بازخوانی ماجرای مک‌فارلین به بهانه یک مستند سیاسی

مراسم رونمایی و نقد و بررسی مستند ۸۰ دقیقه‌ای «قمار» پیرامون مذاکرات مک فارلین در سال‌های ۶۴ و ۶۵، با حضور «علی هاشمی» مذاکره کننده با مقامات امریکایی در ماجرای مک فارلین، «عباس سلیمی نمین» مورخ و «سیدمهدی دزفولی» کارگردان اثر، شامگاه یکشنبه ٢٢ تیرماه در خبرگزاری فارس برگزار  شد.
در این مراسم و پس از اکران مستند یاد شده، علی هاشمی بهرمانی، برادرزاده آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و مذاکره‌کننده در دور دوم  ماجرای مک‌فارلین گفت: من هرگز برای مذاکرات به سرزمین‌های اشغالی نرفتم و این کذب محض است. فقط یک سفر به امریکا از طریق ترکیه داشتم. از آقای (سردار) وحیدی هم اسم نبردید که در مذاکرات بود، فکر کنم آقای جواد لاریجانی هم بود. وی با بیان اینکه خاطراتش از ماجرای مک‌فارلین را به دعوت دفتر مقام معظم رهبری شرح داده و ثبت شده است، به بیان برخی ایرادات مستند «قمار» پرداخت و گفت: آن کمیته‌ای که بعد از مک فارلین تشکیل شد، زیر نظر دفتر ریاست جمهوری (آیت‌الله خامنه‌ای) بود که در مستند به اشتباه زیر نظر آیت‌الله هاشمی بیان شد. به گفته وی، این مستند در بیان عنوان محسن کنگرلو نیز اشتباه کرده و او را معاون میرحسین موسوی و نه مشاور معرفی کرده است. هاشمی بهرمانی در همین خصوص تأکید کرد: بعید هم می‌دانم میرحسین از اقدامات او خبر داشته باشد. وی افزود: باید اجازه داده شود زوایای نیمه پنهان چنین ماجرا‌هایی بیان شود. درباره مذاکرات ایران با امریکا درباره سرنگونی صدام هم قصد و غرض‌هایی بود و اگر یک روزی روند مذاکرات بیان شود، موجب تعجب مردم خواهد شد! هاشمی در بخش دیگری از سخنانش گفت: مک‌فارلین ما را به این سمت سوق داد که شورای امنیت ملی را در سال ۶۷-۶۸ راه بیندازیم. چون جمهوری اسلامی بر اساس تجربیات به وجود آمده حرکت کرده است. وی در پاسخ به ادعایی درباره مذاکره با امریکایی‌ها در لندن گفت: من لندن نرفتم و در بروکسل بلژیک مذاکرات انجام شد. از ترکیه با یک هواپیمای کوچک رفتیم سوئیس، سپس ایسلند، سپس واشنگتن؛ بدون اینکه من ویزا داشته باشم. بعد‌ها که مشخصات فرودگاه را به آقای سعید امامی توضیح دادم، گفت: آن فرودگاه متعلق به سیا است. هاشمی تأکید کرد: آیت‌الله هاشمی در جریان سفر امریکا نبود، یعنی از زمانی که به آقای محسن رضایی وصل شدیم، ایشان گفت نیاز نیست مستقیم گزارش دهیم.
سلیمی نمین هم طی سخنانی این مستند را دارای «سو گیری» و ضعف در استنادات تاریخی دانست و گفت: از جمله آنجا که گفته می‌شود آقای هاشمی با کنار زدن آقای منتظری به دنبال رهبری بوده یا اینکه آقای هاشمی افشاکنندگان ماجرای مک‌فارلین را تهدید به مرگ کرده بود. در حالی که جلب نظر امریکایی‌ها برای بهبود روابط، مد نظر آقای هاشمی بود تا توفیقاتی در جنگ حاصل شود. این پژوهشگر تاریخ معاصر به دلیل همین سوگیری‌ها از سازندگان مستند تقاضا کرد که در انتشار کتاب حاصل از پژوهش‌های مستند «قمار» عجله نکنند. او نیز تأکید کرد که میرحسین موسوی در جریان مذاکرات کنگرلو نبوده. وی افزود: امام هم از مذاکرات اطلاعاتی نداشتند و امریکایی‌ها به دلیل مواضع قاطع امام بشدت زیان می‌دیدند و می‌خواستند شرایط را به سرعت تغییر دهند و به همین جهت باید ارتباطی را برای سایر ملت‌ها روشن کنند که بگویند ایران از مواضع خودش عدول کرده است و برای مذاکره دست و پا می‌زدند.