مجید میرزاحیدری
 خبرنگار

یک کارشناس اقتصاد حمل و نقل ریلی، اعلام کرده است که دلیل افت میزان درآمد شرکت‌های ریلی بورسی در مردادماه نسبت به تیرماه سال‌جاری ناشی از افت شدید در عملکرد شرکت‌های ریلی بوده است.
فرهنگ طلوعی درگفت‌و‌گو با «ایران» اذعان داشت که درآمد شرکت‌های حمل‌و‌نقل ریلی بورسی در پنج ماهه امسال در مقایسه با همین مدت در سال گذشته دست‌کم 15 درصد افت داشته است.
گزارش‌ عملکرد مردادماه شرکت‌های بورسی فعال در صنعت حمل و نقل ریلی، نشان می‌دهد که روند درآمدزایی این صنعت در مقایسه با تیرماه با کاهش 3 درصدی روبه‌رو بوده است. به گفته رئیس هیأت مدیره شرکت ریل‌پرداز سیر، بخشی از افت جدی درآمد شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی بورسی با افزایش قیمت‌ها جبران شده اما درکل، این شرکت‌ها افت درآمدهای زیادی داشته‌اند. درحال حاضر 11 شرکت خصوصی مالک یا بهره‌بردار تعداد 2153 دستگاه انواع واگن مسافری اعم از واگن‌های خواب، اتوبوسی، خودکشش و خدماتی هستند. از مجموع این تعداد، حدود 1804 دستگاه واگن مسافری بجز خدماتی هستند.
طبق تکلیف سند چشم‌انداز 20 ساله کشور برای سال 1404 مجموع ناوگان مسافری کشور باید به 4469 دستگاه واگن برسد. درصورت تحقق این امر، سهم بخش ریلی در جابه‌جایی مسافرکشور به بیش از 35 درصد افزایش خواهد یافت. ناگفته نماند که درحال حاضر متوسط عمر 2 هزار واگن مسافری فعال کشور دست‌کم 30 سال بوده که باید عمر آنها به نصف این عدد تقلیل یابد.
فرسوده بودن شبکه حمل و نقل ریلی مسافری، هزینه‌های جاری شرکت‌های حمل و نقلی بورسی را بشدت افزایش داده است. برای دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز توسعه و نوسازی ناوگان ریلی چاره‌ای جز اضافه کردن 4 هزار واگن مسافری جدید به شبکه ریلی کشور وجود ندارد. اما مشکلات در ناوگان ریلی فقط مربوط به بخش مسافری نیست، چرا که شبکه باری هم دچار فرسودگی و کمبود واگن است.
سالانه 48 میلیون تن بار درشبکه ریلی کشور جابه‌جا می‌شود که با 2500 واگن باری که برای افزایش حمل بار در شبکه ریلی کشور درسال‌های آتی دیده شده به هیچ عنوان پاسخگوی نیاز‌های کشور نیست.
این کارشناس اقتصاد حمل و نقل ریلی، اذعان داشت که در حال حاضر دلیل دیگر افت درآمدی شرکت‌های حمل و نقل ریلی بورسی، بجز عامل قبلی، افزایش تعرفه‌های دسترسی در شبکه ریلی هم بوده است. وی، زیرساخت شبکه حمل‌ونقل ریلی را به سه بخش خط، واگن و لوکوموتیو تقسیم کرد و گفت که تعرفه بهره‌برداری از شبکه ریلی، در یک مقطعی حدود 35 درصد افزایش یافته است. طلوعی گفت که در سال گذشته شرکت راه‌آهن به دلیل کاهش لوکوموتیو نتوانست به تعهدات خود در حوزه تأمین نیروی کشش عمل کند و این موضوع باعث شد تا حجم بار شرکت‌های حمل و نقل ریلی با کاهش روبه‌رو شود.
وی یاد آور شد که یکی از اهداف راه‌آهن، افزایش جابه‌جایی مسافر بوده که طبق اعلام راه آهن درسال‌جاری مسافران بیشتری هم جابه‌جا شده‌اند زیرا به دلیل کمرنگ‌تر شدن کرونا کشش جابه‌جایی مسافر در بخش ریلی وجود دارد.
رئیس هیأت مدیره شرکت ریل‌پرداز سیر، تأیید کرده که P/E صنعت حمل‌ونقل در بازارسرمایه بالا بوده و ازاین منظر، برای بسیاری از معامله‌گران بورسی جذاب نیست، هرچند که این عدد P/E نشان می‌دهد که شرکت‌های ریلی درحال توسعه هستند.
به گفته وی، عده اندکی از معامله‌گران برای خرید سهام شرکت‌های حمل و نقل ریلی تمایل دارند زیرا که نرخ بازدهی شرکت‌های ریلی برای معامله‌گران پایین بوده است. طلوعی، دورنمای سهام شرکت‌های ریلی در بازارسرمایه را رو به بهبود توصیف کرد و توضیح داد که با توجه به شرایط جنگ اوکراین و ورود روبل به بازار، نیاز به خدمات ریلی در کشور رو به رشد خواهد بود که همین امر تأثیرات مثبت خود را بر بازار حمل و نقل کشور از جمله ریلی خواهد گذاشت چون صنعت ریلی کشور در کشورهای CIS تأثیر‌گذار است. 
به گفته وی، بازار سرمایه تا اواخر مردادماه سال‌جاری در حال کف‌سازی بوده و با توجه به شرایط بین‌المللی، سهام شرکت‌های ریلی برای یک دوره یکساله سود مناسبی را برای معامله‌گران به دنبال خواهد داشت.
این کارشناس اقتصاد حمل و نقل ریلی با بیان اینکه صنعت حمل و نقل ریلی نزدیک به 15 سال است که خصوصی شده است، تصریح کرد که در ابتدا هم دولتی شدن راه‌آهن اشتباه بود و بخش ریلی بعد از جنگ باید اولین صنعتی بود که خصوصی می‌شد، بنابراین تأخیر زیادی در خصوصی شدن صنعت ریلی رخ داده است. گفته می‌شود که هزینه اجتماعی حمل و نقل جاده‌ای در کشور به ازای هر واحد حمل حدود 108 ریال محاسبه می‌شود، حال آنکه هزینه اجتماعی وارده به ازای هر واحد حمل ریلی 8 ریال است، بنابراین هزینه اجتماعی حمل و نقل جاده‌ای در ایران 13،5 برابر حمل و نقل ریلی است.

گروه اقتصادی/ معاملات روز سه‌شنبه درحالی پایان یافت که شاخص کل بورس برای سومین روز متوالی راه خود را از شاخص هم وزن جدا کرد و با 5 هزار و 945 واحد کاهش و رسیدن به یک میلیون و 420 هزار واحد، از محدوده حمایتی خود پایین‌تر رفت. در این روز شاخص کل (هم وزن) برای سومین روز متوالی روند رو به رشد خود را ادامه داد و با 399 واحد افزایش در عدد 410 هزار واحد ایستاد. شاخص کل فرابورس نیز پس از دو روز صعودی، روز سه‌شنبه با کاهش 19 واحدی روبه‌رو شد و در ارتفاع 19 هزار و 176 واحدی به کار خود پایان داد. دیروز، صنعت ارتباطات همانند روزهای قبل یک نماینده در لیست تأثیرگذارترین‌های شاخص داشت و نماد «های وب» با قرار گرفتن در صدر پرتراکنش‌ترین‌های بورس، بیشترین تأثیر مثبت را نیز بر شاخص این بازار به نام خود ثبت کرد.
 خودرویی‌ها بازهم به صدر بازگشتند
دیروز گروه خودرو و صنایع وابسته بیشترین تراکنش را در کل بازار به ثبت رساند. آمار نشان می‌‌دهد این گروه معاملاتی پس از گروه اطلاعات و ارتباطات بیشترین ورود پول حقیقی را در بازار داشته و حقیقی‌ها 11 میلیارد تومان به سهام موجود در این گروه وارد کرده‌اند. این اتفاق در حالی رخ داده که روزهای قبل رئیس سازمان توسعه و تجارت از استقبال ارمنستان برای ورود خط تولید خودروهای ایرانی خبر داده بود. محمدرضا نجفی‌منش در این رابطه گفته بود: ایجاد چنین خط تولیدی می‌‌تواند صادرات خودرو را تقویت کند، اگر تولیدات خودرویی کشور صادرات محور شود، برکیفیت آن افزوده خواهد شد و از سویی قیمت‌ها رقابتی می‌شود. لذا ضرورت دارد شرکت‌های خودروساز از فرصت پیش آمده بیشترین بهره را ببرند. همچنین وی در بخشی از سخنان خود تأکید کرده بود: ما امکان و توانایی صادرات خودروی کامل و قطعات خودرو به کشورهای مختلف را داریم. صنعت قطعه‌سازی در مقایسه با سال‌های گذشته رشد بسیار خوبی داشته است و اکنون این پتانسیل وجود دارد سفارش قطعه از سایر کشورها گرفته و بر اساس استاندارد خواسته شده تولید شود.
در پی این اظهارات، روز سه‌شنبه سهام خودرویی یکسره سبزپوش شد و در بالای لیست بازدهی مثبت بازار قرار گرفت.  
اطلاعات و ارتباطات و رایانه همچنان در مدار صعودی
روز سه‌شنبه، گروه اطلاعات و ارتباطات روند رو به رشد خود را ادامه داد و با حدود 4.3 درصد افزایش، مقام نخست بیشترین رشد بازار را به خود اختصاص داد. همچنین در این روز گروه رایانه و فعالیت‌های مرتبط، سبزپوش ماند تا این دو گروه بیشترین تأثیر مثبت را در شاخص‌ها  به ثبت رسانند. روز سه‌شنبه حقیقی‌ها 93 میلیارد تومان به این دو گروه وارد کردند.
تغییر قیمت‌های بازارهای جهانی و ادامه روند کاهشی قیمت فلزاتی‌ها
روز سه‌شنبه کاهش قیمت‌ها در گروه فلزات اساسی ادامه یافت تا این گروه باز هم بیشترین تأثیر منفی را برشاخص کل بورس به ثبت رساند. تازه‌ترین آمارها در بازارهای جهانی نشان می‌‌دهد که در پی معاملات روز دوشنبه ، قیمت مس در بورس فلزات لندن با افزایش 65 دلاری روبه‌رو شد و به حدود 7 هزار و 650 دلار رسید. همچنین در این روز قیمت آلومینیوم با کاهش 0.8 درصدی به 2290 دلار در هر تن کاهش یافت.
 کاهش قیمت نفت در پی کاهش جزئی تولیدات اوپک پلاس
روز سه‌شنبه و در پی اعلام کاهش 100 هزار بشکه ای تولید اوپک پلاس برای ماه اکتبر، قیمت نفت با کاهش روبه‌رو شد. طبق نظر کارشناسان، کاهش تولیدات بسیار کمتر از پیش‌بینی‌های صورت گرفته بوده و این موضوع نمی تواند تأثیر قابل توجهی بر کاهش عرضه در جهان داشته باشد. در این خصوص تحلیلگران گروه ANZ در یادداشتی نوشتند: این اقدام نشان می‌‌دهد با وجود اینکه کاهش اندک تولید، تأثیر چندانی در وضعیت عرضه و تقاضا در کوتاه مدت نخواهد داشت، تولیدکنندگان اوپک پلاس برای پشتیبانی از قیمت‌ها جدی مانده‌اند. در پی این موضوع گروه فرآورده‌های نفتی در ایران نیز با خروج 9 میلیارد تومانی حقیقی‌ها روبه‌رو شد و در حدود 1.02 درصد از ارزش خود را از دست داد.