علی پیرولی
خبرنگار


وقتی که در آذرماه سال 1389، محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور دولت دهم به طور رسمی پرداخت یارانه نقدی را بر اساس دهک‌های درآمدی اعلام کرد، هچ کس فکر نمی‌کرد که پس از گذشت بیش از یک دهه حالا شیوه دهک‌بندی یارانه‌ها خود چالشی بزرگ برای مجریان و مردم باشد. 
در اردیبهشت‌ماه سال جاری و با تغییر رویه در پرداخت یارانه‌های نقدی، از بین ۷۸ میلیون نفر یارانه‌بگیر ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی، حدود شش میلیون نفر حذف و باقیمانده در قالب ۹ دهک مشمول دریافت یارانه شدند. بر این اساس مبلغ  ۴۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر برای دهک اول تا سوم و ۳۰۰ هزار تومان برای هر نفر دهک چهارم تا نهم از اردیبهشت ماه پرداخت شده است.اما قسمت چالش برانگیز این موضوع همان تشخیص در نحوه دهک‌بندی بود که مورد اعتراض اغلب مردم قرار گرفت و همان شد که رئیس جمهور نسبت  به آن موضع گرفت و شخصاً دستور داد که در این باره دهک‌بندی‌ها مورد بازنگری قرار بگیرند.
عدم تعیین تکلیف جاماندگان و معترضان به نحوه دهک‌بندی یارانه آنها از مدت‌ها سازمان‌های ذیربط همچون سازمان هدفمندی یارانه‌ها و وزارت رفاه را به خود درگیر کرده بود.
از آنجا که شناسایی معترضان به عدم دریافت یارانه نقدی که تا پیش از اردیبهشت آنها مشمول این طرح بودند برعهده وزارت رفاه بود، اما بر‌ اساس اطلاعات و بررسی‌های صورت‌گرفته، گفته می‌‌شود که این سامانه از سال 98 تاکنون به‌روزرسانی نشده و همین امر باعث اختلال در روند مشمولان یارانه نقدی شده است.به همین خاطر بود که روز سه‌شنبه 25 اردیبهشت ماه خبرنگار روزنامه ایران از زاهدی وفا درخواست کرد که در این باره شفاف‌سازی کند و یک بار برای همیشه به این موضوع خاتمه دهد.
مخالفت سرپرست وزارت رفاه با شیوه کنونی دهک بندی
زاهدی وفا نیز ضمن تأیید اظهارات خبرنگار روزنامه ایران مخالفت خود را با نوع و شیوه کنونی شناسایی و دهک‌بندی یارانه‌ها اعلام کرد و در این باره گفت که از سال‌های گذشته تاکنون دو دسته اطلاعات وجود داشته که یک دسته از این اطلاعات شفاف و واقعی بودند و دسته‌ای دیگر نادرست ارزیابی شده‌اند و هر دو دسته این اطلاعات در بانک‌های اطلاعاتی وجود دارد. به همین خاطر برای اینکه سره را از ناسره تشخیص دهیم با استفاده از بانک‌های اطلاعاتی دولت الکترونیک درصدد هستیم که علاوه بر آنکه شیوه راستی‌آزمایی اطلاعات را تغییر دهیم یک‌ بار برای همیشه این نوع سوء تفاهم‌ها را نیز از بین ببریم. لذا روال کار بر این است که شیوه دهک‌بندی بزودی تغییراتی خواهد داشت و مردم از این سردرگمی قطعاً رهایی می‌یابند.
معنای دیگرسخن سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی این بود که از ابتدای سال آینده اطلاعات پایش شده و دیگر در طول سال تغییری ایجاد نخواهد شد و در این باره کارهای کارشناسی نیز انجام گرفته که بیشتر بار آن بر دوش دولت الکترونیک است.
او همچنین گفت که این موضوع در دستور کار دولت قرار گرفته و مصوبه‌ای برای تصویب به هیأت دولت ارسال شده است.
عملی شدن وعده سرپرست وزارت رفاه برای تغییر
به نظر می‌رسد که حالا سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسأله چالش برانگیز دهک‌بندی یارانه‌ها را به سال آینده موکول نکرده و از همین حالا اقدام به بازنگری این نوع شیوه شناسایی کرده است. از آنجا که محمد زاهدی وفا خود یکی از متولیان اصلی شیوه‌بندی دهک‌بندی یارانه‌ها در دولت نهم بوده خود به این موضوع واقف است که نحوه صحیح شناسایی دهک‌بندی یارانه‌ها چه تأثیر مثبتی بر معیشت مردم بخصوص دهک‌های درآمدی متوسط و رو به پایین دارد.
 سامانه جدید وزارت کار برای مشاهده نتایج بازبینی دهک‌بندی خانوارها
از این رو است که  وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با صدور اطلاعیه‌ای درباره قابلیت‌های سامانه جدید درخواست از طریق کارت‌های بانکی خانوار، اطلاعات خودرو و درآمد، اعلام کرد: هموطنانی که قبلاً درخواست بررسی مجدد دهک‌بندی خانوار خود را ثبت کرده‌اند، اکنون می‌توانند ضمن مشاهده نتایج رسیدگی، درخواست بررسی مجدد اطلاعات هرکدام از زیربخش‌ها را نیز ثبت کنند.
در سامانه جدید «حمایت» که با نشانی اینترنتی .http://hemayat.mcls.gov.ir/ فعال است، سرپرست هر خانوار می‌تواند دهک اقتصادی خانوار و توضیحات درخصوص علت دریافت یا عدم دریافت یارانه را به همراه اسامی اعضای خانوار خود مشاهده کند. همچنین امکان مشاهده اطلاعات شناسنامه اقتصادی خانوار در سه بخش اطلاعات خرید از کارت بانکی، اطلاعات خودرو و اطلاعات درآمد به صورت تفکیک شده و مجزا فراهم شده و کاربرانی که درخواست بررسی مجدد این اطلاعات را دارند، می‌توانند درخواست خود را در مراحل مجزا و به صورت تفکیک شده ثبت کنند. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در ادامه این اطلاعیه از هموطنانی که قبلاً درخواست بررسی مجدد دهک‌بندی خانوار خود را ثبت کرده‌اند، دعوت کرده است برای مشاهده نتایج بررسی‌ها براساس اطلاعات به روزرسانی شده شناسنامه اقتصادی خانوار به نشانی اینترنتی hemayat.mcls.gov.ir  مراجعه کنند. با این توضیح که برای خدمت‌رسانی بهتر سرپرستان خانواری که رقم آخر کد ملی آنها عدد زوج است در روزهای زوج و سرپرستان خانواری که رقم آخر کد ملی آنها عدد فرد است، در روزهای فرد می‌توانند به این وبگاه مراجعه نمایند.
سایر هموطنان نیز از روز شنبه پنجم شهریور می‌توانند بدون محدودیت زمانی برای مشاهده اطلاعات دهک، شناسنامه اقتصادی و ثبت درخواست بررسی به سامانه حمایت مراجعه کنند.
بنابر اعلام مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، گفتنی است سامانه‌ای که قبلاً فعال بود صرفاً قابلیت دریافت یک درخواست بازبینی کلی به شناسنامه اقتصادی خانوار بدون ارجاع به زیربخش مورد نظر را داشت در حالی که در سامانه‌ جدید حمایت افراد می‌توانند اعتراض خود را به تک تک بخش‌های داده‌ای مانند اطلاعات خودرو، اطلاعات تراکنش‌های بانکی و... به صورت مجزا ثبت و درخواست بازبینی دهند که این مهم کمک خواهد کرد تا فرایند رسیدگی و تصمیم‌گیری دقیق‌تر انجام شود. 
قصه نانوشته دهک‌بندی تا پیش از اعلام بازنگری
د‌هک د‌رآمد‌ی، عبارتی است که شاید‌ تا پیش از عملیاتی شد‌ن اجرای هد‌فمند‌ی یارانه‌ها بیشتر د‌ر فضای د‌انشگاهی و د‌ر مقالات اقتصاد‌ی به کار برد‌ه می‌شد‌. اما با شروع اجرای طرح هد‌فمند‌ی یارانه‌ها در سال 1388، این عبارت وارد‌ فضای رسانه‌ای کشور و موجب طرح این سؤال د‌ر میان بسیاری از قشرهای جامعه شد‌ که د‌ر کد‌ام د‌هک یا به اصطلاح روزهای پیش از آغاز این طرح، د‌ر کد‌ام خوشه قرار می‌گیرند‌؟ این موضوع از آن جهت مهم به نظر می‌رسید‌ که طبق گمانه‌زنی‌ها د‌هک د‌رآمد‌ی که یک خانوار د‌ر آن قرار می‌گرفت ارتباطی معکوس با یارانه د‌ریافتی آنها د‌اشت. 

گروه اقتصادی: از همان ابتدا که دولت سیزدهم در مرداد ماه سال 1400 بر سر کار آمد، سه واژه کلیدی مردمی کردن اقتصاد، عدالت و توسعه اقتصادی را در دستور کار خود قرار داد نشانه بارز این موضوع افزایش میزان دستمزد کارگاران بود که پس از سه دهه سرکوب دستمزدی، سرانجام میزان دستمزدها را بر اساس نرخ تورم و سبد معیشتی در ابتدای سال 1401 تعیین کرد.
بر پایه این گزارش، همان طور که سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نشست خبری خود در روز سه‌شنبه 25 مرداد ماه امسال گفته بود، روز پنجشنبه هفته گذشته در نشست با کانون عالی بازنشستگان تأمین اجتماعی در شهرستان بندرانزلی، جزئیات تصمیم دولت برای بازنگری در میزان افزایش حقوق بازنشستگان سازمان تأمین اجتماعی در سال ۱۴۰۱ را اعلام کرد. «افزایش حقوق بازنشستگان سایر سطوح، مطابق مصوبه شورای‌ عالی کار یعنی ۳۸ درصد به اضافه مبلغ ثابت ۵۱۵ هزار و ۱۶۶ تومان خبر داد و گفت: افزایش حقوق و احکام اصلاح‌شده بازنشستگان از شهریورماه اعمال شده و افزایش مطابق با سقف مصوبه شورای عالی کار و هیأت مدیره سازمان تأمین اجتماعی به بازنشستگان پرداخت خواهد شد.»
مسأله‌ای که سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بدون آنکه فرافکنی کند به آن اشاره کرد و در میان اعضای کانون بازنشستگان کشوری آن را بازگو کرد.زاهدی‌وفا در این جمع دوستانه گفت که دولت سیزدهم مشکلی در تأمین و تصویب حقوق بازنشستگان نداشته و ندارد و علت تأخیر را در نقدشوندگی منابع سازمان تأمین احتماعی اعلام کرد. این مقام مسئول در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، توضیح داد که منابع تأمین اجتماعی بیشتر «تعهدی» است و بحث نقد شدن این منابع نیاز به کار و زمان داشت و به همین علت کار با تأخیر انجام شد تا پرداخت‌ها انجام شود. سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، محدودیت‌های بودجه‌ای را یکی دیگر از عوامل اصلی در تأخیر اجرای این مصوبه بیان کرد و توضیح داد، برای هر تصمیمی که وزرای عضو هیأت امنای سازمان تأمین اجتماعی باید اتخاذ می‌کردند نیاز به کار کارشناسی دقیق بود تا در نهایت توانستیم سقف آنچه در ماده ۹۶ قانون تأمین اجتماعی آمده اعمال کنیم که همان مصوبه شورای عالی کار و هیأت مدیره تأمین اجتماعی بوده است.
زاهدی‌وفا، در نشست کانون عالی بازنشستگان تأمین اجتماعی در بندرانزلی با اعلام اینکه دولت برای سایر اقشار و بهبود وضعیت معیشت این افراد نیز برنامه دارد، با اعلام این مطلب که احکام اصلاح‌شده از شهریور اعمال‌شده و افزایش مطابق با مصوبه شورای عالی کار و هیأت مدیره سازمان تأمین اجتماعی به بازنشستگان پرداخت خواهد شد، گفت: دولت در این زمینه می‌خواست تصمیم دوباره در مجموعه سازمان تأمین اجتماعی گرفته شود و به همین جهت کار را به وزرای عضو هیأت امنای سازمان تأمین اجتماعی سپرد.
زاهدی وفا اعلام کرد: احکام اصلاح‌شده بر این مبنا از شهریورماه در پرونده شخصی بازنشستگان تأمین اجتماعی اصلاح و حقوق براساس آن از همان ماه، جاری خواهد شد.