بیتا  میرعظیمی
خبرنگار

شرح ورود فاضلاب انسانی به «قره سو» رودخانه‌ای که هزاران سال شکل‌گیری تمدن‌های بسیار را در کنار خود تجربه کرده، قصه پرغصه‌ای است که سال‌ها به‌دلیل عدم تأمین اعتبارات لازم، حل نشده باقی مانده است. ۲۰ سالی است که از آغاز عملیات اجرایی ساخت تصفیه‌خانه دوم شهر کرمانشاه می‌گذرد اما اعتبارات قطره‌چکانی ساخت فاز 2 این طرح را به کلافی سردرگم تبدیل کرده و امیدها برای نجات «قره سو» با تکمیل این پروژه را کمرنگ تر  از همیشه کرده است.
«فرحناز اقبالی کلهر» معاون محیط‌ زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط‌ زیست استان کرمانشاه، مهم‌ترین منبع آلودگی رودخانه قره سو را فاضلاب انسانی دانسته و به «ایران» می‌گوید: «قره سو» طی سال‌های گذشته، با مشکلی عمده به نام فاضلاب شهری دست و پنجه نرم کرده است. این در حالی است که تقریباً 35 درصد فاضلاب شهر کرمانشاه به سیستم تصفیه فاضلاب اول شهر کرمانشاه متصل بوده و خروجی‌های آن مطابق استانداردهای محیط‌ زیست می‌باشد. منتهی بخش دوم فاضلاب شهر کرمانشاه (65 درصد باقی مانده) که قرار بود از طریق تصفیه خانه دوم مدیریت شود، تاکنون به بهره‌برداری نرسیده است.
ساخت تصفیه خانه دوم کلید خورد
وی می‌افزاید: طی سال‌های (1387-1386) قرار بود تا اعتباری از طریق بانک توسعه اسلامی برای احداث این تصفیه خانه تأمین شود. تمام برنامه‌ریزی‌ها انجام شد اما متأسفانه تحریم‌ها مانع وصول اعتبار شد و در همین راستا نیز پولی برای احداث تصفیه خانه دوم تزریق نشد. طی این سال‌ها نیز مکاتباتی را انجام داده و اخطاریه‌های لازم را نیز صادر کردیم؛ اما در نهایت تأمین اعتبار نشده و ساخت این پروژه بزرگ که در اوایل دهه 90 پیش‌بینی شده بود با هزار میلیارد تومان به مرحله بهره‌برداری برسد، تا سال‌جاری به تعویق افتاد.
معاون محیط‌ زیست انسانی استان کرمانشاه، تصریح می‌کند: پس از عدم تأمین اعتبار برای این پروژه، پیگیری‌ها از طریق شرکت آب و فاضلاب استان، نمایندگان مجلس و... ادامه پیدا کرد تا اینکه سال گذشته خبر رسید که از محل اصلاح قانون بودجه ۱۴۰۰ کشور، ساخت تصفیه خانه دوم آغاز می‌شود. در همین راستا نیز، پیرو همان موافقتنامه‌های انجام شده و تملک اراضی که پیشتر صورت گرفته بود، مجوز اجرا از سوی اداره کل حفاظت محیط‌ زیست استان به شرکت آب و فاضلاب استان اعطاء شد. در حال حاضر نیز عملیات اجرایی از زمستان سال گذشته آغاز شده است. چند روز پیش نیز مکاتباتی با شرکت آب و فاضلاب استان داشتیم تا گزارشی از پیشرفت فیزیکی پروژه را به این اداره کل به‌عنوان یک دستگاه نظارتی اطلاع دهند. البته ناگفته نماند که عملکرد مثبت شرکت آب و فاضلاب استان جزو شاخص‌های فرابخشی است که اداره محیط‌ زیست به آن اعتقاد داشته و با جدیت نیز پیگیری می‌شود. در حال حاضر نیز عدم تأمین اعتبار، مهم‌ترین دلیل تعویق ساخت تصفیه‌خانه دوم برای مهار ورود فاضلاب به رودخانه قره سو است.
پساب صنایع به «قره سو» نمی‌ریزد
به گفته این مقام مسئول، بحث فاضلاب شهر کرمانشاه با توجه به افزایش جمعیت و پایین آمدن دبی رودخانه به‌دنبال کاهش بارندگی‌ها و خشکسالی، سال‌هاست مورد بحث و مطالعه قرار دارد. سال‌ها پیش که دبی رودخانه بالا بود، ظرفیت خودپالایی بالاتری نیز وجود داشت. یعنی با ورود فاضلاب، خود به خود و به‌صورت طبیعی، خودپالایی انجام می‌شد اما سال گذشته که سراب روانسر خشک شده بود، آبی در رودخانه قره سو نداشتیم و بیشتر آب جاری در آن نیز به‌صورت فاضلاب بود. اگر چه پس از ورود فاضلاب به رودخانه پس از طی چند کیلومتر نتایج آنالیزهای آزمایشگاهی پایین آمدن BOD و COD آب رودخانه را تأیید می‌کند. نکته مهم آن است که در مسیر رودخانه، این تنها فاضلاب شهری نیست که وارد آن می‌شود؛ بلکه بعضاً تعدادی از روستاهایی که در حاشیه این رودخانه قرار دارند نیز احتمالاً، فاضلاب خود را وارد رودخانه کرده و آن را آلوده می‌کنند.
معاون محیط‌ زیست انسانی استان کرمانشاه، ورود پساب صنایع به رودخانه قره سو را قویاً تکذیب کرده و می‌گوید: هیچ صنعت عمده‌ای در حاشیه رودخانه قره سو، وجود ندارد که دارای سیستم تصفیه نباشد؛ چرا که اگر واحدی سیستم تصفیه نداشته باشد، مجوز صدور پروانه بهره‌برداری به آن داده نمی‌شود. به طور مثال در دهه 70، خروجی پالایشگاه کرمانشاه که در مجاورت این رودخانه احداث شده بود فاقد استانداردهای محیط‌ زیست بود و به این رودخانه می‌ریخت؛ اما در حال حاضر این پالایشگاه، سیستم تصفیه کارآمدی دارد که خروجی‌اش کاملاً با استانداردهای زیست محیطی مطابقت دارد.
«فرحناز اقبالی کلهر» در خاتمه افزود: تزریق اعتبار تا تکمیل مدول دوم تصفیه خانه فاضلاب شهر کرمانشاه ضروری است توسط مراجع ذیربط انجام شود. لازم به ذکر است مقرر شده بخشی از این اعتبار از محل اعتبارات سفر اخیر رئیس محترم جمهور به استان تأمین شود.
7 درصد پیشرفت فیزیکی
در همین حال، «رضا داوودی» مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه نیز به «ایران» می‌گوید: مدول دوم تصفیه خانه فاضلاب شهر کرمانشاه در ماه‌های پایانی سال گذشته کلنگ زنی شده و عملیات اجرایی آن نیز از ابتدای سال 1401 آغاز شده است. قرارداد ساخت و تکمیل این تصفیه‌خانه با قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) به‌عنوان پیمانکار پروژه با مبلغ ۵۱۸ میلیارد تومان منعقد شده است. این در حالی است که ساماندهی فاضلاب شهر کرمانشاه با تمامی مؤلفه‌های آن مشتمل بر تکمیل شبکه جمع‌آوری، خطوط انتقال، تصفیه‌های فاضلاب و ایستگاه‌های پمپاژ در حال حاضر به اعتباری بیش از ۲۸۰۰ میلیارد تومان نیازمند است. مدت زمان اجرای مدول دوم تصفیه خانه فاضلاب شهر کرمانشاه در صورت تأمین اعتبار لازم ۲ تا ۳ سال خواهد بود که هم اکنون دارای ۷ درصد پیشرفت فیزیکی است.
چشم به راه اعتباریم!
وی می‌افزاید: در سال مالی ۱۴۰۰ مبلغ ۲۰۵ میلیارد تومان اعتبار برای تمامی مؤلفه‌های طرح فاضلاب شهر کرمانشاه ابلاغ شده که تنها ۱۰۶ میلیارد تومان معادل ۵۲ درصد آن تخصیص یافته است که با این روند، ساماندهی فاضلاب کرمانشاه سال‌های متمادی به‌طول خواهد انجامید.
به گفته این مقام مسئول، در سفر تیرماه سال جاری «سید ابراهیم رئیسی» رئیس دولت سیزدهم به استان، اولویت اصلی مصوبات آب و فاضلاب، ساماندهی فاضلاب شهرهای استان خصوصاً فاضلاب شهر کرمانشاه بود که اعتبارپیشنهادی اولیه مورد تصویب قرار گرفت که پس از ابلاغ اعتبار مصوب نهایی، ساخت تصفیه خانه دوم با سرعت بیشتری دنبال خواهد شد. همچنین و به‌دلیل نیاز شهر کرمانشاه به ساخت مدول سوم تصفیه خانه فاضلاب، پیگیری اعتبار برای شروع این تصفیه خانه نیز در  دستور کار شرکت آب و فاضلاب استان می‌باشد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه در آخر می‌افزاید: برای پیشرفت مناسب در طرح فاضلاب شهر کرمانشاه، باید هر ساله اعتبار مناسب به آن اختصاص یابد و امیدواریم سازمان برنامه و بودجه کشور برای ساخت مدول دوم تصفیه خانه فاضلاب کرمانشاه که جزو پروژه‌های حیاتی این استان به شمار می‌رود، اعتبار مناسبی برای طرح ایجاد تأسیسات فاضلاب شهر کرمانشاه در لایحه بودجه سال 1402 درنظر بگیرد تا این شرکت بتواند با اتکا به آن در چندین جبهه کاری مختلف، این پروژه را با حداکثر سرعت دنبال کند.

ایرنا- «محمدرضا کنعانی» مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان گلستان گفت: در حفاظت از پارک ملی گلستان به‌دنبال مشارکت جوامع محلی هستیم بر این اساس تغییر نگرش در نحوه حفاظت از مناطق تحت مدیریت سازمان را در دستور کار داریم تا مردم هم از منافع آن بهره‌مند شوند.

ایسنا- «سید احمد علوی» رئیس کمیته میراث‌فرهنگی شورای شهر تهران گفت: میراث فرهنگی باید هرچه زودتر اقدامات لازم را برای حفظ کوه و گنبد «بی‌بی شهربانو» حتی با جابه‌جایی مکان کارخانه سیمان تهران یا تعطیلی معادن کوه‌خوار کنار بقعه انجام دهد.

مهر- «حسن اکبری» معاون محیط‌زیست سازمان حفاظت از محیط‌زیست گفت: برای بهبود وضع محیط‌زیست ما نیازمند دو راهکار هستیم؛ یکی افزایش نیرو و اعتبارات سازمان محیط‌زیست و دیگری مشارکت مردم در امور حفاظت است. ما در هر دو راه باید اقدامات خود را افزایش دهیم.

ایسنا- «علی سالاروند» مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان گفت: در سطح شهرها دفاتر تسهیلگری داریم که در هر دفتر یک خانه محیط‌زیست تشکیل دادیم.

ایرنا- «فرشاد فتاحی» معاون محیط‌ طبیعی و تنوع زیستی محیط‌زیست استان کرمانشاه گفت: برای تکمیل نهایی سایت پرنده‌نگری تالاب «هشیلان» این استان به پنج میلیارد تومان اعتبار نیاز است.

ایسنا- «عباس محمدی» فعال محیط‌زیست، همزمان با روز ملی کودک و محیط‌زیست توجه به موضوع محیط‌زیست را اولین و مهم‌ترین مسأله بشریت دانست و درباره آموزش آن به کودکان گفت: آموزش مفاهیم محیط‌زیستی برای بزرگسالان لازم است تا به کودکان منتقل کنند و این یک رابطه لازم و ملزوم است.

ایسنا- «پیمان محمدزاده» دامپزشک باغ وحش ارم ضمن بیان اینکه باغ وحش محیط مناسب و نیروی انسانی برای احداث جایگاه مناسب برای شامپانزه‌ها را در اختیار دارد، گفت: هیچ‌گونه استانداردی از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور برای ساخت جایگاه مناسب برای گونه‌های باغ‌وحش وجود ندارد.

ایسنا- «حسین نیکونام» رئیس جامعه حرفه‌ای گردشگری سلامت ایران از افزایش ۲۰۰ درصدی ورود گردشگران سلامت به ایران در ۶ ماه نخست سال‌جاری خبر داد.
​​​​​​​
ایسنا- «امیر کرم‌زاده» مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان از «جشنواره‌ سفر به کویر» به‌عنوان فرصت و پیش‌درآمدی بر برندسازی کویر کمترشناخته شده این استان نام برد و گفت: برگزاری اولین جشنواره گردشگری سفر به کویر سمنان، زمینه‌ساز برند‌سازی ظرفیت کویر استان سمنان است.