سرنوشت رئیس جمهوری بعدی امریکا در دستهای فناوری
میثم لطفی
خبرنگار
انتخابات ریاست جمهوری، از جمله پروژه های بزرگ و خبرساز مطبوعاتی است که روزنامه نگاران سراسر جهان به انعکاس آن می پردازند. این پوشش خبری در جریان انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده امریکا گاه رنگ و بویی کاملاً ناسیونالیستی و متعصبانه به خود می گیرد و به جریانی ضد دموکرات تبدیل می شود. این جریان آمیخته به تعصب را بیش از هر جای دیگری می توان در روستاها و شهرهای کوچک دید که ساکنان آنها به تبار و اصالت امریکایی خود مینازند و از این روی بیشتر با نامزدهای جمهوریخواه همدلی نشان می دهند.
مدت زیادی تا انتخابات ریاست جمهوری امریکا باقی نمانده است و جالب این که بر خلاف روال پیشین در این میان غالب شهرنشینان و ساکنان روستاهای امریکا در آخرین نظرسنجی انجام شده اعلام کردهاند که امیدوارند دموکراتها با استفاده از فناوریهای جدید بتوانند ترامپ را از عرصه رقابت بیرون کنند و اهداف خود را محقق سازند.
دره سیلیکون این روزها به یکی از پایگاههای اصلی سیاستمداران امریکایی تبدیل شده است و آنها میکوشند برای حل مشکلات پیچیده اجتماعی و سیاسی از راهکارهای ساده تکنولوژیک استفاده کنند. بنابراین چندان جای تعجب ندارد که تولیدکنندگان اپلیکیشنهای مخصوص در فعالیت گروهی کاربران با سیاستمداران امریکایی همکاری داشته باشند. در هفتههای اخیر مشخص شد تولیدکنندگان اپلیکیشنهای آکرونیم، سوپر پَک، پاکرونیم و... همکاریهای گستردهای را با دموکراتها آغاز کردهاند تا با تبلیغات دیجیتالی هوشمند و کمپینهای مجازی و البته به کارگیری ابزارهای فیس بوک، سکاندار بعدی کاخ سفید را از هماکنون مشخص کنند.
رئیس جمهوری بعدی
نظریه جدید دموکراتها مبنی بر پیروزی در انتخابات به کمک فناوریهای هوشمند قانعکننده بهنظر میرسد و پیش از این هم ثابت شده است که فناوری چنین تواناییهایی را در اختیار دارد. بزرگترین فروشگاه زنجیرهای کتاب در امریکا از ابتدای سال 2020 میلادی کمپینی را آغاز کرده تا به موجب آن شخصیتهای داستانی که فعالیت آنها همسو با سیاستهای حزب دموکرات بوده است در شعبات آن پررنگتر شوند و مردم تمایل بیشتری به خرید این دسته از کتابها داشته باشند. در این میان داستانهای مربوط به استعمار انگلستان، فعالیتهای ضدنژادپرستی حزب دموکرات در طول تاریخ، موفقیتهای بزرگ تاریخی به کمک سیاستمداران و... بهصورت ویژه و از طریق فناوری هوش مصنوعی به گروه خاصی از مردم پیشنهاد میشود تا انگیزه آنها برای مطالعه این قبیل کتابها افزایش یابد.
کارشناسان به این نتیجه رسیدهاند که هوش مصنوعی و فناوریهای مشابه آن یک میانبر برای سیاستمداران محسوب میشود تا سریعتر به اهداف خود دست پیدا کنند. انتشار تبلیغات هدفمند در فیسبوک و نشانهگیری کاربران برای عرضه اخبار خاص از جمله اقداماتی است که در دورههای قبلی انتخابات ریاست جمهوری امریکا انجام شد. ولی استفاده از فناوری برای متقاعد کردن طرفداران ترامپ برای دوری کردن از او و رأی دادن به نامزد حزب مخالف دشوارتر از هر زمان دیگری خواهد بود. کاربران در سالهای اخیر با تأثیرات گسترده فناوری در عرصه سیاسی بخوبی آشنا شدهاند و همین مسأله باعث شده است آنها به سادگی فریب تبلیغات سیاسی را نخورند. این در حالی است که ترامپ، بودجهای ویژه برای تبلیغات سیاسی در عرصه فناوری در نظر گرفته است و با در اختیار داشتن کارشناسان زبده میکوشد پیروزی خود را در دور بعدی انتخابات هم قطعی کند.
با وجود این، برخی کارشناسان سیاسی معتقدند که برای احیای دموکراسی در امریکا هیچ میانبری وجود ندارد و حتی فناوری هم نمیتواند در این زمینه تأثیر قابل ملاحظهای برجا بگذارد. این دسته از کارشناسان بر این باورند که در کنار پیشرفت هرچه بیشتر فناوریهای هوشمند، آگاهی کاربران هم نسبت به گذشته افزایش یافته است و به همین خاطر نمیتوان مسیر تفکر آنها را براحتی تغییر داد.
رئیس جمهوری جعلی
فناوری همواره راه نجات برای سیاستمداران محسوب نمیشود و در بسیاری از موارد میتواند مشکلات عدیدهای را هم برای آنها به همراه بیاورد. «دیپ فِیک» فناوری ساخت فایلهای جعلی صوتی و تصویری جدیدی در مورد سیاستمداران است که از ترکیب دو عبارت «یادگیری عمیق» و «اطلاعات جعلی» ارائه میشود تا بدون آنکه کاربران مطلع باشند ویدئوهای یک فرد جعلی به جای کاندیدای ریاست جمهوری بین آنها دست به دست شود و نتیجه آرای مردمی را تغییر دهد.
گفتنی است این دسته از فایلهای صوتی و تصویری به کمک فناوری هوش مصنوعی ساخته میشود و شخص مورد نظر را در تصویر ویدئویی بهگونهای نمایش میدهند که تشخیص او از فرد واقعی بسیار دشوار است و حتی صدای آن هم شبیه به فرد واقعی بازسازی میشود. این قبیل تصاویر ویدئویی که توسط گروههای ویژه براحتی ساخته میشوند فرد سیاسی مورد نظر را در حال سخنرانی نمایان میکند و کاربران به سختی میتوانند او را از تصویر واقعی فرد مورد نظر خود تشخیص دهند.
از طرف دیگر کلان دادهها و تحلیل درست آنها هم به یک تیغ دولبه تبدیل شدهاند تا از یک طرف بتوانند نامزد انتخابات ریاست جمهوری را به جلو هدایت کنند و از طرف دیگر، با تحلیل نادرست او را به گمراهی بکشانند. نوامبر 2012 مطلبی در نشریه «تایم» منتشر شد که برای نخستین بار دنیای محرمانه اطلاعات برای پیروزی «باراک اوباما» در انتخابات ریاست جمهوری امریکا را نشان میداد و پس از آن در سال 2016 میلادی همین نشریه در گزارشی دیگر توضیح داد که «دونالد ترامپ» تنها به کمک تحلیل درست اطلاعات و کمک گرفتن از شبکههای اجتماعی بر رقبای خود پیروز شد. کلان دادهها در انتخابات 2014 مجلس سنای امریکا هم نقش مهمی برعهده داشتند و سال 2018 میلادی بار دیگر نشان دادند تمامی سیاستمداران امریکایی به کمک همین اطلاعات وسیع و گسترده که از سوی مردم منتشر شده است کرسیهای مجلس سنا را در اختیار گرفتهاند.
مطالب هدفگذاری شده در شبکههای اجتماعی به کمک هشتگها، توئیت، کمپینهای تبلیغاتی، اشتراک گسترده سخنان نامزدها و... منتشر میشوند و فناوری بهگونهای پیشرفت کرده است که هر یک از کاربران میتوانند اخبار و اطلاعات متفاوت را نسبت به فرد دیگر دریافت کنند. در آخرین گزارشها گفته شده است که امریکاییها هر ماه اخبار مربوط به بیش از 10 میلیارد اتفاق مختلف را روی پلتفورمهای اجتماعی به اشتراک میگذارند و الگوریتمهای تحلیلی پیشرفته هر ثانیه لایکها و اشتراکگذاریهای مختلف را زیر نظر میگیرند تا مشخص شود فعالیت هر کمپین تبلیغاتی مربوط به نامزدهای انتخاباتی تا چه اندازه موفق بوده است.
به هر حال، حزب دموکرات امریکا هماکنون بیش از 5 میلیارد دلار را به فعالیتهای فناورانه در انتخابات پیش روی ریاست جمهوری امریکا اختصاص داده است تا به بهترین نحو از نامزد خود پشتیبانی کند و باید دید این برنامهریزیها تا چه اندازه میتواند آنها را در مقابل ترامپ به پیروزی برساند.
سامانه نت سنج پلاس؛ ابزاری برای نظارت مردمی
حسین فلاح جوشقانی
رئیس سازمان رگولاتوری
در حال حاضر از جمعیت 80 میلیون نفری کشور، 87 درصد به اینترنت پهن باند دسترسی دارند و ضریب نفوذ تلفن همراه از مرز 139 درصد عبور کرده است. نگاه مقایسهای به آمار حوزه ICT نشان میدهد؛ در سال 92 پیش از آنکه دو اپراتور تلفن همراه مجوز ارتقای شبکه به نسل سوم و بالاتر (3G) را دریافت کنند 63 میلیون نفر مشترک تلفن همراه بودند و ضریب نفوذ 82 درصدی در این حوزه رقم خورده بود. با ارتقای شبکه اپراتورهای تلفن همراه به نسلهای سوم و چهارم و ارائه خدمات اینترنت بر بستر گوشیهای هوشمند، مشترکین پهن باند سیار نیز در میان آمار و اطلاعات حوزه ICT جایی برای خود باز کردند و تعدادشان از 33 میلیون نفر در سال 95 به 63 میلیون در سال 98 رسید.
در این میان بهدلیل دسترسی بدون محدودیت مکانی به اینترنت همراه، برخی از مشترکین پهن باند ثابت به جرگه مشترکین پهن باند سیار پیوستند و ضریب نفوذ اینترنت پهن باند (ثابت و سیار) از 53 درصد در سال 95 در یک بازه زمانی سه ساله به 87 درصد در سالجاری رسید.
این آمار از یک سو گستردگی و پوشش سراسری ارتباطات در کشور را نوید میدهد؛ هدفی که اپراتورها در قالب توسعه کمی ارتباطات در یک دهه گذشته آن را دنبال کردهاند و از سوی دیگر با درهم تنیدگی بیشتر ارتباطات و فناوری اطلاعات با زندگی روزمره مردم، زمان تغییر رویکرد از توسعه کمی به توسعه کیفی را نیز گوشزد میکند. توسعهای که شفافیت، کیفیت بهتر سرویسها، پاسخگویی و پشتیبانی مطلوبتر از الزامات آن است. در این تغییر رویکرد، نظارت دولتی نیز کمرنگتر شده و با اعطای حق انتخاب بیشتر به مشترکان، مردم نقش نظارت بر ارائهدهندگان خدمات را برعهده میگیرند.
سازمان رگولاتوری با درک ضرورت این تغییر رویکرد، سامانهای را با نام «نتسنج پلاس» طراحی کرده که بواسطه آن امکان مشاهده و ارزیابی مقایسهای کیفیت سرویس اینترنت، نحوه پشتیبانی، وضعیت پوشش شبکه تلفن همراه، میزان شکایات و تعرفه تمامی اپراتورهای ثابت و سیار برای مشترکان فراهم شده است.
مشترکان در این سامانه علاوه بر ثبت شکایت از اپراتورها میتوانند از میزان و نوع شکایاتی که از اپراتور آنها شده مطلع شده و موضوعات شکایت را در اپراتور مورد نظر خود با سایر اپراتورهای سرویسدهنده در همان حوزه مقایسه کنند.
همچنین این سامانه قدرت انتخاب کاربران را با توجه به کیفیت پوشش و تعرفه سرویسهای مختلف اپراتورها بر حسب کارکردشان بالاتر میبرد. بر حسب نوع استفاده مشترکان در حوزه تجاری، بازی، تماس اینترنتی، وبگردی و... این امکان را به کاربر میدهد تا متناسب با نوع استفاده و توان اقتصادیاش، سرویس مناسب خود را انتخاب کند.
ایجاد شفافیت در حوزه ICT نیز یکی دیگر از رویکردهای پیش رو در راهاندازی سامانه نت سنج پلاس است تا در پی آن علاوه بر ارائه اطلاعات سرویسهای مختلف و وضعیت کیفی اپراتورها به مردم در این سامانه، فضای رقابتی سالم بین اپراتورها شکل گرفته و در نتیجه آن خدمات در این حوزه با کیفیت بهتر و هزینه مناسبتر به کاربران ارائه شود.