حسام‌الدین آشنا مجرم شناخته شد

گروه سیاسی/ سومین دادگاه جرایم سیاسی دیروز برگزار شد. متهم؛ حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهوری و رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری. اتهام او نشر اکاذیب به دلیل انتشار دو توئیت بوده است؛ یکی بابت حادثه هدف گرفتن اشتباهی هواپیمای اوکراینی که منجر به کشته شدن 176 نفر شد و دیگری پرونده اکبر طبری معاون قوه قضائیه در دوره ریاست آیت‌الله آملی لاریجانی، اتهاماتی که او بابت آنها مجرم شناخته شد.
پیش از او در روزهای 20 و 27 مهرماه اولین و دومین جلسات دادگاه جرایم سیاسی برای محاکمه علیرضا زاکانی، نماینده اصولگرای مجلس و رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس و نعمت احمدی، حقوقدان برگزار شده بود. جایی که در دادگاه اول، علیرضا زاکانی تبرئه شد اما در دادگاه دوم نعمت احمدی هم مانند آشنا مجرم شناخته شد. خبر برگزاری سومین جلسه دادگاه جرایم سیاسی را خود حسام‌الدین آشنا، یک شب قبل از برگزاری این دادگاه در توئیترش اعلام کرد، آن هم اعلامی که به نظر می‌رسید قدری لحن معترضانه‌ای داشته باشد؛ «احتمالاً فردا علناً دادگاه رسیدگی به اتهامی سیاسی برای انتشار دو توئیت برگزار می‌شود؛ یکی درباره هواپیمای اوکراینی: «این جماعت عجیبند!» و دیگری درباره پرونده طبری: «لطفاً مراقب... باشید» اتهام: نشر اکاذیب/ چرا تعجب کرده است؟ چرا نظر داده است؟ چرا درخواست کرده است؟ چرا هشدار داده است؟»
حسام‌الدین آشنا دیروز پس از برگزاری این دادگاه به ایرنا گفت که «امیدوارم سوءتفاهمی که برای بازپرسی پیش آمده بود در دادگاه رفع شود و با حسن نظری که اعضای محترم هیأت منصفه، ریاست محترم دادگاه و هیأت رسیدگی‌کننده دارند این دادگاه به سرانجام خوبی برسد.» وی افزود: «به عنوان متهم در این دادگاه تأکید کردم هر دو توئیت، ابراز نظرهای من بوده و جنبه اخباری نداشته که شامل صدق یا کذب شود.»
مشاور رئیس جمهوری خاطرنشان کرد: «همچنین به عنوان آمر به معروف و ناهی از منکر در مورد پرونده‌های مختلف اظهار‌نظر داشتم از جمله پرونده هواپیمای اوکراینی و پرونده طبری و در آنها به نظام قضایی هشدار دادم که مراقبت بیشتری را در رویه‌های رسیدگی و حفظ جان متهمان و محکومان داشته باشند.» آشنا گفت: «هیأت منصفه امروز نظرات خود را اعلام می‌کند و قاضی دادگاه تا هفت روز فرصت دارد تا حکم دادگاه را اعلام کند.» به گفته مشاور رئیس جمهوری این جلسه سه ساعت ادامه پیدا کرد.
ساعتی پس از پایان این جلسه اما خبر رسید که آشنا در این دادگاه مجرم شناخته شده است. به گزارش فارس، احمد مؤمنی راد، سخنگوی هیأت منصفه جرایم مطبوعاتی و سیاسی درباره این دادگاه گفت: پس از تفهیم اتهام، حسام‌الدین آشنا به عنوان متهم جرم سیاسی بابت دو مورد اتهام نشر اکاذیب با شکایت معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور و همچنین شکایت سرپرست دادسرای فرهنگ و رسانه، دفاعیات خود را شرح داد. وی خبر داد: هیأت منصفه رسیدگی به جرایم سیاسی پس از استماع دفاعیات متهم و وکیل وی، به اتفاق آرا حسام‌الدین آشنا را در هر دو مورد اتهامی، مجرم شناخت و همچنین با اکثریت آرا وی را مستحق تخفیف دانست. حالا آشنا باید منتظر حکم دادگاه باشد.
قانون جرم سیاسی در راستای پیشبرد عدالت قضایی و صیانت از حقوق عامه مشتمل بر ۶ ماده در جلسه علنی ۲۰ اردیبهشت سال ۱۳۹۵ دوره نهم مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید اما اجرای این قانون که از ۱۶ خرداد سال ۱۳۹۵ معطل مانده بود، پس از تصدی حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی در منصب ریاست قوه قضائیه و در دوران تحول دستگاه قضایی با اهتمام دنبال شد.
۱۷خرداد سال‌ جاری، بخشنامه «لزوم اجرای عدالت و رسیدگی منصفانه به اتهامات مرتکبان جرایم سیاسی» از سوی رئیس قوه قضائیه به مراجع قضایی سراسر کشور ابلاغ شد.
۲۰ مهر نخستین پرونده جرایم سیاسی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران در شعبه ۹ دادگاه کیفری یک استان تهران با حضور هیأت قضایی به ریاست قاضی محمدی کشکولی و هیأت منصفه جرایم مطبوعاتی و سیاسی برگزار شد.
در این دادگاه، «علیرضا زاکانی» به عنوان نخستین متهم جرم سیاسی بابت مصاحبه در برنامه تلویزیونی تهران ۲۰ شبکه پنج سیمای جمهوری اسلامی با شکایت وزارت اطلاعات مبنی بر نشر اکاذیب در دادگاه حضور یافت و هیأت منصفه پس از شنیدن سخنان شاکی و متشکی‌عنه و مطالعه پرونده تشکیل جلسه داد و طبق مشورت و ارائه دیدگاه‌های مختلف با رأی‌گیری به اتفاق آرا متهم را مجرم ندانست و زاکانی تبرئه شد.
نعمت احمدی، حقوقدان و وکیل دادگستری، متهم دیگری بود که ۲۷ مهر ماه در شعبه ۹ دادگاه کیفری یک استان تهران با حضور هیأت قضایی به ریاست قاضی محمدی کشکولی و با حضور هیأت منصفه جرایم مطبوعاتی و سیاسی محاکمه شد. اتهام نعمت احمدی نشر اکاذیب بود که هیأت منصفه پس از استماع سخنان شاکی و مشتکی‌عنه و نیز دفاعیات متهم و مطالعه پرونده آنان تشکیل جلسه داد و هیأت منصفه به اتفاق آرا، نعمت احمدی را مجرم و همچنین با اکثریت آرا در عین حال مستحق تخفیف دانست و بدین ترتیب دومین پرونده جرم سیاسی رسیدگی شد و متهم مجرم شناخته شد.

جرم سیاسی شامل چه کسانی می‌شود؟

تا کنون درباره زوایای مختلف قانون جرم سیاسی در مقاطع مختلف توضیح داده شده است. اما با توجه به جدید بودن این مقوله همچنان برای بسیاری این سؤال مطرح است که فرق مجرمان سیاسی و عادی چیست؟ بر اساس قانون جرم سیاسی و همین‌طور بخشنامه رئیس قوه قضائیه، اتهام جرایم سیاسی شامل کسانی می‌شود که با انگیزه اصلاح امور و بدون قصد براندازی، نسبت به مقامات سیاسی قوای سه‌گانه کشور، وزرا، معاونین وزرا و دیگر مسئولان حکومتی و همچنین نمایندگان مجلس و اعضای شورای نگهبان، مواردی را نسبت دهند و توهین و افترا داشته باشند یا نشر اکاذیبی را انجام دهند. تفاوت مجرم سیاسی با سایر مجرمان در نحوه رسیدگی به جرایم این افراد است؛ مجرمان سیاسی از امتیازاتی ازجمله رسیدگی به جرایم باحضور هیأت منصفه، داشتن وکیل در تمام مراحل رسیدگی و همچنین علنی بودن دادگاه‌ها برخوردار هستند. ضمن اینکه امتیازاتی نیز برای آنها در مورد نگهداری افراد بازداشت شده لحاظ شده است. اما آن‌طور که دستگاه قضایی اعلام کرده اگر مجرمی بنای ضدیت و مقابله با نظام داشته باشد از جرگه جرایم سیاسی خارج می‌شود.