ادعای تعطیلی فعالیت‌های هسته‌ای و توقف تحقیق و توسعه چیزی بیشتر از یک «دروغ» نبوده است.
واقعیت قابل پیش‌بینی اما این است که هیچکدام از این فعالیت‌ها و حتی بیشتر از آن باعث بازگشت بخشی از مخالفان داخلی برجام از آن ادعاها نمی‌شود. چرا که زمینه مخالفت‌های این عده نه «فنی» بلکه «سیاسی» بوده و هست. کمااینکه به نظر می‌رسد تغییر چشم‌انداز پیش روی برجام در هفته‌های اخیر زمینه‌ساز دور تازه‌ای از تلاش‌ها برای مخالفت‌خوانی و بیان ادعاهایی تازه در این رابطه بوده باشد. خصوصاً در آستانه یک انتخابات مهم در ایران و تغییر فضا در امریکا به نظر نمی‌رسد شانس چندانی برای اعتراف به غیرواقعی بودن بخش زیادی از ادعاهای فنی درباره خسارت برجام توسط مخالفان داخلی وجود داشته باشد. چه اینکه به همان شکلی که زدن برجام برای این عده بخشی از رقابت سیاسی داخلی بوده، اکنون نیز همین انگیزه برای آنها پابرجاست.
اهمیت این دست رفتارها که در اخلاقی بودن آن نیز حرف و حدیث بسیار وجود دارد، نه در چارچوب یک منازعه سیاسی داخلی بلکه در ابعاد بزرگتر و مهم‌تری یعنی منافع ملی متبلور می‌شود. وقتی جمعی می‌توانند و به خود این اجازه را می‌دهند که «واقعیت» را به پای منافع حزبی قربانی کنند، قطعاً پتانسیل و زمینه آن را دارند که همین کار را با «منافع ملی» نیز تکرار کنند. این همانجایی است که می‌تواند در چشم‌انداز آینده برای ما خطیر باشد. اما برخلاف تصور عمومی خطر پیش روی مورد اشاره بعد از ترک کاخ سفید توسط ترامپ و آغاز ریاست جمهوری بایدن بشدت افزایش می‌یابد. ما با آغاز این دوران باید سعی کنیم به سرعت تحولی در پرونده هسته‌ای رقم بزنیم. این کار سه دلیل عمده دارد.
پیش از هر چیز باید اشاره کرد که بایدن بر خلاف ترامپ دارای توان اجماع‌سازی در عرصه بین‌المللی است و قابل پیش‌بینی است که از این توان علیه ما بهره بگیرد. سابقه نیز نشان داده در این یارکشی و تغییر موقعیت امریکا، رفتار روسیه و چین الزاماً چیزی نیست که ما انتظار داشته باشیم. تعلل و وقت‌کشی ایران هم می‌تواند این دو کشور را از ما دورتر کند.
مسأله دوم اما افزایش توان لابی و توسعه دامنه تأثیر کشورها و بازیگران خارجی مخالف برجام در فضای تعلل ایران است. هر نوع وقت‌کشی یعنی زمان دادن به این بازیگران برای تأثیر بیشتر بر پرونده هسته‌ای کشورمان و گرفتن فرصت از ما در این عرصه. مسأله سوم اما مسائل داخلی و چشم‌اندازی است که مردم منتظر آن هستند. سابقه سه سال گذشته به روشنی نشان داده که جامعه ایران می‌تواند آبستن چه حوادث مخرب و خطرناکی باشد. حوادثی که بروز آنها در انتظار تعیین تکلیف دعواهای داخلی و انتخابات 1400 و مسائلی از این دست نیست بلکه بسته به چشم‌انداز و موقعیتی است که جامعه احساس می‌کند.
متأسفانه ادعاهای خلاف واقع درباره برجام در بخشی از تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات ما در سال‌های گذشته تأثیر گذاشت. هر چند این تأثیر نتوانست روند عقلانی محاسبات در این خصوص را کاملاً منحرف کند اما نمی‌توان از ضربه‌های آن به اعتماد عمومی، همگرایی ملی، سرعت تصمیم‌گیری و کیفیت اقدامات دیپلماتیک صرف نظر کرد. امروز آنچه اهمیت دارد این است که با روشن شدن بخشی از واقعیت درباره برجام و مشخص شدن نادرست بودن بخش زیادی از ادعاها در این خصوص، استمرار این دست ادعاها و ادامه تلاش برای دو قطبی‌سازی بر سر برجام تأثیری بر تصمیمات ما در این خصوص نداشته باشد و فرصت پیش رو را از کشور نگیرد.

محمود آموزگار
نویسنده، ناشر و رئیس پیشین اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران
تا چندی دیگر شاهد بــرپـــایی نخســـتین نمایشگاه مجازی کتاب تهران خواهیم بود، آن‌هم در شــــرایطی کــه محدودیت‌ها و شرایط برآمده از شیوع پاندمی کرونا مشکلات متعددی پیش روی اهـــالی نشـــر، بویژه ناشران و کتابفروشان و البته سایر مشاغل وابسته به این بخش ازفرهنگمان گذاشته است. فارغ از برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب جنوب کرمان که بیشتر شکل آزمایشی داشت، این نخستین کسب تجربه‌ جدی‌مان در زمینه نمایشگاه کتاب مجازی به شمار می‌آید.
نکته‌ای که نباید در شرایط فعلی و شیوع بیماری همه‌گیر کرونا فراموش کرد، ضرورت‌هایی است که بیش از پیش متوجه آنها شدیم، از جمله انتقال بخشی از فعالیت‌های فرهنگی به فضای مجازی و بهره‌مندی هرچه بیشتر از شبکه‌های اجتماعی و تکنولوژی‌های نوین ارتباطی است. در شرایطی که امکان رفت‌وآمد مردم به مراکز و حتی فروشگاه‌های فرهنگی به حداقل رسیده یکی از اتفاقات مهم جلب‌توجه بیشتر ناشران و کتابفروشان به فروش کتاب از طریق دنیای دیجیتال است؛ فروشی که هم شکل‌های الکترونیکی کتاب از جمله کتاب‌های صوتی و ebook‌ها را شامل می‌شود و هم نسخه فیزیکی آثار و ارسال آنها از طریق اداره پست یا حتی پیک‌های موتوری مرسوم. البته این مسأله‌ای نیست که تنها خاص کشور خودمان باشد و به‌نوعی همه جهان را شامل می‌شود. اگر نگاهی به فعالیت ناشران و کتابفروشان طی ماه‌های اخیر داشته باشید، آنهایی موفق‌تر عمل کرده‌اند که آشنایی بیشتری با تکنولوژی‌های ارتباطی ازجمله فضای مجازی داشته‌اند. این عده حتی توانسته‌اند با بهره‌گیری از تجربه قبلی و اطلاعات لازم، وضعیت فروش‌شان را ارتقا ببخشند، در این‌ بین آنها که همچنان فعالیت خود را به‌طور کامل بر شیوه‌های سنتی متمرکز کرده بودند نه‌تنها از وضعیت فعلی بهره‌ای نصیب‌شان نشد بلکه با ضرر مالی قابل‌توجهی هم روبه‌رو شدند. در این بین برگزاری نمایشگاه کتاب مجازی می‌تواند فرصتی برای کسب تجربه در راستای بهره‌مندی از فضای مجازی در زمینه فروش کتاب باشد. اما نکته‌ای که نباید فراموش کنیم این است که در نخستین تجربه ممکن است با نقاط ضعف مختلفی روبه‌رو شویم. البته این‌هم اتفاق ناگزیری است، بنابراین باید قدری صبوری کنیم تا طی برپایی نخستین دوره، تجربه‌ای برای دوره‌های بعد نصیب‌مان شود. به گمانم تلنگری که شیوع کرونا در راستای جلب توجه‌مان به بهره‌مندی هر چه بیشتر از فضای مجازی به نشرمان زد به‌نوعی حتی بعد از کنترل کامل کرونا هم ادامه خواهد یافت. بنابراین به‌ احتمال بسیار طی سال‌های بعد هم باید منتظر برگزاری دوره‌های دیگر نمایشگاه مجازی در کنار شکل فیزیکی نمایشگاه کتاب تهران باشیم؛ پس چه در جایگاه ناشر و چه به عنوان خریدار کتاب در صورت مواجهه با مشکلات احتمالی کمی صبر به خرج بدهیم تا اندوخته‌ای برای دوره‌های بعد کسب کنیم.

کامران ندری
اقتصاددان
تضاد تصمیم‌گیری‌ها چالشی است که همیشه در میان حکمرانان وجود دارد. نه فقط در حوزه اقتصاد که در سایر حوزه‌ها هم بین تحلیل‌های علمی در حوزه تخصصی با مسائل سیاسی و اجتماعی تعارض وجود دارد. نمونه آن را در زمان شیوع کرونا می‌بینیم. متخصصان برای مهار بیماری دیدگاهی دارند اما در عرصه اجتماع، به‌خاطر مشکلات اقتصادی، نمی‌توانید این دیدگاه‌ها را اجرا کنید.
در عرصه عمل نمی‌توانید صرفاً به توصیه‌های اقتصادی توجه کنید. مسائل زیادی وجود دارد که یک سیاستمدار باید به آن توجه کند. چون عرصه علمی فقط آنچه هست را توضیح می‌دهد. اما سیاستمدار مجبور است قضاوت و داوری کند که هزینه‌های اجرای برنامه بیشتر است یا منافع آن این است که گاهی اوقات سیاستمداران به‌عرصه‌های علمی خیلی توجهی نمی‌کنند. این امری است که در همه کشورها در زمان‌های مختلف اتفاق می‌افتد. اینکه چگونه این مسأله را باید حل کرد، کار سختی است. سیاستمداری که بتواند تمام جنبه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و... را برای اجرای برنامه‌ها در نظر بگیرد باید درجه هوشمندی بالایی داشته باشد تا بتواند منافع جامعه را تشخیص دهد. گاهی اوقات می‌بینیم برای انجام کاری باید هزینه بالایی بپردازیم که شهامت و جسارت می‌خواهد. بنابراین کار سیاستمدار سخت و دشوار است. اما گاهی اوقات سیاستمداران به‌جای منافع عمومی منافع شخصی و حزبی را ترجیح می‌دهند که مشکلات برای جامعه از اینجا شروع می‌شود.
اگر سیاستمداری تفاوتی بین گروه‌های مختلف مردم در جامعه قائل نباشد و بی‌غرضانه و بدون طرفداری از گروه خاصی برنامه‌ها را اجرا کند، مسیر صحیح و درست را پیدا کرده است. مشکل بیشتر سیاستمداران در انجام امور، جمع‌آوری اطلاعات است. برخی سیاستمداران دایره‌ای بسته دور خودشان می‌کشند و اطلاعات صحیح و درست به آنها نمی‌رسد. آنها فقط از کانال‌های خاصی اطلاعات را به‌دست می‌آورند. مسأله بعدی این است که سیاستمدارعادلانه تصمیم بگیرد. در عرصه سیاست و اقتصاد نباید خودی و غیرخودی بر تصمیم‌گیری سیاست مدار اثر بگذارد. سیاستمدارهایی موفق هستند که شفاف عمل می‌کنند و عملکردشان در مسیر دید دیگران است. سیاستمداران باید در مقابل عملی که انجام می‌دهند باید پاسخگو باشند. در دنیا تجربه شده است سیاستمدارانی که در مدت طولانی در قدرت می‌مانند کارآیی خود را در طول زمان از دست می‌دهند.
زمان تصمیم‌گیری برای اجرای برنامه‌ها بسیار اهمیت دارد. اگر سیاستمداری در زمان مقتضی کار را به دیگران بسپارد در این صورت سیاستمدار عادل، خبره و صالح خواهد بود که نام نیکی از خود بر جای می‌گذارند. سیاستمدار به‌جای اجرای دیدگاه خود و دیدگاهی که به آن تمایل دارد، باید به همه نظرات و دیدگاه‌های مختلف گوش بدهد و نظر کارشناسان را با در نظر گرفتن همه عوامل و مصالح عمومی اجرا کند و شجاعت این را داشته باشد که عواقب تصمیم خود را بپذیرد. اگر هم در انجام امور ناتوان بود، جا را برای دیگران خالی کند. اگر واقعاً هدف خدمت کردن است و متوجه باشیم توانایی کمی داریم باید آنقدر تقوی داشته باشیم تا کار را به دیگران بسپاریم. تعداد کسانی که بتوانند این دیدگاه را داشته باشند کم است. سیستم باید این افراد را شناسایی کند. دایره حکمرانان نباید محدود به افراد کمی باشد که قدرت را قبضه کنند و صرفاً در راستای منافع شخصی، گروهی و حزبی حرکت کنند. اگر چنین شود جامعه دو قطبی می‌شود و منافع بین افراد خودی تقسیم می‌شود. نمی‌شود مسائل را همیشه از یک زاویه نگاه کرد. باید در جایی حتماً به نظر مشهور و عامه عمل کنید. این مسأله مهمی است که نباید از یک زاویه به مسائل جامع نگاه کنید. اطلاعات دقیق و صحیح نباید فیلتر شود. این اطلاعات باید به‌صورت عادلانه اجرا شود. بنابراین یک سیاستمدار موفق نباید اجازه دهد تضاد در مسائل مختلف، مسائل کشور را بیشتر کند.