در گفتوگو با مهدی عظیمی میرآبادی، دبیر شانزدهمین جشنواره فیلم مقاومت مطرح شد
همدلی زیر چتر مقاومت
گروه فرهنگی/ بخش دوم شانزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت همزمان با هفته بسیج از اول تا هفتم آذرماه برگزار میشود. این بخش قرار بود بهصورت فیزیکی در کرمان برگزار شود اما برگزارکنندگان بهدلیل اوجگیری شیوع کرونا، تصمیم گرفتند این بخش را هم بهصورت آنلاین برگزار کنند. آثار راه یافته به جشنواره در پلتفرم نمایشی «عمار یار» برای اهالی سینما و رسانه به نمایش
در میآید. بخش اول این جشنواره شامل «مدافعان سلامت»، «جشنواره جشنوارهها» و «نشان رسول» از ۳۱ شهریور تا ۶ مهرماه همزمان با هفته دفاع مقدس برگزار شد. با مهدی عظیمیمیرآبادی دبیر این رویداد که در حال برگزاری است درباره ضرورت برگزاری جشنواره امسال گفتوگو کردهایم.
از زمان شیوع کرونا یک سؤال مشترک در مواجهه با جشنوارهها چرایی برگزاری این رویدادهاست. در چنین شرایطی برگزاری جشنواره فیلم مقاومت چه ضرورتی داشت.
دو برهان برای برگزار نشدن جشنوارهها مطرح است؛ مسائل بهداشتی و صرف هزینه جشنواره برای امور اهالی سینما. هر دو درست و بجاست اما در مباحث استراتژیک فرهنگی و سینمایی به ضرورت کارهایی باید در سطح ملی و بینالمللی انجام بگیرد. وظیفه ما این بود که هم پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنیم و هم در هزینهها صرفهجویی کنیم. به هر دو هم پایبند بودیم. هزینه جشنواره از ساخت یک فیلم سینمایی معمولی هم کمتر بود.
مگر لغو یک دوره از جشنواره چه پیامدهایی دارد؟
اهداف برگزاری جشنواره در فراخوان و سیاستهای کلی مطرح شده. با مراجعه به آن پی میبرید که چه ضرورتهایی باعث شد با وجود احساس خطر، این جشنواره را برگزار کنیم. یک نمونه آن فضاسازی رسانهای غلط است مبنی بر این که رغبتی به فیلمهای دفاع مقدس و مقاومت از سوی فیلمسازان و مسئولان و مخاطب دیده نمیشود. در حالی که با برگزاری همین جشنواره شاهد بودیم که بیش از 10 هزار اثر به دبیرخانه جشنواره ارسال شد. اگر به طور میانگین برای هر اثر، 10 نیروی انسانی هم مشغول فعالیت باشند حدود 100 هزار نفر درگیر ساخت این آثار بودند. این عدد کمی نیست.
یعنی هیچ نگرانی بابت تولیدات حوزه دفاع مقدس و جشنواره فیلم مقاومت وجود ندارد؟
البته که هست. ما فراوانی آثار داریم اما اغلب آنها جهتمند و هدفمند نیست. برخی از نهادها طبق مأموریت و برخی افراد بر اساس انگیزههای فردی و احساس تکلیف اثر تولید کردهاند اما ساخت آثار جدی برای مخاطب انبوه هزینهبردار است و نیازمند برنامهریزی دقیق و پشتیبانی جدی است.
اغلب آثار راه یافته به بخش مسابقه سینمای بلند در دیگر جشنوارهها به نمایش در آمدهاند و برخی هم اکران شدهاند. راهکاری برای دریافت فیلمهای تازه نداشتید.
جشنواره مقاومت، جشنواره دوسالانه و موضوعی است. طبق سنت دورههای گذشته این امکان وجود دارد که در این فاصله زمانی دو ساله، آثار در جشنوارههای مهمی مثل فیلم فجر شرکت کنند. امسال تلاش کردیم این قاعده را بشکنیم و قرار بود در بخش فیلمهای بلند سینمایی حداقل از سه اثر تازه رونمایی کنیم اما با توجه به عدم امکان برگزاری فیزیکی جشنواره، نمایش این فیلمها منتفی شد. برنامهمان در دورههای بعد رونمایی از آثار جدید است. اگر چه امسال در دیگر بخشهای جشنواره این اتفاق افتاده است.
تجربه برگزاری جشنواره بهصورت آنلاین چه بازخوردی داشت؟
بیتردید وسعت مخاطبان جشنواره چندین برابر شده است البته که برگزاری آیینها به شکل حضوری و ارتباطات چهره به چهره تأثیرگذاری بیشتری دارد اما از نظر پوشش و فراگیری وضعیت بهتری را تجربه کردیم. جشنواره مقاومت همدلی و همرأیی و همافزایی معناداری را میان اهالی فیلم و سینما ایجاد کرد. حدود 350 نفر از جامعه سینمایی آثار این دوره را داوری کردند. همراهی اهالی سینما و تلویزیون، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت بهداشت، حوزه هنری و... قابل تقدیر است. این جشنواره فرصت مغتنمی برای دوستی و مودت اهالی سینما و مسئولان سینمایی بود که بررسی ثمرات آن نیازمند جلسات تحلیل و تبیین است.
برش
آغاز به کار جشنواره فیلم مقاومت با ادای احترام به شهید سلیمانی
شانزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت صبح روز شنبه یکم آذرماه با حضور جمع محدودی از مقامات لشکری و کشوری و مدیران این رویداد سینمایی و رعایت پروتکلهای بهداشتی در استان کرمان و در جوار مزار سردار شهید حاج قاسم سلیمانی آغاز بهکار کرد. در این مراسم محمدرضا علیزاده احمدآبادی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان با اشاره نقش هنر در فرهنگسازی و نهادینهکردن فرهنگ مقاومت و بسیج در جامعه، تولید آثار فاخر هنری را رمز ماندگاری و پاسداشت شهدای بزرگ محور مقاومت و ابزار مهمی در اشاعه فرهنگ مقاومت دانست. در این دوره از جشنواره به منظور پاسداشت و تکریم شهدای محور مقاومت بخصوص سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، بخش «سیدالشهدای مقاومت» برگزار شده است.«سینمای ایران و جهان»، «روایت قلم»، «نقد و پژوهش تحلیل» و انتخاب برگزیدگان ملی «فیلمسازان بسیجی» از دیگر بخشهای این مرحله است.
یادداشت
عرصهای برای تجربه نقشهای متفاوت
جمشید هاشمپور
بازیگر
سینمای دفاع مقدس در دهه هفتاد حس و حالی دیگر داشت. فعالیت فیلمسازان مطرح دفاع مقدس در این عرصه بیشتر و تولید آثار شاخص قابل توجه بود. از این منظر حضور در این سینما میتوانست با تجربههایی ویژه برای بازیگران همراه باشد. من خوشبختانه فرصت این را یافتم تا با حضور در تعدادی از این آثار و بهطور مشخص فیلمهای مرحوم رسول ملاقلیپور نقشهایی خاص را در آثاری به یادماندنی تجربه کنم، فیلمهایی که دفاع مقدس را از منظری تازه ترسیم میکردند. نسلی که خود در جنگ، رشد کرده بود و مبانی اعتقادی و وجه ایثارگری و شجاعتی را که رزمندگان داشتند میشناخت شخصیتها و روابطی را به این سینما آورد که کلیشهای نبود. قهرمانهایی زنده که در بطن دفاع مقدس رشد کردند و در آن فضا معنا پیدا کردند. تولید این فیلمها باعث شد سینمای دفاع مقدس وارد مرحلهای تازه شود، از مبانی تعریف شده گذشته فاصله بگیرد و معیارهای تازهای مطرح کند که باعث ارتقای سینمای ایران شود. نقشهایی که در فیلمهای «هیوا»، «مزرعه پدری» و «قارچ سمی» بازی کردم با نقشهای دیگری که تجربه کرده بودم تفاوت آشکار و ملموسی داشت. این امکان به من داده شد تا نقش قهرمانانی را بازی کنم که از این سرزمین دفاع کرده بودند. شخصیتهایی که شاید از نزدیک ندیده بودم و نمیشناختم اما در یکی از حساسترین رخدادهای تاریخ این مملکت، فداکاری کرده بودند و همه ما به آنها مدیون بودیم. همکاریهایم با رسول ملاقلیپور بهدلیل شناختی که از هم داشتیم و اعتمادی که او بهعنوان بازیگر به من داشت، واجد ارزشهایی است که این آثار را به یادماندنی کرده است. حالا و پساز دو دهه از آن فیلمها و تجربهگریها شانزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت به این آثار توجه نشان داده و این، ثابت میکند که اثر شاخص در طول زمان فراموش نمیشود و حتی نسلهای بعد میتوانند با این فیلمها ارتباط برقرار کنند. تقدیر از حضورم در سینمای دفاع مقدس در شانزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت اتفاقی مبارک و دلپذیر بود، هر چند جای دوست خوب و فیلمساز خلاق این سینما زندهیاد رسول ملاقلیپور تا همیشه خالی است.
٭ آیین بزرگداشت جمشید هاشمپور در این دوره برگزار شد.
جذابیت قهرمانهای گمنام مردمی
مهرداد خوشبخت
فیلمساز
مقاومت در تقابل و مواجهه معنا پیدا میکند. هر جا نیروی متخاصمی حضور داشته و گروهی در مقابل آن ایستادگی و پایداری کردهاند، مقاومت تبلور یافته است. در همه جای دنیا هر کشوری از سوی نیروی مخالف تهدید شده گروهی بودهاند که در ضدیت با آن پافشاری کنند و از مواضعشان دفاع کنند. مقاومت برای ما شاید به خاطر نوع فرهنگ و عقایدمان متفاوت از دیگران بهنظر برسد و از اینرو امری مقدس جلوه کند اما در نگاه کلی هر نوع پایداری در مواجهه با طرف مقابلِ ستیزه جو، ارزشمند و قابل احترام است. در این میان برای من قصه آدمهایی جذاب است که اهل رزم و آدم جنگ نیستند بلکه همین مؤلفه مقاومت آنها را از آدم عادی تبدیل به قهرمان میکند. آدم هایی که در شرایط عادی معمولی به نظر میرسند. ژنرال و فرمانده جنگ و نیروی نظامی نیستند که از آنها توقع حرکت قهرمانانه داشته باشیم. شاید بهعنوان پدر یا همسر قهرمان زندگی کسی باشند اما نفعشان عمومی نیست اما در موقعیت تبدیل به قهرمان میشوند. آدمهای «آبادان یازده 60» از همین دست هستند. کارمندهای رادیو که جنگ از آنها قهرمان میسازد و مانع سقوط شهر میشوند. روایت بخشهای ناگفته یا کمتر شنیده شده از جنگ ترغیبام کرد تا سراغ این قصه بروم. با گذشت 30 سال از جنگ وقت آن است که به ناگفتههای جنگ بپردازیم، سراغ شکستهایمان برویم یا این که گوشهای متفاوت از این مقاومت را تصویر کنیم. دوران حاجی و سید و تیر و تفنگ و تانک و آنچه در خط مقدم جبهه میگذشت، اگر تمام هم نشده باشد حداقل دیگر اولویت ندارد. این روایتها برای تهییج و روحیه دادن به مردم بود. حالا زمانه روایت مقاومتهای مردمی و پرداختن به قهرمانانی است که هیچ جا اسمی از آنها برده نمیشود و همچنین نوبت پرداختن به شکستها و اشتباهات جنگ است تا تجربهای شود برای آینده.
٭ فیلم «آبادان یازده 60» از فیلمهای حاضر در بخش مسابقه است.
انعکاس تمام جوانب تظلمخواهی مردم مقاوم ایران
امیر عباس ربیعی
فیلمساز
در کشــــوری که سایه شوم جنگ و دشـــــمنی به هر نحـــــوی بر سر مـــــردم آن سنگینی میکند، هر فیلمی که از مبارزه مردم با این حجم از دشمنی بگوید، مصداق سینمای مقاومت است. بهنظر من سینمای مقاومت مفهومی گستردهتر از سینمای دفاع مقدس دارد. اگر سینمای دفاع مقدس را سینمایی در تقدیس رزمندگان هشت سال جنگ تحمیلی بدانیم، سینمای مقاومت شامل همه انواع مبارزه با ظلم، حتی فراتر از مرزها و در همه جای جهان است. برای همین سینمای مقاومت، موازی با کارهای سینمایی که بحث جنگ ایران و عراق را به تصویر میکشند، باید به سایر عرصههای مبارزه با ظلم نیز بپردازد و صدایی برای انعکاس تمام جوانب تظلمخواهی مردم مقاوم ایران باشد. البته که من فیلم «روز بلوا» را ندیدم ولی طبق شنیدهها، درباره مبارزه با مفسدان اقتصادی و فساد در سیستم اقتصادی کشور است و احتمالاً از این جهت مصداق سینمای مقاومت تشخیص داده شده ولی درباره «لباس شخصی» باید بگویم، آنچه برای من جذاب بود و مرا بر آن داشت تا سراغ چنین سوژهای بروم همین جنبه مبارزه پنهانش بود. مبارزهای که به لحاظ پیچیدگی، بسیار دشوارتر است از جنگ تحمیلی یا درگیری با سازمانهایی نظیر مجاهدین خلق که علناً اقدام به دشمنی با جمهوری اسلامی کرده بودند. اینجا ما با حزب توده طرفیم که با وجود حمایت و همراهی با جمهوری اسلامی، در سالهای اول دهه 60 دست به توطئه پنهان زده است. حقایق تلخ دشمنیهایی که با ملت و نظام در قلب تاریخ انجام شده است، با ترسیم چگونگی مبارزه ملت و نظام، یعنی سینمای مقاومت.
٭ فیلم «لباس شخصی» از فیلمهای حاضر در بخش مسابقه است.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه