رکود کامل اقتصاد گردشگری در نوار مرزی غرب کشور
نقش پنجه کرونا بر تابلوی هزار رنگ گردشگری ایلام
ایلام - محمدکریم ویسی: آسمان در سیروان دست یافتنی است. برای آنکه وقتی از سرابکلان و کوچههای تاریخی آن میگذرد زمزمه دور مردان تاریخی شنیدنی است. آنکه بر کناره سیمره مینشیند از پیچاپیچ آن روایت تاریخ این دیار را میشنود و شانه به شانه سیوانکوه اقتدار و بزرگی را تجربه میکند.
در سراب ایوان میتوان چشم دوخت به تابلوی زیبای طبیعی و در قلعه والی ازگذار تاریخی این شهر دیدن کرد. ایلام، این سرزمین باستانی و بکر با مناظر چشم نواز طبیعی میزبانی درخور است برای سفر به جای جایش و پاسداشت بهار هزار رنگ ایران سربلند.
استان ایلام سابقه دیرینه در ایران زمین دارد و وجود آثار باستانی، تپههای تاریخی، طبیعت بکر و هزار رنگ و کوههای سربه فلک کشیده، غارهای بینظیر و دیگر جاذبههای طبیعی باعث شده است که آفتاب ایران از ایلام طلوع کند.
تاریخ و میراث 10 هزار ساله از زندگی بشر، گردشگری دفاع مقدس و مذهبی و جاذبههای طبیعی و هزار رنگ آن از موارد گردشگری این دیار مرزی است در هر کجای این استان قرار بگیرید به فاصله کوتاه زمانی میتوانید به یک اثر مهم گردشگری و میراثی در استان دسترسی داشته باشید.
در این دیار مرزی، تپههای باستانی قابل توجهی همچون تپه باستانی علی کش دهلران وجود دارد که نظر هر بیننده را به خود جذب میکند و شاید دلیل این باشد که تپه علی کش همچنان محکم و استوار و مغرور از اینکه همه تاریخ را در دل خود جای داده است همچون نگینی درخشان در گرمایی که دشت موسیان را چون سرابی مینمایاند، خودنمایی میکند.
ایلام یا همان سرزمین رنگ ها بهدلیل داشتن طبیعت زیبای خدادادی و وجود کوه های سربه فلک کشیده قلارنگ، مانشت، سیوان، مله گون، کبیرکوه، ششکلان، قلاقیران و تعداد کثیری دیگر که بهدلیل زیاد بودن نمیتوان آنها را نام برد آوازه مردان و زنان سختکوش وحماسه ساز آن در بزم و رزم دهل و سرنا شنیده میشود، بهعنوان استانی میهمان نوازهر ساله پذیرای گردشگران ودوستداران زیبایی، فرهنگ و هنر و تاریخ و تمدن بوده است.
استان ایلام با داشتن600 هزار هکتار اراضی جنگلی معادل یک سوم جنگلهای غرب کشور، 15رودخانه دائمی، 20 سراب، 544 اثر ملی ثبت شده، پدیدهها و چشمههای آب گرم متعدد، یک هزار گونه گیاهی، 3 منطقه حفاظت شده، 5 ذخیره گاه جنگلی و حدود 80 زیستگاه حیات وحش از نظر تنوع زیستی و محیط زیست طبیعی از جایگاه ممتازی در کشور برخوردار است.
اما اکنون گویا همه این جاذبهها پشت دیوار نامرئی کرونا پنهان شدهاند. تابلوی هزار رنگ گردشگری طبیعی و فرهنگی و تاریخی و مذهبی ایلام ماههاست که بازدیدکننده و میهمانی ندارد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ایلام گفت: تعداد آثار شناسایی شده در سطح استان بیش از 2 هزار اثر میباشد که از این تعداد حدود 780 اثر تاریخی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است که این آثار شامل قبرستان، محوطه، تپه، بنای تاریخی، غار و غیره میباشند.
«عبدالمالک شنبه زاده» در گفتوگو با خبرنگار روزنامه ایران در استان ایلام با اشاره به اینکه 11 اثر منقول شامل گچبری در این استان به ثبت رسیده است، افزود: 9 اثر طبیعی شامل درخت و غار و آبشار و 43 اثر معنوی شامل آداب و رسوم و فرهنگ و غذاهای محلی استان از جمله عروسی سنتی، همیاری در درو محصولات کشاورزی، همیاری در پشم چینی گوسفندان به ثبت رسیده است.
وی با اشاره به اینکه با توجه به قدمت دیرینه و تمدن کهن استان کلیه آثار موجود مهم و از اهمیت ویژهای برخوردار میباشند، اظهارداشت: ازجمله شاخصترین آثاری که شاید بهدلیل نوع ساخت و سبک معماری، قدمت وغیره بیشتر مورد توجه علاقهمندان و پژوهشگران قرار گرفته میتوان به تپههای پیش از تاریخی دهلران، شهر تاریخی سیمره واقع در دره شهر، شهر تاریخی سیروان واقع در سرابکلان، پل گاومیشان واقع در دره شهر، قلعه والی شهر ایلام، قلاع میرغلام هاشمی، پوراشرف، جهانگیر آباد واقع در شهرستان دره شهر، عمارت والی کهره واقع در شهرستان هلیلان و غیره اشاره کرد.
وی با بیان اینکه از مهمترین وظایف و برنامهها برای این آثار حفاظت، ثبت، مرمت و معرفی آثار میباشد، اظهار داشت: مهمترین علت تخریب آثار هم عوامل انسانی بهدلیل آشنا نبودن و ناآگاهی خواسته یا ناخواسته و حفاریهای غیرمجاز هست و هم طبیعی است که بهدلیل سیل، زلزله، فرسایش و...به مرور ایجاد میگردد.
وی به مهمترین مشکلات موجود در استان که بعضاً باعث تخریب آثار میشوند، اشاره و تصریح کرد:اجرای پروژههای عمرانی بدون اخذ استعلام از این اداره کل، کمبود وسیله نقلیه مناسب در شهرستانها، کمبود نیروی متخصص برای سرکشی از آثارو نبود اعتبار کافی جهت مرمتهای اضطراری و حفاظت از آثار میباشد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ایلام به مهمترین جاذبههای تاریخی استان اشاره و خاطرنشان کرد: موزه تاریخ کشاورزی، قلعه والی و موزه مردم شناسی، تنگ بهرام چوبین، تنگ ماژین، قلعه شیخ مکان، قلعه امیر آباد، شهرباستانی سیمره، شهر تاریخی سیروان، آتشکده دره شهر، آتشکده کوشک، سنگ نوشته آشوری، سنگ نوشته قوچعلی، قلعه کنجانچم، سنگ نوشته تخت خان، پل تاریخی گاومیشان، پل چم نمشت و تپه علی کش دهلران از مهمترین جاذبههای تاریخی استان ایلام هستند.
شنبهزاده به مهمترین جاذبههای مذهبی استان اشاره کرد و افزود:امامزاده عباس دهلران، امامزاده سیدحسن مهران، امامزاده علی صالح صالح آباد، امامزاده محمد عابد ملکشاهی، بقعه حاج بختیار چوار، بقعه حاجی حاضر ایوان، بقعه سید عبدالله ایوان، امامزاده ابراهیم قتال دهلران، امامزاده سید اکبر دهلران، امامزاده سید ناصرالدین دهلران و امامزاده سید فخرالدین دهلران از جاذبههای مذهبی استان هستند.
وی به مهمترین جاذبههای طبیعی وغیرطبیعی استان اشاره کرد و اظهار داشت: تفرجگاه منجل، تنگ ارغوان، تنگ دالاهو، تفرجگاه ششدار، تنگ حمام، تجریان، آبگرم دهلران، چشمه قیر روان، غار خفاش، تفرجگاه مله پنجاب، جغاسبز، تفرجگاه میان تنگ، غار طبیعی زینه گان، کوهستان مانشت، کوهستان کبیرکوه، چشمه دو قلو آبدانان، اردوگاه خوران، تنگه رازیانه، آبشار منجل، آبشار اما، منطقه آوه زا، شلم و تنگ ویژدرون از جاذبههای طبیعی وغیر طبیعی به شمار میروند.
وی تصریح کرد: قرارگیری در مسیر اصلی عتبات عالیات، وجود جاذبههای ویژه و سایتهای بکر طبیعی، تنوع اقلیمی فوقالعاده، وجود ویژگیهای محیطی مختلف از قبیل کویر، کوهستان، جنگل، وجود رشته کوههای زاگرس، جاذبههای طبیعی شناخته شده با حوزه نفوذ ملی و بینالمللی، وجود منابع آب و خاک مستعد و فراوان، وجود آثار متعدد مذهبی، میهمان نوازی اهالی و ساکنان استان، وجود آثار تاریخی و فرهنگی متعلق به دوران مختلف چند قومیتی بودن، این استان بهعنوان یکی از ویژگیهای جاذب گردشگران، ساختار جوان جمعیت، قابلیتهای متعدد اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی ناشی از پیشینه طولانی صنعتی نفت دربخشهایی از استان، دارا بودن سابقه و تجربه تولید بسیاری از صنایع دستی مرغوب و با کیفیت بالا در این مناطق، برخورداری از پتانسیلهای کشاورزی وباغداری، قرارگیری جاذبههای جنگلی در کنار دیگرجاذبهها از جمله جاذبههای طبیعی، تاریخی فرهنگی و غیره را از دلایل اهمیت این دیار عنوان کرد.
شنبهزاده در انتها با تأکید بر تأثیرات بیماری کرونا بر مراکز گردشگری استان افزود: تعطیلی تمامی تأسیسات گردشگری، تعطیلی کلیه بازارچهها، کارگاههای تولیدی، فروشگاهها و مشاغل خانگی حوزه صنایع دستی، رکود کامل بازار تولید و فروش محصولات صنایع دستی و بیکاری چندماهه کارکنان تأسیسات گردشگری و صنعتگران و تولیدکنندگان صنایع دستی و به تبع آن ایجاد مشکلات معیشتی برای این قشر آسیب پذیر از آثار کرونا در بخش گردشگری ایلام بوده است.
آیا بزرگترین اثر به جا مانده از عیلامیان وارد لیست قرمز یونسکو میشود؟
وزیر میراث فرهنگی: با همه توان مقابل ساخت و ساز در حریم چغازنبیل ایستادهایم
زهرا کشوری
خبرنگار
این قصه تلخ از وقتی آغاز شد که سند ۳۳۰ هکتار از اراضی ملی در حریم درجه یک و دو زیگورات چغازنبیل بهنام یک شخص سند خورد؛ و حالا این شخص قصد دارد تا در حریم تنها زیگورات ایران کارخانه قند تأسیس کند. واگذاری حریم درجه یک یکی از مهمترین آثار ثبت جهانی شده ایران در یونسکو کام بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی را تلخ کرد. صاحب سند ۳۳۰ هکتار از اراضی ملی حریم چغازنبیل بخشی از اراضی را هم تسطیح کرد. اگر او بتواند کارخانه قند را در حریم این اثر جهانی بسازد، چغازنبیل وارد فهرست قرمز یونسکو میشود. محمدحسن طالبیان معاون میراثفرهنگی کشور در گفتوگو با «ایران» از اقدام قانونی وزارت میراثفرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور برای برخورد قانون با این حریمشکنی خبر میدهد.
علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی نیز از ممانعت این وزارتخانه با ساخت کارخانه قند در حریم چغازنبیل سخن میگوید. او در گفتوگو با صداوسیما میگوید: «چغازنبیل ثبت جهانی شده است و دیگر تنها به یک ملت تعلق ندارد بلکه یک بنای جهانی است؛ لذا هیچ کس حق ورود به حریم آن و ساخت و ساز در آنجا را ندارد. به تازگی اجرایی شدن طرح توسعه کارخانه قند در حوالی حریم این سایت جهانی خبرساز شد که ما با همه توان جلوی آن ایستادهایم و حتماً مانع آن خواهیم شد.»
قانونشکنی در حریم درجه یک چغازنبیل
بر اساس قوانین ملی و بینالمللی هرگونه ساخت و ساز در حریم درجه یک آثار ثبت ملی و جهانی ممنوع است. این قانون شامل حریم درجه یک بزرگترین اثر بر جای مانده از تمدن عیلامیان یعنی چغازنبیل هم میشود. عاطفه رشنویی مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل به «ایران» میگوید: «جهاد کشاورزی شوش دو بار از میراث فرهنگی برای واگذاری حریم درجه یک چغازنبیل استعلام کرد. بار اول خواهان ۳۰ هکتار از اراضی بود اما میراث فرهنگی رأی منفی به استعلام داد. بار دوم خواهان ۳۳۰ هکتار از این اراضی شد که باز هم با مخالفت میراث فرهنگی رو به رو شد. با وجود این سند اراضی بهنام شخصی به اسم علی زارع صادر شد.»
عاطفه رشنویی میپرسد: «با توجه به اینکه براساس قوانین ملی واگذاری اراضی ملی ممنوع است چگونه سند ۳۳۰ هکتار از اراضی ملی در حریم چغازنبیل به یک فرد واگذار شده است؟» او میگوید: «قانون اجازه میدهد اراضی ملی بهصورت موقت برای کشاورزی به افراد واگذار شود اما حق واگذاری دائم، آن هم برای تغییر کاربری را نمیدهد.» این نکته هم حائزاهمیت و یادآوری است که در واگذاری اراضی برای کشاورزی، بهرهبرداری از اراضی به افراد واگذار میشود نه زمین آن. علیرضا ملک زاده مدیر جهادکشاورزی شوش پاسخ واضحی به سؤال عاطفه رشنویی نمیدهد. او در گفتوگو با «ایران» از واگذاری اولیه اراضی ملی به علی زارع خبر میدهد و میگوید: «واگذاری کامل بعد از دریافت استعلامها انجام میگیرد.» او همچنین در جایی از حرفهایش از ابطال سند واگذاری زمین خبر میدهد. این خبر درحالی از سوی ملک زاده اعلام میشود که محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور از فنسکشی اراضی واگذار شده توسط مالک جدید خبر میدهد. روزنامه ایران تلاش بسیاری کرد تا بتواند با معاون امور اراضی جهادکشاورزی خوزستان گفتوگو کند. این گفتوگو مشخص میکرد که اراضی ملی که قابل واگذاری نیستند بر چه اساسی در اختیار زارع قرار گرفته اند؟ اگر اراضی هنوز واگذارنشده است، تسطیح اراضی بر چه اساسی صورت گرفت؟ باوجود همکاری روابط عمومی جهادکشاورزی خوزستان و قول مساعد معاون امور اراضی جهاد کشاورزی خوزستان، اما «محمد رضا میانآب» تماسهای بعدی خبرنگار «ایران» را پاسخ نداد.
آیا تسطیح حریم چغازنبیل، تنها زیگورات ایران را از فهرست جهانی خارج میکند؟
پاسخ «محمدحسن طالبیان» و «عاطفه رشنویی» به این پرسش منفی است. بهگفته آنها تسطیح اراضی در سطح انجام گرفته و به تخریب اثری منجر نشده است. البته اگر کارخانه در حریم درجه یک چغازنبیل ساخته شود، شرایط متفاوت میشود. با ساخت کارخانه قند نخستین اثر ثبت شده در فهرست جهانی یونسکو در لیست قرمز این سازمان جهانی قرار میگیرد. اگر وزارت میراث فرهنگی نتواند در زمان مقرر شرایط حریم درجه یک و دو چغازنبیل را به وضعیت قبل بازگرداند، اولین اثر ثبت جهانی ایران در این فهرست از لیست یونسکو خارج میشود. زیگورات چغازنبیل در سال ۱۹۷۹ توسط شهریار عدل باستانشناس و با هزینه شخصی او در یونسکو ثبت جهانی شد.
نخستین برف پاییزی در راه است
زهره افشار
خبرنگار
با ادامه بارشها در بیشتر استانهای کشور باید منتظر روزهای سرد و بارش برف در برخی استان ها باشیم.
«فریبا گودرزی» کارشناس پیشبینی سازمان هواشناسی در گفتوگو با «ایران» از روزهای پربارش و سردی هوا تا پایان هفته خبر داد. وی تصریح کرد: بارش باران که از عصر روز گذشته (دوشنبه) و با ورود یک سامانه جدید استانهای آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، کردستان کرمانشاه، ایلام، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری را در برگرفته امروز استانهای بیشتری را در برمی گیرد. به گفته وی، امروز شاهد باران در استانهای ساحلی دریای خزر، دامنه جنوبی البرز و بخشهای مرکزی کشور از جمله تهران، البرز، زنجان و قزوین نیز خواهیم بود. وی تأکید کرد: در روزهای چهارشنبه و پنج شنبه بارش باران در استانهای سردسیر مانند اردبیل و ارتفاعات استانهای کوهستانی مانند البرز بهشکل برف و در استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و بویژه چهارمحال و بختیاری به شکل تگرگ خواهد بود. گودرزی به کشاورزان این استانها هشدار داد که باقیمانده محصولات تولیدی خود را هرچه زودتر برداشت کنند . ضمن اینکه کوهنوردان از صعود به ارتفاعات خودداری کرده و مردم در استانهای کوهستانی از توقف و اتراق در حاشیه رودخانهها بهدلیل احتمال بالا آمدن آب رودخانه ها خودداری کنند. این کارشناس هواشناسی خاطرنشان کرد: از امروز تا پایان هفته به تدریج دما در بیشتر نقاط کشور بین 3 تا 8 درجه کاهش مییابد که استان خراسان جنوبی بیشترین کاهش دما را تجربه خواهد کرد.
نقش کمفروغ رسانههای پرشمار مازندران در مبارزه با فساد
پرونده تخلف مالی شهرداری و شورای شهر ساری علاوه بر پرسشهایی که درباره جای خالی نظارت بر فعالیت مدیران شهری مرکز استان ایجاد کرده، عملکرد نظارتی و کیفیت حضور رسانههای پرتعداد مازندران را نیز به واسطه تعارض و تناقض در عملکرد و جانبداری پررنگ از مدیران متخلف تا پیش از دستگیریشان زیر سؤال برده است. خبرگزاری ایرنا در گزارشی به این نقش پرداخته است که بخشهایی از آن از نظرتان میگذرد:
در زنجیره تخلفات مالی گسترده مدیریت شهری ساری، آنچه که تاکنون به آن کمتر پرداخته شده و چندان مورد توجه قرار نگرفته، نقش رسانههای پرتعداد این استان و نوع واکنش آنها به این موضوع است. یعنی رسانههای استان از زمان مطرح شدن پرونده در تیر ماه ۱۳۹۷ تا امروز که شهردار و پنج تن از اعضای شورای شهر و چندین مدیر ارشد شهری مرکز استان در بین متهمان تخلفات مالی قرار گرفتهاند، چه واکنش و عملکردی داشتند و مهمتر اینکه تا پیش از اعلام رسمی وقوع تخلف توسط مسئولان قضایی استان چه نگاه و رفتاری به مدیریت شهری مرکز استان – به عنوان یک نمونه از تخلف مدیریتی - داشتند؟
ازدحام بینتیجه رسانهها در مازندران
مجموع تعداد رسانههای استانی و سرپرستی رسانههای سراسری در مازندران حدود ۵۰۰ عنوان است. مازندران با داشتن ۳۷۴ رسانه استانی اعم از چاپی، برخط و غیربرخط، هفتمین استان از نظر تعداد رسانههاست. این استان از نظر تعداد روزنامهها با داشتن ۱۷ روزنامه پس از تهران و خوزستان سومین استان کشور است. البته اگر تهران را به دلیل مرکزیت داشتن از این آمار مستثنی کنیم و در مقام مقایسه با سایر استانها قرار ندهیم، مازندران از نظر تعداد رسانهها بین سایر استانها در رتبه ششم و از نظر تعداد روزنامهها در رتبه دوم کشور قرار میگیرد.
در چنین شرایطی طبیعی است که انتظار برود میزان تخلفات اداری در این استان کمتر باشد و رسانهها به عنوان دوربینهای نظارتی فعال و حساس، فعالیتهای مدیران و دستگاههای مختلف را رصد کنند و نقشی پیشگیرانه در مقابل تخلفهای احتمالی داشته باشند. اما آنچه که امروز در مازندران و بویژه در پرونده اختلاس مدیریت شهری ساری دیده میشود در مورد فضای رسانهای استان مازندران با نقطه مطلوب مدنظر نه تنها فاصله دارد، بلکه در برخی موارد مغایرت نیز دارد.
بازی در زمین مدیران
نگاهی به پیشینه عملکرد بسیاری از رسانههای مازندران و بویژه نشریات این استان اثبات میکند که عمدتاً نگاهی منفعتطلبانه در فعالیت خود دارند و تعداد بسیار اندکی از رسانهها را میتوان یافت که اولویت کاریشان منافع جامعه باشد. در بین رسانههای متعدد مازندران کم نیستند نمونههایی که صرفاً به تریبونی برای ارائه گزارش عملکرد مدیران تبدیل شدهاند و در ازای این تریبون شدن هم از منابع مالی رسمی و حتی غیررسمی سازمان تحت نظر مدیران ارتزاق میکنند. حتی در برخی موارد شائبه روابط مالی بین مدیران برخی رسانهها و بعضی مسئولان نیز وجود دارد. در چنین شرایطی پیداست که این قبیل رسانهها به دلیل نگاه صرفاً اقتصادیشان به فعالیت رسانهای و همچنین وابستگی مالی به مدیران دستگاهها و نهادهای مختلف، در خوشبینانهترین حالت چشمشان را بر تخلفات موجود میبندند و تا زمانی که صدایی از تخلف در حال رخ دادن بیرون نیاید، سکوت میکنند.
اما در مازندران نوع متفاوتی از واکنش رسانهها به تخلفات مدیریتی هم دیده میشود. به طوری که حتی پس از علنی شدن تخلف در یک نهاد، باز هم نه تنها حساسیت رسانهای روی آن مجموعه در برخی رسانهها ایجاد نمیشود، بلکه تلاش میکنند که با مدیران جدید این قبیل نهادها ارتباطی صمیمانه برقرار کنند و اگر هم قصد پرداختن به تخلفات موجود در آن نهاد را دارند، توپ را در زمین مدیران پیشین آن نهاد - که زمانی خودشان نیز حامی آنها بودند - بیندازند. نمونه این ماجرا را میتوان در برخی نشریات مازندران در همین مورد شهرداری ساری دید.
برای مثال روزنامهای که زمان حضور مهدی عبوری در شهرداری ساری انتشار تصاویر و تیترها و مطالب حامیانه از او و کادر مدیریتیاش را به طور برجستهای انجام میداد، پس از روی کار آمدن شهردار جدید همان روند را برای عباس رجبی به کار گرفت. برای مثال میتوان به یکی از شمارههای این روزنامه در مرداد ۱۳۹۷ اشاره کرد که عکس یک خود را به مهدی عبوری اختصاص داد و نوشت: «مدیری شهری در قامت ملی» و شهریور امسال در همین صفحه عکسی مشابه از عباس رجبی منتشر کرد و تیتر زد: «خدا قوت آقای شهردار»
همین نگرش در عمده رسانههای استان نسبت به سایر مدیران و دستگاههای اجرایی نیز وجود دارد. موضوعی که به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران ناشی از وابستگی مالی رسانهها به دستگاههاست، اما نمیتوان از نقش غیرحرفهای بودن بسیاری از رسانهداران در مازندران نیز در این زمینه غافل ماند. با این حال مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران تأکید میکند که تلاش زیادی برای کاهش وابستگی مالی رسانههای استان به دستگاههای اداری در حال انجام است.
عباس زارع گفته است: برای اینکه بهانه نیاز مالی را از رسانههای استان بگیریم تا به خاطر مسائل اقتصادی به سمت تعریف و تمجیدهای اغراقآمیز از مدیران نروند، برای مدیریت توزیع آگهیهای مناقصه و مزایده برنامهریزی کردهایم.