جوجه‌های یک‌روزه در مرز ساماندهی می‌شوند

سهیلا یادگاری
 خبرنگار
جوجه‌های یک‌روزه فروردین سال گذشته، به‌خاطر کاهش قیمت و ترس تولیدکنندگان از ضرر و زیان امحا شدند اما امسال داستان کاملاً برعکس است، جوجه یک روزه افزایش قیمت چند برابری پیدا کرده و به‌خاطر ارزش بیشتر آن در خارج مرزها، به کشورهای عراق و افغانستان قاچاق می‌شود.
نخستین‌بار کاظم خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی خبر قاچاق جوجه یک‌روزه از مرزهای کشور را اعلام کرد. قاچاق جوجه، این نگرانی را در بازار مرغ تشدید کرده است که پس از بازار آشفته در روزهای آخر اسفند و در نوروز، اکنون که بازار به آرامش رسیده، دوباره کمبودها نمایان شود. جوجه یک روزه پس از 45 روز به مرغ 2 کیلویی تبدیل و وارد بازار می‌شود. قاچاق جوجه یک روزه باعث افزایش قیمت جوجه در داخل شده و به همین دلیل پیش‌بینی افزایش قیمت مرغ دور از واقعیت نیست.
به گفته وزیر جهاد کشاورزی «جوجه یک روزه از کشور خارج شده و این موضوع ضربه بزرگی به تولید گوشت و مرغ وارد کرده است.»
قاچاق لب مرز
روز شنبه فرمانده پلیس مرزبانی خبر داد که «چند میلیون جوجه‌ای را که قاچاقچیان قصد خروج غیر‌قانونی از مرز داشته‌اند توقیف شده اما وزارت جهاد یا دستگاه دیگری مراجعه نکرده است که این جوجه‌ها را تحویل بگیرد و به ناچار این چند میلیون جوجه لب مرز تلف شده‌اند که موجب تألمات روحی مرزبانان می‌شود.» فرمانده مرزبانی خبر از قاچاق میلیونی جوجه یک‌روزه داده اما محمدرضا صدیق‌پور، دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه، در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: ما آماری از میزان قاچاق نداریم و حتی نمی‌دانیم آیا قاچاق موجب کمبود جوجه یا مرغ در آینده خواهد بود یا نه. اما ما هم خبرهایی داریم که به‌خاطر مابه‌التفاوت نرخ ارز، جوجه قاچاق می‌شود. محمدرضا صدیق‌پور دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه به این نکته اشاره کرد که بر‌اساس اطلاعاتی که داریم قاچاق جوجه یک‌روزه بسیار کم و در حدود 5 درصد است و منظور از قاچاق، فروش تخم مرغ نطفه‌دار در خارج از مرز است. البته ما در سامانه‌ای که داریم میزان تولید را رصد می‌کنیم و چنانچه تولید جوجه ناگهان کاهش زیادی داشته باشد احتمال قاچاق گسترده هست. تخم مرغ نطفه‌دار به‌صورت رسمی فروخته نمی‌شود و زمانی که به جوجه تبدیل شود آن را می‌فروشیم اما قیمت آن در بازار قاچاق حدود هر عدد 10 تا 14 هزار تومان است که در خارج مرز با افزایش چندبرابری فروخته می‌شود.
آخرین آمار تولید جوجه یک‌روزه مربوط به فروردین است که به گفته دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه در این ماه 123 میلیون قطعه جوجه تولید شده و کمبود زیادی در مقایسه با ماه‌های قبل ندارد. او افزود: به اعتقاد ما خروج جوجه یا تخم مرغ نطفه دار بدون مجوز در حد روزانه 30 هزار عدد است که کسری ثبت دارد.
افزایش تقاضا
با افزایش قیمت مرغ که در فروردین به تصویب ستاد تنظیم بازار رسید، تقاضا برای جوجه یک‌روزه بالا رفته است. در حال حاضر قیمت رسمی هر جوجه 4200 تومان است اما دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه می‌گوید با افزایش تقاضا جوجه در بازار 5700 تا 6هزار تومان فروخته می‌شود.
صدیق‌پور گفت: با توجه به افزایش هزینه‌ها از آذرماه سال گذشته و افزایش قیمت نهاده‌ها، ما تقاضا کرده‌ایم که قیمت جوجه از 4200 تومان به 5300 تومان برسد که به نظر می‌رسد این قیمت به تصویب متولیان و تصمیم‌گیران برسد. کاهش قیمت مرغ در بهار سال گذشته و به دنبال آن افزایش قیمت نهاده‌ها باعث شد حدود 30 درصد تولیدکنندگان از بازار مرغ خارج شوند. با توجه به افزایش قیمت کالاها و افزایش هزینه‌ها، اما حساسیت زیادی در مورد قیمت مرغ وجود دارد که همین موضوع این بازار را از تعادل خارج کرده است.
فعالان حوزه تولید می‌گویند قیمت پایین در داخل موجب قاچاق جوجه از مرزهای کشور است. فروش جوجه به قیمت پایین برای مرغداری‌های داخل نمی‌صرفد بنابراین آن را به کشورهای همسایه قاچاق می‌کنند. با اینکه دبیر انجمن صنفی جوجه یک روزه می‌گوید آمار تولید در فروردین کاهش ندارد اما مرغداران معترض هستند که نمی‌توانند حتی با قیمت‌های بالاتر از قیمت مصوب جوجه بخرند. از طرفی آنها می‌گویند جوجه به قیمت 6 هزار تومان برای مرغداران صرفه ندارد و به همین دلیل آنها از خرید با قیمت بالا خودداری می‌کنند. مرغداران می‌گویند قاچاق تأثیر زیادی در افزایش قیمت جوجه ندارد چون میزان قاچاق زیاد نیست. آنها حضور دلالان در بازار را عامل اصلی کمبود یا افزایش قیمت جوجه می‌دانند. به گفته مرغداران به‌خاطر افزایش قیمت نهاده، تولیدکنندگان، جوجه را با قیمتی بالاتر به دلالان می‌فروشند و آنها هم دوباره با افزایش قیمتی مضاعف جوجه را به مرغداران می‌فروشند.
دستورالعمل برای جوجه‌های قاچاق
غلامرضا ملک‌نیا، مدیر کل دفتر امور طیور وزارت جهاد کشاورزی در واکنش به اظهارات فرمانده پلیس مرزبانی و تلف شدن جوجه‌های قاچاقی در مرز می‌گوید: با همکاری ستاد مبارزه با قاچاق کالا، دستورالعملی در دست تهیه است تا جوجه‌های قاچاق کشف شده تحت نظارت و با رعایت شرایط بهداشتی به واحدهای تولیدی در استان‌های مرزی تحویل داده شود. چون محموله‌های قاچاق جوجه و تخم مرغ نطفه‌دار، مبدأ و مقصد مشخصی ندارند زمینه انتقال بیماری‌های خطرناک از جمله آنفلوانزای فوق حاد پرندگان با انتقال آنها به واحدهای تولیدی وجود دارد به همین دلیل سازمان دامپزشکی تأکید دارد که جوجه‌های کشف شده باید تحت نظارت بهداشتی به داخل کشور انتقال داده شود. به گفته مدیرکل دفتر امور طیور وزارت جهاد کشاورزی، دستورالعمل نگهداری جوجه‌های قاچاقی کشف شده تهیه شده و آماده است. او افزود: در چند روز گذشته چند محموله جوجه کشف شده به تولیدی‌هایی در استان کردستان انتقال داده شده است تا بعد از پرورش به چرخه بازار بازگردد. با وجودی که جوجه‌های قاچاق در این روزها در دو مرز عراق و افغانستان کشف شده است اما برخی متولیان تولید می‌گویند چون شرایط نگهداری تخم مرغ و جوجه مانند کالاهای دیگر نیست بنابراین امکان قاچاق گسترده آن نیست و در صورت قاچاق میزان آن نمی‌تواند چشمگیر باشد. مدیرکل دفتر هماهنگی امور مقابله و رصد جریان مالی قاچاق ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در مورد قاچاق در این خصوص اظهار می‌کند که «حمل و نقل و شرایط نگهداری جوجه و تخم‌مرغ قابلیت قاچاق آن را کاهش می‌دهد، به‌طوری‌که با بررسی‌های صورت گرفته و بازدید‌های میدانی، حجم بسیار اندک و نزدیک به صفر از این کالا قاچاق می‌شود، با این حال دلیل همان حجم ناچیز را نیز باید اشاره کنیم.»