فریبا خان احمدی  
خبرنگار
پنج روز از اعمال محدودیت‌های شدید کرونایی در کشور می‌گذرد. قرار بود در این 5 روز طبق مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا مشاغل دسته دوم، سوم و چهارم در تهران و 43 شهرستان تعطیل شوند، علاوه بر این ستاد ملی مقابله با کرونا در پایتخت نیز اجرای طرح ردیابی بیماران مبتلا به کرونا را در تهران درخواست داده بود. اگرچه هنوز قضاوت درباره تأثیر محدودیت‌های کرونایی زود است و به گفته کارشناسان حوزه سلامت یک تا دو هفته آینده نتیجه اعمال محدودیت‌ها در کاهش موارد مراجعه کننده به بیمارستان‌ها و سه تا چهار هفته بعد در کاهش مرگ و میرها مشخص خواهد شد اما مشاهدات میدانی و گشت و‌گذار ما در چند نقطه شهر نشان می‌دهد مردم و صاحبان برخی مشاغل به‌عنوان نقش آفرینان اصلی قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا به برنامه‌ها و مصوبه‌هایی که به‌منظور بهبود نسبی وضعیت ابلاغ شده بی‌توجه هستند و واقعاً گوش شنوایی نیست. در این میان حساب افراد روزمزد و کارکنانی که به اجبار تن به دستور کارفرماها می‌دهند جدا است. برخی از کارکنان بخش خصوصی می‌گویند: «بخش خصوصی ابلاغیه کاهش حضور کارمندان را اجرا نمی‌کند کسی هم نیست بپرسد به چه جرأتی دستورالعمل ستاد کرونا را اجرا نمی‌کنید.»با این اوصاف آمار موارد ابتلا و فوتی‌های کرونا در هفته‌های اخیر سر به فلک کشیده است به‌طوری که گزارش‌ها نشان می‌دهد از اول آبان تاکنون سه هزار و 132 بیمار مبتلا به کووید19 راهی آرامگاه‌ها شدند. دیروز هم با فوت 365 بیمار دیگر شمار جانباختگان ناشی از این بیماری در 9 روز گذشته رقم سه هزار مرگ را رد کرد و با شناسایی 8 هزار و 11 بیمار جدید مجموع مبتلایان به کرونا به 604 هزار و 952 نفر رسید.
برخی مردم با جان خودشان هم لج بازی می‌کنند
درخیابان‌های اصلی تهران حالا بیش از 70درصد مردم ماسک زده‌اند، ماجرا اما به کوچه‌ها ومعابر فرعی که می‌رسد، متفاوت می‌شود، ماسک‌ها از روی صورت به زیرچانه می‌آید و تا کسی به شما مشکوک نشود، جای ماسکش را عوض نمی‌کند. در مغازه‌ها، رستوران‌ها و کافه هاهم تقریباً همین بی‌تفاوتی‌ها دیده می‌شود.آقای رمضانی با دوستانش، ماسک هایشان را تزئینی روی داشبورد ماشین چیده‌اند، می‌گویند پلیس فعلاً تذکری نداده، فکر می‌کنند، جریمه‌ها فقط برای تاکسی هاست:«حالا یکبار جریمه شویم، تازه دستمان می‌آید که جلوی کدام دوربین ماسک بزنیم! این حرف ها برای این است که مردم را بترسانند.خب من نمی‌ترسم.کرونا هم گرفتم خوب شدم.» «مگر نباید آرایشگاه‌ها تعطیل باشند، خود من همین الان از آرایشگاهی در خیابان ملاصدرا می‌آیم، باز بود و شلوغ، تابلو هم ندارد که کسی بخواهد شکایت کند، کسی هم اعتراضی نمی‌کند. 9 ماه گذشته، خب نمی‌شود که آرایشگاه نروی! همه ماسک داشتند، اما موقع کار باید بر می‌داشتی! نه کسی سرفه می‌کرد، نه کسی تب داشت. تازه نرخ‌ها را هم بالا برده بودند که مثلاً ضررشان جبران شود، اگرچه حتی یک روزهم تعطیل نبودند.» این حرف‌ها را یکی از مشتریان سالن زیبایی می‌گوید، کسی که به قول خودش حتی یک روز هم بدون ماسک نبوده، اما در این مدت هم سفر رفته و هم دورهمی گرفته است! «من نروم یکی دیگر می‌رود، مگر می‌شود 80 میلیون نفر را در قفس کرد.» خانم کریمی کارمند فروش یک شرکت خصوصی است: «همه این تسهیلات برای دولتی‌هاست. من وقتی کرونا گرفتم هم یک هفته در خانه کار کردم روز هشتم باید سرکار می‌رفتم، تنها لطفشان این بود که اتاقم را جدا کردند. خیلی‌ها از ترس اینکه بیکار نشوند، کرونایشان را پنهان می‌کنند، در شرکت تقریباً 10 نفر آلوده شدیم، اما کسی جرأت نداشت حتی سرفه کند. دراین دوهفته هم که محدودیت‌ها را سخت‌تر کرده‌اند، کارما همان است، کارفرما تن به دورکاری نمی‌دهد.می گوید هرکه نمی‌خواهد برود!» این گلایه‌ها از زبان آقای امیری هم شنیده می‌شود. او در یک جواهرسازی دربازار کارمی کند:«هر روز با مترو به سرکارم می‌روم، مردم الان خیلی بیشتر از قبل رعایت می‌کنند، در مترو و اتوبوس که تقریباً همه ماسک دارند، اما مشکل ما بازار است، تقریباً 30 درصد هیچ اهمیتی نمی‌دهند. من ندیدم کسی هم با آنها برخورد کند! بیشتر خریداران از شهرستان‌ها می‌آیند تا جنس مغازه‌شان را جور کنند، خب چرا نباید ورودی به تهران را با اینهمه تلفات محدود کنند، برخی‌ها هم مصرف کننده عادی هستند و به هوای جنس ارزان‌تر و عمده از غرب و شمال کشورمی‌آیند. اتفاقاً آنقدر که آنها به تهران می‌آیند تهرانی‌ها شمال نمی‌روند.» خانم بوستانی کارمند یک اداره دولتی است: «خودروی شخصی ندارم، مجبورم با مترو و تاکسی بروم. حدوداً 99 درصد ماسک می‌زنند، اما داخل واگن‌ها ازدحام زیاد است، همه بهم می‌چسبند، دستفروش‌ها جنس‌ها را دست‌به‌دست بین مشتری‌ها می‌چرخانند؛ خب شاید یک نفر این وسط کرونا داشته باشد! با تاکسی هم برویم آنقدر خیابان‌ها شلوغ و ترافیک سنگین است که نمی‌رسیم. الان یک روز در میان به اداره می‌رویم، اما تا قبل از دورکاری در کمتر از یک هفته تست کرونای 6 نفر از همکارانم مثبت شد، خیلی هایشان از همسرانشان گرفته بودند که یا شغل آزاد داشتند یا رعایت نمی‌کردند.»
«این سختگیری‌ها نمایشی است، همسایه دیوار به دیوار ما هر شب میهمانی بزرگ دارد، خجالت می‌کشیم به پلیس زنگ بزنیم. اما مگر صدایشان بیرون نمی‌رود، اگر قرار است محدودیت باشد باید برای همه باشد. الان هیچ جا تعطیل نیست، همین باشگاه دخترم، پول را زیاد کرده، تعداد را هم کم، اما محیط بسته است. نمی‌شود یواشکی کلاس برگزار کرد. نظارت باید قوی باشد.»
ردیابی و تست‌گیری از اعضای خانواده افراد کرونا مثبت
معاون درمان ستاد فرماندهی مقابله با کرونا در کلانشهر تهران به «ایران» می‌گوید: متأسفانه 50 درصد دور کاری فقط در ادارات و ارگان‌های دولتی انجام شد و بخش خصوصی علی‌رغم دستور‌العمل استانداری به این مصوبه تمکین نکرد. قرار بود هرجایی که محیط اداری یا صنعتی دارد به جز محیط‌هایی که نقش فعال خدماتی دارند از قبیل بخش‌های امدادی، بیمارستان‌ها، آتش‌نشانی، بانک‌ها و... از ظرفیت‌های دور کاری استفاده کنند و 50 درصد کارکنان‌شان در محل کار حاضر نشوند که این اتفاق نیفتاد.
دکتر نادر توکلی با بیان اینکه هنوز اتفاق خاصی در اجرای طرح ردیابی بیماران نیز نیفتاده است، می‌افزاید: این تصمیمات مقطعی موج بیماری را مختصری کند کرده و به ارائه خدمات بیمارستانی کمک می‌کند وگرنه تا زمانی که نتوانیم زنجیره انتقال ویروس را شناسایی و محدود کنیم محدودیت تعطیلی مشاغل تأثیر کلی در کاهش آمار ابتلا و مرگ و میر ندارد.
او در ادامه به برنامه‌های جدید ستاد فرماندهی مقابله با کرونا در پایتخت در روزهای آتی اشاره می‌کند و می‌گوید: یکی از برنامه‌های اصلی ما متوقف کردن حرکت افراد کرونا مثبت در جامعه است که اصطلاحاً به آن «کانتکت تریسینگ» می‌گویند. کارکرد طرح کانتکت تریسینگ یا همان ردیابی تماس یا ملاقات افراد واضح است. وقتی فردی بیمار باشد، سیستم سلامت کشور باید بداند که این شخص اخیراً با کدام افراد در تماس بوده است تا از این طریق آنها را پیدا کنند و با انجام تست تشخیص بیماری کووید19 از سلامت آنها مطمئن شوند. همچنین، اگر لازم بود این افراد را برای مدتی قرنطینه می‌کنند تا از شیوع بیماری به دیگران جلوگیری شود.
وی با بیان اینکه این برنامه جدا از اجرای طرح ردیابی بیماران است، اظهار می‌دارد: تا زمانی که نتوانیم حرکت افرادی را که تماس مستقیم با فرد کرونایی داشتند مانیتور و دنبال کنیم برنامه‌های ما اثر بخشی زیادی نخواهد داشت چرا که طبق دستورالعمل‌ها اگر کسی با فرد مبتلا در تماس باشد بین 7 تا 10 روز آینده امکان ابتلا دارد در این مدت فعالیت این فرد نیز باید محدود شود و بویزه باید تماس‌هایش با افراد پر خطر مانند سالمندان، کودکان و زنان باردار قطع شود.
او در ادامه به برنامه جدید انجام تست پی‌سی‌آر از افرادی که تماس مستقیم با فرد کرونایی داشتند اشاره می‌کند و می‌گوید: در ستاد مقابله با کرونای تهران پیشنهاد داده‌ایم هر فردی در خانواده بستری می‌شود تمام اعضای آن خانواده تست پی‌سی‌آر بدهند و اگر مثبت شدند قرنطینه‌شان کنیم. البته متولی این کار معاونت بهداشت است و مقرر شده حداقل 50 درصد تست‌ها را افزایش دهند. همچنین ما پیشنهاد تمدید دو هفته‌ای تعطیلی مشاغل را در تهران ارائه می‌دهیم.
دکتر توکلی در ادامه از ابتلای 15 عضو خانواده به ویروس کرونا بر اثر شرکت در مراسم ختم در بهشت زهرای تهران اشاره می‌کند و می‌گوید: برگزاری مراسم ختم در بهشت زهرا تبدیل به محلی برای ابتلای افراد شرکت کننده به کرونا شده است. من خودم شاهد بودم که 15 نفر بعد از مراسم خاکسپاری مبتلا به کووید19 شدند. طبیعتاً وقتی بحران طولانی مدت می‌شود به مسائل اقتصادی، فرهنگی، مالی و اعتقادی و اجتماعی گره می‌خورد و موضوع را پیچیده می‌کند.
معاون درمان ستاد مقابله با کرونای تهران در پاسخ به اینکه محدودیت‌های ستاد ملی مقابله با کرونا در چند روز گذشته چقدر از سوی مردم و صاحبان مشاغل رعایت شده است؟ می‌گوید: به‌تازگی از سوی رئیس‌جمهوری وزیر کشور به‌عنوان فرمانده قرارگاه ستاد ملی کرونا در کشور منصوب شد. انتصاب وی باعث می‌شود همکاری ارگان‌ها و سازمان‌ها بیشتر شود طبیعتاً پلیس راهور، نیروی انتظامی، آتش‌نشانی، اداره برق و گاز و مخابرات و... از نظر سلسله مراتب از وزیر کشور بیشتر حرف شنوی دارند. مشکل اصلی این است ستاد مقابله با کرونا صرفاً در حوزه وزارت بهداشت کار می‌کند  و ضمانت اجرایی مصوبات کمتر است امیدواریم وزارت کشور قضیه را دست بگیرد و بتواند با تشکیل قرارگاه سطح مداخلات را بالاتر برده و ضمانت اجرایی هم بیشتر شود.
او درباره عدم تمکین برخی مشاغل به محدودیت تعطیلی مشاغل در تهران نیز عنوان می‌کند: مسأله خیلی پیچیده است همه چیز به اوضاع اقتصادی گره خورده و بحث در خانه نشستن برای کارگران روزمزد، مغازه داران و صنف رستوران دار‌ها معنا ندارد بیکاری  ورشکستگی و اجاره بهای سنگین مغازه‌ها و... شرایط را پیچیده کرده است. با این حال پیش‌بینی ما این است با توجه به اینکه سطح آلودگی در کشور زیاد شده است و با ادامه این موج‌ها سال 1400 نیز درگیر ویروس کرونا خواهیم و مشکل اساسی در پیش رو داریم.
 درخواست نمایندگان تهران: پایتخت دو هفته تعطیل شود
 عبدالحسین روح الامینی رئیس کمیته سلامت مجمع نمایندگان استان تهران در مجلس هم در این باره می‌گوید تمامی اعضا در نشست بر اتخاذ تصمیمات فوری مانند تعطیلی دو هفته‌ای استان تهران با در نظر گرفتن همه ملاحظات اقتصادی اجتماعی و امنیتی تأکید کردند.

معاون کل وزارت بهداشت گفت: رعایت پروتکل‌ها به 55 درصد رسیده است و این باید به بالای 80 درصد برسد. دکتر ایرج حریرچی در برنامه تیتر امشب شبکه خبر گفت: اجرای محدودیت‌ها تأثیر مستقیم و غیرمستقیم دارد؛ اعمال محدودیت‌های اجتماعی این واقعیت را به مردم گوشزد می‌کند که موضوع جدی است. حریرچی گفت: رعایت پروتکل‌ها باید به بالای ۸۰ درصد برسد تا اثرگذار باشد.
وی افزود: هرکس احساس می‌کند که مرگ کرونایی مال دیگری است، اما این گونه نیست؛ همه باید احتیاط کنند. ۴۱۵ فرد و مرگ آنها کم چیزی نیست. برخی از کارکنان کادر درمانی می‌گویند که تمام دغدغه ما سلامت کسانی است که دغدغه ما را ندارند.
معاون‌ کل وزیر بهداشت گفت: با اعمال تعطیلی‌ها فقط خرید از بازار‌های مرکزی افزایش پیدا کرده است. با این همه محدودیت‌ها، رفت و آمد‌ها فقط شش درصد کاهش پیدا کرده و این قابل تأمل است. ایرج حریرچی افزود: وضع تهران به حدی نرسیده که وضع قرمز اعلام شود؛ تراکم بیمار در تهران به دلیل وجود بیمارستان‌های مجهز است. معاون ‌کل وزیر بهداشت گفت: موارد مرگ که اعلام می‌کنیم طبق پروتکل بهداشتی است و شفاف است و چیزی کم یا بیشتر نیست.
حریرچی افزود: آمار مبتلایان و فوتی‌های اخیر کرونا حدود ۱۲ برابر روز‌هایی است که شمار فوتی‌ها به حداقل رسیده بود. معاون کل وزیر بهداشت گفت: در حال حاضر روزانه ۲۵ هزار آزمایش کرونا انجام می‌شود که حدود ۶ و نیم میلیارد تومان هزینه دارد. قرار است این رقم را به ۱۰۰ هزار آزمایش در هر روز برسانیم. وی افزود: محوریت در تعیین عالمانه مسئولیت‌ها به عهده وزارت بهداشت است و این وزارتخانه راهبردهایی را برای مدیریت بیماری کرونا اعلام کرده است.
1.آموزش همگانی
2.تشخیص زودرس با استفاده از تست‌های بیشتر
3.شناسایی موارد مشکوک و در تماس با افراد آلوده، قرنطینه‌سازی آنها
4.درمان مناسب
5.توسعه‌ زیرساخت‌های نظام سلامت
6.تدوین شیوه نامه‌ها
7. محوریت در تعیین عالمانه مصادیق محدودیت‌ها