روغن یکی از کالاهای اساسی بود که تا اردیبهشت ماه سال‌جاری ارز ترجیحی به آن اختصاص می‌یافت ولی با اصلاح این ارز قیمت این محصول با افزایش قابل توجهی در بازار روبه‌رو شد به طوری که قیمت روغن مایع آفتابگردان سرخ کردنی و پخت و پز 810 گرمی در بازار به 62 و 63 هزار تومان رسید، این در حالی بود که تا قبل از این تصمیم قیمت این دو محصول کمتر از 20 هزار تومان در بازار بود. از طرف دیگر طبق گزارش مرکز آمار از نرخ اقلام خوراکی مناطق شهری در خردادماه سال‌جاری، روغن رکورددار افزایش قیمت اقلام خوراکی شد و روغن نباتی جامد ۲۴۷ درصد و روغن مایع ۲۳۳ درصد رشد قیمت را به خود دیده است. حال اما پس از گذشت نزدیک به سه ماه از اصلاح ارز ترجیحی با توجه به افزایش قابل توجه واردات، کاهش مصرف در کشور، کاهش قابل توجه روغن قاچاق به‌دلیل نزدیک شدن قیمت این محصول در بازار داخل با بازارهای کشورهای همسایه، کاهش قیمت روغن در بازارهای جهانی و به صفر رسیدن تعرفه تجاری واردات این محصول انتظار می‌رود قیمت این محصول با کاهش 20 تا 40 درصدی در بازار روبه‌رو شود. در این گزارش قصد داریم به آخرین وضعیت بازار روغن در کشور و عرضه جهانی این محصول بپردازیم.
کاهش 40 درصدی قیمت روغن در بازارهای جهانی
قیمت جهانی روغن طی یک ماه اخیر در بازارهای جهانی با کاهش 30 تا 40 درصدی روبه‌رو بوده به طوری که با کاهش محدودیت‌های ناشی از بیماری کرونا و عرضه بیشتر روغن خام پالم اندونزی به‌واسطه رشد میزان موجودی آن، قیمت روغن شیب نزولی به خود گرفته است. بازار روغن خام در آرژانتین و مالزی به‌عنوان دو کشور بزرگ تولید کننده این محصول در کنار اندونزی نیز نشان دهنده آن است که قیمت این محصول همچنان در حال کاهش است. در این باره قاسمعلی حسنی، دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی اظهار داشت: با توجه به اینکه قیمت روغن نباتی در بازار جهانی حدود ۳۰ درصد کاهش یافته است رقابت واردکنندگان جهت واردات روغن نباتی ارزانقیمت شدت گرفته که این امر در کنار کاهش مصرف روغن در فصل تابستان صورت گرفته است.
کاهش محسوس مصرف روغن در کشور
نیاز ماهانه کشور به روغن خوراکی بین ۱۴۰ تا ۱۶۰ هزار تن و میزان مصرف متوسط سالانه روغن کشور ۱.۵ تا ۱.۷ میلیون تن بود ولی در سال گذشته آمارها حاکی از آن است که بیش از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن روغن مصرف شد که البته بخش عظیمی از آن به‌دلیل توزیع ارز ترجیحی، قاچاق می‌شد. با حذف و اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی و واقعی شدن قیمت‌ها علاوه‌ بر کاهش قاچاق، مصرف نیز به سمت واقعی شدن حرکت کرد؛ آمارها در کشور نشان می‌دهد که یکی از پرمصرف‌ترین کشورها در مصرف روغن خوراکی بودیم که با اصلاح نظام یارانه‌ای مصرف این محصول بین ۳۰ تا ۴۰ درصد در ماه‌های اخیر کاهش یافت که همین امر در سلامت جامعه نیز اثرگذار خواهد بود و با توجه به ظرفیت کارخانجات روغن‌کشی در کشور می‌توانیم به فکر صادرات و ارزآوری این محصول نیز باشیم.
واردات یک میلیارد دلاری روغن در سال‌جاری
در سال گذشته حدود ۴.۳ میلیون تن دانه‌های روغنی و روغن خوراکی به ارزش بیش از ۴.۴ میلیارد دلار وارد کشور شده بود که سهم دانه‌های روغنی ۲.۳ میلیون تن به ارزش ۱.۶ میلیارد دلار بوده است، واردات دانه‌های روغنی با اینکه از لحاظ وزن یک درصد نسبت به سال ۱۳۹۹ کاهش داشت ولی از نظر ارزش ۳۱ درصد رشد کرده بود. همچنین ۱.۹ میلیون تن روغن خوراکی به ارزش ۲.۷ میلیارد دلار در سال گذشته وارد ایران شد که ۵۵ درصد از نظر وزن و ۱۳۸ درصد از نظر ارزش افزایش داشت. بررسی وضعیت واردات کالای اساسی در سه ماهه ابتدایی امسال نشان می‌دهد که در مجموع حدود یک میلیون تن به ارزش بیش از یک میلیارد دلار انواع روغن و دانه‌های روغنی وارد ایران شده که از این میزان ۶۴۴.۱ هزار تن به ارزش ۵۰۳.۷ میلیون دلار به انواع دانه‌های روغنی و ۲۹۵.۹ هزار تن به ارزش حدود ۵۱۰ میلیون دلار برای روغن‌های خوراکی نیمه جامد، مایع و خام بوده است. آمار تخلیه کالاهای اساسی در گمرک تا پایان تیرماه سال‌جاری نیز نشان می‌دهد بیش از 336 هزار تن روغن تاکنون در بنادر کشور ترخیص و به بازار داخل ارسال شده است.
به صفر رسیدن تعرفه واردات روغن خام
 دولت به منظور کاهش قیمت روغن در بازار کشور و حمایت از مصرف‌کنندگان از اخذ تعرفه واردات این کالای اساسی خودداری کرد به طوری که با این اقدام کاهش 20 درصدی قیمت این محصول را دنبال می‌کند.
طبق اعلام وزارت صمت، مصوبه ستاد تنظیم بازار مبنی بر صفر شدن سود بازرگانی واردات روغن خام و دانه روغنی ابلاغ و وعده داده شد که در پی این تصمیم قیمت روغن خوراکی کاهش می‌یابد. به طوری که در این باره علی رضا شه‌پرست، مدیرکل صنایع غذا و داروی وزارت صنعت، معدن و تجارت از ابلاغ مصوبات ستاد تنظیم بازار مبنی بر صفر شدن سود بازرگانی واردات روغن خام و دانه روغنی و نیز معافیت از محدودیت سقف و سابقه در واردات روغن خام خبر داد. وی همچنین وعده داده که قیمت روغن خوراکی در سراسر کشور کاهش می‌یابد و گفته که در همین راستا هماهنگی‌های لازم برای کاهش قیمت انواع روغن‌های خوراکی با تولید کنندگان این حوزه انجام شده و با هر واحدی که حقوق مصرف کنندگان را رعایت نکند و از دستورالعمل‌ها و ضوابط‌ قانونی پیروی نکند، برخورد خواهد شد.
قیمت روغن باید تا 25 درصد کاهش یابد
پیش‌تر از این نیز مهدی برادران، معاون وزیر صمت در بازدید از یکی از کارخانه‌های تولید روغن از کاهش ۱۰ تا ۲۵ درصدی قیمت روغن خوراکی در سراسر کشور خبر داده و تأکید کرده بود که این کاهش قیمت به‌دنبال برنامه دولت برای کاهش تعرفه واردات مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌های روغن اعمال می‌شود و هدف از این کار حمایت از مردم و مصرف کنندگان خواهد بود. همچنین همه کارخانه‌ها ملزم به کاهش قیمت هستند و با هر واحدی که از این دستورالعمل پیروی نکند، برخورد خواهد شد.
انجمن صنفی زیر بار کاهش 20 درصدی روغن نمی رود!
با این حال انجمن صنفی روغن نباتی به مخالفت با این دستورالعمل وزارت صمت پرداخت و اعلام کرد: به منظور حفظ تعادل و جلوگیری از تنش در بازار روغن نباتی لازم است کالاهای فروش رفته در فروشگاه‌های سراسر کشور با قیمت‌های مصرف‌کننده مصوب قبلی تعیین تکلیف انجام شود و نسبت به تعیین‌ تکلیف قیمت‌های کالاهای ساخته شده موجود در انبارهای شرکت‌های پخش، عمده فروشی‌ها و کارخانه‌های تولیدی، تعیین تکلیف موجودی روغن خام کارخانجات تولیدی با قیمت‌های قبلی اعم از وارداتی و خریدهای داخلی، منطقی‌سازی قیمت‌های پایه ارزی روغن خام وارداتی توسط وزارت جهاد کشاورزی، تعیین تکلیف حقوق ورودی انواع روغن خام و کاهش قیمت روغن خام شرکت بازرگانی دولتی ایران به میزان نرخ دستوری دولت اقدامات لازم اقدام شود. این انجمن دیروز نیز طی اطلاعیه‌ای دیگر اعلام کرد: با عنایت به پیگیری و جلسات برگزار شده با سرپرست سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان و همچنین مدیرکل دفتر صنایع غذا و داروی وزارت صنعت، معدن و تجارت، به پیوست قیمت مصرف کننده روغن نباتی اعلام می‌شود. لذا با توجه به اینکه قیمت‌های جدید اعلامی از سوی سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان باید توسط خود شرکت‌ها در سامانه جامع تجارت بارگذاری شود، قیمت روغن از 11 مرداد به بعد در بازار 10 درصد ارزان‌تر فروخته خواهد شد. 
نهادهای نظارتی جلوی تخلفات را بگیرند
حال به نظر می‌رسد با توجه به کاهش محسوس قیمت روغن در بازارهای جهانی، حاشیه سود مناسب وارد کنندگان، به صفر رسیدن تعرفه واردات روغن خام در کشورمان باید قیمت انواع روغن در بازار با کاهش حداقل 20 درصدی مطابق دستورالعمل وزارت صمت روبه‌رو شود و بر این اساس نهاد‌های نظارتی با هرگونه تخلفی توسط کارخانجات تولیدکننده روغن برخورد کنند.

دیروز در مراسمی باحضور وزیراقتصاد، سرپرست ستاد اجرایی فرمان امام، مدیرعامل بنیاد برکت و گروه اقتصادی تدبیر و مدیران عامل هشت بانک در محل نمایشگاه دائمی دستاوردهای ستاد اجرایی فرمان امام، بزرگترین تفاهمنامه ایجاد اشتغال درکشور به امضا رسید. سرپرست ستاد اجرایی فرمان امام دراین مراسم گفت: این تفاهم طی دوسال و در بیش از ۴۰۰ شهرستان اجرایی می شود.
عارف نوروزی افزود: بنا داشتیم تا پایان سال ۱۴۰۱، از طریق طرح‌های خرد و کلان بخش‌های مختلف ستاد مانند برکت و تدبیر، ۳۵۰ هزار شغل  در کشور ایجاد کنیم اما با امضای این تفاهمنامه امیدواریم تا پایان سال بتوانیم شکرانه ایجاد ۴۰۰ هزارمین شغل در کشور را برگزار کنیم. وی افزود: برهمین اساس قرار است ۴۰ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری از محل منابع تسهیلات بانک‌ها و آورده مردم برای اشتغال عملیاتی شود. سرپرست ستاد اجرایی فرمان امام تأکید کرد: دراین تفاهمنامه ۴۰۲ شهرستان و ۱۰ هزار و ۲۰۰ روستا تحت پوشش طرح‌های اشتغالزایی قرار می‌گیرند.
وی ادامه داد: ۶۰ درصد این ۴۰ هزار میلیارد تومان برای اشتغالزایی درسال ۱۴۰۱ و ۴۰ درصد باقیمانده هم  سال ۱۴۰۲ اجرایی خواهد شد. نوروزی با اشاره به وقوع سیل اخیر در کشور  گفت: بنیاد برکت حمایت ویژه‌ای از سیلزدگان خواهد داشت و درقدم اول قول دادیم 2000 رأس دام سالم بین روستاییان سیلزده توزیع کنیم. وی تصریح کرد: با اقدامات اخیر توانسته‌ایم از ۲۰۰ هزار مهاجرت معکوس روستاییان به شهرها جلوگیری کنیم. وزیراقتصاد نیز در این مراسم گفت: تفاهم ۴۰ هزار میلیاردی برای ایجاد اشتغال توسط ستاد اجرایی فرمان امام یکی از ابتکارات منحصربه فرد درسال‌های اخیر است، ویژگی طرح‌های برکت، پایش مرتب و آنلاین رسیدن تسهیلات به هدف و پیگیری مشاغل ایجادشده و حمایت از کارآفرینان است و وام‌ها هدر نمی رود. سیداحسان خاندوزی افزود: ما با همکاران خود در شبکه نظام بانک‌های دولتی و خصوصی این برنامه‌ریزی را داشته و داریم که نظام مالی کشور به سمت تأمین مالی تولید و نیازهای خرد خانواده‌ها تغییر ریل دهند و تسهیلات خرد منجر به اشتغالزایی و توسعه پروژه‌های پیشران شوند نه اقدامات غیرمولد.
خاندوزی تأکید کرد: تخصیص اعتبارات به مردم به واسطه نهادهایی مانند ستاد اجرایی فرمان امام که ازطریق تسهیلگران خود با مردم مرتبط هستند و بعد از دریافت تسهیلات، کارآفرین را رها نمی کنند می تواند به الگوی غالب درکشور برای تخصیص بودجه و ارائه تسهیلات تبدیل شود.
در پایان این مراسم تفاهمنامه 40 هزار میلیارد تومانی بین بنیاد برکت و مدیران عامل بانک‌های پارسیان، ملی، سپه، ملت، کارآفرین، تجارت، صادرات، مهرآفرین و صندوق کارآفرینی امید به امضا رسید.