سیدجلال دهقانی فیروزآبادی
استاد تمام روابط بین‌الملل

رویکرد فعلی امریکا نسبت به مذاکرات همچون گذشته است و راهبرد و سیاست هسته‌ای «جو بایدن» همان سیاست «دونالد ترامپ» است که حالا با بکارگیری ابزارهای دیگری ادامه پیدا می‌کند. تنها تفاوت آن دو، در کارزار فشاری است که در دوره قبل بر صورت «حداکثری» آن تأکید شده و در این دوره بر محور ابزارهای «دیپلماتیک» و مذاکراتی می‌چرخد.
بر همین اساس، هدف کلی امریکا بویژه در دولت بایدن، حل مسائل و مشکلات بدون توجه به خواسته‌ها و مطالبات معقول و منطقی ایران است. منطق مذاکراتی بایدن، «جمع جبری صفر» است و به عبارتی اخذ امتیازات بدون واگذاری امتیازات دیگر را در دستور کار دولت خود قرار داده است. از همین رو، هر نوع انحرافی از این منطق، از منظر امریکایی‌ها غیر سازنده تلقی می‌شود و پیشنهادات سازنده از نظر امریکایی‌ها آن پاسخ‌هایی هستند که اهداف و خواسته‌های غرب را تأمین کنند.
هنگامی‌که پاسخ اولیه ایران به پیش‌نویس بورل ارائه شد، مسئول سیاست خارجی اروپا و هماهنگ کننده مذاکرات اعلام کرد که جواب ایران معقول و منطقی بوده است. حالا که امریکایی‌ها آن را غیر سازنده می‌خوانند یا اروپایی‌ها آن را ناامید کننده می‌دانند، به این دلیل است که پاسخ امریکا به ایران غیر منطقی بوده که آن را نپذیرفته‌ایم. امریکایی‌ها و حتی اروپایی‌ها انتظار داشتند که جمهوری اسلامی ایران جواب امریکا را بدون هیچگونه تغییر و تحولی بپذیرد. این اتفاق رخ نداده و از همین رو برچسب غیرسازنده بر آن زده‌اند.
از سال 1381 که بحث فعالیت‌های هسته‌ای ایران مطرح شد، امریکایی‌ها هدف‌های واحدی را در دولت‌های مختلف که در طول این 21 سال روی کار آمده‌اند، پیگیری می‌کنند و انتظار هم دارند که جمهوری اسلامی رویکردشان را دربست بپذیرد. هر چند در برخی زمان‌ها، اقدامات دولت‌هایی که در ایران بر سر کار آمده‌اند، به گونه‌ای امیدوارکننده بوده اما دولت سیزدهم که براساس یک رویکرد واقع‌گرایانه رفتار می‌کند، طبیعی است که تأمین کننده اهداف زیاده‌خواهانه امریکا نباشد.

اهداف امریکا از مذاکرات
امریکا از ابتدا تاکنون چند هدف را از مذاکرات دنبال می‌کند:
اول: محدودسازی توان بالفعل و بالقوه هسته‌ای ایران از طریق مهار سطح غنی‌سازی و میزان اورانیوم غنی شده و تعداد سانتریفیوژها و نوع آنها، دوم: نظارت، کنترل و بازرسی هسته‌ای فراتر از پادمان‌های آژانس و حتی فراتر از پروتکل الحاقی و سوم: مهار و محدودسازی قدرت ملی ایران که مؤلفه‌های نظامی، امنیتی، سیاسی، اقتصادی، تجاری و دیپلماتیک ایران را در بر می‌گیرد.
این اهداف کلی از همان ابتدا، چه در دولت‌های «جمهوریخواه» و چه در «دموکرات» وجود داشته و در دولت بایدن هم دنبال می‌شود. هر عکس‌العملی از سوی ایران که این اهداف را تأمین نکند از نظر امریکایی‌ها «غیرسازنده» است. این در حالی است که رویکرد مذاکراتی جمهوری اسلامی ایران بخصوص در دولت سیزدهم کاملاً منطقی و شفاف بوده و برخلاف امریکایی‌ها «جمع جبری مضاعف» است.
این رویکرد که مطابق اصول مذاکراتی منطقی و واقع بینانه و متناسب با اقدامات انجام شده از سوی امریکایی‌هاست، رویکرد مبتکرانه‌ای است. شاید انتظار امریکایی‌ها این بود که پیش‌نویسی را تهیه کرده و ایران آن را به صورت انفعالی بپذیرد. اما جمهوری اسلامی ایران بر‌اساس اهداف خود مذاکره کرده و راهبرد معقول و منطقی و مقتدر دارد که به اقتضای عکس‌العمل امریکا تصمیم می‌گیرد.

اهداف ایران از مذاکره
ایران همواره به صورت شفاف و مستمر اهداف خود را بیان کرده و بحث پنهانی در این زمینه وجود نداشته است. بر این اساس می‌توان گفت که جمهوری اسلامی ایران به دنبال مذاکرات نتیجه بخش است. هرچند امریکایی‌ها انتظار مذاکره برای مذاکره را داشته یا دارند اما طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران مذاکرات هسته‌ای هدفمند و نتیجه بخشی را پیگیری می‌کند که مبتنی بر اهداف ذیل است:
1. حفظ توان هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در سطح قابل بازگشت. امریکایی‌ها انتظار دارند که توان هسته‌ای ایران را محدود کرده و آن را به‌صورت بازگشت ناپذیر تبدیل کنند. هرچند ممکن است که ایران به صورت زمانبندی شده، مسئولیت‌هایی را در این زمینه بپذیرد اما بر خود لازم می‌داند که چنین توانی را در خود برگشت پذیر سازد.
2. لغو تحریم‌ها و راستی آزمایی عینی و عملی امریکا. بدعهدی همیشگی امریکایی‌ها در زمینه لغو تحریم‌ها، مستلزم این است که مذاکره کنندگان جمهوری اسلامی ایران بدرستی بر حق ملت ایران پافشاری کنند و به دنبال لغو تحریم‌ها با تضمین‌های قوی باشند.
3. پایان یافتن ادعاهای سیاسی آژانس و بسته شدن پرونده جمهوری اسلامی ایران. این ادعاهایی است که به گواهی تاریخ، سیاسی بوده و اثری از مشکلات فنی در آن نیست. امریکایی‌ها تلاش دارند این اهرم را حفظ کنند و آن را علیه جمهوری اسلامی بکار برده و مستمسکی برای فشارهای بیشتر یا نقض عهد قرار دهند.پس منطقی است که جمهوری اسلامی ایران برای پایان یافتن آن ادعاها، پافشاری کرده تا پرونده ایران در آژانس بسته شود.
4. تضمین‌های قابل راستی آزمایی. تضمین‌های حقوقی و سیاسی و فنی و تجاری طرف غربی به ایران برای اجرایی کردن مفاد توافق از دیگر اهداف مهم ایران در به ثمر رساندن مذاکرات است. تعیین غرامت برای شرکت‌هایی که قرار است در ایران سرمایه‌گذاری کنند هم از جمله این موارد است.
هدف نهایی ما انتفاع اقتصادی پایدار است. اگر ایران توان و قابلیت هسته‌ای خود را در مذاکرات بدهد و انتفاع اقتصادی هم نداشته باشد، دیگر مذاکرات موضوعیتی ندارد. هدف ایران مذاکره برای مذاکره نیست.
امریکایی‌ها در شرایط فعلی هم به لحاظ داخلی و هم بین‌المللی به بازی مقصرسازی روی آورده‌اند و از هم‌اکنون جنگ روانی و رسانه‌ای را شروع کرده‌اند تا ضعف در تصمیم‌گیری را به حساب ایران بگذارند.
دولت متزلزل بایدن برخلاف آن سیاست‌هایی که در قبل انتخابات بیان می‌کرد، قادر به تصمیم‌گیری نیست. هم در اجماع‌سازی و اقناع داخلی ناتوان است و هم از سوی صهیونیست‌ها تحت فشار قرار دارد و می‌خواهد ضعف در اراده سیاسی خود را در این جنگ روانی به حساب ایران بگذارد.
گرچه این مذاکرات در آینده شدنی است و نباید گفت که به شکست انجامیده است اما به نظر می‌رسد که یک دور مذاکرات دیگر هم در راه باشد. باتوجه به موقعیت متزلزل بایدن در امریکا و نزدیک بودن انتخابات میان دوره‌ای کنگره این کشور، رئیس جمهور امریکا احتمالاً تصمیم‌گیری را به بعد از 17 آبان موکول خواهد کرد.

گروه سیاسی/ اعضای مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) و میهمانان شرکت‌کننده در هفتمین کنگره این مجمع، صبح دیروز با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دیدار کردند. رهبر معظم انقلاب اسلامی در این دیدار عظمت و محبوبیت اهل‌بیت(ع) را در دنیای اسلام بی‌نظیر خواندند و تأکید کردند: جمهوری اسلامی به عنوان پرچم برافراشته اهل‌بیت(ع) در مقابل نظام سلطه، معتقد است در دنیای اسلام هیچ خط فاصل مذهبی، قومی، فرقه‌ای و نژادی، حقیقی نیست و تنها خط فاصل برجسته و حقیقی، مرزبندی میان دنیای اسلام با جبهه کفر و استکبار جهانی است.
نیاز مسلمانان به آموزه‌های اهل‌بیت(ع)
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با توصیه مؤکد به مجمع جهانی اهل‌بیت برای بهره‌گیری از عظمت و محبوبیت اهل‌بیت(ع) در دنیای اسلام افزودند: مجمع باید پایگاه و محل الهام‌گیری همه مسلمانان و جان‌های مشتاق از معارف اهل‌بیت باشد و به گونه‌ای عمل کند که زینت اهل‌بیت شود. رهبر انقلاب، معارف اهل‌بیت را مجموعه‌ای کامل از همه نیازهای مختلف آحاد بشر و جوامع بشری خواندند و گفتند: جوامع اسلامی امروز به همه ابعاد معارف اهل‌بیت نیاز جدی دارند و مجمع جهانی باید با برنامه‌ریزی دقیق و صحیح و استفاده از شیوه‌های معقول و ابزارهای تأثیرگذار، این وظیفه سنگین را انجام دهد.
افتخار شیعیان، شکست استکبار است
ایشان با اشاره به پرچم برافراشته نظام جمهوری اسلامی در مقابل نظام استکبار افزودند: پیروان اهل‌بیت و شیعیان جهان مفتخرند که نظام اسلامی در مقابل اژدهای هفت سر نظام سلطه، سینه سپر کرده و به اعتراف خود مستکبران، بسیاری از نقشه‌های آنان را به شکست کشانده است. رهبر انقلاب، رمز استواری جمهوری اسلامی را الهام‌گیری از اهل‌بیت دانستند و افزودند: آن ستارگان درخشان با معارف نظری و سیره عملی خود به ما آموخته‌اند که چگونه با تدبر و عمل به قرآن، راه اسلام عزیز را بپیماییم.
تنها یک مرزبندی وجود دارد؛ اسلام و استکبار
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پرچم جمهوری اسلامی را پرچم عدالت و معنویت خواندند و گفتند: بدیهی و طبیعی است که دنیای سلطه که همه باورها و اعمالش بر مادیات و پول و زور متکی است، در مقابل این پرچم به معارضه و دشمنی برخیزد. ایشان، امریکا را در رأس جبهه استکبار خواندند و افزودند: امام بزرگوار با الهام از قرآن به همه یاد داد که خطوط فاصل غیرحقیقی میان جوامع اسلامی را کنار بگذارند و فقط یک خط فاصل یعنی مرزبندی دنیای اسلام با کفر و استکبار را قبول داشته باشند.
لزوم بی‌اعتنایی به مرزبندی‌های غیرواقعی
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: براساس همین باور عمیق بود که حمایت از فلسطین از همان روزهای اول در دستور کار انقلاب اسلامی قرار گرفت و امام با همه وجود پای مسأله فلسطین ایستاد و جمهوری اسلامی امروز هم به همین هندسه سیاسی ترسیم شده امام راحل عظیم‌الشأن عمل می‌کند و در آینده نیز به آن وفادار خواهد ماند. ایشان، همدلی بی‌نظیر موجود میان ملت‌ها در سراسر دنیای اسلام با ملت ایران را به علت پایبندی مردم ایران به راهبرد امام یعنی نفی خطوط مذهبی، فرقه‌ای، نژادی در جهان اسلام دانستند و افزودند: بر همین اساس ما همیشه همه کشورهای اسلامی را به بی‌اعتنایی به مسائلی همچون «شیعه و سنی»، «عرب و عجم» و دیگر خطوط فاصل و عمل به مبانی و اصول دعوت کرده‌ایم.
ایران‌هراسی نتیجه شکست نقشه‌های امریکاست
رهبر انقلاب، تشویق ملت‌های دیگر به ایستادگی در مقابل زورگویی‌ها را از علل عصبانیت نظام سلطه و دشمنی آنها دانستند و گفتند: خنثی کردن نقشه‌های جنایتکارانه امریکا در کشورهای مختلف که یک نمونه آن داعش بود، باعث تبلیغات متراکم ایران‌هراسی و شیعه‌هراسی و متهم کردن ایران به دخالت در کشورهای دیگر شده است. ایشان با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی دخالتی در کشورهای دیگر ندارد، اتهام‌زنی‌های سلطه‌گران را ناشی از عجز و ناتوانی آنها در جلوگیری از پیشرفت‌های چشمگیر نظام اسلامی خواندند و افزودند: البته همه باید در مقابل سیاست‌های استکباری هوشیار باشند و با آنها همراهی نکنند.
سیاست استکبار در قبال جنگ شیعه و سنی
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، سیاست کنونی استکبار را پر رنگ کردن تفاوت‌ها و خطوط فاصل غیرواقعی در دنیای اسلام برشمردند و گفتند: تحریک و نقشه‌کشی برای جنگ شیعه و سنی، عرب و عجم، شیعه با شیعه، و سنی با سنی که اکنون در برخی از کشورها مشاهده می‌شود، سیاست شیطان بزرگ یعنی امریکا است که باید در مقابل آن هوشیار بود. ایشان با اشاره به اینکه پیروان اهل‌بیت باید پرچمدار همبستگی و هم‌افزایی باشند، افزودند: همچنان‌که از روز اول گفتیم، تشکیل مجمع جهانی اهل‌بیت به معنای مقابله و دشمنی با غیرشیعه نیست و از ابتدا نیز با برادران غیرشیعه که در راه درست حرکت کرده، همراهی کرده‌ایم.
انواع ظرفیت‌های جهان اسلام
رهبر انقلاب در پاسخ به این سؤال که «آیا توانایی مقابله با معارضه‌های دشمنان جهان اسلام وجود دارد»، گفتند: قطعاً توانایی متوقف کردن و عقب راندن استکبار با توجه به ظرفیت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری دنیای اسلام وجود دارد. ایشان «حقایق و معارف اسلامی، توکل به خدا، نگاه امیدوارانه به تاریخ و مسأله مهدویت» را از جمله ظرفیت‌های نرم‌افزاری جهان اسلام خواندند و با اشاره به بن‌بست‌های فکری غرب و نظام لیبرال دموکراسی افزودند: البته در زمینه سخت‌افزاری، مستکبران با استعمارگری و استفاده از منابع دنیای اسلام و به‌کار بردن انواع حیله‌ها، خود را قوی کرده‌اند اما ظرفیت‌های طبیعی دنیای اسلام برای پیشرفت بسیار زیاد است که اهمیت یک نمونه آن یعنی نفت و گاز امروز برای همه آشکارتر شده است.
چهار لازمه شکوفایی ظرفیت جهان اسلام
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، شکوفا شدن ظرفیت‌ها را در گرو عزم راسخ، شناخت دشمن، هدایتی همچون هدایت امام بزرگوار و کنار گذاشتن کم‌کاری‌ها دانستند و گفتند: امروز جمهوری اسلامی به‌عنوان یک الگو و واقعیت زنده، توانسته در مقابل انواع دشمنی‌ها و حملات تاب‌آوری نشان دهد و آن نهال تازه روییده را به درختی کهن تبدیل کند. البته مقصود از الگو بودن، الگوگیری از ساختار سیاسی نیست بلکه تمسک به اصول و مبانی امام بزرگوار است. ایشان در پایان خاطرنشان کردند: آینده دنیای اسلام آینده روشنی است و مجموعه شیعه می‌تواند نقش‌آفرینی بزرگی در آن انجام دهد. در ابتدای این دیدار، حجت‌الاسلام والمسلمین رمضانی دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) از هفتمین اجلاس مجمع عمومی این مجمع که با حضور شخصیت‌هایی از ۱۱۷ کشور و با شعار «اهل‌بیت(ع) محور عقلانیت، عدالت و کرامت» برگزار شد، گزارشی بیان کرد.

گروه سیاسی/ محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور روز گذشته با فعالان صنعت نوشت افزار دیدار کرد. وی در این نشست با تأکید بر اینکه اولویت اول کشور اقتصاد و مسائل معیشتی است، اظهار داشت: تهاجم فرهنگی می‌تواند مانند یک موریانه به ارکان مکتب و جریان اعتقادی نظام اسلامی آسیب بزند. بنابراین نباید اجازه دهیم نمادهای ضد ارزش‌های ایرانی اسلامی برای کودکان و نوجوانان الگوسازی شود.
غفلت از موضوع تهاجم فرهنگی در سال‌های اخیر
معاون اول رئیس جمهور در این نشست که با حضور وزیر آموزش و پرورش و فعالان فرهنگی و تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان صنعت نوشت‌افزار در محل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد، با بیان اینکه با وجود تأکید رهبر معظم انقلاب در سال‌های گذشته از موضوع تهاجم فرهنگی دشمنان در کشور غفلت شده، گفت: توجه به تربیت کودکان و نوجوانان ایرانی از دوران مهد کودک و دبستان مبتنی بر فرهنگ ایرانی اسلامی اهمیت اساسی دارد و باید نظارت‌های دقیقی بر نحوه آموزش‌ها و شیوه پرورش کودکان در نظام آموزش و پرورش و مهدکودک‌ها صورت گیرد.
شرط معاون اول درباره کنترل واردات
وی در این مراسم که همراه با آیین آغاز پویش ملی «همه حاضر» و تأمین نوشت افزار دانش‌آموزان مناطق کم برخوردار برگزار شد از فعالان صنعت نوشت‌افزار ایرانی خواست تا با تولیدات با کیفیت و قیمت مناسب، صنعت نوشت افزار ایرانی را قابل رقابت با تولیدکنندگان خارجی نمایند.دکتر مخبر همچنین خطاب به فعالان این بخش تأکید کرد: اگر دولت به‌صورت کامل اطمینان یابد که تولیدکنندگان محصولات فرهنگی و نوشت افزار ایرانی قادر به تأمین نیازهای داخلی هستند، نسبت به کنترل واردات محصولات مشابه خارجی با جدیت اقدام می‌کند.
حرکت جهشی به سمت وضع مطلوب
وی خاطرنشان کرد: تمام تمرکز نظام سلطه در کشورهای اسلامی تهی کردن فرهنگ اسلامی در میان مسلمانان از جمله ایران است که باید با یک حرکت جهشی و سریع، هدف‌گذاری‌های صنعت نوشت افزار ایرانی در راستای تولیدات متناسب فرهنگ داخلی محقق شود. معاون اول رئیس جمهور با تأکید بر اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان و جوانان تحصیلکرده و نخبه از مزیت‌های کشور هستند، ادامه داد: شرکت‌های دانش‌بنیان توانسته‌اند در حداقل زمان و با بهترین کیفیت نیازها و خواسته‌های کشور را در بسیاری از حوزه‌ها برطرف کنند. وی اظهار داشت: ضروری است فعالان صنعت نوشت افزار توجه بیشتری به توانایی این شرکت‌های دانش‌بنیان در راستای افزایش تولیدات خود داشته باشند.
استفاده از سامانه‌های الکترونیکی برای فروش
مخبر بر اهمیت توزیع مناسب نوشت افزار ایرانی در سراسر کشور تأکید کرد و افزود: باید تمرکز جدی در بخش توزیع و استفاده از سامانه‌های دیجیتال در کنار تولید انجام شود تا با کاهش قیمت تمام شده، این کالاها با قیمتی مناسب در اختیار مصرف‌کننده ایرانی قرار گیرد.
پویش خیریه تهیه نوشت‌افزار
معاون اول رئیس جمهور در ابتدای سخنان خود با اشاره به اینکه لذت‌بخش‌ترین صحنه‌های اولیه زندگی هر انسانی شروع سال جدید تحصیلی و تهیه اقلام مورد نیاز آن است، تأکید کرد: نباید اجازه دهیم هیچ دانش‌آموز ایرانی به‌دلیل مسائل مالی قادر به تهیه نوشت‌افزار و کتب مورد نیاز خود نباشد. وی تصریح کرد: دولت، وزارت آموزش و پرورش و خیرین باید با راه‌اندازی یک پویش قبل از شروع سال تحصیلی امکانات و تجهیزات نوشت افزاری و پوشاک دانش‌آموزان را بویژه در مناطق محروم و کم برخوردار تهیه کنند تا دانش‌آموز ایرانی بویژه در دوران دبستان با یک خاطره خوش و لذت‌بخش تحصیلات خود را آغاز نماید. معاون اول رئیس جمهور خاطرنشان کرد: هیچ کودک و نوجوان ایرانی نباید به‌دلیل مشکلات مالی از تحصیل باز بماند.
بازدید از نمایشگاه «ایران‌نوشت»
مخبر در حاشیه نشست فعالان صنعت نوشت‌افزار ایرانی از هشتمین نمایشگاه «ایران نوشت» بازدید کرد و با توضیحات مسئولان مربوطه در جریان چگونگی تولید و توزیع محصولات شرکت‌های ایرانی قرار گرفت.
کارکنان دولت صاحب مسکن می‌شوند
روز گذشته در جلسه شورای عالی مسکن که به ریاست معاون اول رئیس جمهور برگزار، برنامه‌های تأمین مالی مسکن برای دهک‌های کم‌درآمد و متوسط مورد بحث و بررسی قرار گرفت و محمد مخبر طی آن اعلام کرد: تمام وزرای دولت موظف هستند تا یک بسته و برنامه مشخص از نحوه تأمین منابع و زمین مورد نیاز برای خانه‌دار شدن کارکنان وزارتخانه خود ارائه دهند. مخبر با تأکید بر اینکه حتماً وعده رئیس جمهور برای ساخت چهار میلیون واحد مسکونی در دولت سیزدهم محقق خواهد شد، گفت: با برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای ساخت واحدهای مسکونی، روش‌های مختلف تأمین مالی مطابق با دهک‌های درآمدی پیش‌بینی شده است. وی ادامه داد: باید تعداد واحدهای مورد نیاز برای هر دهک درآمدی و چگونگی ارائه تسهیلات و نحوه در اختیار قرار دادن زمین برای ساخت و ساز مشخص شده و دستگاه‌های ذیربط متناسب با این دهک‌ها در روند ارائه کمک برای ساخت و ساز حضور جدی و پررنگ داشته باشند.
مخبر همچنین با اشاره به گزارش وزارت مسکن مبنی بر شروع ساخت یک و نیم میلیون واحد مسکونی، تأکید کرد: در ساخت واحدهای مسکونی طرح نهضت ملی مسکن باید زیرساخت‌های آب، انرژی و حمل و نقل در نظر گرفته شود. همچنین تفویض اختیار مناسب به استانداران داده شود تا بتوانند روند ساخت مسکن را خصوصاً در شهرهای کوچک‌تر تسریع کنند.

گروه سیاسی/ طرح شفافیت قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها کمتر از پنج ماه پس از اعلام وصول در مجلس در آستانه تبدیل شدن به قانون قرار گرفته است؛ قانونی که بر اساس آن تمام نهادهای مشمول خود را مکلف خواهد ساخت تا مشروح مذاکرات و اطلاعات حوزه فعالیت‌شان را علاوه بر آنچه پیش‌تر در قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات معین شده در اختیار عموم بگذارند. تقنین این طرح در صورت نهایی شدن مردم و رسانه‌ها را بیش از هر زمان در جایگاه ناظران حاضر تصمیم‌گیری‌ها و داوران اصلی عملکرد کارگزاران نظام سیاسی در سطوح مختلف قرار خواهد داد و راه را بر هر گونه فرافکنی و بهانه‌جویی خواهد بست.
سرانجام شفافیت؛ از مجلس لاریجانی تا مجلس قالیباف
بحث شفافیت نخستین بار از سوی برخی نمایندگان مجلس دهم تحت عنوان شفافیت آرای نمایندگان مطرح شد و در آن مجلس و با رأی مخالف نمایندگان به فوریت آن سرانجامی پیدا نکرد. شفافیت آرای نمایندگان اگرچه رأی موافق اکثریت نمایندگان مجلس یازدهم را نیز به دست نیاورد اما بنیانی شد برای طرحی که فراتر از مجلس و نمایندگان دیگر ساختارها و کارگزاران را به شفافیت بیشتر رهنمون شود. اگرچه مخالفان طرح شفافیت آرا با این اعتقاد که شفافیت در صورتی اثرگذار است که شامل تمام بخش‌های مدیریتی کشور طرح شفافیت قوای سه‌گانه را با ۱۹۳ رأی به تصویب رساندند تا هم توپ شفافیت در زمین نمایندگان نماند و هم وعده و وعیدهای پیش از انتخابات مبنی بر اجرای شفافیت را جامه عمل بپوشانند. شورای نگهبان اواخر ماه خرداد بود که طرح را با اعلام ایراداتی به مجلس بازگرداند و 11 مرداد ماه بود که مجلس به منظور تأمین نظر شورای نگهبان ابهامات مطرح شده را برطرف کرد و به شورای نگهبان بازپس فرستاد.
تصمیم‌ مجمع درباره استثنا کردن خود
 روز گذشته اما رئیس کارگروه شفافیت کمیسیون امور داخلی کشور مجلس یازدهم در توضیح آخرین وضعیت طرح شفافیت قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها از تأیید تمام بندها و موضوعات طرح توسط شورای نگهبان خبر داد و گفت: تنها جزء مربوط به شفافیت جلسات مجمع تشخیص در خصوص مسائلی که موارد اختلاف بین مجلس و شورای نگهبان را بررسی می‌کند، مورد ایراد شورای نگهبان قرار گرفته و با توجه به اصرار مجلس، این موضوع به مجمع تشخیص برای تصمیم‌گیری ارسال شده است.
اصرار مجلس به شفافیت مجمع تشخیص
به گزارش خانه ملت، محسن پیرهادی با بیان اینکه در این مورد با توجه به اصرار مجلس بر مصوبه خود، موضوع به مجمع تشخیص مصلحت نظام برای تصمیم‌گیری نهایی ارسال شده است، گفت: شورای نگهبان به این جزء از طرح ایراد گرفت و اعلام کرد با توجه به اینکه مجمع تشخیص از آیین‌نامه اجرایی مجزایی برخوردار است، خودش باید تصمیم‌گیری کند، لذا با توجه به اصرار مجلس بر این موضوع و مخالفت شورای نگهبان، موضوع به مجمع تشخیص مصلحت نظام برای تصمیم‌گیری ارسال شده است. وی افزود: البته گفت‌وگویی با اعضای مجمع تشخیص داشتیم و استدلال‌های خود را برای اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام بیان کردیم. شفافیت جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص مسائلی که موارد اختلاف بین مجلس و شورای نگهبان است حق مردم و مجلس است که بدانند مجمع چه نظری درباره موارد اختلافی دارد. پیرهادی با پیش‌بینی اینکه این طرح طی چند ماه آینده به یک قانون کامل و جامعی تبدیل خواهد شد، افزود: روزی که از مجلس مطالبه شفافیت شد، مطالبه حداقلی مطرح بود اما نگاه ما این بود که شفافیت باید جامع باشد، لذا سعی کردیم این قانون را جامع ببینیم، شورای نگهبان هم با مجلس همراهی لازم را داشته است.