هستی بختیاری
خبرنگار
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست کشور برای رایزنی درباره ریزگردهایی که از سمت عراق وارد ایران می‌شود به بغداد رفت. سدسازی‌های کشور ترکیه روی دجله و فرات، سوریه و عراق را به کانون بحرانی ریزگردهای منطقه تبدیل کرده است. این ریزگردها نفس کشیدن را برای بخش بسیار زیادی از شهروندان ایرانی سخت کرده و حتی به مرگ تعدادی از شهروندان سوری و عراقی منجر شده است. سدسازی ترکیه در پروژه «گاپ» به این شرایط سخت و مخاطره آمیز دامن زده است. این کشور چراغ خاموش قصد دارد در پروژه «داپ» روی رودخانه ارس، دجله و فرات 90 سد بسازد که شرایط را برای کشورهای پایین دست به مراتب سخت خواهد کرد.
سفر «علی سلاجقه» به‌دنبال دستور «سید ابراهیم رئیسی»، رئیس‌جمهور اتفاق افتاد. رئیسی، وزارت امورخارجه و سازمان حفاظت محیط‌ زیست کشور را مأمور رایزنی با کشورهای همسایه برای حل بحران ریزگردهای خارجی کرد. ریزگردهای عراقی براساس گفته‌های پیشتر «علی محمد طهماسبی» دبیر ستاد مقابله با پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط‌ زیست به روزنامه ایران، بیشتر از منطقه «الانبار» بلند می‌شود. طبق نقشه‌های ماهواره‌ای اراضی جنوب سوریه و شرق اردن هم در ایجاد این ریزگردها نقش داشته‌اند اما غرب عراق کانون اصلی شکل‌گیری این ریزگردها بوده است. کارشناسان یادآوری می‌کنند هیأت ایرانی در گفت‌و‌گو‌های دوجانبه باید مخاطرات پروژه در دست اجرای دولت ترکیه یعنی «داپ» را به کشورهای پایین دست رودخانه‌های فرات، دجله، کورا و ارس یادآوری کند. بنابراین برنامه‌های جدید آبی ترکیه باید یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد بحث ایران و کشورهای همسایه پایین دست چهار رودخانه باشد. پروژه جدید(داپ) دولت ترکیه تنها به افزایش ریزگردها منجر نمی‌شود بلکه امنیت آبی و غذایی ایران در شمال غرب و شرق کشور را هم به خطر می‌اندازد.
ورود سالانه 150 میلیون تن ریزگرد خارجی
البته ایران تنها متأثر از ریزگردهای عراق و سوریه و تبعات ناشی از سدسازی ترکیه نیست، آمارهای ستاد مقابله با پدیده گرد و غبار نشان می‌دهد سالانه 150 میلیون تن ریزگرد از کشورهای عربستان، اردن، سوریه، عراق، ترکمنستان، ازبکستان، افغانستان، ترکیه، امارات و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس وارد ایران می‌شود. ایران دو برنامه عمل برای حل معضل کانون‌های بحرانی ریزگردها در کشورهای همسایه نوشته است. برای همسایگان شرق و شمال شرقی یک برنامه عمل نوشته شده است؛ بسته‌ای هم که برای همسایگان جنوب وجنوب غرب نوشته شده، تمام کشورهای حوزه خلیج فارس را دربرمی‌گیرد. ایران قصد دارد ابتدا برنامه چهارجانبه ای را با عراق، قطر و سوریه شروع کند و بعد کشورهای دیگر را هم ترغیب کند تا به این برنامه بپیوندند.
محمد طالب حیدری، کارشناس ارشد هواشناسی و رئیس اسبق سازمان هواشناسی کردستان و کرمانشاه در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید: «حالا که موضوع گرد و خاک در دستور کار دولت قرار گرفته است نباید اجازه داد عده‌ای که اشراف بر موضوع ندارند با طرح صدها کانون ایجاد گرد و خاک، دولت را سردرگم کنند.»
او می‌گوید: « در خارج و داخل صدها کانون ریزگرد وجود دارد اما در بین کانون‌های خارجی هم تفاوت شدت فوران ریزگردها زیاد است، تنها چند کانون در امتداد و اطراف بستر فرات است که بسیار فورانی هستند، بنابراین دولت باید روی درخواست حل و ترمیم این چند کانون محدود تمرکز کند. بنابراین دولت باید پیگیری حل کانون بحرانی و فورانی فرات را در دستور کار خود قرار دهد سایر کانون‌ها در درجات چندم خطر نسبت به کانون فرات قرار می‌گیرند.»
این کارشناس اعتقاد دارد، اگر این کانون‌های بحرانی مهار شوند، نه کانون‌های موضعی داخلی و نه کانون‌های شمال آفریقا و کانون‌های اردن و عربستان هوای ما را به ورطه بحران نمی‌برند.
او می‌گوید: «مطمئنم برخی از محافل داخلی که دولت معمولاً از آنها سؤال می کند در شناخت اولویت‌بندی این کانون‌ها خود ابهام دارند، بنابراین دولت را سردرگم می کنند و تصمیم گیران به این نتیجه می رسند که هیچ کار مؤثری نمی‌توان انجام داد و مردم هم فکر می‌کنند دولت در حل مشکل کوتاهی می‌کند.»
لزوم اجرایی شدن توافقنامه‌ها
علی سلاجقه در دیدار با وزیر کشور عراق بر اجرایی شدن توافق‌های میان دو کشور تأکید می‌کند و می‌گوید: «منطقه و جهان دچار بی‌نظمی اقلیمی شده که پیامد آن ایجاد ریزگردها برای کل منطقه است و ما با توجه به مطالعات و تجربه‌های احصا شده در زمینه مقابله با بیابانزایی می‌توانیم در کنار کشور عراق باشیم و انتقال تجارب در این زمینه حائز اهمیت است.» او می‌گوید: «وقایع تاریخی نشان داده که فقط کشورهای منطقه می‌توانند در بحران‌ها به یاری هم بشتابند و دوستی کشور ایران و عراق می‌تواند به‌عنوان نمونه همکاری موفق کشورهای همسایه باشد.»
به اعتقاد سلاجقه، روابط اقتصادی و سیاسی می‌تواند بیشتر شود و یکی از این راه‌ها توجه ویژه به حفظ محیط‌ زیست دو کشور است.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست با توجه به تفاهمنامه‌هایی که وجود دارد، می‌گوید: «باید به سمت اجرایی و عملیاتی شدن در جهت مهار ریزگرد گام برداریم و الگوی مناسبی برای کشورهای منطقه باشیم.»
سلاجقه با اشاره به تفاهمنامه‌های قبلی جمهوری اسلامی ایران با دولت عراق تصریح کرد: هر چند پدیده ریزگردها محصول بازه زمانی طولانی مدت است، اما تلاش می‌کنیم در مدت زمانی مناسب به درمان این معضل بپردازیم.سلاجقه بهره‌گیری از تجربیات ارزنده جمهوری اسلامی ایران در زمینه بیابانزدایی و مبارزه با ریزگردها و ضرورت تبادل تجربیات با طرف عراقی را مورد تأکید قرار داد. او در بدو ورود به عراق، مورد استقبال «جاسم الفلاحی» وزیر بهداشت و محیط‌ زیست این کشور قرار گرفت.
رئیس سازمان محیط‌ زیست ایران  در این سفر درباره موضوع ریزگردها با وزرای خارجه، محیط‌ زیست و کشاورزی عراق و نیز نخست‌وزیر عراق دیدار می کند. عثمان الغانمی‌، وزیر کشور عراق هم ضمن یادآوری فداکاری ایران در مبارزه با داعش، در زمینه آب و مقابله با بیابانزایی می‌گوید: «در بحث آب و بیابانزایی و امنیت غذایی دچار چالش هستیم و با توجه به اینکه دولت فعلی، دولت پیشبرد امور است؛ تلاش خواهیم کرد این چالش‌ها را در جهت خدمت به مردم برطرف کنیم.»
هیأتی فنی و کارشناسی از وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی، نیرو و امورخارجه با هدف بررسی راهکارهای مؤثر و فوری در مهار ریزگردها، سلاجقه را در این سفر همراهی می‌کنند.
 این سفر با هدف تبادل نظر و همفکری با مسئولان عراقی در راستای همکاری جمعی منطقه‌ای برای مقابله با گرد و غبار، بازدید میدانی از کانون‌های ریزگرد و بررسی راهکارهای مؤثر و فوری به منظور کاهش اثرات این پدیده، انجام شده است. ایران و عراق پیش از این هم درباره حل معضل ریزگردها به گفت‌و‌گو نشسته‌اند اما هر بار یک موضوع اجازه نداد تا تصمیم گیری‌ها روی میز اجرا برود. یک بار حضور داعش برنامه‌ها را بهم زد و یک بار هم شیوع کرونا. البته دولت عراق با توجه به مسائل سیاسی و امنیتی که دارد، ریزگردها را در اولویت قرار نمی‌دهد اما الان این ریزگردها به مرگ شهروندان عراقی منجر شده است. حالا حفاظت از جان شهروندان عراقی دلیل کافی و ضروری برای در اولویت قرار دادن حل معضل ریزگردها را به دولت کشور همسایه داده است. هرچند در نهایت دو کشور باید به سمتی بروند که به همکاری یک نهاد بین‌المللی و ایجاد یک صندوق بین‌المللی برای حل معضلی که امنیت منطقه به لحاظ اجتماعی و سیاسی نشانه رفته، منجر شود.

آوین صفایی
خبرنگار
مردم گمان می‌کنند اگر ته‌سیگار را زیر پا له کرده یا از پنجره خودرو به بیروت پرتاب کنند، این پسماند برای همیشه ناپدید خواهد شد. آنها نمی‌دانند با پرتاب هر ته‌سیگار به طبیعت، روند تخریب محیط‌‌‌زیست آغاز می‌شود. با نفوذ این آلاینده مخرب بر منابع آبی و خاکی، رشد گیاهان تحت‌تأثیر قرار گرفته و درنهایت با ورود به زنجیره غذایی حیوانات، دودش به چشم تک تک انسان‌ها می‌رود!«محمد درویش» رئیس گروه محیط‌‌زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو، مهم‌ترین ضرر ته‌سیگارها را ناشی از سم آرسنیک درون فیلتر سیگار دانسته و به «ایران» می‌گوید: این سم که در طبیعت رها می‌شود می‌تواند سالانه نیاز آبی شهری به بزرگی 7برابر وسعت تهران را برای همیشه از چرخه مصرف خارج کند. همین امر نیز نشان می‌دهد سیگاری‌ها نه تنها به خودشان آسیب می‌زنند، بلکه می‌توانند نیاز به آب شرب دست‌کم 70میلیون انسان را نیز برای همیشه نابود کنند. مسأله کاملاً جدی است و بر طبق همین دستاورد نیز جنبشی با این عنوان ایجاد شد که «اگر همچنان رعایت نکرده و سیگار می‌کشید، حداقل ته‌سیگارتان را در طبیعت نیندازید.»
ته‌سیگار محیط‌‌زیست را تخریب می‌کند
به گفته محمد درویش، روزانه 70میلیارد ته‌سیگار در طبیعت رها می‌شود که با این حساب حتماً تا سال‌های اخیر این میزان افزایش پیدا کرده است. همچنین 8میلیارد نخ سیگار، می‌تواند حدود 7میلیارد مترمکعب آب را برای همیشه از بین ببرد که این میزان آب هفت برابر نیاز آب مردم تهران در یک سال می‌باشد.
این فعال محیط‌‌زیست می‌گوید: ته‌سیگارها خطرات بسیار زیادی برای طبیعت، انسان‌ها و حیوانات دارند. ته‌سیگارهای رها شده در طبیعت توسط پرندگان و دیگر حیوانات مصرف شده و در چرخه غذایی، وارد غذای انسان‌ها شده و به ناراحتی‌های گوارشی و سرطان منجر می‌شود. این ته‌سیگارها، منجر به آلودگی آب و خاک شده و همین امر نیز روی میوه گیاهان و دام‌ها تأثیر مخربی دارد.وی ته‌سیگارها را یکی از عوامل مهم در آتش‌سوزی جنگل‌ها و رویشگاه‌های طبیعی دانسته و می‌گوید: رانندگان بدون هیچ توجهی ته‌سیگار خود را از شیشه ماشین پرتاب کرده و باعث آتش‌سوزی علوفه‌های خشک می‌شوند. این آتش‌سوزی‌ها گسترش یافته و گاهی تا دل جنگل‌ها پیش رفته و آتش‌سوزی‌های گسترده در دل طبیعت را ایجاد می‌کنند. به گفته او، در اتحادیه اروپا چنانچه شخصی ته‌سیگار خود را در زمین و طبیعت رها کند تا 2هزار پوند جریمه می‌شود. این مقررات سختگیرانه نیز باید در کشور ما اعمال شود. این در حالی است که در ایران به‌صورت کلی پرت کردن زباله از شیشه خودرو به بیرون، ۳۰هزار تومان جریمه دارد اما ته‌سیگار از آن تفکیک نشده است. البته همین قانون نیز چندان درست اجرا نمی‌شود؛ چراکه اگر فردی شاهد پرتاب زباله از خودروی جلویی بوده و به پلیس راهور اطلاع دهد، جریمه نمی‌شود! زیرا پلیس می‌گوید باید خودمان ببینیم، اما آیا واقعاً کسی در مقابل چشمان پلیس خطایی می‌کند؟! البته نمایندگان مجلس نیز می‌توانند با ارائه طرحی، از خطرات مهلک ته‌سیگارها در طبیعت و محیط‌‌زیست جلوگیری کنند.
فرهنگ‌سازی برای نجات زمین
در همین حال «یحیی پرویزی» پژوهشگر و محقق حفاظت از خاک، یکی از منابع مهم آلودگی خاک و منابع زیستی که کمتر مورد توجه قرار گرفته را آلاینده‌ای به‌ نام ته‌سیگارها دانسته و به «ایران» می‌گوید: ساختار این ماده از ترکیبات سلولزی تشکیل یافته و همین امر نیز تجزیه آن در طبیعت را با تأخیر مواجه نموده و ماندگاری آن را طی ده‌ها سال تضمین می‌کند. علاوه بر مواد سمی موجود در ساختار شیمیایی ته‌سیگار، این ماده به‌ دلیل سطح ویژه بسیار بالا، آلاینده‌های ناشی از تدخین مواد دخانی را در خود نگه داشته و به‌صورت پایدار مانع تجزیه آنها در طبیعت می‌شود.
به گفته این پژوهشگر، خاک مهم‌ترین فیلتر طبیعی برای آلاینده‌ها بوده و ماندگاری ته‌سیگار در آن، آسیب جدی به سلامت و کارکرد خاک در محیط‌‌زیست وارد می‌کند، اما از آنجا که حدود یک‌سوم تنوع زیستی موجود در کره‌زمین متعلق به لایه نازک خاک در سطح این کره خاکی است و به علاوه این خاک در تعامل با دیگر ارکان زیست‌بوم در جهان قرار دارد، بنابراین زمانی که ته‌سیگار در خاک مانده و تثبیت می‌شود، بر اثر جذب آب متورم شده و مواد سمی موجود در آن (که حدود 2500 ماده مختلف برآورد شده است) در خاک منتشر شده و برای ریزجانداران خاک بسیار سمی و خطرناک است و می‌تواند به یک منبع چالشی جدی برای کلیه جانداران و بوم سازگان آنها تبدیل شود. علاوه بر آن در اثر تجزیه فیزیکی ته‌سیگار، ذرات ریز میکروپلاستیک تولید می‌شوند که بسیار مخرب هستند و سرطان‌زا بودن آنها تأیید شده است. به علاوه هیدروکربن‌های آروماتیک حاصل از تدخین مواد دخانی و نیز عناصر سنگین مانند سرب، آرسنیک، کادمیوم، روی و... همگی در ساختمان ته‌سیگار تغلیظ شده و منبع آلودگی جدی دیگری را تولید می‌کنند. این محقق حفاظت از خاک می‌افزاید: در چرخه طبیعی خاک و گیاه، این مواد مضر و خطرناک جذب شده و به‌دلیل تماس انسان‌ها و گیاهان با این چرخه، آسیب را در کوتاه‌مدت و میان‌مدت خواهیم دید.
یحیی پرویزی، فرهنگ‌سازی در سطوح مختلف را مهم‌ترین رهیافت در عدم پرتاب ته‌سیگار در طبیعت دانسته و می‌گوید: سازوکارهای قانونی می‌تواند در مراکز الگو همانند ادارات دولتی، بانک‌ها، شرکت‌ها و دیگر بخش‌های فعال اقتصادی اجرا شده و با توسعه فرهنگ‌سازی، افراد به رعایت قوانین جدید ملزم شوند. در برخی کشورها برای پرتاب ته‌سیگار در اماکن یا حتی جاده‌ها جریمه نقدی اعمال می‌شود و قوانینی در این زمینه تصویب شده است. از طرفی رسانه‌ها نیز می‌توانند نقش مهمی در فرهنگ‌سازی ایفا کرده و با انعکاس بموقع مسائل، مردم را نسبت به مخاطرات این پدیده مذموم آگاه و به الزام رعایت عدم پرتاب ته‌سیگار در محیط‌‌زیست تشویق کنند.

به گفته «افراسیاب گراوند» سرپرست برنامه لایه‌نگاری تپه اهرنجان، این تپه یکی از شاخص‌ترین محوطه‌های دوره نوسنگی، مس و سنگ در شمال غرب ایران است که در راستای مطالعات پیش از تاریخ شمال غرب کشور و حوضه دریاچه ارومیه، با هدف لایه‌نگاری برای مطالعه و شناخت لایه‌ها و دوره‌های فرهنگی ادوار استقراری محوطه و همچنین ارائه گاه‌نگاری نسبی و مطلق آن، گمانه‌زنی شد. پس از کاوش باستان‌شناسی این محوطه، 4 گور در عمق‌های متفاوت کشف شد. اجساد  داخل روستا و در کف خانه‌ها به‌صورت چمباتمه یا جنینی روی یک پهلو، چپ یا راست در جهات مختلف و معمولاً در جهت شمالی-جنوبی یا شرقی-غربی دفن شده‌اند. این اجساد به‌صورت منفرد و در یک مورد به‌صورت دسته‌جمعی (سه تدفین) در گورهای بیضی و مستطیل شکل به خاک سپرده شده‌اند.  اجساد کشف شده معمولاً بدون اشیا بوده و تنها در یک مورد در کنار یکی از تدفین‌ها یک پیاله سفالی و یک تیغه ابسیدینی کشف شده است.  یکی از تدفین‌ها را با لایه‌ای از گل اخری پوشانده‌اند و آثار گل اخری در کف چاله گور و همچنین روی استخوان‌ها دیده می‌شود.
تپه اهرنجان از قدیمی‌ترین استقرارگاه‌های حوضه شمال غرب دریاچه ارومیه است که در شمال غرب شهر سلماس و در کوی فرهنگیان واقع شده و این اثر در سال ۱۳۷۷ با شماره ۲۱۰۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

زهره توکلی
خبرنگار
دوستداران حوزه میراث فرهنگی از تخریب بخشی از تپه تاریخی در روستای خونگشت از توابع استان فارس که به تپه «ده ورون» معروف است، خبر داده‌اند. تپه باستانی که فقط از ثبت ملی آن در کشور با نزدیک شدن به نیم قرن، بیش از 46 سال می‌گذرد.
روستای خونگشت، یکی از روستاهای دهستان خونگشت از توابع استان فارس است که حدود 2هزار و 500 نفر جمعیت دارد. این روستا در جنوب شهرستان «اقلید» واقع شده است.سیاوش آریا، پژوهشگر و فعال میراث فرهنگی فارس درباره تپه باستانی به «ایران» گفت: این تپه باستانی که به تپه « ده ورون» معروف است، روزگار غمباری را سپری می‌کند؛ چرا که بخشی از آن در نوروز امسال توسط کشاورزی که از قضا این تپه تاریخی در درون اراضی کشاورزی وی قرار گرفته، به وسیله بیل مکانیکی ویران و خاکبرداری شده است.
وی در خصوص جایگاه تاریخی این اثر تاریخی اظهار داشت: تپه «ده ورون» در سال۱۳۵۴ به ثبت ملی رسیده است به همین دلیل حتی اگر آن کشاورز، مالکیت تپه تاریخی را هم برعهده داشته باشد، موظف به حفظ و حراست از آن بوده است؛ چرا که براساس قوانین موجود، نمی‌تواند هیچ گونه دخل و تصرفی در این اثر تاریخی ثبت شده، داشته باشد.این کنشگر میراث فرهنگی در استان فارس تصریح کرد: متأسفانه در نبود نظارت لازم، این کشاورز، تپه را نابود کرده و از بین برده است.آریا گفت: به گفته یکی از باستان شناسانی که به تازگی از آن بازدید داشته است، این تپه تاریخی از دوران تاریخی و اسلامی، سفال دارد و دارای ارزش فرهنگی تاریخی فراوانی است.
وی ادامه داد: همچنین انبوه کندوکاوهای غیرمجاز سودجویان اموال تاریخی فرهنگی که دیگر به روند همیشگی در آثار تاریخی تبدیل شده، آسیب‌های برگشت‌ناپذیری را برجای گذاشته و لایه‌های باستان شناسانه تپه را از بین برده است.این فعال میراث فرهنگی دراستان فارس اضافه کرد: نباید از این موضوع صرف نظر کرد که اداره گاز نیز با رد کردن خط لوله گاز، بخش‌هایی از این تپه مهم را از بین برده و آسیب‌های جبران‌ناپذیری به این اثر تاریخی وارد کرده است، البته داستان در همین جا پایان نمی‌یابد؛ چون سال‌های قبل، در اطراف این تپه تاریخی، تپه‌های کوچک تری هم وجود داشته که سطح تپه های پیرامونی طی سال‌های گذشته از سوی کشاورزان کامل صاف شد و از بین رفت.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ارتفاع و بلندای تپه اصلی کم و بیش در حد ۵متر است، تصریح کرد: در حقیقت، این محوطه از یک تپه اصلی و بسیار گسترده و چند تپه اقماری تشکیل شده که تپه‌های کوچک‌تر دیگر از بین رفته و حذف شده‌اند.
این پژوهشگر میراث فرهنگی در استان فارس گفت: در هر صورت تعرض به آثار به جا مانده تاریخی، فرهنگی و ملی به هر صورتی که باشد تخلف بوده و جرم به شمار می‌آید و اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس باید هرچه زودتر اقدامات لازم را انجام دهند و این تپه تاریخی و ملی را از خطر آسیب بیشتر محافظت کنند.

مهر- «سیدعزت‌الله ضرغامی»، وزیر میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی در آستانه سفر رئیس جمهور تاجیکستان به ایران گفت: به‌دنبال گردشگری کم‌هزینه بین ایران و تاجیکستان هستیم.
ایرنا- «سردار رهام بخش حبیبی»، فرمانده انتظامی استان فارس با اشاره به جان باختن یک محیطبان و یک همیار محیط‌ زیست در درگیری شامگاه جمعه با شکارچیان غیرمجاز گفت: سه نفر مظنون که در محل حضور داشتند شناسایی و برای انجام‌ تحقیقات بیشتر به مقر پلیس انتقال داده شدند.
ایرنا- عثمان الغانمی، وزیر کشور عراق در خصوص شرایط سفر به کشور عراق گفت: «شیوع ویروس کرونا موجب بسته شدن مرزها شد اما خوشبختانه با فروکش کردن این بیماری امسال مرزها روند عادی شدن خود را از سر می‌گیرند و شرایط برای زیارت عتبات عالیات فراهم می‌شود و در تلاش هستیم در سفر پیش رو توافقنامه امنیتی امضا و شرایط را برای تسهیل سفر زمینی فراهم کنیم.»
تسنیم- براساس آخرین پایش‌های انجمن یوزپلنگ ایرانی و سازمان محیط‌ زیست در رابطه با جمعیت این گونه کلیدی، حداقل تعداد یوزپلنگ‌هایی که احتمال می‌رود بین سال‌های ۱۳۹۵ الی ۱۴۰۰ زنده بوده باشند به ۲۰ فرد می‌رسد.
ایرنا- «فرهاد قلی‌نژاد»، مدیرکل حفاظت محیط‌ زیست استان بوشهر گفت: ۳۴۲ قطعه بچه‌ لاکپشت از پنج لانه در نایبند شهرستان عسلویه به دریا رهاسازی شدند.
ایرنا- «احمد احمدی»، رئیس اداره حفاظت محیط‌ زیست گنبد کاووس گفت: آلاگل، آجی‌گل و آلماگل به‌عنوان سه تالاب بین‌المللی گلستان که در این شهرستان قرار دارد به‌ دلیل عوامل انسانی و محیطی در معرض بحران خشکسالی است.