وزیر اقتصاد در سیزدهمین همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران:
سود تولیدکننده و کاهش مفاسد در گرو نظام مالیاتی هوشمند
وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به اقدامات دولت سیزدهم در افزایش اتکا به درآمدهای پایدار و کاهش اتکا به درآمدهای نفتی تأکید کرد: حرکت به سمت هوشمند کردن مالیات‌ستانی به عنوان اولویتی که هم برای دولت و هم برای تولیدکننده سودمند است و هم موجب کاهش مفاسد مالیات‌ستانی و بالا رفتن ضریب سلامت اداری و تشویق‌ها و... می‌شود، برای ما در اولویت است.
سید احسان خاندوزی با حضور در سیزدهمین همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران اظهار کرد: سال‌هاست که یکی از دغدغه‌های اصلی سیاستگذاران اقتصادی کشور و دلسوزان اقتصاد این است که لاجرم باید اتکای منابع عمومی دولت را از سمت درآمدهای ناپایدار و نفت به سمت درآمدهای پایدار برگردانیم. در این زمینه اقدامات خوبی انجام شده است اما ثمره آن تا قبل از دوره اخیر کمتر موجب شده که سیاستگذاران دولت از شیوه مألوف و رایج تأمین منابع عمومی دل بکنند و دشواری‌های اصلاح ساختاری را که ثمره آن توجه بیشتر به سهم بالاتر درآمدهای پایدار است به جان بخرند.
وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: این منظر سال‌های تحریم انگیزه بیشتری برای سیاستگذاران ایجاد کرده است که برای بالا بردن سهم درآمدهای پایدار چاره‌اندیشی کنند. خاندوزی بیان کرد: اصلاحات ساختاری که مستلزم گذار از خام‌فروشی و درآمدهای ناپایدار به سمت درآمدهای پایدار مالیاتی است با مقاومت‌هایی نیز مواجه است و با وجود مقاومت‌هایی که پیش روی اصلاح ساختاری است حتی در سال‌های تحریم هم دستاوردهای درخور توجهی هم به لحاظ درآمد کیفی و هم کمی رخ داده است. به گفته وزیر امور اقتصادی و دارایی میزان وصولی‌های مالیاتی نسبت به عدد مصوب در قوانین بودجه در سال‌های ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ تا پایان بهمن ماه توانسته هدفگذاری قانونگذار را محقق کند. وی اضافه کرد: تحقق وصولی‌ها سر جای خود، اما آنچه که ما در این سال‌ها تلاش کردیم تا بر مقاومت‌ها برای آن غلبه کنیم چرخش کیفی در مالیات‌ستانی است.
آن چیزی که به مثابه نقطه عطف در نسبت دولت با مالیات‌ستانی و رونق تولید است، این است که ما در نقطه چرخش قرار داریم که با همت صاحبنظران و مسئولان و پژوهشگران محقق خواهد شد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی عنوان کرد: وقتی می‌خواهیم دولت را از درآمدهای ناپایدار و درآمد نفتی به سمت اتکا به درآمدهای پایدار سوق دهیم، یعنی می‌خواهیم دولت بهره‌ورتر عمل کند؛ اگر دولت‌ها بهره‌ورتر عمل کنند و در تصرف بازارهای صادراتی موفقیت داشته باشند، دولت هم می‌تواند اتکای بیشتری به درآمدهای پایدار داشته و مالیات بیشتری را بستاند.
خاندوزی توضیح داد: این اقدام موجب تحت تأثیر قرار گرفتن مناسبات دولت و بخش خصوصی خواهد شد و دولت‌ها نسبت به پیامدهای تصمیمات سیاسی خودشان و تأثیرات آن بر بخش تولید حساس خواهند شد، به دلیل اینکه منفعت تولید و همچنین منفعت مالیات‌ستانی در این اقدام است.
وی گفت: این موارد به منطق سیاستگذار جهت می‌دهد و دولت همان لحظه در مورد اینکه آیا موجب رشد تولید می‌شوند یا خیر، فکر می‌کند که این منطق مهمی است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: آنچه دوستان و همکاران ما چه در دوره ریاست قبلی سازمان امور مالیاتی و چه در دوره جدید در وزارت اقتصاد بر آن پافشاری می‌کنند، اصلاحات و کلیدواژه‌های تحول نظام مالیاتی یعنی قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر مجموع درآمد اشخاص، شکاف مالیاتی در ایران و نظام یکپارچه مالیاتی حمایتی است و برای این است که ثمره بالا رفتن سهم درآمدهای مالیاتی، عنصر تعیین‌کننده در تأمین درآمدهای دولت و توجه به بخش واقعی اقتصاد است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی اظهار کرد: برای اینکه به این نقطه برسیم، ابتدا لازم بود شکاف‌های موجود بین درآمدهای بالقوه و بالفعل را سریعاً حل و فصل کنیم تا بتوانیم بین نظام مالیاتی‌ستانی و بخش واقعی اقتصاد و تولید این اقدام را اجرایی کنیم. آن مانع هم این بود که ظرفیت‌های مالیات‌ستانی بالقوه‌ای وجود داشت که سیاستگذار توانست با شناسایی مؤدیان مالیاتی جدید که در تاریخ مالیاتی بی‌سابقه بوده و همچنین شناسایی فراریان مالیاتی، درآمدهای مالیاتی را افزایش دهد.
وی افزود: این اتفاق اولویت دو سال اول ما در وزارت اقتصاد بود که طبق دستور رئیس‌جمهور دنبال شد و امروز خوشحالیم که با سربلندی می‌توانیم ادعا کنیم بالاترین میزان شناسایی مؤدیان مالیاتی در فاصله سال‌های ۱۴٠٠ تا ۱۴٠۲ رخ داده است و نیز شناسایی اعماق درآمدی که البته نیازمند اجرای برخی تدابیر بود، انجام شده است که در نهایت منافع آن به تأمین مالی بودجه دولت نیز خواهد رسید.
خاندوزی بیان کرد: اما بسنده نکردن به اتفاقات رخ داده و حرکت به سمت هوشمند کردن مالیات‌ستانی را به عنوان اولویتی که هم برای دولت و هم برای تولیدکننده سودمند است و هم موجب کاهش مفاسد مالیات‌ستانی و بالا رفتن ضریب سلامت اداری و تشویق‌ها و... می‌شود، در دستور کار قرار داده‌ایم. وزیر امور اقتصادی و دارایی عنوان کرد: ان‌شاءالله در یک سال و نیم باقی مانده دولت سیزدهم، این بخش از نظام مالیاتی را به پیش خواهیم برد، آن هم در کنار آن بخشی که قانونگذار مصوب کرده بود. اتفاقی که برای سامانه مؤدیان رخ داد و نیز موضوع مالیات بر مجموع درآمد، کار بسیار سختی بود و امیدواریم در ماه‌های باقی مانده از مجلس یازدهم یا در مجلس بعدی اجازه بگیریم که اصلاحات ساختاری را انجام دهیم.
خاندوزی خاطرنشان کرد: همزمان با این نگاه، ما جزو دیگری هم داریم که متأسفانه کمتر در سیاستگذاری مالیاتی مدنظر است و آن فرهنگسازی و آگاه‌سازی بازیگران نظام اجتماعی است، آنجا هم نظام منافعی وجود دارد و نفع برخی شرکت‌ها و... در همین است که فضای گل‌آلود گذشته ادامه یابد و شکستن این مقاومت‌ها نیازمند آگاه‌سازی آحاد جامعه است تا با سیاست‌های تحولی دولت همگام شوند و منفعت سودجویان و مقاومت‌کنندگان بر هم بخورد. وی تشریح کرد: حتماً برای آن گروه‌ها نیز این انگیزه وجود دارد که دیگران را با روایت‌های ناصحیح به مخالفت وادارند. وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: ما می‌توانیم با همکاری بین وزارت اقتصاد و اتاق‌های سه‌گانه، بخش خصوصی را که از هسته اصلی بازیگران بخش غیردولتی هستند، همراه و همسفر کنیم و همین جا از بلوغ نهادهای بخش خصوصی و اصناف تشکر می‌کنم.
خاندوزی ادامه داد: اما بیش از این باید سازمان مالیاتی بر این نقطه حساس باشد تا تصویرسازی غلط موجب پیش نرفتن مسیر نشود. وزیر امور اقتصادی و دارایی تأکید کرد: تلاش‌ها برای اصلاح نظام مالیاتی موجب شده که میزان اتکای بودجه دولت به درآمدهای پایدار از ۳٠ درصد به بالای ۴٠ درصد در سال ۱۴٠۲ برسد و امیدواریم این مهم با توجه به ظرفیت‌های بالقوه حوزه مالیاتی بیشتر شود تا خیال مردم و سیاستگذار نسبت به اینکه دچار شوک‌های ناگهانی و... شود، راحت شود و سریع تسری پیدا کند و گره رکن مقاوم‌سازی اقتصاد ایران هرچه زودتر باز شود.
برش
حرکت پرشتاب نظام مالیاتی از نظام سنتی به مدل سیستمی و هوشمند
رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور گفت: نظام مالیاتی باسرعت از نظام سنتی به نظام مالیاتی سیستمی و هوشمند در حرکت است. سیدمحمدهادی سبحانیان در سیزدهمین همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران که با همکاری دانشگاه‌های برتر کشور و با حضور مسئولان، صاحبنظران، اساتید و پژوهشگران حوزه اقتصادی و مالیاتی در مرکز همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما برگزار شد اظهار داشت: باید از منابع نفتی فاصله بگیریم و به سمت منابع مالیاتی برویم چرا که نفت اساساً یک سرمایه برای نسل‌های آینده است. رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور مالیات ستانی عادلانه را لازمه توسعه کشور دانست و افزود: با تلاش‌های صورت‌گرفته در سنوات اخیر، سهم مالیات در تأمین بودجه عمومی کشور از ۳۰ درصد به ۵۰ رسیده که رشد ۲۰ درصدی دستاورد بزرگ و آرزوی دیرین نظام مالیاتی کشور بوده است.
سبحانیان یکی از رویکردهای اصلی نظام مالیاتی را حرکت به سمت نظام مالیاتی داده‌مبنا و سیستمی برشمرد و گفت: نظام مالیاتی با حرکت پرشتاب از نظام سنتی به نظام مالیاتی سیستمی و هوشمند در حرکت است. در این راستا قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان یکی از نمودهای عینی نظام مالیاتی داده‌مبنا و سیستمی است.وی، فعالان اقتصادی را شرکای راهبردی نظام مالیاتی دانست.
رئیس سازمان امور مالیاتی کشور با بیان اینکه دست‌فروش‌ها مشمول مالیات نمی‌شوند، گفت: جرایمی مالیاتی برای بانک‌هایی که به تکالیف خود در پرداخت تسهیلات مسکن عمل نکرده‌اند صادر شده و این موضوع ادامه دارد.