نفیسه امامی
خبرنگار

قیمت جهانی گندم و سایر محصولات اساسی در یک سال گذشته مرتب در حال افزایش بوده است و کارشناسان فائو هشدار داده‌اند که دوران غذای ارزان به سر آمده و کشورها باید خود را برای خرید غذای گران آماده کنند.  بر اساس اعلام این سازمان، عواملی که قیمت گندم و اصولاً مواد غذایی مصرفی مردم را افزایش داده اند شامل تغییرات آب و هوایی، گرم شدن کره زمین، شیوع کرونا، محدود بودن منابع آب و خاک برای کشاورزی در جهان و بروز جنگ روسیه و اوکراین در ماه‌های اخیر است. قیمت جهانی مواد غذایی پس از افزایش ۳۰ درصدی در سال گذشته میلادی، اکنون به بالاترین سطح در یک دهه گذشته رسیده است. ارقام فائو نشان دهنده افزایش هزینه غلات و روغن‌های گیاهی در سراسر جهان است. قیمت جهانی غلات در یک سال اخیر و در مقایسه با سال گذشته بیش از ۲۲ درصد افزایش یافته است و بالا رفتن قیمت گندم یکی از عوامل اصلی افزایش قیمت موادغذایی عنوان می‌‌شود.برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد اعلام کرد، تعداد افرادی که با ناامنی غذایی حاد مواجه هستند به بالاترین حد خود یعنی 193 میلیون در سال 2021 رسیده است. تحلیلگران معتقدند تغییر اقلیم و هوای خشک یا گرم غیرعادی باعث نگرانی در مورد محصولات در کشورها شده است.

آتش جنگ اوکراین و روسیه بر قیمت جهانی گندم
اوکراین و روسیه بیش از 30 درصد غلات دنیا را تأمین می‌کنند و جنگ اخیر بین این دو کشور قیمت گندم و سایر کالاهای اساسی را بیش از صد درصد افزایش داده است. این در حالی است که قیمت گندم به دلیل نگرانی‌های فزاینده از کمبود این محصول استراتژیک جهانی به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۰۸ رسیده است، زیرا جنگ روسیه و اوکراین بیش از ۲۵ درصد از صادرات این کالای اساسی و مورد نیاز مصرف جهانی را کاهش داده است.
با آغاز درگیری بین روسیه و اوکراین به عنوان بزرگ‌ترین صادرکنندگان گندم دنیا قیمت این محصول رو به افزایش گذاشت به طوری که در فوریه ۲۰۲۲ و قبل از شروع جنگ اوکراین، قیمت گندم ۲۸۷ دلار در هر تن بود اما پس از آغاز جنگ به نرخ بیش از ۴۰۰ دلار رسید و حالا این محصول اساسی در مردادماه به قیمت 782 دلار به فروش می‌‌رود.
بر اساس گزارش فائو، در سال ٢٠٢٠ میلادی روسیه ٨٦ میلیون تن از غلات پرمصرف جهان را تولید کرد. این کشور در سال ٢٠٢١ درآمدهای بی‌سابقه‌ای از صادرات موادغذایی به دست آورد و برای دومین سال متوالی وضعیت جدید خود را به عنوان فروشنده برتر محصولات کشاورزی حفظ کرد.
اوکراین نیز بزرگ‌ترین صادرکننده روغن آفتابگردان در جهان است اما با شروع جنگ چرخه عرضه این کالا در بازارهای جهانی مختل شد و با تداوم  این روند قیمت کالاهای جایگزین هم بالا رفت. اوکراین همچنین یکی از تولیدکنندگان بزرگ ذرت و گندم بود که قیمت آنها بعد از جنگ بشدت بالا رفته است.

توافق برای از سرگیری صادرات غلات توسط اوکراین و روسیه
توافق بازگشایی بنادر اوکراین به منظور صادرات غلات با میانجیگری سازمان ملل و ترکیه میان روسیه و اوکراین در شهر استانبول امضا شد و این مسأله امیدواری‌ها را برای کاستن از بحران جهانی غذا ناشی از حمله روسیه به اوکراین افزایش داده است.
پس از اینکه روسیه و اوکراین به توافق رسیدند صادرات غلات را از طریق دریای سیاه ادامه دهند، قیمت گندم در بازارهای جهانی 47 دلار کاهش یافت.این در شرایطی است که افزایش شدید قیمت گندم در بازارهای جهانی زنگ هشداری به دولت‌ها داد تا بیشتر به تولید محصولات استراتژیک از جمله گندم توجه کنند.

تصمیم دولت در ایجاد امنیت غذایی
در شرایط فعلی سیاست کشورها بر این است که صادرات محصولات اساسی خود از جمله گندم را محدودتر کنند.  کشور ما هم با توجه به شرایط بغرنج جهانی در بخش تولید محصولات غذایی و گرانی محصولات استراتژیک غذایی، در ابتدای امسال با تعیین نرخ قابل قبول 11 هزار و 500 تومان در هر کیلو برای خرید تضمینی گندم، جلوی قاچاق این محصول راهبردی را گرفت تا به این واسطه گندم تولید داخل به علت تعیین قیمت‌های خرید تضمینی پایین در دولت قبل که از طریق دلالان و واسطه گران به طور غیرقانونی به خارج از مرزها منتقل می‌‌شد، گرفته شود.
آخرین گزارش فائو به عنوان معتبرترین سازمان بین‌المللی در زمینه تجارت موادغذایی، بیانگر اوضاع ملتهب قیمت‌های جهانی است. بنابراین تولید محصولات استراتژیک غذایی در داخل کشور و رسیدن به جایگاه خودکفایی در تولید گندم به عنوان قوت غالب مردم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود و دولت هم هوشمندانه به این مسأله ورود و بسترهای رسیدن به این هدف را فراهم کرده است.
دولت در ابتدای سال با افزایش بیش از دو برابری نرخ خرید تضمینی گندم، انگیزه و تشویق گندمکاران را در تحویل محصول به دولت بالا برد به طوری که تا به الان خرید تضمینی گندم کشور از مرز 6 میلیون تن گذشته است و با تداوم خرید تضمینی این امیدواری وجود دارد که تا هفت میلیون تن درسال جاری بالا برود.
ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی هم به تازگی با اعلام ادامه حمایت‌های دولت و اجرای طرح ملی کشت قراردادی، اظهار امیدواری کرده است که کشور در سال آینده با تولید ۹ میلیون تن گندم به مرز خودکفایی برسد.
با افزایش قیمت‌های جهانی در سال جاری همه کشورها در حال افزایش سطح ذخایر کالاهای اساسی خود هستند که بر این اساس پشتیبانی از تأمین کنندگان می‌‌تواند امنیت غذایی کشور را فراهم کند.

امین محمودی
 خبرنگار

قارچ یا همان طلای سفید کشاورزی از آن دسته محصولات پرمصرفی محسوب می‌شود که اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در بازارهای جهانی دارد که بنابر اظهارات فعالان این صنعت، ایران در تولید قارچ رتبه هفتم را به خود اختصاص داده است.
آخرین آمارهای فائو (سازمان خواروبار جهانی) حاکی از آن است که چین با تولید سالانه 4 میلیون تن انواع قارچ بزرگترین تولید کننده است و پس از آن نیز کشورهای ژاپن با ۴۷۱ هزار تن و ایالات متحده با 370 هزار تن در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. بر اساس آمار منتشر شده از سوی سازمان فائو در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ ایران تولیدی به میزان ۹۹ هزار و ۷۰۰ تن داشته است.
این گزارش می‌افزاید ایران جزو تولید‌کنندگان اصلی قارچ خوراکی محسوب می‌شود با وجود این به دلیل مشکلات موجود در این بخش واحدهای تولیدی با ظرفیت ناقص فعالیت می‌کنند. این در حالی است که به گفته محمد حسن افشار فعال و رئیس پیشین انجمن صنفی قارچ در صورتی که واحدهای پرورشی با ظرفیت کامل تولید کنند سالانه توانایی تولید ۲۵۰ هزار تن قارچ را دارند.
وی با بیان اینکه کیفیت قارچ تولیدی ایران بسیار خوب است، خاطرنشان می‌کند: در واقع ما بر اساس استانداردهای بین‌المللی تولید داریم. ضمن اینکه ضوابط بهداشتی و بسته‌بندی را به‌درستی رعایت می‌کنیم. بنابراین تنها راهی که می‌تواند موجب نجات صنعت ایران شود این است که بازار صادراتی گشوده شود و ما بتوانیم بخش قابل قبولی از محصول را صادر کنیم.
این مقام صنفی می‌گوید: اگر صادراتی در این میان انجام شود به‌صورت امانی بار ارسال و پول آن نیز از طریق صرافی تحویل صادر کننده می‌شود بنابراین چون هزینه‌های نقل‌و‌انتقال پول و هزینه‌های صادرات بالا می‌رود، صادرات قارچ به‌صرفه نیست.
به این ترتیب اگرچه ایران جزو 10 تولیدکننده برتر قارچ قرار دارد اما صادراتی در این حوزه ندارد. افشار، فعال این بخش در این خصوص می‌گوید: در حال حاضر کشورهای حوزه خلیج فارس و همسایگان ما خواستار قارچ هستند اما در حوزه صادرات با مشکلاتی همچون تحریم‌ها و مشکلات نقل‌و‌انتقال پول، بانکی و همچنین افزایش هزینه‌های تمام شده تولید روبه‌رو هستیم.
کاهش 15 هزار تومانی قیمت قارچ نسبت به سال گذشته
تولید قارچ در سال گذشته نسبت به سال 92 با رشد بیش از 75 درصدی روبه‌رو بوده است به‌طوری که از تولید 103 هزار تنی سال 1392 به 181 هزار تن در سال 1400 رسیده‌ایم، از طرف دیگر روزانه 50 تن قارچ در بورس کالا عرضه و به فروش می‌رسد.
با این حال با توجه به کاهش تولید در فصل تابستان هم‌اکنون روزانه 400 تن قارچ در کشور تولید می‌شود و قیمت این محصول در بازار خرده فروشی و میادین میوه و تره‌بار بین 30 تا 35 هزار تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد، این در حالی است که در سال گذشته در فصل تابستان قیمت قارچ 50 هزار تومان خرید و فروش می‌شد.
صنعت قارچ با صادرات به پاکستان شکوفا می‌شود
مجید نادری، عضو انجمن صنفی تولیدکنندگان قارچ در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص میزان تولید قارچ در کشور گفت: طی 8 سال گذشته میزان تولید قارچ در کشور از روند رو به رشدی برخوردار بوده است.
وی افزود: طبیعتاً برای موفقیت هر کسب و کار باید طرح، برنامه و هدف مشخصی از قبل طراحی شود تا میزان مورد نیاز مصرف قارچ در بازار داخل و در بازارهای صادراتی برآورد شود تا با افزایش تولید زیانی از نبود بازارهای تقاضا وجود نداشته باشد.
این فعال صنعت قارچ اظهار نمود: بازار قارچ در وضعیت فعلی با رکود روبه‌رو است به طوری که به نظر می‌رسد با توسعه صنایع تبدیلی و فتح بازارهای جدید صادراتی تولیدکنندگان از شرایط فعلی خارج شده و ایران به رتبه 5 تولید قارچ در افق 1404 برسد.
نادری در ادامه گفت: در چندین سال گذشته صادرات قارچ به دیگر کشورهای جهان به‌صورت فصلی بوده است به طوری که به‌دلیل نداشتن زیرساخت‌های مناسب و بالا بودن هزینه ترانزیت و فساد‌پذیری زودهنگام قارچ، صادرکنندگان با مشکلات زیادی روبه‌رو بوده‌اند.
وی افزود: بیشترین صادرات قارچ به کشورهای همسایه از جمله عراق، امارات و قطر صورت می‌گیرد با این حال به نظر می‌رسد بازار پاکستان به‌دلیل جمعیت 200 میلیون نفری آن همچنان مغفول مانده است و باید صادرات به این کشور با شناخت بازارهای آن رونق گیرد تا شاهد شکوفایی صنعت قارچ در کشور باشیم.
مبدع و مجری طرح اولین سامانه هوشمند صنعت قارچ کشور در خصوص تأثیر اصلاح ارز ترجیحی روی صنعت قارچ نیز خاطرنشان کرد: به واردات ماشین‌آلات و تجهیزات تولید قارچ یارانه‌ای اختصاص نمی‌یافت به همین دلیل اصلاح ارز ترجیحی تأثیر چندانی روی صنعت قارچ نداشته است.
نادری در ادامه گفت: با توجه به افزایش قیمت نهاده‌های تولید قارچ نباید در کوتاه مدت انتظار کاهش قیمت این محصول را داشته باشیم ولی در بلندمدت و با اتخاذ تدابیری می‌توانیم قیمت قارچ را کاهش دهیم.
وی افزود: صادرات قارچ در ایران با توجه به تولید سالانه ۱۵۰ الی ۲۰۰ هزار تن قارچ در کشور و رشد سالانه حدود بیست درصدی تولید این محصول، قارچ خوراکی را در جایگاه ممتازی بین محصولات کشاورزی صادراتی قرار داده است. هم‌اکنون ایران در رتبه ۶ الی ۷ تولید قارچ در دنیا قرار دارد که می‌توان از این جهت با صادرات قارچ خوراکی مقدار قابل توجهی ارز را وارد کشور نمود.
وی با بیان اینکه خرید تضمینی قارچ توسط هیأت امنای انجمن صنفی قارچ صورت می‌گیرد عنوان کرد: چین بزرگترین تولیدکننده و بزرگترین مصرف کننده قارچ در جهان محسوب می‌شود ولی با این حال کشورمان به دلیل وجود تحریم‌های صورت گرفته در بین 20 کشور اول صادرکننده قارچ قرار ندارد.
افزایش 60 درصدی صادرات قارچ
غلامرضا تقوی، مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان زینتی و قارچ خوراکی معاونت امور باغبانی نیز درباره وضعیت تولید محصول قارچ خوراکی در کشور گفت: پیش‌بینی می‌شود در سال ۱۴۰۱ تولید این محصول به ۱۸۵ هزار تن افزایش یابد.
وی افزود: تولید قارچ خوراکی در سال گذشته به میزان ۱۸۱ هزار تن بود.
تقوی با اشاره به میزان صادرات قارچ خوراکی در 10ماهه سال گذشته، گفت: بر اساس آمار رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران ۲۹۷۶ تن به ارزش 3 میلیون و 585 هزار دلار صادرات قارچ خوراکی بوده است.
به گفته وی، میزان صادرات این محصول در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل از آن، از نظر وزنی به میزان ۲۰۰۵ تن و از لحاظ ارزشی  2 میلیون و 255 هزاردلار افزایش داشته است.
مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان زینتی و قارچ خوراکی در پایان یادآور شد: در صادرات قارچ خوراکی افزایش ۴۸.۴ درصدی رشد وزنی و ۵۸.۹ درصدی رشد ارزشی را شاهد بوده‌ایم.

مجری طرح برنج وزارت جهاد کشاورزی مجموع سطح کشت این محصول در سال‌جاری را نزدیک به ۵۵۰هزار هکتار در استان‌های شمالی کشور پیش‌بینی کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی، شایگان ادیبی افزود: امسال در کشت اول ۵۰۰هزار هکتار از شالیزارهای استان‌های گیلان، مازندران و بخشی از استان گلستان زیر کشت برنج رفته و با احتساب کشت دوم یا مجدد در استان مازندران نیز برآورد می‌کنیم این عدد به ۵۵۰هزار هکتار برسد. وی همچنین اظهار کرد: پیش‌بینی می‌کنیم در استان‌های گیلان و مازندران نزدیک به ۹۰هزار هکتار پرورش برنج رتون انجام شود که به میزان تولید می‌افزاید.
ادیبی درباره کشت ارقام برنج در اراضی شمالی کشور نیز گفت: در کشت اول حدود ۱۶۰هزار هکتار ارقام پرمحصول نظیر ارقام شیرودی، فجر، خزر، تیسا، آنام و گیلانه و مابقی ارقام بومی و محلی از گروه ارقام صدری، هاشمی و طارم داشته‌ایم. ادیبی در همین حال سطح زیر کشت برنج در کشت اول در استان گیلان را ۲۲۰هزار هکتار، مازندران ۲۱۵هزار هکتار و در استان گلستان ۶۵هزار هکتار عنوان کرد.
وی با بیان این پیش‌بینی که امسال تولید برنج سفید با ۲۰درصد افزایش نسبت به تولید دو میلیون تن سال‌های نرمال، به بیش از دو میلیون و ۴۰۰هزار تن می‌رسد، گفت: عواملی همچون توزیع بذور گواهی‌شده، همراهی کشاورزان، رعایت توصیه‌های فنی، شرایط آب‌و‌هوایی و افزایش مصرف کودهای پایه فسفاته و پتاسه موجب شده امسال، سال استثنایی برای تولید برنج باشد.
مجری طرح برنج وزارت جهاد کشاورزی درباره توزیع بذور گواهی‌شده برنج تصریح کرد: امسال نزدیک به ۲۵۰۰تن انواع بذور گواهی‌شده اعم از ارقام اصلاح‌شده، محلی و پرمحصول با قیمت یارانه‌ای میان کشاورزان استان‌های شمالی کشور توزیع شده است.
وی با اشاره به افزایش کودهای پایه در شالیزارهای شمال کشور گفت: امسال با توجه به کاهش ۴۵درصدی قیمت کودهای پایه مقارن با کشت‌های بهاره، مصرف کودهای فسفاته ۳۵درصد و کودهای پتاسه ۷۵درصد در شالیزارها نسبت به سال‌های قبل افزایش یافت که در افزایش تولید اثرگذار بوده است. 
ادیبی اضافه کرد: تاکنون در استان مازندران نزدیک به ۸۰۰۰هکتار شلتوک برنج برداشت شده و نخستین برداشت از مزارع استان گیلان نیز از این پنجشنبه آغاز خواهد شد.
مجری طرح برنج وزارت جهاد کشاورزی به اهمیت توسعه مکانیزاسیون در شالیزارها اشاره و اظهار کرد: با ورود ۱۴هزار دستگاه ماشین نشاکار برنج در استان‌های شمالی، حدود ۳۸۰هزار هکتار معادل ۷۵درصد این اراضی به صورت مکانیزه کشت شد.
وی پیش‌بینی کرد برداشت مکانیزه برنج با توجه به تعداد کمباین‌های ویژه برنج در سال‌جاری در سه استان شمالی به ۴۸۰هزار هکتار برسد. ادیبی ادامه داد: امسال برای مصرف بهینه نهاده‌ها نیز پایلوت‌های تغذیه گیاهی و همچنین پایلوت ارقام جدید برای معرفی به کشاورزان و آشنایی آنان با مزیت‌های این ارقام در استان‌های شمالی اجرا شد.

قیمت مصوب ۵ محصول لبنی تنظیم بازار مشخص شد

قیمت مصوب ۵ محصول لبنی، مورد توافق تولید‌کنندگان و اصناف قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، قیمت مصوب 5 محصول لبنی شامل ماست با اوزان 2.5کیلوگرم و 2کیلوگرم با قیمت‌های 39هزارو900 و 49هزارو 800، پنیر سفیدUF400  گرمی با قیمت 37هزار تومان، شیر بطری یک لیتری کم‌چرب با قیمت 18هزار تومان و شیر نایلونی 900گرمی کم‌چرب با قیمت 15هزار تومان در جلسه‌ای با حضور نمایندگان وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان مورد توافق انجمن صنایع لبنی و اتاق اصناف قرار گرفت. بر این اساس رئیس اتاق اصناف ایران با ارسال نامه‌ای به رؤسای اتاق‌های اصناف کشور تأکید کرد عرضه محصولات لبنی مشمول طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها با قیمت مصوب انجام شود.


خرید بیش از ۸۰ هزار تن برگ سبز چای

رئیس سازمان چای کشور با اشاره به خرید بیش از ۸۰هزار و ۸۳۴تن برگ سبز چای از باغات شمال گفت: تاکنون ۵۲۵میلیارد تومان معادل ۷۷درصد مطالبات چایکاران پرداخت شده است. به گزارش خبرنگار مهر، حبیب جهانساز با اشاره به ادامه پرداخت مطالبات چایکاران شمال کشور، اظهار کرد: از ابتدای فصل برداشت برگ سبز چای تاکنون بیش از ۸۰هزار و ۸۳۴تن برگ از چایکاران خریداری شده است. وی ارزش برگ‌های خریداری شده را ۶۸۰میلیارد تومان عنوان کرد و افزود: تا به امروز ۵۲۵میلیارد و ۵۰۰میلیون تومان از مطالبات چایکاران گیلان و مازندران به حساب آنها واریز شده است. رئیس سازمان چای کشور این میزان را معادل ۷۷درصد مطالبات چایکاران برشمرد و ادامه داد: تلاش شده تا مطالبات بموقع پرداخت شود. جهانساز با اشاره به حمایت‌های دولت از چایکاران، تأکید کرد: باقی‌مانده مطالبات نیز بزودی به حساب چایکاران واریز می‌شود. وی همچنین با بیان اینکه از مجموع ۸۰هزار تن برگ سبز برداشت شده ۶۶.۵درصد برگ سبز از نوع درجه یک و مابقی از نوع درجه دو بوده است، اضافه کرد: تا به امروز ۱۸هزار و ۱۸۸تن چای خشک در کارخانه‌های چایسازی گیلان و مازندران تولید شده است.


 برزیل با افزایش تولیدات کشاورزی واردات اوره 
از ایران و روسیه را افزایش می‌هد

رئیس جمهور کشوربرزیل با اشاره به گسترش تولیدات کشاورزی برزیل و نیاز بیشتر به انواع کود شیمیایی وارداتی به رایزنی‌های خود با پوتین، رئیس‌جمهور روسیه برای واردات 30 کشتی کود شیمیایی اوره به برزیل و افزایش واردات از ایران اشاره کرد. به گزارش  تسنیم، مجمع جهانی کشت و صنعت با حضور رئیس جمهور برزیل، وزیر کشاورزی، وزیر اقتصاد و مسئولین بخش‌های مختلف کشاورزی برزیلی و خارجی در شهر سان پائولو آغاز بکار کرد. از طرف جمهوری اسلامی ایران، حسین قریبی، سفیر کشورمان در برزیل و سید فخرالدین عامریان، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران در این همایش بزرگ کشاورزی شرکت داشتند. در مراسم افتتاحیه بولسونارو رئیس جمهور کشوربرزیل با اشاره به گسترش تولید کشاورزی برزیل و نیاز بیشتر به انواع کود شیمیایی وارداتی به رایزنی‌های خود با پوتین، رئیس جمهور روسیه برای واردات 30 کشتی کود شیمیایی اوره به برزیل اشاره کرد. لازم به ذکر است که تولید غلات، حبوبات و برنج برزیل امسال به 300 میلیون تن می رسد که