ضمیمه «ایران» به مناسبت سالروز  اجرای توافق هسته‌ای
برجام و قفل‌هایی که گشود

رئیس کل بانک مرکزی در گفت‌وگو با <ایران>:
تحریم‌ها ادامه می‌یافت
چاره‌ای جز برقراری سیستم کوپنی  نداشتیم

کشورهای محدودی از ما نفت می‌خریدند و ما مجبور بودیم در ازای آن از آن کشورها کالا وارد کنیم
 

   صاحب صادقی

یک سال پس از اجرای برجام وضعیت رفع تحریم‌های بانکی و گشایش‌های حاصله در نتیجه باز شدن مسیرهای نقل و انتقال مالی بیش از هر زمان دیگری مورد بحث محافل سیاسی و رسانه‌ای است. به اذعان مقامات اقتصادی و دیپلماتیک کشورمان تحریم‌ها اکنون در همه حوزه‌ها رفع شده و موانع تجارت و مبادلات برداشته شده است اما تنها در برخی حوزه‌های بانکی همچنان مشکلاتی وجود دارد. رئیس کل بانک مرکزی می‌گوید در دوران تحریم، روابط بانکی ما محدود به معدودی کشورها می‌شد که تبادلات خود را با ما قطع نکرده بودند. وی می‌گوید در این دوران روابط ما تنها به حوزه فروش نفت بود که وجه حاصل از آن را به ارز ملی خود در حساب‌های ما در آن کشورها واریز می‌کردند و ما مجبور بودیم با همان وجه واردات کالا را فقط از همان کشورها داشته باشیم. سیف می‌گوید در آن دوران بانک‌های محدودی که با ما رابطه داشتند به دلخواه خود روابط خود را تنظیم می‌کردند و تعرفه‌های سنگینی را بابت ارائه خدمات به مشتریان ایرانی تحمیل کردند که بعضاً از مرز 10 درصد عبور می‌کرد.  به اعتقاد وی اگر تحریم‌ها ادامه می‌یافت ناچار بودیم که بار دیگر سیستم توزیع کوپنی اول انقلاب را در کشور پیاده کنیم.

  یکی از مسائلی که به صورت روشن در خصوص ابعاد آن توضیحاتی داده نشد، هزینه‌های نقل و انتقالات پولی ما در دوران تحریم‌ها بود. مسائلی که ما در این خصوص گرفتار آن بودیم، اقتصاد کشور را نیز متأثر کرده بود. به صورت مصداقی اگر به چند نمونه از این مشکلات و افزایش هزینه‌ها اشاره کنید شاید برای مردم ملموس‌تر باشد. همچنین بفرمایید در این دوران نقل و انتقال از چه طرقی انجام می‌شد؟
در دوران تحریم استفاده از اعتبارات اسنادی که مطمئن‌ترین ابزار برای پرداخت وجه کالاهای وارداتی و صادراتی است محدود شد، استفاده از بروات اسنادی هم تقریباً منسوخ شد و حواله وجه، جای این ابزارها را گرفت و ریسک بالایی را بر واردکنندگان تحمیل کرد و آنها را در تعامل با فروشندگان کالاها در موضع نابرابر قرار داد؛ صرافی‌ها در زمینه نقل و انتقال ارز فعال شدند و به این ترتیب معاملات ارزی از کنترل خارج شد و شفافیت خود را از دست داد. در نتیجه قیمت تمام شده کالاهای وارداتی افزایش یافت و خسارات سنگینی را بر واردکنندگان تحمیل کرد. بانک‌های کارگزار در شرایط انحصاری پیش آمده از تعرفه‌های متعارف بانکی خارج شدند و مبالغ هنگفتی را بابت ارائه خدمات به مشتریان ایرانی تحمیل کردند؛ حسب گزارش‌های واصله در مواردی این هزینه‌ها از مرز 10 درصد نیز عبور کرد.
  در بیان یک دورنما بفرمایید که اگر برجام اتفاق نمی‌افتاد، حرکت و روند کلی حوزه بانکی و مخصوصاً بانک مرکزی ایران به چه سمت و سویی کشیده می‌شد؟ به صورت واضح ادامه تحریم‌ها قرار بود چه بر سر ارتباطات مالی بین‌المللی ایران بیاورد؟ آیا به مسیر خطرناک تری
از آنچه داشتیم وارد می‌شدیم؟
پیش از برجام، روابط کارگزاری ما محدود به چند کشور انگشت شمار بود. در آن زمان این کشورها از ایران نفت می‌خریدند و وجوه آن را به ارز ملی خود به حساب‌های ما واریز می‌کردند؛ قاعدتاً واردات ما نیز محدود به کالاهای ساخت آن کشورها بود و ما با کاهش 20 درصدی صادرات نفتی در هر شش ماه یک بار مواجه بودیم، که طبیعتاً نتیجه آن کاهش درآمدهای ارزی بود. در سال 1392 که مسئولیت بانک مرکزی را به عهده گرفتم قیمت هر بشکه نفت بالای 100 دلار بود اما ارز کافی و در دسترس برای پرداخت بهای واردات کالاهای اساسی، دارو، تجهیزات پزشکی و حساس و ضروری در اختیار نداشتیم، ده‌ها کشتی مملو از کالاهای اساسی در بندرگاه‌ها منتظر تخصیص ارز بودند. صف انتظار برای تخصیص ارز به شش ماه هم می‌رسید. هزینه معطلی (دموراژ) کشتی‌ها به کشور تحمیل می‌شد، کالاها بعضاً فاسد می‌شد و حتی گزارش داشتیم که چندین کشتی آتش گرفته و سوخته‌اند. می‌توان گفت که مجموعه قوای مقننه و مجریه روزانه وقت بسیاری را صرف تخصیص ارز برای این واردات می‌کردند. اگر تحریم‌ها ادامه می‌یافت و صادرات نفت قطع می‌شد چاره‌ای جز  برقراری مجدد مکانیسم توزیع کوپنی که در اویل انقلاب مورد استفاده قرار گرفت نداشتیم. افت کیفیت دارو و تجهیزات درمانی در دولت قبل و در اوج افزایش قیمت نفت را تجربه کردیم با قطع درآمدهای نفتی می‌توانستیم افت هر چه بیشتر کیفیت درمان را در کشور شاهد باشیم.
بجز در یک کشور که دو بانک را برای ارائه خدمات بانکی
 به ایران تعیین کرده بودند در کشورهای دیگر هر کدام فقط یک بانک را معین کرده بودند این بانک‌ها خدمات به ایران را در انحصار خود داشتند و لذا تعرفه‌ها ومقررات را به میل خود تغییر می‌دادند و هزینه‌های بالایی را بر واردکنندگان ایرانی تحمیل می‌کردند. هیچ گونه اهرم مذاکراتی نداشتیم بعضاً این بانک‌ها خدمات خود را قطع می‌کردند یا تاریخی را برای قطع خدمات اعلام می‌کردند.
  در حال حاضــر در حال گذران دوران پســابرجام هستیم. دورانی که به نظر می‌رسد شرایط اقتصادی کشــور را با تحــول بزرگی مواجه خواهــد کرد. شــاید بــه جرأت بتوان گفت که یکــی از مهم‌ترین دســتاوردهای برجام همین بهبود وضعیت اقتصادی کشور است. حداقل این انتظــار در جامعه ایجاد شده اســت. به نظر شما برای حفظ تأثیر برجام بر اقتصاد کشــور در منطقــه و در نظــام بین‌الملل، چه تغییراتی باید در رویکرد سیاســت خارجی کشــور ایجاد شود؟ به این معنی که سیاســت خارجی کشور باید به چه ســمتی پیش برود که رابطه اقتصاد و سیاســت رابطه‌ای تعاملی باشد نه یک سویه؟
یکی از مباحث مهم اقتصادی که با سیاست خارجی و روابط بین‌الملل هم ارتباط تنگاتنگی دارد، ثبات است. رشد اقتصادی در شرایطی صورت می‌گیرد که بنگاه‌های اقتصادی بتوانند برای آینده برنامه‌ریزی کنند. برنامه‌ریزی در شرایطی امکانپذیر است که بتوان قیمت‌ها، میزان عرضه، میزان تقاضا و تغییرات آنها را با اطمینان نسبی محاسبه کرد. البته در همه کشورها و در همه شرایط اقتصادی، تا حدودی ریسک وجود دارد و نمی‌توان ریسک‌ها را به صفر رساند. با این حال، لازم است ریسک‌ها و نوسانات در حد متناسب و معقولی باشند که امکان مدیریت آنها را به بنگاه‌های اقتصادی بدهند. طبیعی است در شرایطی که ایران در وضعیت تحریم قرار داشت و به طور مداوم بر تحریم‌های وضع شده علیه کشور افزوده می‌شد، بنگاه‌های اقتصادی بسختی می‌توانستند برای آینده برنامه‌ریزی کنند و برنامه‌‌های آنها کوتاه مدت و کوتاه مدت‌تر می‌شد. مجموعه اقداماتی که در دولت یازدهم انجام شد، این امکان را برای فعالان اقتصادی فراهم کرده است که در فضایی که از ثبات نسبی برخوردار است، تصمیمات اقتصادی خود را اتخاذ کنند و بتوانند برنامه‌های بلند مدت داشته باشند. از این رو، یکی از مهم‌ترین اولویت‌های کشور، حفظ ثباتی است که در پرتو تلاش‌های چند سال اخیر دولت محقق شده است و از این رو، باید برخورد مبتنی بر عقلانیت و جلوگیری از تنش‌های غیر ضروری در سیاست خارجی ادامه پیدا کند و در عین حال، مسائل و مشکلاتی که در آینده ممکن است به وجود آیند پیش‌بینی شوند و از قبل برای مدیریت آنها برنامه‌ریزی و چاره‌اندیشی شود. در چنین شرایطی، اقتصاد ایران می‌تواند رشد و بالندگی بلند مدت و پایدار را تجربه کند و آنگاه همین اقتصاد به کمک سیاست خارجی خواهد آمد؛ چرا که دولتی که اقتصاد قوی‌تری داشته باشد، در مذاکرات سیاسی بین‌المللی نیز با اعتماد به نفس بیشتری حاضر خواهد شد و می‌تواند امتیازات بیشتری در روابط بین‌المللی خود به دست آورد.
کشورهای توسعه یافته معمولاً در حوزه منطقه‌ای خود با مقوله‌ای به نام صلح و ثبات مواجه هستند و دغدغه‌های امنیتی ندارند. اما ایران در منطقه‌ای قرار دارد که سرشــار از ستیز و چالش است و سیاست خارجی‌اش خود به خود نمی‌تواند اقتصاد محور باشد. به هرحال یکسری اولویت‌های سیاسی و امنیتــی را بایــد در نظر بگیرد.
  چگونــه می‌توان تعامــل و رابطه دوســویه‌ای بین سیاست خارجی و اقتصاد برقرار کرد که اقتصاد کشور کمترین هزینه ر ا برای رویکردهای سیاسی بپردازد؟
وجود ایران در منطقه‌ای که شما به برخی از ویژگی‌های آن اشاره کردید، اگرچه چالش‌ها و پیچیدگی‌هایی را به همراه دارد، اما در عین حال، فرصت‌هایی را نیز برای اقتصاد کشور فراهم کرده است. از یک منظر، به دلیل همان مسائل امنیتی که شما به آنها اشاره کردید و با توجه به امنیت بی‌نظیری که خوشبختانه در کشور وجود دارد، ایران موقعیت ممتازی نسبت به سایر کشورهای منطقه پیدا کرده است که نمی‌‌توان از آن چشم پوشی کرد. آنچه   در سطح بین‌المللی باید انجام شود این است که این ثبات و امنیت، در شاخص‌ها و مستندات بین‌المللی که مبنای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران خارجی قرار می‌گیرد منعکس شود و بدین ترتیب، ایران بتواند از جهت اقتصادی نیز به نحو کامل از ثمرات این امنیت بهره‌مند شود. از منظر دیگر، با توجه به همان مشکلات امنیتی که شما به آن اشاره کردید و در سایر کشورهای منطقه بجز ایران وجود دارد، بسیاری از شرکت‌های بزرگ خارجی، از ارائه کالاها، خدمات و فناوری به کشورهای منطقه خودداری می‌کنند یا اینکه قیمت‌های بسیار بالایی برای این کار در نظر می‌گیرند، حال آنکه ایران می‌تواند از مزیتی که در منطقه دارد استفاده کند و خلأ شرکت‌های غربی که از ورود به این بازار مهم خودداری می‌کنند را پر کند. طبیعی است که با توجه به اشراف امنیتی ایران در منطقه، مدیریت ریسک‌های امنیتی برای ایران امکانپذیر است و این اشراف امنیتی اگرچه اساساً برای اهداف امنیتی برقرار شده است، اما می‌‌توان از ثمرات اقتصادی آن نیز بهره‌برداری کرد.
  در حال حاضر درفضایی قرار گرفته‌ایم که فرصت انتخاب دوباره برای اتصال به اقتصاد بین‌الملل پیش روی کشور است. در این رابطه دو رویکرد وجود دارد؛ یک رویکرد بر وجه مثبت این اتصال تأکید دارد و بر این باوراست که گســترش ارتباطات، با جهان موجب رقابتی شــدن فضای اقتصاد ایران می‌شود؛ رویکرد دوم دقیقاً مقابل این نگاه قرار دارد. ازمنظر این رویکرد اتصال به اقتصاد جهانی موجب وابســتگی و اعمال سلطه مستقیم و غیرمستقیم از ســوی طرف‌های خارجی می‌شود. مدت‌هاست که این دو رویکرد با هم در تقابل هستند. به نظر شما چگونه می‌توان این دو رویکرد را به هم نزدیک کرد؟
به نظر می‌رسد که هیچ یک از دو دیدگاه را نمی‌توان به طور مطلق درست یا نادرست ارزیابی کرد. در هر دو دیدگاه یاد شده، رگه‌هایی از حقیقت وجود دارد و باید به هر دوی آنها توجه داشت. توافق‌ هسته‌ای موجب شده است فرصت‌هایی در اختیار اقتصاد ایران قرار گیرد که پیش از آن وجود نداشت. طبیعتاً نباید از استفاده از این فرصت‌ها چشمپوشی کرد اما در عین حال، نباید در استفاده از این فرصت‌ها حزم و دور اندیشی را از دست داد. به‌عنوان مثال، توافق هسته‌ای تا حدود زیادی مسیر استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی و دریافت منابع مالی خارجی را هموار کرده است. اما در راستای استفاده از فاینانس‌های خارجی باید توجه داشت که برای کشور تعهداتی ایجاد نشود که در آینده پرداخت آنها میسر نباشد. استفاده از منابع مالی خارجی و ایجاد تعهدات خارجی برای کشور، باید محدود به اموری باشد که تأمین آنها از داخل ممکن نیست و درآمدهای ارزی از آنها حاصل می‌شود. هیچ عقل سلیمی نمی‌پذیرد برای خرید کالاها و خدماتی که مشابه داخلی آنها وجود دارد، برای کشور تعهد ارزی ایجاد شود و بار پرداخت آنها بر دوش دولت قرار گیرد. همچنین، اگر طرح یا طرحی سودآور نباشد و نتواند هزینه‌های تأمین مالی خود را از محل عواید خود، تأمین کند، نباید آن طرح   برای تأمین مالی به طرف خارجی معرفی شود. بنابراین، از نظر من این دو رویکرد، می‌توانند به صورت مکمل یکدیگر مطرح شوند و قابل جمع هستند نه اینکه در تقابل با یکدیگر باشند.
   دسترسی به سیستم مبادلات دلاری اگر چه در خلال مذاکرات و همچنین در توافق هسته‌ای مطرح نشده
 و دو طرف در خصوص آن به توافقی نرسیده‌اند اما بنا به تصریح حضرتعالی و برخی مقامات دیگر، به‌عنوان یک ضرورت انکارناپذیر حل مسائل بین‌المللی اقتصاد ایران به شمار می‌رود. آیا این موضوع در جریان مذاکرات اصلاً مطرح نشده بود؟ آیا این انتقاد به تیم اقتصادی مذاکرات وارد است که نتوانست در این حوزه به توافقی دست پیدا کند؟
دسترسی به سیستم مبادلات دلاری، امری است که از ابعاد گوناگون می‌توان آن را مورد بررسی قرار داد و در عین اینکه مزیت‌هایی دارد، می‌تواند مخاطراتی نیز داشته باشد. نخست لازم است این نکته را توضیح دهم که دسترسی به سیستم مبادلات دلاری با دسترسی به سیستم مالی امریکا متفاوت است و متأسفانه گاه مشاهده می‌شود که میان این دو مفهوم خلط شده است. آنچه هنوز هم امریکا ممنوع کرده است، ارائه خدمت از سوی بانک‌ها و مؤسسات مالی امریکا به ایران است. به عبارت دیگر، بانک‌ها و مؤسسات مالی امریکا نمی‌توانند به ایران خدمات مالی و بانکی ارائه کنند. خواه این خدمات به دلار امریکا باشد خواه به سایر ارزها. اما بانک‌های غیر امریکایی، می‌توانند تمامی خدمات مالی و بانکی را به ایران ارائه کنند. در رابطه با ارائه خدمت دلاری توسط بانک‌های غیر امریکایی به ایران، اگر این خدمات متضمن استفاده از نظام مالی امریکا باشد و موجب شود که یک بانک امریکایی به ایران خدمت ارائه کند، ممنوع است اما اگر متضمن چنین امری نباشد، مشمول تحریم قرار ندارد. به عبارت دیگر، در برجام، قید نشده است که حتی بانک‌های غیر امریکایی نمی‌توانند خدمت دلاری به ایران ارائه دهند و پاسخ مسأله بستگی به این دارد که آیا انجام خدمت، منتهی به استفاده از نظام مالی امریکا می‌شود یا خیر. در این رابطه لازم است یادآوری کنم که تقریباً از اوایل انقلاب، بانک‌های ایرانی با بانک‌های امریکایی رابطه‌ای نداشتند و تحریم‌های اولیه امریکا   قبل از آنکه برنامه هسته‌ای ایران مطرح شود، وضع و اجرا شده بودند و لذا رفع این تحریم‌ها در دستور کار مذاکرات نیز قرار نداشت.
  اصولاً به نظر شما در جریان توافق هسته‌ای، ایران توانسته است به همه آنچه که از جنبه اقتصادی و در ارتباط با سیستم‌های مالی جهانی می‌خواست، دست پیدا کند؟ آیا ما نقاط ضعفی در این زمینه داشتیم؟
در هر توافقی دستیابی به اهداف، نسبی است و در هیچ توافقی نمی‌توان گفت صددرصد اهداف مدنظر محقق شده است اما این به این معنا نیست که به برجام (جدای از نحوه اجرای آن) نمره قبولی داده نشود. ما معتقدیم که برجام این ظرفیت را ایجاد کرده است که بانک‌ها و مؤسسات مالی غیر امریکایی بدون ترس از تحریم‌های امریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد، با بانک‌ها و مؤسسات مالی ایرانی همکاری کنند. با این حال، این واقعیت نیز وجود دارد که تغییر رفتار بانک‌های خارجی، یک شبه صورت نمی‌گیرد و برقراری روابط کارگزاری در شکل کامل آن، نیازمند تلاش، مذاکره با بانک‌ها و فراهم شدن مقدماتی است که انجام آنها مستلزم گذر زمان خواهد بود. در سال‌هایی که رابطه بانک‌های ایران با نظام مالی بین‌المللی قطع بوده   تحولات جدی در مقررات بانکی در دنیا ایجاد شده است. بانک‌های ایرانی برای اینکه بتوانند همانند سایر بانک‌های دنیا و پا به پای آنها در فضای بین‌المللی حضور داشته باشند، باید تحولاتی را که طی چندین سال در بانک‌های دنیا ایجاد شده، درک کنند و از حیث استانداردهای مالی و حرفه‌ای بانکداری خود را به سطح استاندارد بین‌المللی برسانند. این مسأله ارتباطی به برجام ندارد و استانداردهای حرفه‌ای بانکداری، برای همه بانک‌ها در سطح دنیا وضع شده‌اند و خاص ایران نیستند و نمی‌توان انتظار داشت که بانک‌های ایرانی از آن مستثنی شوند. مسائلی همچون پایین بودن نسبت کفایت سرمایه، مقررات تسهیلات و تعهدات کلان و نظایر آن، استانداردهای عمومی و حرفه‌ای هستند که در همه کشورها باید رعایت شوند و دلایل منطقی و کارشناسی برای آنها وجود دارد. بنابراین، اگر در این زمینه‌ها خلأهایی وجود دارد باید مرتفع شود تا بتوان در نظام مالی بین‌المللی حضوری فعال داشت. اما مسأله تحریم‌های باقی مانده و جلوگیری از اثرگذاری آنها بر اموری که بر اساس برجام آزاد و از حیطه تحریم‌ها خارج شده‌اند نیز موضوع مهمی است که بر آن بسیار تأکید داریم و پافشاری خواهیم کرد.
  تفاوت برخورد شما در موضوع برجام و در حیطه بین‌المللی برای تحت فشار گذاشتن طرف مقابل برای اجرای کامل تعهدات خود و در جریان سفر اخیرتان به امریکا موجب شد که سطح انتقادات مخالفین دولت و برجام به صورت گسترده تری در جریانات رسانه‌ای پدیدار شود. مخصوصاً به کار بردن لفظ «تقریباً هیچ» به این انتقادات دامن زد. این در حالی است که بسیاری معتقدند با مصاحبه و انتقادات شما تحرک تازه تری در طرف غربی برای اجرای سریع‌تر تعهدات پدیدار شد و حتی مباحثی نظیر دسترسی محدود ایران به سیستم چرخه دلاری مطرح شد. آیا معتقدید که انتقادات شما از طرف غربی مؤثر بوده است؟
آنچه که ایران در مذاکرات در پی آن بود، این نبود که یک سری تحریم‌ها صرفاً روی کاغذ برداشته شوند. خواسته طرف ایرانی این بوده و هست که رفع تحریم‌ها در عمل مؤثر و نتیجه‌بخش باشد. به همین خاطر هم هست که در متن برجام، مکرراً به اثر رفع تحریم‌ها اشاره شده است. موضع طرف ایرانی این است که همه آثاری که از رفع تحریم‌ها مدنظر بوده است باید محقق شود و هر عملی که منتهی به برحذر داشتن بانک‌های غیر امریکایی از تعامل با ایران شود، بر خلاف متن و روح برجام است. طرف مقابل متعهد است که در خصوص رفع تحریم‌ها به نحو واضح و شفاف اطلاع‌رسانی کند و هیچ عملی انجام ندهد که باعث شود بانک‌های غیر امریکایی از ترس تحریم‌ها از تعامل با ایران خودداری کنند. آنچه که ما می‌بینیم این است که نتایج و آثار واقعی که از رفع تحریم‌ها انتظار داشتیم، در سطحی که مورد انتظار ما بود محقق نشده است و ما باید تا حصول اطمینان کامل از تحقق صددرصدی امتیازات مقرر شده در برجام، بر استیفای حقوق کشور و مردم اصرار داشته باشیم. این طبیعی است که در مواجهه با طرف خارجی، کاستی‌ها و نواقص امر به ایشان تذکر داده شود و خواستار رفع این نواقص باشیم، اما این بدین معنا نیست که برجام امری اشتباه بوده است. آنچه باید بر آن تمرکز داشته باشیم اطمینان از اجرای مطلوب و حداکثری تعهدات طرف مقابل در خصوص برجام است. 

مراسم بزرگداشت هفتمین روز درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با حضور مسئولان و مقامات دستگاه‌های مختلف، چهره‌های سیاسی جناح های مختلف و همین طور مردم در مرقد بنیانگذار جمهوری اسلامی برگزار شد. قبل از آن و در فاصله خاکسپاری رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام تا دیروز، بسیاری از شهرهای ایران شاهد مراسم‌مختلف بزرگداشت برای وی بودند. به گزارش «ایران» سخنران مراسم دیروز حجت‌الاسلام ناطق نوری بود؛ کسی که به گفته خودش از سال 42 به بعد آشنایی نزدیکی با آیت‌الله هاشمی رفسنجانی داشت. ناطق نوری در سخنان دیروز خود در وصف رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام سه بار بغض خود را آشکار کرد؛ بار اول در ابتدای سخنانش و زمانی که به توصیف مراسم تشییع آیت‌الله هاشمی پرداخت. بار دوم زمانی که خاطره‌ای از روز بعد از رد صلاحیت وی تعریف کرد و بار سوم هم موقعی که سراغ خاطرات دوران مبارزه آیت‌الله هاشمی رفت. مهم‌ترین چهره‌های حاضر در مراسم دیروز حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس جمهوری، حجت‌الاسلام محمدی گلپایگانی رئیس دفتر رهبر معظم انقلاب، علی لاریجانی رئیس مجلس و محسنی اژه ای معاون اول قوه قضائیه بودند.


نیم نگاه
هاشمی می‌گفت  دو چیز خط قرمز   من است،  یکی انقلاب و دومی شخص مقام معظم رهبری
این خیلی بد است که ملتی با داشتن فرهنگ و تمدن دیرینه در این تاریخ معاصر وقتی نام هر شخصیت بزرگش را می‌آوری، می‌بینی در کنارش ظلم بزرگی به او شده است
هاشمی زنده است همان طور که امام فرمود هاشمی زنده است تا نهضت زنده است
عده ای مغرض یا بی اطلاع می‌گفتند هاشمی مملکت را فروخت و کشور را بدهکار کرد که او به من می‌گفت به این حرف ها اعتنا نکن چرا که باید کشور را آباد کرد


حجت‌الاسلام والمسلمین ناطق نوری که در حرم امام خمینی (ره) به مناسبت هفتمین روز درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی سخن می‌گفت، با تسلیت به عفت مرعشی (همسر آیت‌الله هاشمی) اظهار کرد: وقتی قرار شد در این مجلس باشکوه سخنران باشم، فکر می‌کردم چه آیه‌ای از آیات قرآن را که مناسب این مجلس و این شخصیت است، انتخاب کنم. به قرآن مراجعه کردم. دیدم چندین آیه آمد که اگر انسان کمترین دقت را هم داشته باشد، می‌تواند بگوید مرحوم هاشمی مصداق این آیات است.
وی ادامه داد: همه آنها را نمی‌شود گفت یکی از آنها سوره مریم آیه ٩٦ است. کسانی که به عمل صالح ایمان دارند، نزد مردم عزیز هستند آیا این اجتماع امروز، ختمی که توسط مقام معظم رهبری گرفته شد، اجتماع قم و اجتماعات شهرهای دیگر این موضوع را نشان نمی‌دهد؟
ناطق نوری با طرح این سؤال که آیا آیت‌الله هاشمی رفسنجانی  با تاریخ درخشان زندگی‌اش مصداق السابقون و انصار نیست، گفت: هاشمی زنده است همان طور که امام فرمود هاشمی زنده است تا نهضت زنده است. ایشان با زندگی،  رفتار و منش حتی با فوتش آموزه‌هایی برای ما گذاشت. وی تأکید کرد: آیت‌الله هاشمی از ریا، دوچهره و چند چهره بودن و دوگانه سخن گفتن تنفر داشت، اما در جامعه الان ما هزار چهره هم وجود دارد هر طرف باد بیاید می‌چرخند و اینها بد آدم‌هایی هستند. ناطق نوری همچنین یادآور شد: درس دیگر آیت‌الله هاشمی رفسنجانی  درس مقاومت و صبوری است، من گاهی می‌ماندم که با وجود تهمت‌ها، ناملایمات و در حالی که کوهی از مشکلات وجود داشت، صبح می‌آمد و در جلسه مجمع تشخیص آرام و با لبخند حضور پیدا می‌کرد و این را دوستانی که در مجمع بودند نیز تصدیق می‌کنند.
 ناگفته‌های ناطق نوری
 از   رد صلاحیت هاشمی
وی در ادامه به ماجرای رد صلاحت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 92 اشاره کرد و گفت: زمانی‌که صلاحیت ایشان را برای انتخابات ریاست جمهوری به هر دلیلی رد کردند که البته به مخیله ما هم خطور نمی‌کرد که این اتفاق بیفتد، در حال آماده شدن برای رفتن به سفر بودم که با شنیدن این خبر، سفرم را لغو کردم و بازگشتم. دیدم این بی معرفتی است که به سفر بروم. به دیدار ایشان به خانه‌اش رفتم و دیدم که او با خنده به استقبال من آمد. به من گفت وقتی برای ثبت نام به وزارت کشور رفتم و استقبال و اشک شوق مردم را دیدم، احساس کردم بار سنگینی بر دوش من است، اما وقتی خبر رد صلاحیتم اعلام شد، آرام‌ترین شب زندگی‌ام بود؛ چرا که باری از دوش من برداشته شد و وظیفه‌ام را هم انجام دادم. من از آیت‌الله هاشمی پرسیدم حالا می‌خواهی چه کنی و ایشان پاسخ داد مردم را به پای صندوق رأی دعوت می‌کنم زیرا انقلاب و نظام است که اهمیت دارد.
 خط قرمزهای هاشمی
وی ادامه داد: مرحوم هاشمی وفادار به انقلاب و رهبری بود. در شرایط سختی که در کشمکش‌های سال‌های اخیر پیش می‌آمد، بعضی می‌آمدند و می‌گفتند این همه تهمت به شما زده شده بچه‌های شما این گونه شده به صبیه شما در شهر ری توهین شده خب یک کاری بکنید. او که رحمت خدا بر او باد، می‌گفت که سر دو چیز با شما معامله نمی‌کنم و خط قرمزهای من است. یکی انقلاب و دومی شخص مقام معظم رهبری. اگر کسی توقع دارد در این جاها کوتاه بیایم، نیستم و هر کسی می‌خواهد برود، برود. ناطق نوری در ادامه تصریح کرد: به دشمنان می‌گویم باید بدانید هاشمی اپوزیسیون نبود بلکه رکن این انقلاب بود و مراسم تشییع پیکرش را ببینید و بدانید مردم ایران فرزندان‌شان را این گونه بدرقه می‌کنند. این حضور تمام معادلات دشمن را به هم ریخت. وی در ادامه بیان کرد: این خیلی بد است که ملتی با داشتن فرهنگ و تمدن دیرینه در این تاریخ معاصر وقتی نام هر شخصیت بزرگش را می‌آوری، می‌بینی در کنارش ظلم بزرگی به او شده است. به امیر کبیر جفا شد ، شیخ فضل‌الله در زمانی که کالسکه‌اش راه می‌رفت و مردم برای تبرک به چرخ‌هایش دست می‌کشیدند، در عصر سالروز تولد حضرت علی (ع) در میدان توپخانه به دار کشیده شد و عده‌ای کف زدند. یا خود من یادم هست که چه جسارت‌هایی به مرحوم کاشانی می‌کردند یا مرحوم مصدق را ببینید که چگونه با او برخورد می‌شد. ناطق نوری افزود: بعد از انقلاب هم که با بهشتی آن گونه رفتار کردند به گونه‌ای به عنوان رئیس دیوان عالی کشور از مشهد تا تهران هیچ جا به  جز یک شهر راهش ندادند تا سخنرانی کند ولی وقتی به شهادت رسید، شهید مظلوم شد. آخرین این شخصیت‌ها هم مرحوم هاشمی است
و حالا باید ببینید بعد از آن نوبت چه کسی می‌رسد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: دشمنان بدانند این نظام قطعاً دشمن دارد، حوا‌س‌مان باشد؛ دشمن، دشمن است. ما کارهای خودمان را پای نفوذی نگذاریم، کار را خودمان خراب نکنیم بعد بگوییم دشمن.
واکنش هاشمی به فشارها
او گفت: این حضور شما در مراسم هاشمی معادلات دشمنان را بهم ریخت؛ من را می‌شناسید هیچ ادعایی ندارم خواهش من این است وقتی از چپ و راست با این اجتماع معادلات را بهم ریختید این اجتماع را داشته باشید این منافات با سلایق مختلف نیست، در مشترکات با هم باشید و روی اختلاف‌ها بحث کنید و اگر قانع نشدید، تهمت نزنید در منطقه، اطراف ما آتش است. باید قدر حضور رهبری در این شرایط را بدانیم و ید واحده باشیم.
ناطق نوری با اشاره به شرایط پایان جنگ و پذیرش قطعنامه ادامه داد: در چنین شرایطی هاشمی به حضرت امام (ره) می‌گوید که اگر احساس می‌کنید آسیب می‌بینید و شرایط کشور، جنگ و منطقه اقتضا می‌کند آتش‌بس را بپذیریم اگر این کار برای شما مشکل است، من به عنوان فرمانده جنگ اعلام کنم و قطعنامه را بپذیرم و شما به عنوان فرمانده کل قوا دستور بدهید مرا دستگیر، محاکمه و اعدام کنند اما این انقلاب بماند. این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه مقاومت و صبوری منش دیگر مرحوم هاشمی بود، اظهار کرد: من گاهی اوقات می‌ماندم که او چگونه فشارها، مشکلات، ناملایمات، ‌برخوردها و تهمت‌ها را تحمل می‌کند، اما بعد از همه فشارها صبح شنبه با کوهی از مشکلات وارد مجمع می‌شد و آرام و با خنده پشت صندلی می‌نشست و مدیریت می‌کرد. اعضا مجمع می‌دانند که هر جا بحث می‌شد می‌گفت خدمت رهبری بودم و ایشان این گونه فرمودند و باید این طور پیش برویم و حتی یک سانتیمتر آن طرف تر نمی رفت. وی با اشاره به شکنجه هایی که هاشمی در زندان های شاه متحمل شد گفت: او بعد از مدت ها که از زندان آزاد شد به منزل مرحوم فلسفی آمد. آقای فلسفی به او گفت که شنیده ام شما را خیلی شکنجه کرده اند که او در جواب گفت که من آدم مقاومی هستم و بنیه ام خوب است. از من که گذشت اما آمدم بگویم به فکر زندانیانی که گرفتارند باشید. این درس از هاشمی برای ما مقاومت، صبوری و تحمل ناملایمات بود. ضمن اینکه او سعه صدر بالایی داشت و به قول حضرت امیر (ع) این قلب ها ظرف هستند و بهترین قلب ها آن است که ظرفیت اش خیلی بالا است.
هاشمی بر سر انقلاب
با هیچ کس معامله نمی‌کرد
وی با اشاره به دوران دولت سازندگی و شرایط کشور در آن برهه گفت: الان در کشور هر چه پتروشیمی داریم برای آن موقع است. در حالی که کود شیمیایی را از خارج وارد می‌کردیم. پتروشیمی،  فولاد، سیمان و سدها برای زمان هاشمی است. او با بشکه ای هشت و  ده دلار جرأت این کار را داشت اما عده ای مغرض یا بی اطلاع می‌گفتند مملکت را فروخت و کشور را بدهکار کرد که او به من می‌گفت این ها عقلشان نمی رسد و به این حرف ها اعتنا نکن چرا که باید کشور را آباد کرد. ناطق نوری در پایان گفت: هاشمی روی اصول اسلام و انقلاب پافشاری داشت. او ضمن روشن، آزاد و رک بودن هنر این را داشت که روی اصول انقلاب با هیچ کس معامله نمی کرد. متأسفانه بر اثر تبلیغات مسموم یک عده نافهم برخی از مردم کمتر متوجه این امور شده اند. در حالی که روی اصول انقلاب، اسلام و ‌ایران تا زمانی که زنده بود و بعد از امام (ره) روی رهبری حضرت آیت‌الله خامنه ای ایستاد.

استرداد یک متهم فساد نفتی به ایران
«علیرضا زیبا حالت منفرد»، مسئول اجرایی خرید و فروش محموله‌های  نفتی بابک زنجانی در خارج از کشور، توسط پلیس بین‌الملل در یکی از کشور‌های امریکای مرکزی دستگیر و به کشور بازگردانده شد.
به گزارش «میزان»، سردار مسعود رضوانی رئیس پلیس بین‌الملل ناجا، روز گذشته درخصوص استرداد این متهم نفتی گفت: با دستور مقام قضایی، پیگیری‌ها و بازداشت متهم  فراری پرونده فساد بزرگ نفتی در دستور کار پلیس قرار گرفت و در ابتدا این فرد در شرق آسیا (مالزی) ردیابی، شناسایی و دستگیر، اما متأسفانه با تبانی‌های صورت گرفته مجدداً متواری شد. وی افزود: سرانجام این فرد  در یکی از کشورهای امریکای مرکزی (دومنیکا)  ردیابی و شناسایی و با همکاری پلیس این کشور دستگیر و روز یکشنبه [25 دی ماه] تحویل مقامات قضایی کشورمان شد. اداره کل تبلیغات بین‌الملل قوه قضائیه هم در اطلاعیه‌ای ، استرداد این متهم نفتی را تأیید کرد. رسول کوهپایه‌زاده، وکیل مدافع بابک زنجانی  هم از انتشار این خبر استقبال کرد و گفت: به عنوان  وکیل بابک زنجانی که در جریان محتویات پرونده  48 هزار صفحه‌ای  موکلم و دیگر متهمان نفتی  هستم، اعتقاد دارم بازجویی و محاکمه این فرد خیلی از مسائل و همچنین گره‌های ناگشوده که در پرونده باقی مانده را روشن خواهد کرد.
به گزارش تسنیم، وی افزود: موکلم در خرید و فروش  محموله‌های نفتی نقش نداشت و کارهای خود را  از طریق تلفن و ایمیل انجام می‌داد، اما  متهم دستگیر شده (علیرضا زیبا حالت منفرد) در عملیات اجرایی خرید و فروش محموله‌های نفتی نقش مهمی را ایفا می‌کرد. در حقیقت نامبرده عملیات‌های نفتی را انجام  می‌داد. به گفته کوهپایه‌زاده، این فرد قبل از وقوع این اتفاقات به کشور رفت و آمد داشت اما بعد از دستگیری بابک زنجانی، دیگر به کشور نیامد.

معاون فنی و درآمد سازمان تأمین اجتماعی   در گفت و گو با «ایران» خبر داد
لایحه تعیین مستمری بازنشستگی بر اساس میانگین 30 سال پرداخت بیمه

سید حسین قاآنی

دیروز نمایندگان مجلس شورای اسلامی، در ادامه بررسی مواد اصلاحی لایحه برنامه ششم توسعه کشور «میانگین حقوق دو سال آخر خدمت» را به‌عنوان مبنای مستمری بازنشستگی تعیین کردند.که به نظر می‌رسد در صورتی که این مصوبه در شورای نگهبان هم به تصویب برسد دیگر قانون محاسبه مستمری بازنشستگی بر مبنای 5 سال آخر اشتغال برای حقوق‌های غیر متعارف منتفی شود و فقط دو سال آخر ملاک محاسبه خواهد بود.
محمدحسن زدا معاون فنی و درآمد سازمان تأمین اجتماعی در گفت‌و‌گو با «ایران» در این‌باره گفت: با این مصوبه فرد بیمه شده می‌تواند راحت تا 28 سال حداقل حق بیمه را پرداخت کند و ناگهان برای اینکه چون دو سال آخر خدمت مبنای محاسبه مستمری بازنشستگی قرار می‌گیرد، بیشترین پرداختی را  خواهد داشت و در دوران بازنشستگی هم بالاترین حقوق را دریافت خواهد کرد که این وضعیت حیات و آینده سازمان تأمین اجتماعی را به خطر می‌اندازد زیرا تعادلی بین مصارف و منابع وجود نخواهد داشت و این کلاً به نفع افراد تحت پوشش سازمان نیست.
وی در ادامــــــــــه افزود: بر حـــــــــــــــسب گزارش های ارائه شده در برخی از کارگاه‌ها شماری از بیمه‌شدگان در سال‌های 29 و 30 دوران اشتغالشان این امکان را پیدا می‌کنند از طریق موافقت کارفرما حق بیمه‌های غیر‌متعارف و بالایی واریز کنند تا بتوانند حقوق بازنشستگی بیشتری را بگیرند، این در حالی است که این امکان و فرصت برای همه بیمه‌شدگان مهیا نیست و به نظر می رسد این رویه عادلانه و منطقی نباشد.
معاون فنی و درآمد سازمان تأمین اجتماعی با بیان اینکه این سازمان بزودی لایحه‌ای را برای محاسبه مستمری بازنشستگی به دولت ارائه خواهد کرد، گفت: در لایحه‌ای که آماده شده، مبنای محاسبه مستمری بازنشستگی بر‌اساس سیستم امتیازی است به این معنا که طبق این سیستم حقوق دوران بازنشستگی باید بر‌اساس بیمه‌پردازی در طول سال‌های خدمت محاسبه شود.
وی افزود: به عبارتی در این مدل ما سطح حقوق و دستمزد مشمول کسر بیمه را نگاه می‌کنیم یعنی اینکه فرد بیمه شده طی 30 سال خدمت هر سال چه کسری از حداکثر حقوق آن سال را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کرده آنگاه میانگین 30 سال را محاسبه و مستمری بازنشستگی‌اش را تعیین می‌کنیم.
معاون فنی و درآمد سازمان تأمین اجتماعی درباره مزایای سیستم امتیازی اظهار داشت: در این سیستم بیمه شده متوجه می‌شود که از روز اول کاری هرچه حق بیمه پرداخت می‌کند، در مستمری‌اش هم تأثیرگذار است، بنابراین تلاش می‌کند برای دریافت مستمری بالاتر حق بیمه بالایی پرداخت کند.زدا ادامه داد: نکته دیگر اینکه با اجرای این سیستم دیگر نیازی به همسان‌سازی حقوق نخواهد بود.به گفته این مقام مسئول، این لایحه بزودی از طریق وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به دولت ارسال و سپس به مجلس برای تصویب ارائه خواهد شد.


نیم نگاه
مصوبه مجلس: بازنشستگی بانوان با سابقه ۲۰ ساله بدون محدودیت سنی

نمایندگان مردم در خانه ملت، با بازنشستگی بانوان با سابقه ۲۰ سال بدون محدودیت سنی موافقت کردند.به گزارش خبرگزاری خانه ملت، نمایندگان در نشست علنی نوبت عصر دیروز (یکشنبه 26 دی ماه) مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی مواد ارجاعی لایحه برنامه ششم توسعه کل کشور با الحاق یک ماده به این لایحه با 139 رأی موافق، 22 رأی مخالف و 2 رأی ممتنع از مجموع 195 نماینده حاضر موافقت کردند. به موجب این ماده الحاقی دستگاه‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و عمومی غیردولتی تابع صندوق‌های بازنشستگی اعم از کشوری یا تأمین اجتماعی موظف شدند با درخواست بازنشستگی بانوان شاغل که دارای حداقل 20 سال سابقه خدمت هستند بدون محدودیت سنی موافقت کنند. میزان محاسبه حقوق آنها بر اساس تعداد سال‌های کارکرد و پرداخت حق بیمه‌شان خواهد بود.
تعیین شرایط بازنشستگی رانندگان وسایط نقلیه سنگین
نمایندگان مردم در خانه ملت با بازنشستگی رانندگان وسایط نقلیه سنگین با ۲۵ سال سابقه پرداخت بیمه موافقت کردند.به گزارش خبرگزاری خانه ملت، نمایندگان در نشست علنی نوبت عصر دیروز مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی مواد ارجاعی لایحه برنامه ششم توسعه کل کشور با الحاق یک ماده به این لایحه با 124 رأی موافق، 15 رأی مخالف و7 رأی ممتنع از مجموع 195 نماینده حاضر موافقت کردند.بر اساس این ماده الحاقی کلیه رانندگان وسایط نقلیه سنگین راهداری، راهسازی و بین شهری که دارای 30 سال سابقه گواهینامه پایه یکم رانندگی هستند و به مدت 25 سال سابقه پرداخت حق بیمه به بیمه‌ها دارند می‌توانند بازنشسته شوند. (با 25 روز حقوق)
مرخصی زایمان دو هفته‌ای پدران شاغل در بخش‌های دولتی
همچنین نمایندگان مردم در خانه ملت با مرخصی زایمان دو هفته‌ای پدران شاغل در بخش‌های دولتی و عمومی غیر دولتی موافقت کردند.
به گزارش  خبرگزاری خانه ملت، نمایندگان در نشست علنی نوبت صبح دیروز مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی مواد ارجاعی لایحه برنامه ششم توسعه کل کشور با ماده 118 این لایحه با 136 رأی موافق، 36رأی مخالف و 2 رأی ممتنع از مجموع 206 نماینده حاضر موافقت کردند.در بند (ب) ماده  118 این لایحه آمده است از تاریخ تصویب این قانون همه مردان شاغل در بخش‌های دولتی و عمومی غیردولتی که صاحب فرزند می‌شوند از دوهفته مرخصی اجباری(تشویقی) برخوردار می‌شوند.


 

عراقچی در سالروز اجرایی شدن توافق هسته ای:
منتقدان «برجام»؛ واقعیت ها را بگویند، دروغ نگویند
صدا و سیما قراری با من گذاشت و بعد دبه کرد

رئیس ستاد اجرای برجام همزمان با فرا رسیدن سالروز اجرایی شدن توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای 1+5، به تشریح ابعاد و دستاوردهای توافق هسته‌ای پرداخت. سید عباس عراقچی در حالی که قرار بود  به همین مناسبت شنبه شب در رسانه ملی حضور یابد و گزارش عملکرد اجرایی شدن یک ساله برجام را مستقیماً به مردم ارائه دهد، با تعیین شرط صدا و سیما مبنی بر حضور یک کارشناس منتقد در این برنامه، از ارائه گزارش به مردم بازماند.
عراقچی در نشست خبری‌اش با خبرنگاران که روز گذشته در سالن سخنگویی وزارت امور خارجه انجام شد، از اقدام اخیر صدا و سیما هم گلایه کرد و آن را رفتاری بی سابقه با یک دیپلمات توصیف کرد.
وی در آغاز با اشاره به دستاوردهای سیاسی برجام و تأثیر آن بر ارتقای جایگاه جهانی ایران اظهار داشت: «الان جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازیگر مشروع و قدرتمند در عرصه بین‌المللی مورد شناسایی قرار گرفته است، در یک سال گذشته شاهد حضور هیأت‌های سیاسی رده بالا در سطح سران کشورها به ایران و همچنین شاهد سفرهای متعدد و سایر مقامات به کشورهای دیگر بوده‌ایم.» عراقچی  در ادامه به دستاوردهای فنی برنامه‌های هسته‌ای ایران اشاره کرد و با بیان اینکه برنامه هسته‌ای ایران کاملاً مشروع است و به مسیر خود ادامه می‌دهد، اظهار داشت: «امروز غنی‌سازی و تحقیق و توسعه در حوزه غنی‌سازی ادامه دارد و کار روی ماشین‌های پیشرفته انجام می‌شود.» وی افزود: «ماشین‌های پیشرفته‌تر که در حال آزمایش است، در یک دوره زمانی کاملاً معقول به بهره‌برداری می‌رسد و ما در بازه زمانی 15 ساله طبق برنامه‌ای که به آژانس ارائه کرده‌ایم، به مرحله غنی‌سازی صنعتی می‌رسیم.» وی ادامه داد: «علاوه بر این، رآکتور اراک در حال مدرن سازی است و با رآکتور پیشرفته‌تری جایگزین خواهد شد و برنامه هسته‌ای ایران به صورت کاملاً معقول در برنامه زمانی حساب شده پیش می‌رود.» وی خاطرنشان کرد: «همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای در حال گسترش است که می‌توان به پروژه بین‌المللی گداخت هسته‌ای اشاره کرد و جمهوری اسلامی نیز به این پروژه دعوت شده است. علاوه بر این برای ساخت نیروگاه‌ها و تأسیسات جدید فضایی در برنامه هسته‌ای ایجاد شده است که قابل مقایسه با گذشته نیست.»
رفع تحریم‌ها در سه حوزه کلیدی
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای همچنین با ارائه گزارشی از وضعیت حوزه تحریم‌ها اظهار داشت: «تحریم‌ها در سه حوزه کلیدی از جمله انرژی، حمل و نقل و بانکی و پولی اعمال شده بود. اگرچه در سایر حوزه‌ها نیز تحریم‌هایی وجود داشت اما کم اثر بود و ورود غربی‌ها و شورای امنیت عمدتاً به این سه حوزه متمرکز شده بود.»
معاون وزیر امور خارجه به حوزه انرژی اشاره کرد و گفت: «با قاطعیت اعلام می‌کنم که در این حوزه اوضاع به حال عادی بازگشته است و تولید نفت در سطح مطلوبی است. فروش نفت که قبل از اجرای برجام متوسط یک میلیون بشکه بود و قرار بود به صفر برسد، امروز به دو و نیم میلیون بشکه رسیده است.» وی با بیان اینکه درآمدهای ناشی از فروش نفت نیز وصول شدنی است، اضافه کرد: «شاید نشانه‌ای از اینکه درآمدهای حاصل از فروش نفت وارد اقتصاد شده است، بر اساس سخنان ریاست جمهوری که رشد اقتصادی 4/7 درصدی را اعلام کردند، مشهود است.» عراقچی به حوزه حمل و نقل نیز اشاره کرد و گفت: «یکی از کلیدی‌ترین حوزه‌ها این حوزه بود و با وجود عملکرد خوبی که کشتیرانی کشورمان در دوره تحریم‌ها داشت، امروز بدون هیچ مشکلی برنامه‌های خود را به پیش می‌برد.» وی ادامه داد: «در حال حاضر مشکل بیمه، پرچم، رتبه‌بندی بین‌المللی، دسترسی به بنادر خارجی و دسترسی کشتی‌های خارجی به بنادر جمهوری اسلامی ایران حل شده است. مشکل بیمه شرکت ملی نفتکش نیز حل شده است و با فشار به امریکایی‌ها و دریافت مجوزها مشکل بیمه نفتکش‌ها حل شده و الان بالای یک میلیارد دلار بیمه نفتکش‌ها در حال انجام است.»
رئیس هیأت ایرانی در کمیسیون مشترک برجام با بیان اینکه در حوزه حمل و نقل هوایی نیز اقدامات صورت گرفته مشهود است، گفت: «امروز مانع اصلی فروش و خرید هواپیما به کشورمان از بین رفته است و طی روزهای گذشته شاهد ورود یک فروند هواپیما به کشور بودیم و مابقی نیز بتدریج وارد خواهند شد و امروز هواپیماهای ما می‌توانند در تمامی کشورهای دنیا به غیر از دو کشور سوختگیری کنند.»
عراقچی با بیان اینکه در بخش حمل و نقل ریلی نیز سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی صورت گرفته است، افزود: «این اقدامات به آسانی به دست نیامده است.» وی با اشاره به حوزه بانکی و مالی اظهار داشت: «در این حوزه شرایط بانک‌ها به حالت عادی بازنگشته است که علت‌های متعددی دارد که هیچ یک از آنها به موضوع برجام مربوط نیست.» معاون وزیر امور خارجه با اشاره به تحریم‌های اولیه امریکا گفت: «این تحریم‌ها بعد از پیروزی انقلاب و حادثه گروگانگیری از سوی امریکا وضع شد و ربطی به برجام ندارد و مسأله مذاکرات در برجام صرفاً هسته‌ای بود.»
نقل و انتقال 26 میلیارد دلار توسط بانک مرکزی
عراقچی با بیان اینکه همه پول‌های بانک مرکزی در اختیار آن بانک است، اضافه کرد: «در گزارشی که به مجلس ارائه می‌دهیم، در یک سال گذشته بالای 80 هزار ال‌سی و حواله بانکی و حواله‌های مختلف را بانک مرکزی جابه‌جا کرده است که مبلغی بالغ بر26 میلیارد دلار است و این نشان می‌دهد سیستم کار می‌کند و مانع برجامی وجود ندارد.» این مقام وزارت امور خارجه افزود: «بعد از برجام هم همه دارایی‌های مسدود شده ایران آزادشد و در دسترس بانک مرکزی است، اگر منظور این است که چقدر در دسترس است، همه پول‌های ما در دسترس است و جایی نیست که بانک مرکزی گزارش داده باشد پول‌هایی که قرار بوده آزاد شود، آزاد نشده باشد.»
هیچ کجا در بن‌بست نیستیم
عراقچی گفت: «در مسأله تحریم‌های اولیه به کشور ما اجازه استفاده از دلار را در مسائل اقتصادی نمی‌دهد و همین موضوع مشکلاتی را با بسیاری از کشورها که مبادلات اقتصادی با دلار دارند، ایجاد می‌کند.» وی خاطرنشان کرد: «در طول یک سال گذشته با اقدامات صورت گرفته بسیاری از مشکلات برطرف شده است و بانک مرکزی راه‌های قانونی را طی می‌کند و مانند گذشته به دنبال دور زدن تحریم‌ها نیست و در قرارداد خرید ایرباس کانال بانکی ایجاد شده و مسائل در حال انجام است.» وی تصریح کرد: «مسأله‌ای که خودم از سوی مدیران بانکی شنیدم، این بود که اگرچه مشکلات مالی و بانکی وجود دارد ولی در هیچ کجا در بن‌بست نیستیم و برای هر موضوعی راهی وجود دارد.» عراقچی تصریح کرد: «گشایش‌هایی که برجام می‌بایست ایجاد می‌کرده، ایجاد کرده است و اگر موانعی وجود دارد در مجموعه حوزه بانکی و مالی است که نسبت به گذشته وضعیت بهتری وجود دارد.»
شناسایی آیسا به عنوان تحریم هسته‌ای کار بزرگی بود
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام، شناسایی آیسا به عنوان تحریم هسته‌ای را کار بزرگی دانست و گفت: «در کمیسیون مشترک نیز نگرانی ایران جدی گرفته شد و اعضا تأکید کردند که اگر آیسا اجرایی شود، نقض فاحش برجام است.» وی در پاسخ به سؤالی درخصوص تمدید قانون موسوم به آیسا و موضع جمهوری اسلامی ایران در کمیسیون مشترک اجرای برجام اظهار داشت: «قانون آیسا معروف به قانون داماتو در سال 1996 به ادعای حمایت ایران از تروریسم، موضوع حقوق بشر و تلاش برای دستیابی به سلاح کشتار جمعی علیه ایران وضع شده است و در آن مقطع هنوز بحران هسته‌ای ایران شروع نشده بود.» وی با بیان اینکه موضوع هسته‌ای ایران از سال 2006 حاد شد، اظهار داشت: «خیلی‌ها در امریکا در زمان مذاکرات معتقد بودند آیسا تحریم هسته‌ای نیست و این موضوع از چالش‌های بزرگی بود که ما اعضای 1+5 را متقاعد کنیم که آیسا تحریم هسته‌ای است.  چون یکی از دلایل وضع آن تلاش ایران برای دستیابی به سلاح‌های کشتار جمعی است و چون این دلیل در آیسا ذکر شده، بنابراین تحریم هسته‌ای است.» وی ادامه داد: «از کارهای بزرگی که در جریان مذاکرات انجام شد، این بود که آیسا به عنوان تحریم هسته‌ای شناسایی شد.» عراقچی افزود: «ما این قانون را به عنوان تحریم هسته‌ای جا انداختیم و رئیس جمهوری امریکا موظف شد این تحریم‌ها را بلااثر کند. بحث دیگری که با امریکایی‌ها در جریان مذاکرات داشتیم، این بود که با توجه به اینکه آیسا در آخر دسامبر 2016 به پایان می‌رسد، تمدید آن هم تحریم جدید بود و از نظر ما نقض برجام است.»
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام اظهار داشت: «در برجام آمده است که امریکا یا هر کسی دیگر حق ندارد تحریم‌های لغو شده را دوباره اعمال کند، ما در همان مقطع هم گفتیم که تمدید این قانون نقض برجام است.»
عراقچی ادامه داد: «تمدید این قانون دست دولت نیست بلکه دست کنگره امریکا است و سیاست هم این بود که چیزی به کنگره موکول نشود؛ با توجه به فضایی که در کنگره وجود دارد نباید اختیار را به آنها بدهید که در آنجا نتانیاهو حق وتو دارد. با این حال، تمدید قانون آیسا در اختیار کنگره است.»
وی اضافه کرد: «ما به دنبال این اقدام موضعگیری کردیم و در مذاکراتی که در کمیسیون مشترک داشتیم و در ملاقات با هیأت‌های اروپا و امریکا تأکید کردیم که تمدید آیسا نقض برجام است؛ چون دوره آن در سال 2016 به پایان می‌رسد و تمدید آن در 2017 تحریم‌های جدید است و در این خصوص ما اختلاف تفسیری با هم داشتیم.» معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: «موضع ما همیشه این بوده و رسماً هم توسط وزیر امور خارجه اعلام شده و وقتی هم این کار را انجام دادند، همه در داخل کشور اعلام کردند که این اقدام نقض برجام است و یک وحدت نظری در کشور در این خصوص وجود داشت.»
کمیسیون مشترک، اجرای آیسا را نقض برجام می‌داند
عراقچی با بیان اینکه در میان اعضای 1+5 در این خصوص وحدت نظر وجود ندارد، اظهار داشت: «امریکا می‌گوید این اقدام نقض برجام نیست اما بقیه آن را نقض برجام می‌دانند، ادعای امریکا این است که این قانون را اجرا نخواهند کرد و حتی اگر تمدید شود، اجرایی نخواهد شد کما اینکه جان کری دستور بلااثر کردن آن را صادر کرد.» به گفته وی اتفاق نظری که وجود دارد این است که اگر امریکا قانون آیسا را اجرا کند، برجام را نقض کرده است. در همین راستا هیأت نظارت بر اجرای برجام تصمیماتی برای مقابله با این تصمیم اتخاذ کرد و اینها در شکل دو نامه رئیس جمهوری به آقای دکتر صالحی و آقای ظریف تبلور یافت. رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام ادامه داد: «وزارت امور خارجه موظف شد با درخواست تشکیل کمیسیون مشترک، موضع سیاسی ایران مبنی بر اینکه تمدید آیسا نقض برجام است را ثبت کند که این اتفاق افتاد و در نشست کمیسیون هم نگرانی ایران جدی گرفته شد و هم اعضا تأکید کردند که اگر آیسا اجرایی شود، نقض فاحش برجام است.» عراقچی خاطرنشان کرد: «ما در برجام دو نقض داریم، نقض و نقض فاحش، هر نقضی منجر به از بین رفتن برجام نمی‌شود کما اینکه آژانس در آخرین گزارش خود درخصوص ذخایر آب سنگین ایران اعلام کرد که این ذخایر از 130 تن به 130 و 100 کیلو رسیده است که البته بلافاصله با فروش آب سنگین، این مسأله جبران شد. این 100 کیلو نقض فاحش برجام به شمار نمی‌رود.»
وی افزود: «اینکه تمدید قانون آیسا یا عدم اجرایی شدن که آثار عملی ندارد، نقض است یا نقض فاحش؛ هیأت نظارت بر اجرای برجام تشخیص می‌دهد و درخصوص عکس‌العمل هم در آنجا تصمیم‌گیری می‌شود.»
عراقچی گفت: «رئیس جمهوری امریکا متعهد است طبق برجام قوانین تحریم‌های کنگره مربوط به ایران را متوقف کرده و آن را ادامه دهد و هر جا چه اوباما، چه رئیس جمهوری بعدی توقف نکند، نقض فاحش مرتکب شده و اگر باعث برگشت تحریم‌ها شود، نقض فاحش رخ داده است.»
وی اظهار کرد: «الان نقض فاحشی رخ نداده و در اجرا هیچ تحریمی دوباره برنگشته است. قبل از اجرایی شدن برجام و در طول مذاکرات، قریب به 12 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران آزاد شد، طبق قرارداد در ژنو هر ماه 700 میلیون دلار آزاد می‌شد.» معاون وزیر امور خارجه عکس‌العمل ایران درخصوص پیشران‌های هسته‌ای را هم حائز اهمیت زیادی دانست که باید مورد توجه خاصی قرار گیرد.
برخی مخالفان داخلی دروغ نگویند
معاون وزیر امور خارجه درباره مخالفت برخی از منتقدان داخلی با برجام گفت: «در مورد مخالفین داخلی می‌توان گفت که در آنها صداقت دیده می‌شود و دغدغه‌ای وجود دارد که ما مذاکره کنندگان باید پاسخگو باشیم تا دغدغه‌ها را رفع کنیم البته برخی دغدغه‌ها که وارد سیاست داخلی شده، از دست ما خارج است و برخی گروه‌ها هم در رقابت و بازار سیاسی از این موضوعات استفاده می‌کنند.» وی تصریح کرد: «از همه گروه‌های مختلفی که در این عرصه دغدغه دارند، می‌خواهم که انصاف را رعایت کنند و اگر هم رعایت نمی‌کنند، واقعیت را بیان کنند و دروغ نگویند.» رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام خاطرنشان کرد: «بعد از اجرای برجام بیش از 200 تن کیک زرد وارد کشور شده و همه از آن اطلاع دارند؛ حال روزنامه‌ای می‌نویسد مواد غنی شده از کشور خارج شده و دریغ از یک گرم کیک زرد، بنابراین جانب انصاف را رعایت کنید و مطالبی که خلاف اهداف خودشان است را بیان نکنند.»
اگر ترامپ برجام را پاره کند
ما آتش می‌زنیم
عراقچی در پاسخ به سؤالی درخصوص مذاکرات ایران و امریکا در حاشیه کمیسیون مشترک و احتمال برگزاری مذاکرات بیشتر با امریکایی‌ها اظهار داشت: «ما جز در بعضی از مسائل فنی اجرای برجام مذاکره ای با امریکایی‌ها نداریم و مذاکرات با امریکا مدت‌هاست متوقف شده است.» عراقچی درخصوص احتمال عدم اجرای تعهدات امریکا در دولت جدید ادامه داد: «بارها گفته شد که برجام برای کشورهایی که به آن ملحق شده‌اند، تعهد بین‌المللی است و تعهد دوجانبه بین ما و امریکا و هیچ کشور دیگری نبود.» وی گفت: «برجام توافقی چندجانبه بین ایران و 6 کشور و اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده مذاکرات بود و تعهدی که وجود دارد، تعهدی بین‌المللی است.» رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام ادامه داد: «اینکه رئیس جمهوری امریکا تصمیم بگیرد برجام را کنار بگذارد، تصمیم خودش است ولی پای تبعات آن هم باید بایستد؛ ما مذاکره مجددی نکردیم و نخواهیم کرد.» عراقچی افزود: «برجام خاتمه یافته است و اگر آقای ترامپ تصمیم بگیرد برجام را پاره کند، انتخاب ایشان است و عکس‌العمل ما روشن است و همان طور که گفته‌ایم، اگر آنها برجام را پاره کنند، این سمت هم آن را آتش خواهد زد.»  رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام تصریح کرد: «هیچ مذاکره مجددی در کار نخواهد بود وبرجام به هیچ وجه باز نخواهد بود.»
بر   بدعهدی‌ها غلبه کردیم
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران، برجام را ناشی از تلاش این تیم و مقابله با بدعهدی‌های برخی طرف‌ها دانست و با طرح این سؤال که آیا در برداشتن موانع، غربی‌ها همکاری کردند، باید گفت: «این طور نبوده است بلکه تیم مذاکره کننده با تلاش توانست موانع ایجاد شده را بردارد؛ با همه سنگ‌اندازی‌ها مقابله کند و طرف‌های مذاکره کننده را مجبور کند که بر سر عهد خود برگردند.» وی تأکید کرد: «امروز هیچ نهاد و دستگاهی در کشور نیست که گزارش کند مانعی بر سر راه اجرای برجام وجود دارد که می‌بایست توسط برجام برداشته شود ولی برداشته نشده است.»
صدا و سیما دبه کرد
عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای درباره اقدام روز شنبه صدا و سیما مبنی بر دعوت از وی برای حضور در یک برنامه تلویزیونی و بعد لغو این دعوت گفت: «وقتی که از کمیسیون مشترک برگشتم، روز چهارشنبه هفته گذشته حداقل سه شبکه با من تماس گرفتند برای اینکه در یک جلسه‌ای برای گفت‌وگو حاضر شوم.»
عراقچی افزود: «با یکی از شبکه‌ها توافق کردیم، خود آنها پیشنهاد کردند گزارش کمیسیون مشترک را در سالگرد اجرای برجام ارائه کنید و گفتند فقط شما هستید و ما میهمان دیگری نداریم. ظهر تماس گرفتند و گفتند نه، شرایط عوض شده و فلانی تنها نیاید.»
وی با بیان اینکه اصلاً چیز خیلی پیچیده‌ای نبود، اظهار داشت: «سازمان قراری با من گذاشت و بعد هم دبه کرد؛ خیلی چیز مهمی نیست. فکر نمی‌کنم در هیچ جای دنیا دیپلمات و مقام رسمی برای گزارش کار حاضر شود و بعد در کنار وی یک منتقد بنشانند.»
معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه مشکلی برای مناظره و نشست با منتقدین نداریم، گفت: «خیلی از شما می‌دانید و در جلساتی بودید که با منتقدین و غیر منتقدین حضور داشتیم و در جلسات خصوصی خیلی از منتقدین را به وزارت خارجه دعوت کردیم.»
عراقچی گفت: «همان موقع که رهبری فرمودند منتقدین نظرات‌شان شنیده شود؛ وزارت خارجه جلسات متعددی داشت. بعضی از آقایان البته هیچ وقت تشریف نیاوردند؛ خیلی‌های دیگر آمدند و ما از نظرات آنها هم استفاده کردیم.» وی ادامه داد: «ولی وقتی شما یک سربازتان در میدان برمی‌گردد، بخواهد گزارش دهد؛ منتقد کنار وی بنشانید خیلی کار قشنگی نیست. به من گفته بودند تنها هستید، بعد گفتند تصمیم عوض شده است.» عراقچی پس از خداحافظی با خبرنگاران با خنده گفت: بیرون از سالن مصاحبه نمی‌کنم. دوستان صدا و سیما که آنجا ایستاده‌اند، منتظر نباشند!
 

 ما را عبای گرم تو امید می داد / در برگ ریزان های سرد فصل پاییز

رونمایی از <دنا>ی جدید و <207 صندوق‌دار>                       ص6

سهیلا جورکش و آخرین فرصت برای دیدن روشنی                 ص 22

بهروز کمالوندی
سخنگوی سازمان انرژی اتمی


اکنون در شرایطی وارد سالگرد اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) می‌شویم که علاوه بر تحولات ناشی از انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده، انتخابات ریاست جمهوری در ایران طی چند ماه آینده برگزار خواهد شد و بدون تردید بر چگونگی اجرایی شدن برجام و نحوه تعامل نیروهای حاضر در صحنه تأثیرگذار خواهد بود. شاید به جرأت بتوان گفت که هیچ موضوعی در سطح بین‌المللی مانند برجام از عوامل و مؤلفه‌های مختلف متأثر نبوده و در این میان، حضور و نقش‌آفرینی بازیگران متعدد، آمیختگی مسائل سیاسی، فنی و حقوقی و همچنین تأثیر و تأثرات موضوعات سیاسی در سطح منطقه‌ای و جهانی و پیامدهای این فعل و انفعالات در عملکرد نهادها و مؤسسات اقتصادی و سیاسی، گواهی بر این مدعاست.
مذاکرات فشرده دو ساله جهت حل و فصل بحران ساختگی هسته‌ای در حالی به خبر اول رسانه‌های بین‌المللی تبدیل شد که مذاکره کنندگان کشورمان با تمام توان به مصاف نمایندگان قدرت‌های بزرگ بین‌المللی رفته بودند. اما آنچه در این میانه بر پیچیدگی اوضاع می‌افزود، تأثیر غیر قابل انکار رویکردهای مختلف جناح‌های سیاسی در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی بود. بسیاری از بازیگران سیاسی و تحلیلگران و ناظران مسائل بین‌المللی در کشورهای گوناگون با اغراض و نیت‌های متفاوت همه تلاش خود را برای جلوگیری از دستیابی به سرانجامی قابل قبول و قابل پذیرش برای تمامی طرف‌های حاضر در این کارزار دیپلماتیک به کار بستند. در این کشاکش، نخست وزیر رژیم غاصب صهیونیستی و جناح‌های تندرو و افراطی در برخی کشورهای غربی و عربی، همگام و همنوا با یکدیگر، وارد آوردن فشار مضاعف به روند مذاکرات و انحراف آن از مسیر ترسیم شده را در دستور کار قرار دادند. این نیروها پس از ناامیدی در توقف مذاکرات و در پی به فرجام رسیدن برجام، توجه خود را به ایجاد موانع و مشکلات جدی در اجرایی شدن برجام معطوف کرده و در حال حاضر نیز از هیچ کوششی برای ایجاد اختلال در این فرآیند فروگذار نمی‌کنند.
شایان ذکر است که برای بسیاری از مخالفان اجرایی شدن برجام، انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهوری جدید ایالات متحده، همچون حادثه‌ای امیدآفرین تلقی شده است. به دیگر سخن، هواداران و طرفداران رویکردهای تندروانه در صحنه‌ بین‌المللی با ارائه تفسیرهای متفاوت از ظهور پدیده ترامپ در میدان سیاست امریکا و با اشاره به وعده‌های انتخاباتی وی، تحقق آرزوی خود برای ایجاد ممانعت در فرآیند اجرای برجام را امری دست یافتنی ارزیابی کرده و برای آغاز عصر ترامپ، لحظه شماری می‌کنند.
البته نباید این واقعیت را از نظر دور داشت که در حال حاضر، هیچ گزینه‌ خردپسند و قابل جایگزینی در مقابل برجام وجود ندارد. فشارها و تحریم‌های اقتصادی برای سال‌های متمادی از سوی برخی قدرت‌ها در دستور کار قرار گرفت و باوجود حمایت گروه‌ها و جریان‌های افراط‌گرا از اعمال این فشارها و تحریم‌ها، نظام اسلامی و ملت بزرگ ایران به حرکت خود در مسیر رشد و تعالی  ادامه داد. افزون بر این، گزینه‌ نظامی و توسل به زور، بیش از آنکه جنبه‌ عملیاتی و اجرایی داشته باشد از ماهیتی تبلیغاتی برخوردار بود. امروزه این حقیقت بر همگان عیان شده است که نادیده گرفتن وزن و اعتبار سیاسی جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی در میدان عمل، امکان‌پذیر نیست. این واقعیت در اوضاع و احوالی پیش روی همه‌ بازیگران و تحلیلگران سیاسی قرار گرفته است که جهان دستخوش مشکلات و معضلات امنیتی و اقتصادی متعدد شده و راهی برای برون رفت از این شرایط ناگوار بدون حضور فعال و مؤثر ایران وجود ندارد.
جمهوری اسلامی ایران با علم به وجود بحران دائمی ناشی از تعارض بنیادین ارزش‌ها و معیارهای اصیل خود با مؤلفه‌های قدرت نظام سلطه جهانی بویژه امریکا، از رهگذر اندوختن تجربه‌‌های ارزشمند در عرصه‌ مدیریت شرایط دشوار، دستیابی به اهداف توسعه‌ ملی با شتابی روزافزون را مورد پیگیری قرار داده و همواره خود را در ابعاد مختلف، آماده‌ مقابله با بدترین شرایط کرده است.
اگر چه در پرتو اجرایی شدن برنامه‌ جامع اقدام مشترک (برجام) بخش مهمی از فشارهای تحمیلی در عرصه‌ اقتصادی برطرف شده است اما باید به این واقعیت نیز اذعان کرد که به دلیل خوی استکباری و زیاده‌خواهی قدرت‌های مستکبر، اجرای برخی از تعهدات طرف‌های مقابل با نارضایتی و از روی اکراه دنبال می‌شود.
جمهوری اسلامی ایران براساس آموزه‌های اصیل دینی و بر پایه‌ موازین اعتقادی خود، همچنان به عهد و پیمان خود متعهد مانده و همان گونه که رهبر معظم انقلاب در بیانات خود تأکید کرده‌اند، نظام اسلامی به اجرای تعهدات خود پایبند باقی خواهد ماند. البته بدیهی است که چنانچه طرف مقابل در اجرای تعهدات خود کوتاهی کند، دولت جمهوری اسلامی ایران، شرایط لازم را برای واکنش مناسب در قبال رفتار طرف مقابل فراهم کرده است. ما همواره تأکید کرده‌ایم که در برگشت به گذشته، با سرعتی غیر قابل پیش‌بینی عمل خواهیم کرد و بدون تردید اقدامات ما در برابر نقض عهد طرف مقابل، موجبات حیرت همگان را فراهم خواهد کرد.
در حال حاضر، طرف مقابل از این اختیار برخوردار است که میان دو گزینه‌ تعامل یا تقابل یکی را برگزیند اما بدون تردید، تعیین نتایج و پیامدهای هرگونه اقدامی در اختیار طرف مقابل نخواهد بود. همگان باید این نکته را در محاسبات خود مد نظر قرار دهند که جمهوری اسلامی ایران متناسب با رفتار و عملکرد طرف‌های مقابل واکنش نشان خواهد داد و عکس‌العمل ایران در شرایط تقابل بدخواهان با منافع ملی سخت پشیمان کننده خواهد بود. ما امیدواریم که طرف مقابل با عبرت‌آموزی از تجارب چهار دهه‌ گذشته، رفتاری معقول و موجه را در راستای تعامل با ایران در پیش گیرد. این رویکرد منافع همگان را تأمین و راه را برای حل و فصل معضلات جهانی بر اساس احترام متقابل هموار خواهد کرد. این  تنها گزینه‌ای است که خردمندان و عاقبت اندیشان در صحنه‌ سیاست جهانی بدان پاسخ مثبت می‌دهند.

رئیس کل دادگستری استان تهران با بیان اینکه در تمامی فرآیند دادرسی، حفظ حقوق شهروندی افراد حتی متهمین ضروری است، مطرح کرد: دستگاه قضایی به موجب موازین شرعی و قانونی خود را مکلف به رعایت حقوق شهروندی می‌داند.
به گزارش ایسنا، غلامحسین اسماعیلی روز گذشته در جلسه هیأت نظارت و بازرسی حفظ حقوق شهروندی دادگستری کل استان تهران افزود: همه ما موظفیم در مسیر انجام وظایف محوله با جدیت تمام تلاش کنیم، اما این امر نباید ما را از حقوق شهروندی افراد حتی متهمان غافل کند.
وی در ادامه توصیه کرد: سعی شود دستگیری‌ها حتی‌الامکان توأم با دلایل و قرائن کافی همراه باشد و در این رابطه از دستگیری فله‌ای افراد در قالب طرح جلوگیری شود. اطلاع‌رسانی به خانواده متهم جز در مواردی که بیم تبانی وجود دارد، انجام شود.
وی ادامه داد: از اعمال رفتار نامناسب با متهم چه در مرحله قضایی و چه در مرحله بازجویی در مرجع انتظامی اجتناب شود.
رئیس کل دادگستری استان تهران افزود: از تعمیم و تحمیل اضافی جرم به متهم آن هم به غیر واقع که در نتیجه منجر به عدم دستگیری سایر متهمین اصلی می‌شود، پرهیز شود.
وی گفت: نوع اتهام، نوع قرار تأمین و همچنین حقوق متهم به وی تفهیم شود. اسماعیلی با بیان اینکه علت اعزام فرد به آگاهی و تعیین مدت زمان انجام تحقیقات از سوی قضات دادسرا مشخص شود، متذکر شد: دیدار مستمر متهم با قاضی پرونده انجام شود که به طور قطع آثار روانی ارزشمندی به دنبال خواهد داشت.

رئیس جمهوری در دیدار وزیر خارجه آلبانی، با اشاره به اشتراکات عمیق فرهنگی میان دو کشور تصریح کرد که جمهوری اسلامی ایران از گسترش و تحکیم روابط با آلبانی استقبال می‌کند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حجت‌الاسلام حسن روحانی روز یکشنبه در دیدار«دیتمیر بوشاتی»، با قدردانی از ابراز تسلیت دولت و ملت آلبانی به مناسبت ارتحال آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، گفت: آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به‌عنوان شخصیتی نام آشنا برای مردم منطقه و جهان، پیوسته به دنبال صلح و ثبات جهانی و توسعه و رفاه مردم در سراسر گیتی بود.
رئیس جمهوری به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های گسترده دو کشور اشاره کرد و افزود: دوره پسابرجام فرصت مناسبی را برای توسعه و تعمیق همکاری‌های تهران – تیرانا در همه حوزه‌ها بویژه اقتصادی و تجاری فراهم کرده است که باید بخش‌های خصوصی دو کشور از این فرصت بخوبی استفاده کنند. روحانی با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره خواهان تقویت پایه‌های صلح و ثبات در منطقه بالکان بوده و پیوسته در این مسیر گام برداشته است، گفت: تهران آمادگی دارد در عرصه مبارزه با تروریسم، با کشورهای مختلف از جمله آلبانی همکاری کند.
وزیر خارجه آلبانی نیز در این دیدار با ابراز تسلیت دولت و ملت کشورش به مناسبت ارتحال آیت‌الله هاشمی رفسنجانی تأکید کرد: آلبانی مصمم است با توسعه و تعمیق همه جانبه روابط تهران – تیرانا، صفحه تازه‌ای را در تاریخ روابط دو کشور بگشاید.
دیتمیر بوشاتی با بیان اینکه برجام، افق‌های جدیدی را در همکاری ایران با جهان و از جمله آلبانی گشوده است، گفت: ما با تدوین نقشه راه، مصمم هستیم تا با ارتقای سطح همکاری های سیاسی، اقتصادی، تجاری و فرهنگی، بستر مستحکمی را برای روابط آینده دو کشور ایجاد کنیم.
 

در پی ارتحال آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و دیدگاه‌های مطرح شده در افکار عمومی برای ثبت نام و خاطره این شخصیت تأثیرگذار تاریخ انقلاب، سایت خبری شفقنا از تصمیم  خانواده آیت‌الله هاشمی برای تبدیل منزل شخصی ایشان به موزه اختصاصی این شخصیت کلیدی انقلاب خبر داد.

 

سرمربی تیم ملی در فاصله 24 ساعته بیانیه جدیدی منتشر کرد و در این بیانیه عنوان کرد که مقامات ورزشی قدرت به اجرا درآوردن فاز سوم برنامه آمادگی تیم ملی در راه جام جهانی را ندارند.
کارلوس کی‌روش در این بیانیه مجدداً نسبت به صحبت‌های برانکو انتقاد کرد و نوشت: درست در زمانی که فدراسیون فوتبال ایران با تصمیمی یک طرفه و با توجه به مخالفت‌های مستمر و سیستماتیک آقای برانکو ایوانکوویچ و دیگر چهره‌های ورزشی، برنامه سوم آمادگی تیم ملی ایران را پایان داد، چین یکی از رقبای اصلی ما به کار خود ادامه داده و مقابل کرواسی بازی کرده است. این در حالی است که تیم ملی ایران مجبور می‌شود اردوی آمادگی از پیش تعیین شده خود که خارج از تقویم فیفا بوده را لغو کند اما رقیب اصلی ما به کار و آمادگی برای آینده ادامه می‌دهد!
او در ادامه آورده است: چین، مقابل تیم ملی کرواسی تیم کشور آقای برانکو بازی کرده است. همان زمانی که او با اردوی تمرینی تیم ملی ایران مخالفت کرد، تیم کشور خودش به چین کمک کرد تا برای بازی مقابل ایران و برنده شدن در این بازی بهتر آماده شود و این فوق‌العاده است! آقای برانکو و مشاوران ارشد فدراسیون ایران در این باره چه نظری دارند؟ حرفه‌ای گری رقبای ما موضوع جدیدی برای ما نیست. چین پیش از این مقابل ایسلند هم بازی کرده است. سرمربی تیم ملی تأکید کرده است: در همین زمان، یعنی خارج از تقویم فیفا اما در ایران مقامات ورزشی ما قدرت به اجرا درآوردن فاز سوم برنامه آمادگی تیم ملی در راه جام جهانی را ندارند. دوستان عزیز، واقعیت کاملاً روشن است.
کی روش افزوده است: رقبای ما یک برنامه حرفه‌ای را برای آمادگی خود در راه رقابت های انتخابی جام جهانی ۲۰۱۸ انتخاب کرده‌اند اما فدراسیون ایران تصمیم گرفت در مسیر مخالف این راه قدم بردارد، چون گروگان یک مربی ممتاز و متخصص کروات است. همان‌طور که فرد خردمندی از یونان باستان گفته: «ما به اندازه سطح انتظاراتمان اوج نمی‌گیریم بلکه به اندازه سطح تمریناتمان سقوط می‌کنیم.»

فخرالدین دانش آشتیانی
وزیر آموزش و پرورش


خیزش اسلامی علیه نظام استبدادی حاکم در سلسله پهلوی در دهه‌های سی و چهل، رنگ و آهنگ تندتر و شدیدتری یافت و چهره‌های جدیدتر و اندیشه‌های نوین و اراده‌های مصمم تری ظهور و بروز یافتند که در مسیر احیای نظام مبتنی بر آموزه‌های دینی، جان و مال را در طبق اخلاص نهادند و تا تغییر رژیم پهلوی از پای ننشستند.
چهره‌هایی که حول خورشید درخشان انقلاب، منظومه شمسی شجاعت، شرافت و استقامت را شکل دادند و با همراهی مردمی روشن بین و امیدوار، جوانانی جسور و مجاهد، بنیان نظامی اسلامی را پی افکندند که اکنون در آستانه چهل سالگی بالندگی خود قرار گرفته است.
هر کدام از آن مجاهدان که پای در این مسیر پر سنگلاخ و خطر خیز نهادند، می‌دانستند که با راست قامتی و استقامت در صراط حق، جاودانه تاریخ خواهند ماند، همانگونه که پیر و مرادشان گفته بود که: «مردان تاریخ تا آخر زنده هستند» گرچه برخی به تیرناجوانمردان، ددمنشان و بدخواهان، رخ در نقاب خاک کشیدند و گروهی در دفاع از مرز و آئین و کیان این سامان، به سیر در افلاک راه یافتند، اما گروهی دیگر صبورانه، بردبارانه والبته مدبرانه و روادارانه برای اعتلای نظام جمهوری اسلامی ایران تا واپسین لحظات عمر خود نستوه و استوار ماندند و وحدت ومیانه روی را مشی شبانه روز خود ساختند.
مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی (ره) از «السابقون» ومهمترین مجاهدان استوار و پراستقامتی بود که از دهه سی تا پیروزی انقلاب اسلامی، برای سقوط رژیم پهلوی مبارزه کرد و رنج زندان و شکنجه را به جان و دل خرید و پس از پیروزی برای استقرار و استحکام و تثبیت نظام جمهوری اسلامی ایران در تمام صحنه‌ها، چه در عهد امام خمینی (ره) و دفاع مقدس وفادارانه و امانت ورزانه به ایفای نقش پرداخت و چه در عصر سازندگی و اصلاحات همچون مدیری دور اندیش و مشاوری دلسوز، اثر گذار بود و پس از آن نیز در مواجهه ناقدان منقاد و ناقضان اخلاق و طاعنان بی‌انصاف و چشم پوشی واغماض دوستان آگاه و ساکت، صبوری ورزید و تا انتها، یار وفادار رهبری باقی ماند.گرچه دو دهه پایانی عمراو در قبض و بسط  یأس و امید سپری شد، اما مرد بحران‌ها، همیشه راه برون شدی بر مدار عقلانیت می‌یافت.
سخن گفتن از او سهل و ممتنع است، سهل است چون همیشه خود و کارنامه کاری و مبارزاتی خود را در معرض داوری افکار عمومی می‌نهاد و ممتنع است به دلیل بیش از نیم قرن تلاش و تجربه و حضور در همه عرصه‌ها و لایه‌های سیاستگذاری، قانونگذاری و اجرایی کلان و همچنین مواجهه در برابرانواع و اقسام شایعات و اتهامات و افترائاتی که هیچ صاحب منصب و مدیری از جمهوری اسلامی ایران تا این حد با آن روبه‌رو نبوده است ونوسانی که بین حامیان و مخالفانش در تمام این سالیان رخ می‌نمود. او در میدان پر تلاطم و تهاجم سیاسی، هماره راهی را می‌پیمود که به ظن و باورش میانه روی، رواداری و انسجام را نوید می‌داد ومدام افراط و تفریط را تقبیح می‌کرد وبا چشمانی امیدوار به آینده‌ای روشن و اسلامی متعالی و کشوری سرافراز می‌نگریست و باور داشت که نظام جمهوری اسلامی ایران در مسیرحرکت خویش ازراه‌های ناهموارعبور می‌کند و گاهی پیچ‌های خطرناک هم می‌بیند.
در سخنانی که در سال ٩٣ از ایشان در جمع دانشگاهیان منتشر شد با استمداد و تمسک از آیه‌های نورانی قرآن، تفسیری به عنوان مفسری مبرز، ارائه می‌دهد که شنیدنی و راهگشاست، ایشان استدلال می‌کند که قرآن سه گروه را معرفی می‌کند: «یک گروه آنهایی هستند که می‌خواهند در گذشته زندگی کنند؛ اینها ظالم به خود هستند، دومی‌ها مقتصدند و جزو متوسطین هستند هم خوبی دارند و هم بدی و سومین گروه السابقون هستند که معمولاً تفسیرمی شود، آنانی هستند که در زمان پیغمبر اکرم (ص)زندگی می‌کردند اما از این آیه، این به دست می‌آید که آنهایی هستند که در جامعه پیشتازند، نوآوری می‌کنند و اهل ریسک هستند خداوند اینها را تمجید می‌کند. این فرهنگ و درس قرآن است، این باور ماست.» این خلاقیت نزد آقای هاشمی بود که با فهم درست زمانه، قدرت انطباق‌پذیری با پیرامون را حفظ کند واجازه ندهد که در حصار گذشته‌ها وسنت‌های دیرین زندانی شود.او با عقلانیت و تدبیر به مواجهه با تحجر و رفتارهای ارتجاعی پرداخت.
هر جامعه‌ای به ویژه اگر صفت اسلامی را بر جبین داشته باشد، نیازمند انسان‌هایی امیدواراست که صبور و شکیبا در مقابل طاعنان و مخالفان برای اعتلای کشور خود، با نو‌آوری و پیشتازی در عرصه‌های علمی و عملی، راه گشای جامعه بوده و با پرهیز از افراط و تفریط، رواداری و مسالمت‌جویی را پیشه خود سازند و راست قامتانه در برابر سختی‌ها و ناروایی‌ها، راه خویش را بپیمایند و بدانند که« ظلم است اگر به فردای ایران نیندیشیم .» و ظلم است اگر بــــــر سرمایه هایمان قدرناشناسانه چوب حراج زنیم و به ثمن بخس و بهای ناچیز آنها را بفروشیم و نادیده بگیریم. بدون تردید چنین ذخایر ارجمندی در جامعه ما کم نیستند که بعضاً جفا دیده وکنج عزلت گزیده و اختلاف سلیقه‌ها و نامهربانی‌ها، آنها را از عرصه فراخ خدمت دور داشته است، شخصیت‌هایی که امروز نیز بر سبیل وحدت آفرینی باقی مانده‌اند، وفا کنند و ملامت کشند و خوش باشند که در طریقتشان کافری است رنجیدن و چه خوب است که بر صدر نشینند و قدر بینند تا حسرت فقدانشان بار دیگر تلخ کاممان نسازد و شرنگ شماتت را بر جانمان نریزد.بی‌گمان با چنین کنش‌ها و روش‌هایی است که می‌توانیم به فرزندانمان روا داری، مسالمت‌جویی و مهرورزی را بیاموزیم و کرامت انسانی و مناعت اجتماعی را گسترش دهیم، تا در بحران‌های رو به تزاید فرهنگی و اجتماعی نشأت یافته از کارزارهای فرهنگی دوران مدرن، جامعه با خلاء‌های اخلاقی مواجه نشود و در جدال احسن، نیک جو و به گزین گردد.
 خداوند متعال رحمت کند مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی (ره) را که پاسدار رواداری و از راست قامتان تاریخ انقلاب اسلامی و جزو پیشتازان و نوآوران  عرصه فقاهت، دین پژوهی و مدیریت کلان جمهوری اسلامی ایران بود و روح او را قرین السابقون ومقربین درگاهش قراردهد.