الان، بهترین لحظه‌ عمر توست

نوید شفیعی
روانشناس

تا به حال شده که افسوس گذشته را بخورید و فکر کنید که اگر فلان کار را انجام نمی‌دادید بهتر بود؟ 
یا به این فکر کنید که چه کار‌هایی را باید انجام بدهید تا آینده بهتری را برای خودتان بسازید؟ 
همه این سؤال‌ها برای ما آدم‌ها در زندگی روزمره پیش می‌آید و می‌تواند ذهن ما را حسابی درگیر خود کند و حتی تنش بسیاری وارد زندگی‌هایمان کند.  
اگه دقت کرده باشید یکسری از فکر‌هایی که در ذهن ما شکل می‌گیرد مربوط به گذشته‌مان و شاید اشتباهاتمان و حتی قضاوتمان نسبت به خودمان باشد که همه‌ اینها ممکن است ما را دچار غم، اندوه، یا حتی حس گناه کند.  
یکسری افکار هم هستند که ما را غرق در آینده می‌کنند و اینجور وقت‌ها استرس و اضطراب ما را بالا می‌برند. 
 اما چیزی که ما در این مواقع نیاز داریم نه گذشته است و نه آینده؛ 
چیزی که ما آدم‌ها به شدت از آن غافل شده‌ایم همین حالاست. 
زندگی در زمان حال است که می‌تواند هم گذشته و هم آینده‌  ما را تأمین کند. 
چقدر به این موضوع فکر کرده‌اید که اگر شما تمرکزتان صرف زیستن در زمان حال بود دچار خیلی از این غم‌ها، پشیمانی‌ها، استرس‌ها و نگرانی‌ها نمی‌شدید. 
چرا که خیلی راحت می‌توانستید از تمام لحظه‌ها‌ی زندگی‌تان لذت ببرید. 
تا به حال چند بار شده که کاملاً درگیر کاری که در حال انجام  دادنش هستید باشید؟ 
یک نمونه‌ ساده همین غذا خوردن است؛ آخرین باری را به یاد بیاورید که موقع خوردن غذا بدون آن که ذهنتان درگیر چیز دیگری باشد به طعم و مزه‌  آن توجه کرده‌اید و از آن لذت برده‌اید. 
افکار ما باعث می‌شود مدام در حال فکر کردن به خودمان، دیگران، اتفاقات و محیط اطراف باشیم و ما را از در لحظه زندگی کردن محروم می‌کند. 
کنترل کردن افکار و دور شدن از این نشخوارهای ذهنی باعث می‌شود که بتوانیم بیشتر در لحظه باشیم و از کاری که می‌کنیم نهایت لذت را ببریم. 
رویکردی که در روانشناسی به نقش زمان حال در زندگی پرداخته است رویکرد «گشتالت» است. گشتالت شیوه‌ای از درمان است که بر افکار و احساساتی که فرد در زمان و مکان تجربه می‌کند، تمرکز و بر تماس، آگاهی، آزمایش و تجربه تأکید می‌کند.  
به اعتقاد روان شناسان گشتالت، انسان‌ها از رویدادهای گذشته مصون نیستند، اما همگی معتقدند که اشخاص سالم درگذشته زندگی نمی‌کنند. این نظریه‌پردازان داشتن درون نمایی از آینده را نیز برای شخصیت سالم حیاتی می‌دانند اما توصیه می‌کنند که نباید آینده را جانشین زمان حال کنیم. جهت انسان باید به‌سوی هدف‌ها و رسالت‌های آینده باشد ولی همواره از هستی آگاه باشد و موافق آن زندگی کند. 

​​​​​​​حال چه کارهایی می‌توان انجام داد تا به این مهم، یعنی زندگی کردن در لحظه، دست پیدا کرد؟  
۱- انجام مراقبه یا مدیتیشن: 
 هر روز صبح می‌توانید آرام نشسته و روی تنفس‌تان تمرکز کنید (ساده‌ترین تمرین ذهن آگاهی با نام مدیتیشن تنفسی). می‌توانید از ۲-۳ دقیقه شروع کرده و به مرور این زمان را به ۱۰ دقیقه هم برسانید. فقط روی تنفس و حضورتان در لحظه تمرکز کنید. در این تمرین افکار مزاحم زیادی به سراغتان می‌آید که فقط باید نظاره‌گر آنها باشید و تغییری در آن ایجاد نکنید. 
۲- تمرین تمرکز: 
به مدت ۱۰ ثانیه یا بیشتر روی یک شیء تمرکز کنید و اینجا فقط لازم است که نگاه کنید و بس . 
۳- تمرین صبر: 
پیش از انجام هر کاری یا زدن هر حرفی چند ثانیه مکث کنید و بعد آن کار را انجام دهید. 
۴- هر لحظه یک کار: 
هر لحظه برای انجام کار خاصی است. سعی نکنید چند کار را همزمان انجام دهید؛ هر کاری زمان خودش را دارد. 
۵- استراحت بین انجام کارها: 
سعی نکنید پشت سر هم  یا به قولی مثل تراکتور کار کنید. بهتر است که بین کارهایتان استراحت کنید و فاصله بگذارید. 
۶- حفظ هشیاری و تمرکز: 
هربار که ذهنتان درگیر گذشته شد سعی کنید آگاهاًنه از آن فاصله بگیرید و تمرکزتان را به چیزی در اطرافتان متوجه کنید. 
به عطرها و طعم‌ها و مناظر بیشتر دقت کنید. 
اما خب فایده همه‌ این کارها چه می‌تواند باشد؟ 
به نظرم زندگی کردن در لحظه ما را حواس‌جمع‌تر می‌کند و باعث کاسته شدن حجم زیادی از غم‌ها، پشیمانی‌ها، استرس‌ها، اضطراب‌هایمان می‌شود و سبب توجه بیشتر به خودمان و حال حاضرمان می‌شود.  باید یادمان باشد که زندگی در همین لحظه، گذشته و حال و آینده‌مان را می‌سازد، پس باید بهترین لحظه‌ها را برای خودمان رقم بزنیم.  
 
امروز ترا دسترس فردا نیست 
و اندیشه فردات به جز سودا نیست 
ضایع مکن این دم ار دلت شیدا نیست 
کاین باقی عمر را بها پیدا نیست  
«خیام نیشابوری»