حمیرا حیدریان
 خبرنگار
در گذشته‌های نه چندان دور شکل غالب مهاجرت در کشور حرکت یکسویه و عموماً بدون بازگشت روستاییان به شهرها بوده است، اما طی دهه‌ اخیر الگوی دیگری تحت عنوان مهاجرت معکوس در مناطق روستایی کشور شکل گرفته است. الگویی که منشأ آن را می‌توان توجه بیش از پیش به توسعه زیرساخت‌های روستایی و بهبود وضعیت کلان جامعه روستایی دانست؛ نتیجه این تحولات جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها، افزایش ماندگاری در مناطق روستایی و بازگشت روستاییان مهاجر از شهرها بوده است. بیش از 900 روستای استان اصفهان در سال‌های اخیر شاهد چنین تغییراتی بوده‌اند.
استان اصفهان از نظر میزان جمعیت جایگاه سوم کشور را به خود اختصاص داده است و امروز تنها 12 درصد از جمعیت بیش از پنج‌میلیونی این استان در روستاها ساکن هستند و از یکهزار و 700 روستا و آبادی آن طی دهه‌های اخیر، برخی از آنها خالی از سکنه و برخی دیگر تنها کمتر از 20 خانوار سکنه داشتند. طی سال‌های اخیر روستاهای پیرامون شهرستان‌هایی چون نجف آباد، آران و بیدگل، سمیرم، تیران و کرون شاهد بازگشت مهاجران بوده‌اند.
928 روستا میزبان مهاجران شهرنشین
محسن قوی بیان معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن استان اصفهان در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: با اجرای طرح‌های توسعه زیرساختی، پروژه‌های مقاوم‌سازی و بهسازی خانه‌های روستایی در 928 روستای استان اصفهان، در حال حاضر این استان شاهد مهاجرت معکوس و بازگشت دوباره بسیاری ازروستاییانی است که زادگاه خود را به‌دلیل کمبود امکانات و نبود خانه امن و مقاوم ترک کرده بودند.
وی افزود: از سال 1384 اقدام به اجرای طرح «ویژه بهسازی مسکن روستایی» کردیم که در این طرح مقرر شد با پرداخت تسهیلاتی 5 میلیون تومانی که کار مقاوم‌سازی و بهسازی خانه‌های روستایی وارد مرحله اجرایی شود، که این رقم تسهیلات سالانه به میزان 15 درصد افزایش یافت تا جایی که در سال‌جاری این رقم به 50 میلیون تومان رسیده است.
وی با اشاره به اینکه طی آمارگیری‌های صورت گرفته طرح «ویژه بهسازی مسکن» تا افق 1404 در نظر گرفته شده است، افزود: در صورتی که اهداف ما در این طرح محقق شود ما سیر صعودی و شیب تند مهاجرت به روستاها را شاهد خواهیم بود کما اینکه در حال حاضر نیز این روند آهنگ رو به رشدی گرفته است.
این مسئول با بیان اینکه در سال 1392 روند این مهاجرت طبق آمار در نظر گرفته شده به 217 هزار خانوار رسیده است، خاطرنشان کرد: طبق برآوردهای بنیاد مسکن اصفهان این رقم مهاجرت به روستاها در سال 1404 به 236 هزار خانوار خواهد رسید و این نشان می‌دهد روستاییان زمانی که دارای خانه‌های امن و مقاوم برای سکونت باشند کمتر به فکر مهاجرت خواهند افتاد.
معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد شهید اصفهان با اشاره به اینکه شهرستان‌های غرب استان حادثه خیز هستند، گفت: در حال حاضر ارائه این تسهیلات در سطح استان یکسان انجام نمی‌گیرد و متأسفانه در شهرستان‌های حادثه خیزهمچون فریدون‌شهر، شادگان، سمیرم و... ما در پرداخت این تسهیلات از توفیق کمتری برخوردار بوده‌ایم و از جمله عوامل آن هم بحث عملکرد بانک‌های عامل و ضعیف‌تر بودن شرایط اقتصادی مردم این مناطق در بازپرداخت این تسهیلات است که تلاش می‌کنیم این توزیع تسهیلات در سطح روستاهای استان یکسان شود.
وی عنوان کرد: در سال‌های اخیر با مقاوم‌سازی و بازسازی خانه‌ها و توسعه زیرساخت‌ها ما شاهد رشد و افزایش خوب مهاجرانی بوده‌ایم که به‌دلیل عدم امکانات چه مسکونی و چه اشتغال به شهرها مهاجرت کرده‌اند و حال با مهیا شدن شرایط زندگی در این روستاها و از طرفی مشکلات شهرنشینی تصمیم به بازگشت مجدد به زادگاه خود گرفته‌اند که همین نشانه خوبی برای رشد و شکوفایی روستاها محسوب می‌شود. مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان اصفهان نیز به «ایران» گفت: اجرای طرح بهسازی مساکن روستایی از سال ۸۴ تاکنون باعث شده که از روند توسعه حاشیه نشینی در استان اصفهان جلوگیری شود.
غلامحسین خانی افزود: بازسازی سالانه واحدهای مسکونی در روستاها، در اختیار گذاشتن تسهیلات ارزانقیمت و وام‌های قرض‌الحسنه باعث شد تا هم از حاشیه نشینی روستاییان و هم از توسعه حاشیه نشینی در شهرها جلوگیری شود و این روند معیوب سیر نزولی پیدا کند. وی اظهار داشت: از سال1392 تاکنون 23 هزار و 350 واحد مسکونی در روستاها و شهرهای زیر 20 هزار نفر جمعیت مقاوم‌سازی شده‌اند و 52 هزار واحد مسکونی دیگر نیاز به مقاوم‌سازی و بهسازی دارند.
اشتغالزایی در روستاها جان می‌گیرد
مدیرکل دفتر امور روستایی استانداری اصفهان نیز در این خصوص گفت: در یک سال گذشته ۱۲۰ طرح هادی روستایی تدوین و آماده شد که بیش از ۹۹ درصد از روستاهای استان دارای طرح هادی هستند و تهیه این طرح برای روستاهای فاقد دهیاری در دستور کار است.
رحمانی افزود: دهیاران و مسئولان محلی با بنیاد مسکن استان برای تهیه و بازنگری طرح هادی همکاری و مشارکت دارند که این تعامل باعث فراگیری طرح در تمامی روستاهای استان اصفهان شده است. وی افزود: طرح هادی روستایی چشم‌انداز روستا و اجرای پروژه‌ها را مورد توجه قرار داده است، همه ساخت‌وساز و توسعه در روستاهای استان اصفهان بر اساس این طرح اجرا می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: طی سه سال اخیر بیش از ۵۵۰ میلیارد ریال تسهیلات با سود 8 درصد برای اشتغالزایی از منابع بانکی در سراسر استان توزیع شده که این اعتبار در حوزه کشاورزی، دامداری، گردشگری و خدماتی هزینه شده است. همچنین نهادهای دولتی نیزمانند جهاد کشاورزی برای اشتغال روستاییان تسهیلاتی درنظر گرفت که بین آنها توزیع شده است.
به‌گفته وی ایجاد اشتغال روستایی به رونق زندگی در این مناطق و همچنین کاهش مهاجرت کمک کرده و فرصت خوبی برای ارزشگذاری در این مناطق و ایجاد اشتغال برای جوانان بوده است.
مدیرکل دفتر امور روستایی استانداری اصفهان با بیان اینکه ۱۰۰ روستای این استان دارای ظرفیت گردشگری هستند، تصریح‌ کرد: ۲۰ روستا اکنون در این حوزه هدفگذاری شده اند که با همکاری بین اداره کل میراث فرهنگی و بنیاد مسکن اصفهان سیاستگذاری‌ها در این عرصه مثل طرح هادی روستایی و طراحی آن بر اساس مؤلفه‌های گردشگری در حال انجام است.

اداره محیط زیست استان سیستان و بلوچستان نسبت به تهاجمی شدن گاندوها در فصل زاد و ولد و نزدیک شدن به زیستگاه‌های آنها در این فصل هشدار داد.
به گزارش «ایران» وحید پورمردان مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان گفت: متأسفانه چندی پیش پسر بچه روستایی مورد حمله تمساح قرار گرفت و از ناحیه مچ دست چپ دچار آسیب جدی شد.
پورمردان افزود: با توجه به فصل گرما و کمبود آب در مناطق روستایی اهالی روستا علی‌رغم وجود تابلو‌های هشدار دهنده محیط زیست در منطقه و اطلاع رسانی‌های مداوم و چهره به چهره محیطبانان مستقر در منطقه، متأسفانه جهت استفاده و برداشت آب یا آبتنی و بازی به برکه‌های محل زیست تمساح ها نزدیک می شوند که و این‌بار پسر بچه اهل روستای هوت گت بالا مورد حمله جدی تمساح قرار گرفت.
وی ادامه داد: پسر بچه مذکور برای درمان به بیمارستان چابهار انتقال داده شده و با توجه به رایزنی‌های انجام شده و هماهنگی با دانشگاه علوم پزشکی و معاون سیاسی -امنیتی استاندار درصدد هستیم به سریع‌ترین شکل ممکن جهت انجام مراحل درمانی وی را به مرکز استان یا در صورت نیاز به خارج از استان منتقل کنیم.
پورمردان افزود: تمساح‌ها در این فصل مهاجم بوده و از قلمرو و لانه‌های خود که در آن تخمگذاری کرده‌اند به شدت دفاع می‌کنند که نزدیک شدن هر موجودی از جمله انسان را هم به منزله تهدیدی برای نوزادان در شرف تولد خود می‌پندارند.
وی افزود: رفتارهای اجتماعی تمساح‌ها در فصل تولید مثل به ظهور می‌رسد که در این میان حس ایجاد مأمن جدید یا قلمروطلبی بشدت افزایش یافته و رفتارهایی با عکس العمل‌های خاص این عادت را از خود بروز می‌دهند و بسیار تهاجمی می‌شوند که به همین منظور علی رغم وسعت بسیار زیاد زیستگاه تمساح پوزه کوتاه و عدم امکان حصارکشی و ایجاد محدودیت، علاوه بر نصب تابلوهای جدید هشدار دهنده و گشت و کنترل مداوم همیاران و محیطبانان این اداره کل، مباحث آموزشی نیز در اشکال گوناگون در منطقه اجرا شده اما متأسفانه بی‌احتیاطی و عدم توجه به علائم هشداردهنده گاه موجب بروز چنین حوادث ناگواری می‌شود.

کرونا صادرات صنایع دستی خراسان شمالی را به صفر رساند

بجنورد- معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی گفت: شیوع ویروس کرونا سبب شد تا صادرات محصولات صنایع دستی از این استان طی سال‌جاری به صفر برسد.
به گزارش ایسنا، محمدرضا قهرمانیان با اشاره به اینکه ۶۱ رشته صنایع دستی در این استان وجود دارد، اظهارکرد: این ۶۱ رشته در هشت زیرگروه نساجی سنتی، پوشاک، رودوزی، صنایع فلزی، صنایع چوب، صنایع وابسته و... قرار دارند. وی با بیان اینکه حدود ۱۶ هزار تولیدکننده صنایع دستی در این استان فعالیت می‌کنند، افزود: تعدادی از این تولیدکنندگان به صورت انفرادی و تعدادی نیز در قالب ۷۰ تا ۸۰ شرکت تعاونی در حال فعالیت هستند. قهرمانیان ادامه داد: تا سال گذشته سالانه ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ نفر بیمه و دارای کارت صنعتگری بودند که برای تمدید کارت و گواهینامه‌های خود به این اداره کل مراجعه می‌کردند اما شیوع ویروس کرونا و رکود در این بازار سبب شده تا این تعداد طی امسال به ۷۰۰ تا ۸۰۰ نفر برسد.
وی از فروش ضعیف صنایع دستی طی سال‌جاری خبر داد و گفت: تمامی رشته‌های صنایع دستی به یک میزان آسیب دیده و فروش آنها کاهش یافته است. این مقام مسئول میزان خسارت وارد شده به حوزه صنایع دستی استان به علت شیوع ویروس کرونا طی سال‌جاری را سه میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان اعلام کرد.

ملخ‌های صحرایی در حال ترک ایران هستند

بیرجند - معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: تاکنون مبارزه با آفت ملخ‌ صحرایی در سطح ۳۰ هزار و ۲۷۴ هکتار از اراضی استان خراسان جنوبی انجام شده است.
محمدرضا اکبری، در جمع خبرنگاران گفت: بیشترین میزان سطح مبارزه با این آفت با ۱۹ هزار و ۸۹۷ هکتار مربوط به شهرستان مرزی نهبندان و کمترین آن نیز مربوط به شهرستان خوسف با ۲۴ هکتار بوده است. وی با بیان اینکه ملخ‌های مهاجر شش شهرستان خراسان جنوبی را آلوده کرده است، اظهار کرد: تاکنون با این آفت در ۴ هزار و 584 هکتار اراضی سربیشه، ۳ هزار و 332 هکتار درمیان، ۲ هزار و 167هکتار زیرکوه و ۲۷۰ هکتار از اراضی فردوس مبارزه شده است.
وی تصریح کرد: ملخ‌های صحرایی در حال ترک ایران هستند و در هفته‌های اخیر شاهد مهاجرت ملخ‌ها به سمت پاکستان و هندوستان هستیم. وی افزود: امسال ۶۸ هزار هکتار از اراضی استان توسط ملخ‌های مهاجم آلوده شده است که بیشترین سطح آلودگی مربوط به شهرستان نهبندان بود که به مزارع نخل، باغ‌های انجیر و پسته نیز خسارت‌هایی وارد شد.

خسارت ۲۲.۵ میلیاردی سیل به راه های گیلان

رشت- مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای گیلان، شش شهرستان گیلان را درگیر سیل دانست و گفت: برآوردها نشان می دهد سیل اخیر ۲۲.۵ میلیارد تومان به راه ها و ابنیه فنی استان خسارت وارد کرده است.
به گزارش ایسنا، فریبرز مرادی با بیان اینکه سیل روزهای ۱۳ و ۱۴ مردادماه تقریباً همه شهرستان های گیلان را درگیر کرد، گفت: شهرستان های املش، تالش، رودبار، آستارا، فومن و صومعه سرا بیشترین خسارت ناشی از سیل را داشتند.
وی آب شستگی پایه پل ها، خرابی سطح رویه آسفالت و رانش جاده را عمده ترین مشکلات پیش آمده در جریان سیل اخیر دانست و اظهار کرد: خوشبختانه با تخریب پل مواجه نشدیم و تنها یک پل آبنما در شهرستان املش راه ارتباطی چند روستا را قطع کرد.