ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
صمت بدون وزیر ماند
مجلس با دولت تعامل نکرد
رضوانه رضایی پور
خبرنگار پارلمانی
اولین مواجهه رسمی دولت و مجلس به نفع پاستور رقم نخورد. 140 رأی مخالف، 104 رأی موافق و 10 رأی ممتنع، مانع از ماندگاری حسین مدرس خیابانی در وزارتخانه صمت شد. مدرس خیابانی مدت 3 ماه سرپرستی این وزارتخانه را عهده دار بود و حالا با رأی عدم اعتماد به او، وزارت صمت دوباره شاهد سرپرست خواهد بود.
دیروز رأس ساعت 8 صبح، زنگ آغاز نوزدهمین جلسه علنی مجلس یازدهم به صدا درآمد. وزیر پیشنهادی صمت بدون همراهی رئیس جمهوری و زودتر از رسیدن اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری در صندلی ردیف جلوی بهارستان نشست و نمایندگان هم یکبهیک به او ملحق میشدند. فضای ابتدایی مجلس اصلاً آن گونه نبود که گمان عدم رأی اعتماد به مدرس خیابانی برود؛ همچنانکه که در چند روز گذشته خبری از مخالفت مجلسیان با وزیر پیشنهادی به بیرون درز نکرده بود.
با ارائه گزارش سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن در خصوص برنامه وزیر معرفی شده صمت، نوبت رئیس جمهوری بود که از یک ساعت فرصت قانونی خود برای دفاع از وزیر پیشنهادی استفاده کند. اما عدم حضور حسن روحانی در این جلسه که بعدتر معلوم شد با توصیه ستاد ملی مبارزه با کرونا بوده و البته انتقاد نمایندگان را هم در پی داشت، جلسه با صحبت های مخالفین گزینه پیشنهادی آغاز شد.
محسن زنگنه نماینده تربت حیدریه بهعنوان اولین نماینده مخالف، معتقد بود که اقتصاد کشور در دست مافیاهای مختلف صنعت، معدن و کالاهای اساسی است و وزیر پیشنهادی قابلیت مقابله با مافیاها را ندارد. او به حضور یک ساله مدرس خیابانی در وزارت صمت بهعنوان قائم مقام وزیر در امور بازرگانی اشاره و به انتصابات او هم در این مدت اعتراض کرد. تخصیص ارز 4200 تومانی به برخی واردکنندگان و افزایش قیمت فولاد، خودرو و کالاهای اساسی به بهانه جهش قیمت دلار از دیگر موضوعاتی بود که زنگنه پای آن را به صحن علنی کشاند.
زنگنه 7 دقیقه از وقت 15 دقیقهای خود را به حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده شاهین شهر اختصاص داد که او هم در مخالفت با وزیر پیشنهادی به وضعیت بازار اشاره کرد و گفت اگر مردم میخواستند به او مستقیم رأی بدهند، چه میکردند؟ اگر آقای خیابانی راست میگوید به خیابان امین حضور تهران رفته و احوال کارگرانی که برای خرید جهیزیه دخترانشان آمدند را ببیند. اگر آن کارگر بگوید که به خیابانی رأی اعتماد دهم بنده نیز قبول میکنم.
سیدسلمان ذاکر نماینده ارومیه نخستین موافق وزیر پیشنهادی بود که پشت تریبون رفت. او از دو مخالف مدرس خیابانی خواست که در مورد اظهاراتشان تجدیدنظر کنند و خود در دفاع از وزیر پیشنهادی پاسخ اعتراض محسن زنگنه را داد که چرا یک فتنهگر را در وزارت صمت منصوب کرده است. او گفت: آقای خیابانی در پاسخ به صراحت گفت که اگر با مستندات چنین فردی را معرفی کنید بلافاصله او را اخراج میکنم. یکی از روزمههای ایشان جناحی عمل کردن و توجه به تخصص و توانمندی افراد است.
ذاکر 3 دقیقه از وقت 15 دقیقهای خود را به علی بابایی کارنامی نماینده ساری داد که او هم در موافقت با وزیر پیشنهادی گفت که اگر یک روز و حتی یک ساعت از وزارتخانه را بدون وزیر بگذاریم خیانت است. او خطاب به مخالفان مدرس خیابانی گفت: صنعت فولاد دست چه کسانی بوده و مافیای آن چه کسانی هستند؟ افرادی در بیرون تلاش دارند شما را مدیریت کنند.
مخالف دیگر وزیر پیشنهادی صمت، علی اصغر عنابستانی نماینده سبزوار بود. او حضور مدرس خیابانی بهعنوان قائم مقام رحمانی وزیر سابق صمت را ناشی از فشار جهانگیری و واعظی دانست و دلیل این کار را علاقه رئیس جمهوری برای تشکیل وزارت بازرگانی دانست. او خطاب به معاون اول رئیس جمهوری مدعی شد: بهجای اینکه به فکر جا انداختن آدمهای خود باشید کمی به مردم فکر کنید. مراجع رسمی در مورد بازداشتیهای فتنه نامه داده بودند و تأکید داشتند که پست و مقامی نگیرند اما شما یکی از بازداشتیهای فتنه را در یکی از شرکتهای بازرگانی منصوب کردید. مدیرکل شما رئیس دفتر یکی از سران فتنه است.
عنابستانی نیمی از وقت خود را به عباس گودرزی نماینده بروجرد داد که او نیز در مخالفت، خطاب به مدرس خیابانی گفت که خودت را خراب نکن، تو نمیتوانی این وزارتخانه را جمع کنی. او با این جمله که نمیتوانی با مافیا برخورد کنی از رئیس جمهوری پرسید: مگر قحط الرجال بود؟
در ادامه نوبت به موافق پایانی رسید. محمد خدابخشی نماینده الیگودرز حضور 15 ماهه مدرس خیابانی در وزارت صمت را مفید دانست و گفت که او میتواند بازار را به ثبات برساند. احمد رسولینژاد نماینده دماوند آخرین فردی بود که در موافقت خود خطاب بههیأت رئیسه گفت کهای کاش اجازه میدادید سؤال از رئیس جمهوری مطرح میشد و اینگونه همه مشکلات را به کسی که 3 ماه است مسئولیت یک وزارتخانه را دارد ربط ندهیم.
حالا نوبت به حسین مدرس خیابانی بود که در دفاع از برنامههای خود 30 دقیقه سخنرانی کند. او که برای دومین بار در جمع مجلسیان جدید حاضر میشد، وعده داد که: نسبت به معیشت مردم دغدغه داشته و برنامه خود را در ۴ محور اصلی تحقق جهش تولید با اتکا بر توان ساخت داخل، توسعه سرمایه گذاری و تکمیل طرحهای تولیدی، توسعه صادرات و کنترل واردات و مدیریت و تنظیم بازار تنظیم کرده و تلاش خواهم کرد علاوه بر حفظ آرامش بازار و تضمین فراوانی کالا با تکمیل طرحهای نیمه تمام و احیای واحدهای تعطیل ضمن عمل به فرمان رهبر معظم انقلاب به اشتغال عنایت ویژه داشته باشم. او در ادامه گفت: در شرایط کرونا اجازه ندادیم مردم قفسههای خالی فروشگاه ها را ببینند این در حالی بود که در خارج از ایران و حتی کشورهای اروپایی مردم قفسههای خالی ،غارت فروشگاهها و دعوا برای خرید یک ماسک را دیدند اما مردم ایران هیچ یک از اینها را ندیدند.
او پس از اعلام وضعیت تولید در بسیاری از واحدها و افزایش امکان واردات، به انتصاب فردی که مخالفان او را یکی از فتنه گران میدانستند هم پاسخ داد و گفت: انتصاب آن فردی که اسم بردید براساس دستور وزیر قبلی بوده است. ما از همه دستگاههای نظامی و امنیتی استعلام میگیریم. من از نوادگان خیابانی هستم این وصلهها به من نمیچسبد.
با پایان یافتن دفاع مدرس خیابانی، او چند دقیقهای پساز جهانگیری از مجلس خارج شد تا نمایندگان آرای خود را اعلام کنند. در این میان علیرضا سلیمی نماینده محلات از رئیس مجلس درخواست کرد تا تذکر خود را اعلام کند. او با اعتراض به عدم حضور روحانی در جلسه دیروز مجلس گفت: گفته میشود ستاد ملی کرونا به ایشان توصیه کرده در مجلس حضور نداشته باشند، حال باید بگوییم که شمایی که به یک میلیون دانشآموز میگویید در آزمون کنکور شرکت کنند، آیا خون شما از آنها رنگینتر است. این تبعیض آشکار بوده است. محمدباقر قالیباف رئیس مجلس در پاسخ به این نماینده گفت: آقای امیری، معاونت امور مجلس ریاست جمهوری درخصوص عدم حضور آقای روحانی، نامهای به بنده نوشتند که آن را متذکر میشوم. همچنین نامه رسمی دفتر ریاست جمهوری هم چند روز قبل برای بنده ارسال شده و هیأت رئیسه در جریان این موضوع قرار گرفتند که رئیس جمهوری از ستاد ملی کرونا درخصوص حضورش در مجلس استعلام کرده، اما آنها به جهت شرایط کرونا، مصلحت ندیدند.
با فضایی که در مجلس هنگام نطق مخالفان ایجاد شده بود، فریادهای احسنت احسنتی که از صندلیهای بهارستان بلند میشد، دیگر عدم رأی اعتماد به وزیر پیشنهادی قابل پیشبینی بود. نمایندگان عدد 2 را به نشانه رأی منفی به یکدیگر نشان میدادند و آرای خود را به گلدان میریختند. با پایان شمارش آرای نمایندگان، محمدباقر قالیباف نتایج شمارش را اعلام کرد: حسین مدرس خیابانی با 140 رأی مخالف، 104 رأی موافق و 10 رأی ممتنع بهعنوان وزیر صمت انتخاب نشدند.
معرفی سرپرست جدید با استجازه رهبری
حسینعلی امیری معاون پارلمانی رئیس جمهوری درباره آینده وزارت صمت پس از عدم رأی اعتماد مجلس به وزیر پیشنهادی دولت دیروز گفت: بر اساس اختیاری که قانون اساسی به رئیس جمهوری داده است اگر به هر دلیلی وزارتخانهای فاقد وزیر باشد، رئیس جمهوری میتواند آن وزراتخانه را با سرپرست اداره کند که به مدت سه ماه «حسین مدرس خیابانی» مسئولیت سرپرستی وزارت صنعت، معدن و تجارت را بر عهده داشت. مهلت سرپرستی ایشان از امروز منقضی میشود و راهکار باقی مانده این است که رئیس جمهوری باید با استجازه از رهبر معظم انقلاب کسی را تا معرفی وزیر جدید بهعنوان سرپرست منصوب کند. معاون پارلمانی رئیس جمهوری گفت: اینکه نفر معرفی شده چه کسی خواهد بود هنوز معلوم نیست و باید از رهبری برای انتصاب اجازه بگیرند.
تعدیل قطعنامه؛ سودای ماشه
ظریف: قطعنامه پیشنهادی امریکا در شورای امنیت قطعاً رأی نمیآورد
گروه سیاسی/ امریکا با تغییر پیشنویس قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران از اعضای شورای امنیت خواست که درباره تمدید نامعلوم این تحریمها تصمیمگیری کنند. واشنگتن قصد داشت پیشنویسی را که شامل 15 بند مقدماتی و 35 بند عملیاتی بود روز دوشنبه در اختیار سایر اعضا قرار دهد اما در نهایت با تأخیر و تلخیص و ارائه آن به سایر اعضا به انتظار جلسه رأیگیری هفته آینده نشست. امریکا در طرح جدید خود خواستار ممنوعیت تسلیحاتی ایران تا زمانی شده است که شورای امنیت درباره آن تصمیمگیری کند. بهگزارش «رویترز» متن جدید تنها حاوی چهار پاراگراف بوده و تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران را تا زمان تصمیمگیری نهایی شورای امنیت تمدید میکند و در آن با ربط دادن تحریمهای ایران به صلح و ثبات جهانی تأکید میکند که حفظ صلح و امنیت جهانی امری ضروری است.
بهگفته شماری از منابع دیپلماتیک، واشنگتن پس از اطمینان از اینکه طرح تمدید تحریم تسلیحاتی ایران از سوی کشورهای عضو شورای امنیت مورد اعتنا واقع نمیشود با تغییرات گسترده در متن پیشنهادی میکوشد دست کم لغو تحریمها را برای مدتی نامعلوم به تعویق بیندازد. نشریه «فارین پالیسی» پیشنویس قبلی پیشنهادی امریکا را جسورانه توصیف و تأکید کرده بود که این کشور با این پیشنویس بهدنبال تحمیل تعهدات حقوقی جامع به کشورها و ملزم کردن آنها به مقابله با کشتیهای حامل بارهای ایران و توقیف آنها بوده است. این پیشنویس علاوه بر این، بهدنبال اعمال مقررات تنبیهی مانند مصادره داراییها و منع سفر برای افراد و نهادهای ایرانی از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده است. رسانه امریکایی شانس تصویب این قطعنامه امریکا را زیاد ندانسته و تأکید کرده که از حمایت اندک در میان متحدان اروپایی این کشور برخوردار خواهد شد، زیرا این کشورها فکر میکنند که تصویب چنین قطعنامهای به نابودی توافق هستهای برجام منجر خواهد شد. طبق توافق هستهای موعد تحریمهای تسلیحاتی ایران ۱۸ اکتبر سالجاری میلادی (27 مهرماه) به پایان میرسد اما دولت امریکا از همه ابزارهای سیاسی برای ممانعت از لغو این تحریمها بهره گرفته است. یک قطعنامه برای تصویب در شورای امنیت نیازمند موافقت دستکم ۹ عضو، بدون وتو از سوی هر یک از ۵ عضو دائم شورای امنیت (امریکا، روسیه، چین، فرانسه و انگلیس) است.
هدفگذاری واشنگتن برای استفاده از مکانیسم ماشه
دولت ترامپ مدعی شده در صورتی که موفق به تمدید تحریمهای تسلیحاتی نشود، خواهد کوشید از یکی از بندهای برجام موسوم به «مکانیسم ماشه» برای بازگرداندن تحریمهای بینالمللی علیه ایران استفاده کند. ادعا برای رجوع به این مکانیسم هم در نتیجه تفسیر حقوقی جدیدی است که امریکا بدون توجه به خروج خود از برجام و قطعنامه 2231 مطرح کرده و بر اساس آن مدعی است که حق دارد از ساز وکارهای مطرح در این توافق از جمله «مکانیسم ماشه» برای بازگشت تحریمهای ایران استفاده کند. در همین چارچوب، ریچارد گلدبرگ، عضو وابسته به بنیاد دفاع از دموکراسیها و دستیار سابق جان بولتون مشاور امنیت ملی امریکا در دفاع از رجوع امریکا به مکانیسم ماشه مدعی شده است:«مطابق قطعنامه 2231 شورای امنیت امریکا میتواند شکایتنامهای را تسلیم کند تا استفاده از مکانیسم ماشه را آغاز کند و پیشنویس قطعنامه خود را به شورای امنیت پیشنهاد دهد تا شکایتنامه خود را نادیده بگیرد.» وی ادامه داد: «امریکا سپس از وتوی دوگانه استفاده کند تا مجبور به رأی دادن به قطعنامه خود شود و سپس قطعنامه پیشنهادی خود را وتو کند تا مکانیسم ماشه را بهکار اندازد.»این ادعا از سوی «میخائیل اولیانوف»، نماینده دائم روسیه در سازمانهای بینالمللی با این پاسخ رو به رو شد که «امید داریم در دولت امریکا افراد منطقی وجود داشته باشند که نگذارند کشورشان در عرصه بینالمللی بهدلیل ماجراجوییهایی همچون تلاش برای استفاده از مکانیسم ماشه که با عقل سلیم جور در نمیآید، بدنام شود.»
هدفگذاری دولتمردان امریکا برای استفاده از مکانیسم ماشه در حالی است که به اعتقاد اغلب صاحبنظران سیاسی و حقوقی، امریکا بهدلیل خروج یکجانبهاش از برجام جزو طرفهای مشارکتکننده در برجام نیست و نمیتواند از بندهای این توافق برای تمدید تحریمها علیه ایران استفاده کند. رسانه امریکایی «بلومبرگ» رجوع دولت امریکا به توافق هستهای برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران را به ضرر این کشور دانسته و نوشته است که این تهدید میتواند موجب منزوی شدن امریکا و تمایل فرانسه و آلمان به همراهی با روسیه و چین در شورای امنیت شود.
تهدید مسکو و پکن به استفاده از حق وتو
روسیه و چین در مواجهه با تصمیم امریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران از ماهها پیش مخالفت خود را با این قطعنامه اعلام و تأکید کردهاند که با استفاده از حق وتوی خود در شورای امنیت از تصویب این قطعنامه جلوگیری خواهند کرد. با این حال «فارینپالیسی» نوشته ممکن است کار اصلاً به وتو هم نکشد زیرا واشنگتن احتمالاً از ۹ رأی لازم برای تصویب قطعنامه خود نیز برخوردار نیست. در همین حال دیپلماتهای غربی به بلومبرگ گفتهاند امریکا احتمالاً حتی از ۹ رأی لازم برای تصویب این قطعنامه و مجبور کردن روسیه و چین به استفاده از وتو هم برخوردار نخواهد بود.
«کلی کرافت»، نماینده امریکا در سازمان ملل در گفتوگویی با «فاکسنیوز» درباره مخالفت روسیه و چین با قطعنامه امریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران گفته است: «امریکا بسیار محکم ایستاده است. ما میدانیم که روسیه و چین منتظرند تا بتوانند سلاح به ایران بفروشند.»
ظریف: امریکا جایگاهی برای رجوع به «اسنپ بک» ندارد
در بحبوحه تلاش واشنگتن برای تصویب قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران، محمد جواد ظریف ابراز اطمینان کرد که امریکا در این هدف شکست خواهد خورد. به گزارش ایرنا، وزیر خارجه ایران روز گذشته در حاشیه جلسه هیأت دولت درباره واکنش جمهوری اسلامی به احتمال تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، گفت: امریکاییها سه ماه است روی یک قطعنامه بسیار طولانی و تند، با مفاد در برخی موارد بسیار غیرقابل باور، مشغول رایزنی با همه دنیا بودند و از همه توان خود در دوران کرونا استفاده کردند و در بالاترین سطوح وزارت خارجه بخصوص شخص وزیر خارجه امریکا، سفرهایی به کشورهای مختلف داشتند و به این نتیجه رسیدند که این قطعنامه کمتر از پنج رأی میآورد. وی افزود: حتی در برخی پیشبینیها در نیویورک گفته شد که این قطعنامه یک یا دو رأی میآورد. این کار باعث میشد که انزوای امریکا در دنیا بهصورت کامل و مشخص نشان داده شود. هفته گذشته امریکاییها گفتند که روز دوشنبه بهصورت رسمی سندشان را پخش میکنند و روز بعد درباره آن رأیگیری انجام میشود اما دیروز عصر شنیدیم که رأیگیری را به تعویق انداختند.وزیر امور خارجه کشورمان افزود: آنان یک قطعنامه کوتاهتر و در چند بند اما با همان هدف قبلی را منتشر کردند و بهصورت موذیانه کوشیدند که آن را به تصویب برسانند. آنان برای اعضای شورای امنیت شعوری قائل نیستند و فکر میکنند اگر یک قطعنامه پنجصفحهای را به پنج خط برسانند، تغییر محتوایی ایجاد شده است. ظریف این قطعنامه را غیرقانونی خواند و گفت: میخواهند از مکانیزم شورای امنیت برای نابودکردن خود شورای امنیت استفاده کنند و یقین دارم که این قطعنامه هم رأی نخواهد آورد. حتی تعداد آرای آن هم بسیار کم خواهد بود و به احتمال قریب به یقین با قطعنامه جدیدی روبهرو نمیشویم.
ظریف در ادامه به امکان رجوع امریکا به «اسنپبک» یا مکانیسم ماشه اشاره کرد و گفت: امریکاییها میدانند که قطعنامهشان رأی نمیآورد و برای همین اعلام کردند که از روش «اسنپبک» استفاده میکنند. در این روش از نظر حقوقی، امریکا هیچ جایگاهی برای استفاده از آن ندارد. سه کشور اروپایی هم به امریکا اعلام کردند که امریکا نمیتواند اسنپبک کند.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی یادآور شد: آقای بولتون که طراح و مهندس خروج امریکا از برجام بود در همان زمان خروج صریحاً در پاسخ به پرسشی که گفته بود آیا از اسنپبک استفاده میکنید یا نه، تأکید کرد که ما از برجام خارج شدیم و این حق را نخواهیم داشت. آنان این کار را کردند چون تصور میکردند خروج از برجام و فشار حداکثری میتواند جمهوری اسلامی را ظرف چند ماه از پا درآورد اما امروز که در این سیاست شکست خوردند فکر میکنند که حقوق بینالملل هم با شکست خوردن و بالا پایین شدن امریکا تغییر میکند.ظریف در پاسخ به این پرسش که گمانهزنیهایی درباره تغییر محتوای برجام از سوی برخی کشورهای اروپایی و ارائه این طرح به امریکا مطرح شده، تصریح کرد: اگر این طرح را به امریکا دادهاند هنوز به ما ارائه ندادهاند. او افزود:ما هیچ طرحی که در آن تغییری در برجام داده شود را نمیپذیریم.
علاوه بر این، مجید تخت روانچی، سفیر دائم ایران در سازمان ملل هم در توئیتی درباره پیشنویس قطعنامه جدید امریکا در راستای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران نوشت: امریکا پس از مخالفت اعضای شورای امنیت، مجبور به عقبنشینی از پیشنویس قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران شد و امروز نسخه دیگری را ارائه داد که آن هم نقض قطعنامه ۲۲۳۱ است. وی افزود: پیشنویس جدید - در ماهیت و هدف - مشابه پیشنویس قبلی است. تختروانچی تصریح کرد: بهطور حتم شورای امنیت این پیشنویس را هم - دوباره - رد خواهد کرد.
بهگفته شماری از منابع دیپلماتیک، واشنگتن پس از اطمینان از اینکه طرح تمدید تحریم تسلیحاتی ایران از سوی کشورهای عضو شورای امنیت مورد اعتنا واقع نمیشود با تغییرات گسترده در متن پیشنهادی میکوشد دست کم لغو تحریمها را برای مدتی نامعلوم به تعویق بیندازد. نشریه «فارین پالیسی» پیشنویس قبلی پیشنهادی امریکا را جسورانه توصیف و تأکید کرده بود که این کشور با این پیشنویس بهدنبال تحمیل تعهدات حقوقی جامع به کشورها و ملزم کردن آنها به مقابله با کشتیهای حامل بارهای ایران و توقیف آنها بوده است. این پیشنویس علاوه بر این، بهدنبال اعمال مقررات تنبیهی مانند مصادره داراییها و منع سفر برای افراد و نهادهای ایرانی از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده است. رسانه امریکایی شانس تصویب این قطعنامه امریکا را زیاد ندانسته و تأکید کرده که از حمایت اندک در میان متحدان اروپایی این کشور برخوردار خواهد شد، زیرا این کشورها فکر میکنند که تصویب چنین قطعنامهای به نابودی توافق هستهای برجام منجر خواهد شد. طبق توافق هستهای موعد تحریمهای تسلیحاتی ایران ۱۸ اکتبر سالجاری میلادی (27 مهرماه) به پایان میرسد اما دولت امریکا از همه ابزارهای سیاسی برای ممانعت از لغو این تحریمها بهره گرفته است. یک قطعنامه برای تصویب در شورای امنیت نیازمند موافقت دستکم ۹ عضو، بدون وتو از سوی هر یک از ۵ عضو دائم شورای امنیت (امریکا، روسیه، چین، فرانسه و انگلیس) است.
هدفگذاری واشنگتن برای استفاده از مکانیسم ماشه
دولت ترامپ مدعی شده در صورتی که موفق به تمدید تحریمهای تسلیحاتی نشود، خواهد کوشید از یکی از بندهای برجام موسوم به «مکانیسم ماشه» برای بازگرداندن تحریمهای بینالمللی علیه ایران استفاده کند. ادعا برای رجوع به این مکانیسم هم در نتیجه تفسیر حقوقی جدیدی است که امریکا بدون توجه به خروج خود از برجام و قطعنامه 2231 مطرح کرده و بر اساس آن مدعی است که حق دارد از ساز وکارهای مطرح در این توافق از جمله «مکانیسم ماشه» برای بازگشت تحریمهای ایران استفاده کند. در همین چارچوب، ریچارد گلدبرگ، عضو وابسته به بنیاد دفاع از دموکراسیها و دستیار سابق جان بولتون مشاور امنیت ملی امریکا در دفاع از رجوع امریکا به مکانیسم ماشه مدعی شده است:«مطابق قطعنامه 2231 شورای امنیت امریکا میتواند شکایتنامهای را تسلیم کند تا استفاده از مکانیسم ماشه را آغاز کند و پیشنویس قطعنامه خود را به شورای امنیت پیشنهاد دهد تا شکایتنامه خود را نادیده بگیرد.» وی ادامه داد: «امریکا سپس از وتوی دوگانه استفاده کند تا مجبور به رأی دادن به قطعنامه خود شود و سپس قطعنامه پیشنهادی خود را وتو کند تا مکانیسم ماشه را بهکار اندازد.»این ادعا از سوی «میخائیل اولیانوف»، نماینده دائم روسیه در سازمانهای بینالمللی با این پاسخ رو به رو شد که «امید داریم در دولت امریکا افراد منطقی وجود داشته باشند که نگذارند کشورشان در عرصه بینالمللی بهدلیل ماجراجوییهایی همچون تلاش برای استفاده از مکانیسم ماشه که با عقل سلیم جور در نمیآید، بدنام شود.»
هدفگذاری دولتمردان امریکا برای استفاده از مکانیسم ماشه در حالی است که به اعتقاد اغلب صاحبنظران سیاسی و حقوقی، امریکا بهدلیل خروج یکجانبهاش از برجام جزو طرفهای مشارکتکننده در برجام نیست و نمیتواند از بندهای این توافق برای تمدید تحریمها علیه ایران استفاده کند. رسانه امریکایی «بلومبرگ» رجوع دولت امریکا به توافق هستهای برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران را به ضرر این کشور دانسته و نوشته است که این تهدید میتواند موجب منزوی شدن امریکا و تمایل فرانسه و آلمان به همراهی با روسیه و چین در شورای امنیت شود.
تهدید مسکو و پکن به استفاده از حق وتو
روسیه و چین در مواجهه با تصمیم امریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران از ماهها پیش مخالفت خود را با این قطعنامه اعلام و تأکید کردهاند که با استفاده از حق وتوی خود در شورای امنیت از تصویب این قطعنامه جلوگیری خواهند کرد. با این حال «فارینپالیسی» نوشته ممکن است کار اصلاً به وتو هم نکشد زیرا واشنگتن احتمالاً از ۹ رأی لازم برای تصویب قطعنامه خود نیز برخوردار نیست. در همین حال دیپلماتهای غربی به بلومبرگ گفتهاند امریکا احتمالاً حتی از ۹ رأی لازم برای تصویب این قطعنامه و مجبور کردن روسیه و چین به استفاده از وتو هم برخوردار نخواهد بود.
«کلی کرافت»، نماینده امریکا در سازمان ملل در گفتوگویی با «فاکسنیوز» درباره مخالفت روسیه و چین با قطعنامه امریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران گفته است: «امریکا بسیار محکم ایستاده است. ما میدانیم که روسیه و چین منتظرند تا بتوانند سلاح به ایران بفروشند.»
ظریف: امریکا جایگاهی برای رجوع به «اسنپ بک» ندارد
در بحبوحه تلاش واشنگتن برای تصویب قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران، محمد جواد ظریف ابراز اطمینان کرد که امریکا در این هدف شکست خواهد خورد. به گزارش ایرنا، وزیر خارجه ایران روز گذشته در حاشیه جلسه هیأت دولت درباره واکنش جمهوری اسلامی به احتمال تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، گفت: امریکاییها سه ماه است روی یک قطعنامه بسیار طولانی و تند، با مفاد در برخی موارد بسیار غیرقابل باور، مشغول رایزنی با همه دنیا بودند و از همه توان خود در دوران کرونا استفاده کردند و در بالاترین سطوح وزارت خارجه بخصوص شخص وزیر خارجه امریکا، سفرهایی به کشورهای مختلف داشتند و به این نتیجه رسیدند که این قطعنامه کمتر از پنج رأی میآورد. وی افزود: حتی در برخی پیشبینیها در نیویورک گفته شد که این قطعنامه یک یا دو رأی میآورد. این کار باعث میشد که انزوای امریکا در دنیا بهصورت کامل و مشخص نشان داده شود. هفته گذشته امریکاییها گفتند که روز دوشنبه بهصورت رسمی سندشان را پخش میکنند و روز بعد درباره آن رأیگیری انجام میشود اما دیروز عصر شنیدیم که رأیگیری را به تعویق انداختند.وزیر امور خارجه کشورمان افزود: آنان یک قطعنامه کوتاهتر و در چند بند اما با همان هدف قبلی را منتشر کردند و بهصورت موذیانه کوشیدند که آن را به تصویب برسانند. آنان برای اعضای شورای امنیت شعوری قائل نیستند و فکر میکنند اگر یک قطعنامه پنجصفحهای را به پنج خط برسانند، تغییر محتوایی ایجاد شده است. ظریف این قطعنامه را غیرقانونی خواند و گفت: میخواهند از مکانیزم شورای امنیت برای نابودکردن خود شورای امنیت استفاده کنند و یقین دارم که این قطعنامه هم رأی نخواهد آورد. حتی تعداد آرای آن هم بسیار کم خواهد بود و به احتمال قریب به یقین با قطعنامه جدیدی روبهرو نمیشویم.
ظریف در ادامه به امکان رجوع امریکا به «اسنپبک» یا مکانیسم ماشه اشاره کرد و گفت: امریکاییها میدانند که قطعنامهشان رأی نمیآورد و برای همین اعلام کردند که از روش «اسنپبک» استفاده میکنند. در این روش از نظر حقوقی، امریکا هیچ جایگاهی برای استفاده از آن ندارد. سه کشور اروپایی هم به امریکا اعلام کردند که امریکا نمیتواند اسنپبک کند.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی یادآور شد: آقای بولتون که طراح و مهندس خروج امریکا از برجام بود در همان زمان خروج صریحاً در پاسخ به پرسشی که گفته بود آیا از اسنپبک استفاده میکنید یا نه، تأکید کرد که ما از برجام خارج شدیم و این حق را نخواهیم داشت. آنان این کار را کردند چون تصور میکردند خروج از برجام و فشار حداکثری میتواند جمهوری اسلامی را ظرف چند ماه از پا درآورد اما امروز که در این سیاست شکست خوردند فکر میکنند که حقوق بینالملل هم با شکست خوردن و بالا پایین شدن امریکا تغییر میکند.ظریف در پاسخ به این پرسش که گمانهزنیهایی درباره تغییر محتوای برجام از سوی برخی کشورهای اروپایی و ارائه این طرح به امریکا مطرح شده، تصریح کرد: اگر این طرح را به امریکا دادهاند هنوز به ما ارائه ندادهاند. او افزود:ما هیچ طرحی که در آن تغییری در برجام داده شود را نمیپذیریم.
علاوه بر این، مجید تخت روانچی، سفیر دائم ایران در سازمان ملل هم در توئیتی درباره پیشنویس قطعنامه جدید امریکا در راستای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران نوشت: امریکا پس از مخالفت اعضای شورای امنیت، مجبور به عقبنشینی از پیشنویس قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران شد و امروز نسخه دیگری را ارائه داد که آن هم نقض قطعنامه ۲۲۳۱ است. وی افزود: پیشنویس جدید - در ماهیت و هدف - مشابه پیشنویس قبلی است. تختروانچی تصریح کرد: بهطور حتم شورای امنیت این پیشنویس را هم - دوباره - رد خواهد کرد.
دیگه چه خبر
پرداخت حقوق کارگران هفت تپه با هماهنگیهای دولت و قوه قضائیه
خبر اول اینکه، استاندار خوزستان از پرداخت حقوق کارگران هفت تپه با همکاری قوه قضائیه خبر داد. به گزارش تسنیم، غلامرضا شریعتی اظهار داشت: با پیگیریهایی که از سوی مسئولان استانی صورت گرفته و همچنین هماهنگی و همکاریهایی که با دستگاه قضایی، شورای امنیت و وزیر کشور انجام شد پس از دستور ریاست قوه قضائیه و مسئولیت دادستان کل کشور مبنی بر پیگیری و ادامه، اقدامات لازم برای ادامه فعالیت شرکت هفت تپه صورت گرفت. استاندار خوزستان افزود: پس از هماهنگیهایی که در قوه مجریه، حوزه معاونت اول ریاست جمهوری، دفتر رئیس جمهوری و کمیسیون اصل نود صورت گرفت با دستور دادستان کل کشور دیروز مبالغ و منابعی که باید آزاد میشد برای پرداخت حقوق کارگران هفت تپه انجام شد. وی با بیان اینکه امیدواریم در چند روز آینده حقوق اردیبهشت و خرداد ماه کارگران هفتتپه پرداخت شود، گفت: منابع لازم برای کشت جدید فراهم شد و به امید خدا در چند روز آینده شرایط برای پرداخت و شروع به کار و کشت جدید در هفتتپه فراهم میشود تا به امید خدا این شرکت عظیم به کار خود ادامه دهد.
بازداشت ۲۰۰ مهاجر غیرقانونی پاکستان در مرزهای ایران
خبر دیگر اینکه، ۲۰۰ مهاجر غیرقانونی در مرزهای ایران شناسایی و بازداشت شدند. به گزارش ایرنا، رسانههای پاکستان گزارش دادند: جمهوری اسلامی ایران ۲۰۰ مهاجر غیرقانونی پاکستانی که درصدد تردد غیرمجاز در خاک ایران و حرکت به سمت ترکیه و اروپا بودند، را بازداشت کرد. برخی از افراد بازداشت شده قصد داشتند تا از مسیر زمینی ایران به ترکیه و سپس اروپا حرکت کنند اما آنان نیز ناکام ماندند. روزنامه انگلیسی زبان «بلوچستان اکسپرس» چاپ شهر کویته نیز دراین زمینه گزارش داد: برخی از مهاجران غیرقانونی پاکستانی به جرم اقامت و تردد غیرقانونی، در شهرهای مختلف ایران شناسایی و پس از بازداشت و اقدامات قانونی، در گذرگاه مرزی میرجاوه (تفتان) تحویل مقامات مرزی پاکستان شدند. روزنامه پاکستانی «جنگ» سیام تیرماه امسال نیز گزارش داد: جمهوری اسلامی ایران ۱۷۰ مهاجر غیرقانونی پاکستانی که درصدد تردد غیرمجاز در خاک ایران و حرکت به سمت ترکیه و اروپا بودند، را بازداشت و تحویل مسئولان پاکستانی در مرز مشترک دو کشور داد. دولت پاکستان اواخر شهریورماه سال گذشته میزبان همایش مقابله با قاچاق انسان و مهاجرت غیرقانونی بود و هیأت جمهوری اسلامی ایران در این نشست، توسعه همکاریهای دوجانبه و چندجانبه در بخشهای منطقهای برای مقابله با پدیده شوم قاچاق انسان را مؤثر دانست و تأکید کرد: تمام کشورها باید در این خصوص مشارکت جمعی داشته باشند.
توضیح وکیل روح الامینی درباره دادگاه مرتضوی
دست آخر اینکه، وکیل خانواده روح الامینی درباره جلسه دادگاه روز سهشنبه سعید مرتضوی گفت: دادگاه اظهارات طرفین را استماع کرد و منتظر تصمیم قضات هستیم احتمالاً وقت رسیدگی مجدد تعیین میشود. میرمجید طاهری، وکیل خانواده روح الامینی در گفتوگو با ایلنا درخصوص شکایت عبدالحسین روحالامینی، پدر یکی از کشتهشدگان کهریزک و نماینده فعلی مجلس از سعید مرتضوی و جزئیات جلسه دادگاه دیروز، اظهار کرد: پرونده موکل من دو قسمت داشت که یک قسمت آن مربوط به شعبه ۷۶ و اتهام «بازداشت غیرقانونی» بود که رأی صادر شد و قسمت دیگر در شعبه ۲۲ تجدیدنظر بود که در رابطه با اتهام معاونت در قتل علیه آقای مرتضوی بود. وی افزود: مرتضوی نسبت به رأی صادر شده توسط شعبه ۷۶ برای اتهام بازداشت غیرقانونی، درخواست اعاده دادرسی داد که در شعبه اول دیوان عالی کشور این درخواست تجویز شد، یعنی اجازه داده شد که پرونده مجدداً رسیدگی شود و به شعبه ۸ کیفری یک استان تهران ارجاع شد. وی افزود: حدود ۱۰ روز قبل به من اطلاع دادند و برای روز سهشنبه تعیین وقت شد؛ برای کلیه شکات آقای مرتضوی اطلاعیه ارسال شده است، جلسه روز سهشنبه با حضور قضات، نماینده دادستان، آقای مرتضوی و وکیل شان و آقای روحالامینی تشکیل شد. وکیل خانواده روح الامینی گفت: دادگاه اظهارات طرفین را استماع کرد و منتظر تصمیم قضات هستیم احتمالاً وقت رسیدگی مجدد تعیین میشود.
ناکامی امریکا در اجماعسازی علیه ایران
ادامه ازصفحه اول
بر همین اساس به نظر میرسد امریکاییها در صدد فریب دادن اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد در این خصوص هستند، هرچند که بعید است این مورد مهم از چشم دیپلماتهای کشورهای عضو شورای امنیت دور بماند.
با توجه به اینکه روح پیشنویس قطعنامه قبلی به شکلی که اشاره شد در پیشنهاد جدید امریکا تکرار شده، تعدیل و تغییر موارد دیگر اساساً نباید مهم انگاشته شوند و ضروری است بر این موضوع تأکید شود که امریکا هر چند متوجه شده که اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد گرایش مثبت و موافقی با نظر او درباره تحریمهای تسلیحاتی ایران ندارند و همین هم باعث تغییر در پیشنویس این قطعنامه شده، اما همزمان نمیخواهد از موضع تخاصم خود در این موضوع نیز عقبنشینی کند. این وضعیت باید هشدار دوبارهای باشد برای بازیگران عرصه بینالملل و خصوصاً اروپاییها. چرا که امریکای ترامپ حتی در موضع ضعف نیز حاضر به پایان دادن به سیاست یکجانبهگرایی خود نیست. با این همه اما اگر حتی تعدیلهایی جدی در قطعنامه پیشنهادی امریکا صورت میگرفت هم به نظر نمیرسید که بتوانیم در جلسه آتی شورای امنیت سازمان ملل متحد شاهد تصویب آن باشیم. چه اینکه موضع روسیه و چین در این خصوص به صورت کاملاً واضح و علنی، موضع مخالف است. اما چیزی که میتواند در نشست آتی شورای امنیت اهمیت داشته باشد، موضع کشورهای اروپایی و خصوصاً انگلیس و فرانسه است. نه از این جهت که این موضع تغییری در سرنوشت قطعنامه پیشنهادی امریکا ایجاد میکند، بلکه از این رو که نشان خواهد داد استقلال اروپاییها از امریکا، خصوصاً در موضوع ایران تا چه اندازه است.
اروپاییها هم به شکلی موافق ادامه تحریمهای تسلیحاتی ایران هستند. اما خواسته آنها دو تفاوت عمده با خواسته امریکا در همین خصوص دارد؛ اول اینکه آنها میگویند که از نظر زمانی باید تمدید قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران نه برای مدت نامحدود بلکه فقط برای سه سال انجام شود. ثانیاً معتقدند این تحریم باید فقط بخشی از تجهیزات نظامی و تسلیحات را در بر بگیرد. اما هیچکدام از این خواستههای اروپاییها در پیشنویس قطعنامه امریکا لحاظ نشده و از همین رو رأی آنها نشان خواهد داد که در این مدت چقدر توانستهاند برای حفظ استقلال سیاسی خود از امریکا موفق باشند. خصوصاً اینکه میدانیم اخیراً ترامپ بابت این قطعنامه شخصاً رایزنیهایی با مکرون، رئیس جمهوری فرانسه داشته و همین اقدام هم اهمیت موضوع برای امریکا را نشان میدهد و هم نشان از وجود سطحی از تفاوتنظرهای جدی بین اروپا و امریکا در این مسأله دارد. بر همین اساس است که با رأی اروپاییها باید ببینیم این تلاشها به کجا کشیده. چرا که رأی مثبت آنها به این قطعنامه هر چند در سرنوشت این موضوع تفاوتی ایجاد نمیکند اما میتواند برای موضوعات بعدی در رابطه با برجام و حفظ آن نشانههای پر اهمیتی به همراه داشته باشد.
بر همین اساس به نظر میرسد امریکاییها در صدد فریب دادن اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد در این خصوص هستند، هرچند که بعید است این مورد مهم از چشم دیپلماتهای کشورهای عضو شورای امنیت دور بماند.
با توجه به اینکه روح پیشنویس قطعنامه قبلی به شکلی که اشاره شد در پیشنهاد جدید امریکا تکرار شده، تعدیل و تغییر موارد دیگر اساساً نباید مهم انگاشته شوند و ضروری است بر این موضوع تأکید شود که امریکا هر چند متوجه شده که اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد گرایش مثبت و موافقی با نظر او درباره تحریمهای تسلیحاتی ایران ندارند و همین هم باعث تغییر در پیشنویس این قطعنامه شده، اما همزمان نمیخواهد از موضع تخاصم خود در این موضوع نیز عقبنشینی کند. این وضعیت باید هشدار دوبارهای باشد برای بازیگران عرصه بینالملل و خصوصاً اروپاییها. چرا که امریکای ترامپ حتی در موضع ضعف نیز حاضر به پایان دادن به سیاست یکجانبهگرایی خود نیست. با این همه اما اگر حتی تعدیلهایی جدی در قطعنامه پیشنهادی امریکا صورت میگرفت هم به نظر نمیرسید که بتوانیم در جلسه آتی شورای امنیت سازمان ملل متحد شاهد تصویب آن باشیم. چه اینکه موضع روسیه و چین در این خصوص به صورت کاملاً واضح و علنی، موضع مخالف است. اما چیزی که میتواند در نشست آتی شورای امنیت اهمیت داشته باشد، موضع کشورهای اروپایی و خصوصاً انگلیس و فرانسه است. نه از این جهت که این موضع تغییری در سرنوشت قطعنامه پیشنهادی امریکا ایجاد میکند، بلکه از این رو که نشان خواهد داد استقلال اروپاییها از امریکا، خصوصاً در موضوع ایران تا چه اندازه است.
اروپاییها هم به شکلی موافق ادامه تحریمهای تسلیحاتی ایران هستند. اما خواسته آنها دو تفاوت عمده با خواسته امریکا در همین خصوص دارد؛ اول اینکه آنها میگویند که از نظر زمانی باید تمدید قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران نه برای مدت نامحدود بلکه فقط برای سه سال انجام شود. ثانیاً معتقدند این تحریم باید فقط بخشی از تجهیزات نظامی و تسلیحات را در بر بگیرد. اما هیچکدام از این خواستههای اروپاییها در پیشنویس قطعنامه امریکا لحاظ نشده و از همین رو رأی آنها نشان خواهد داد که در این مدت چقدر توانستهاند برای حفظ استقلال سیاسی خود از امریکا موفق باشند. خصوصاً اینکه میدانیم اخیراً ترامپ بابت این قطعنامه شخصاً رایزنیهایی با مکرون، رئیس جمهوری فرانسه داشته و همین اقدام هم اهمیت موضوع برای امریکا را نشان میدهد و هم نشان از وجود سطحی از تفاوتنظرهای جدی بین اروپا و امریکا در این مسأله دارد. بر همین اساس است که با رأی اروپاییها باید ببینیم این تلاشها به کجا کشیده. چرا که رأی مثبت آنها به این قطعنامه هر چند در سرنوشت این موضوع تفاوتی ایجاد نمیکند اما میتواند برای موضوعات بعدی در رابطه با برجام و حفظ آن نشانههای پر اهمیتی به همراه داشته باشد.
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
اخبار این صفحه
-
مجلس با دولت تعامل نکرد
-
تعدیل قطعنامه؛ سودای ماشه
-
دیگه چه خبر
-
ناکامی امریکا در اجماعسازی علیه ایران
اخبارایران آنلاین