کتاب راهی برای تخیل و مانایی ماست

نلی محجوب
فعال حوزه ادبیات کودک و نوجوان
این روزها همه ما در شرایطی متفاوت هستیم و تجربیات متفاوت و گاه ناخوشایند را از سر می‌گذرانیم. قرنطینه و محدود شدن، به ‌خودی خود ممکن است اضطراب‌آور باشد، همراه با بی‌حوصلگی و کم تحمل شدن - جدای از مسائل اقتصادی و عاطفی، محدودیت‌های فیزیکی و تغییر عادت های روزمره و... - اعضای خانواده درهم تنیده می‌شوند، زمان فراغت و خلوت شخصی ممکن است معنای قبل را نداشته باشد و گاه میسر نباشد و دورکاری هم خود بر مشکلات این دوره اضافه می‌کند. قطعاً فهرست این مشکلات بلند بالا خواهد بود. مشکلات خانواده با اعضایی که بیمار هستند یا درگیر اختلالات گوناگون با دامنه‌های مختلف، قطعاً توان مضاعف می‌خواهد؛ اما کاستن از مشکلات ناممکن نیست، با مدیریت و برنامه‌ریزی می‌شود مشکلات را تعدیل کرد؛ البته بخشی از آن که در توان ماست و به خلاقیت و مهارت ما بازمی‌گردد. سرگرم کردن سایر اعضای خانواده، برنامه‌های جمعی و درگیر کردن بچه‌ها در برنامه‌ها و ارائه مسئولیت به آنها می‌تواند کمی از تنش‌ها کم کند؛ می‌شود از وجود افراد سالمند هم استفاده کرد، اگر در کنار ما هستند به‌شکلی حضوری یا با استفاده از اپلیکیشن‌های مختلف ساعاتی را با آنها گذراند. از قصه‌گویی و بازگو کردن خاطرات و مطالب طنز تا آموزش کارهای هنری، دستی ، آشپزی و... می‌توانیم آنها را درگیر ماجرا کنیم تا حس مثبت و مفید بودن را به آنها القا کنیم. بچه‌ها قطعاً ساعاتی از روز را برای کلاس‌های درسی و انجام تکالیف دارند. برای بقیه ساعات می‌شود برنامه کتابخوانی با آنها انجام داد. بلندخوانی یکی از شیوه‌هایی است که در خانواده قابل اجراست. کتابی را با همفکری بقیه اعضا انتخاب کنید و در برنامه روزانه قرار دهید. شاید بد نباشد کمی از تأثیر بلندخوانی بگوییم. بلندخوانی باعث افزایش مهارت خواندن، فراگیری کلمات تازه و اعتماد به نفس و مهارت گفت‌و‌گو می‌شود. بلندخوانی و در پی آن گفت‌و‌گو درباره موضوع فرصت گفت‌و‌گوی موضوعی و فرامتنی را برای اعضای خانواده فراهم می‌کند و از خلال این گفت‌و‌گو حتی می‌شود مشکلات موجود را مطرح و درباره آن همفکری کرد و... بلندخوانی فرصتی است برای نزدیک شدن اعضای خانواده و در کنار هم بودن و فارغ شدن از دغدغه‌های روز و افزایش دلبستگی اعضا.  در کنار بلندخوانی بسته به گروه سنی بچه‌ها می‌توانید برنامه‌های متنوع انجام دهید از جمله نقاشی و کاردستی با توجه به موضوع. شاید این فرصت به دست آمده بتواند امکان آشنایی نوجوانان با متون و اشعار کهن را فراهم کند، شما می‌توانید مسئولیتی اضافه به آنها بدهید تا کلمات سخت یا تازه را پیشتر پیدا کنند و معنای آنها را بیابند. از طرفی بلندخوانی می‌تواند علاوه بر سرگرمی و اشتیاق به دانستن، فعالیت مغز و تمرکز را افزایش بدهد. در بلندخوانی برای خردسالان و کودکان می‌توانید آنها را در آغوش بگیرید و در القای حس آرامش و امنیت به آنها کمک کنید. این روزها قطعاً کتاب و کتابخوانی می‌تواند راهی باشد برای گریز از فشار، با تخیل و امید حتماً از پس این روزهای سخت برمی‌آییم. کتاب و دانایی راه مانایی ما خواهد بود.