بیست ‌و ششمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی روز گذشته به کار خود پایان داد. در 4 روز برگزاری این نمایشگاه بیش از 100 تفاهمنامه و قرارداد میان شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نفت و شرکت‌های حاضر در این نمایشگاه به امضا رسید که طی سال‌های اخیر از نظر تعداد و ارزش تفاهمنامه و قرارداد، بی سابقه بود. بخش قابل‌توجهی از این تفاهمنامه‌ها و قراردادها با شرکت‌های دانش‌بنیان امضا شد و به این ترتیب حضور حداکثری شرکت‌های دانش‌بنیان در صنعت نفت رقم خورد. اتفاقی که همسو با سیاست‌های کلان کشور و ذات صنعت نفت است. این در حالی است که در 8 سال گذشته بسیاری از شرکت‌های نوپا در این حوزه نه‌تنها تقویت نشدند بلکه به‌دلیل بی‌توجهی صنعت نفت به آنها به تعطیلی کشیده شدند.
بررسی‌های «ایران» نشان می‌‌دهد که در بیست ‌و ششمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی حدود ۲۳ دانشگاه و مرکز پژوهشی، بیش از 70 شرکت دانش‌بنیان، استارتاپ‌ها و پارک فناوری و شهرک‌های علمی تحقیقاتی حضور یافتند که برخی از آنها در سطح جهانی در عرصه نفت و گاز فعالیت داشته‌اند. امضای بیش از 100 قرارداد و تفاهمنامه و همین‌طور زمینه‌سازی برای همکاری‌های فراتر از 4 روز نمایشگاه که پس از آن نیز به عقد قرارداد می‌‌انجامد، فضای جدید صنعت نفت را به نمایش می‌‌گذارد.
وزیر نفت نیز در این رابطه عنوان می‌‌کند که وزارت نفت در زمینه همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان جدی است و انتخاب شعار سال از سوی مقام معظم رهبری به ‌نام تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین نیز مسئولیت ما را در این زمینه بیشتر کرده است.
جواد اوجی اظهار می‌‌کند که استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان و نیروهای توانمند می‌تواند در افزایش تولید نفت خام و گاز از میدان‌های هیدروکربوری کمک زیادی به ما بکند و توجه ویژه‌ای در این زمینه به دانش‌بنیان‌ها داریم.
محسن خجسته‌مهر مدیرعامل شرکت ملی نفت نیز با عنوان اینکه منتظر خارجی‌ها نمانده‌ایم، می‌‌گوید: در گذشته اگرچه این چنین بود اما اکنون برنامه این است که برای توسعه صنعت نفت از تمام ظرفیت‌های موجود داخلی و خارجی، بویژه شرکت‌های دانش‌بنیان حداکثر استفاده را ببریم. گفتنی است که در نمایشگاه بیست و ششم، علاوه بر شرکت‌های داخلی و دانش‌بنیان‌ها، شرکت‌های بین‌المللی نیز تفاهمنامه و قراردادهای متعددی امضا کردند. شرکت‌های حاضر در این دوره از نمایشگاه افزون بر شرکت‌های ایرانی، شرکت‌هایی از ۱۱ کشور جهان شامل ایتالیا، اسپانیا، امارات، کره‌ جنوبی، سوئیس، آلمان، اوکراین، آفریقای جنوبی و بلژیک بودند.

نخستین‌های نمایشگاه نفت
بسیاری از قراردادهایی که در این 4 روز امضا شد، اولین‌های ساخت داخل یا توسعه در صنعت نفت را رقم می‌‌زند. یکی از این موارد تکنولوژی افزایش تولید نفت در چاه‌های کم‌بازده است که پس از امریکا و آلمان، کشور دیگری تکنولوژی آن را ندارد. اما اکنون یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی این تکنولوژی را می‌‌خواهد در میدان مشترک آزادگان جنوبی اجرایی کند.
سپهر سپهری، مدیرعامل شرکت توسعه پتروایران به «ایران» می‌‌گوید: «با توجه به تأکیدی که روی همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان شد، هر روز امضای تفاهمنامه‌های مؤثر و اجرایی با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان داشتیم. یکی از این تفاهمنامه‌ها مربوط به شرکت نفت و گاز اروندان بود که به واسطه همکاری ما با یکی از بهترین شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه انتقال حوزه سیالات چند فازی امضا شد. در این رابطه قرار است که پیشنهاد فنی و مالی افزایش تولید از چاه‌های کم‌بازده میدان آزادگان جنوبی که میدان مشترک با عراق است، ظرف حداکثر 6 ماه نهایی شود.»
او ادامه می‌‌دهد: «با این تکنولوژی پمپ‌های چندفازی، اگر 100 هزار بشکه از تولید کاسته شده باشد حدود 30 هزار بشکه آن را بدون حفر چاه جدید می‌‌توانیم احیا کنیم.»

دانش‌بنیان‌ها زاییده تحریمند
بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان ایران خود را زاییده تحریم و فشارهای بین‌المللی می‌‌دانند. در این رابطه غلامرضا زینل پور، مدیرعامل شرکت مهندسی پناه ساز ایران می‌‌گوید: «ما خودمان زاییده تحریم هستیم. در کنار شرکت‌های خارجی قرار گرفتیم و اجرا در دست ما و دانش در دست آنها بود. در این فرایند سعی کردیم که دانش را در اختیار بگیریم و امروز بدون نیاز به حمایت شرکت‌های خارجی فعالیت‌ها را دنبال کنیم. کارنامه ما پارس جنوبی است. اگر این روند اتفاق نمی‌افتاد امروز نیازمند خارجی‌ها بودیم. اما اکنون بدون نیاز به شرکت‌های خارجی و همراه با صرفه‌جویی ارزی، با استفاده از ظرفیت داخلی نیاز صنعت نفت و گاز را تأمین می‌‌کنیم.» او در گفت‌وگو با «ایران» با اشاره به فعالیت این شرکت در حوزه ساخت مخزن عنوان می‌‌کند: «اگر اعتماد به دانش‌بنیان‌ها شکل بگیرد، اتفاق مثبتی رقم خواهد خورد. ما از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها استفاده می‌‌کنیم تا این بخش نیز که زاییده تحریم است، به موفقیت و شکوفایی برسد. این امر مانع از خروج ارز از کشور می‌‌شود. به ازای هر مخزنی که ما کار کرده‌ایم حدود 8 میلیون دلار صرفه جویی ارزی اتفاق افتاده است که در هر فاز پارس جنوبی حدود 32 میلیون دلار می‌‌شود.»
ورود دانشگاه‌ها به مهم‌ترین بخش‌های صنعت نفت
در حال حاضر نه‌تنها شرکت‌های دانش‌بنیان بلکه دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی نیز مورد توجه قرار دارند و در روزهای اخیر تفاهمنامه‌های متعددی با این بخش به امضا رسید. برای مثال، یکی از تفاهمنامه‌های امضا شده در روز گذشته میان شرکت پتروپارس و دانشگاه شهید بهشتی بود. این دانشگاه قرار است که با همکاری دانشگاه‌های بین‌المللی دانشی را در ایران بومی‌سازی کند که پیش از این قرار بود شرکت توتال در اختیار ایران قرار دهد. منظور دانش فشار افزایی در فاز 11 میدان مشترک پارس جنوبی است که تاکنون در ایران نبوده است. مجید زندی مدیر لابراتوار مهندسی انرژی‌ دانشگاه شهید بهشتی در این رابطه به «ایران» می‌‌گوید: «قرار است که 3 تا 6 ماه در این رابطه مطالعات لازم را انجام دهیم و دانشگاه شهید بهشتی با ظرفیت‌هایی که در اختیار دارد، این توانایی را دارد که دانش فنی این قابلیت فشارافزایی در میدان مهم پارس جنوبی را در اختیار صنعت نفت قرار دهد.»
او ادامه می‌‌دهد: «ما این تکنولوژی را با همکاری‌های دانشگاهی با کشورهای دور و نزدیک و همین طور توانمندی جوانان خودمان بومی خواهیم کرد و صنعت نفت از این اعتماد به دانشگاه نه‌تنها پشیمان نخواهد شد، بلکه بهره خواهد برد.»
به این ترتیب صنعت نفت ایران وارد فاز جدیدی از همکاری‌ها شده است. میزان تفاهمنامه‌ها و قراردادهای امضا شده در دولت سیزدهم به واسطه همین نگاه داخلی و خارجی اکنون به حدود 20 میلیارد دلار رسیده است و دستاورد این همکاری‌ها در قالب نگهداشت و افزایش تولید نفت و گاز و پتروشیمی و همین طور اصلاح وضع موجود در سال‌های آتی خودنمایی خواهد کرد.

آغاز۴۰ پروژه به ارزش ۳۰ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۱

وزیر نفت اظهار کرد: امسال وزارت نفت بیش از۴۰ پروژه جدید به ارزش ۳۰ میلیارد دلار آغاز خواهد کرد و تکیه اصلی ما برای تأمین تجهیزات این پروژه‌ها شرکت‌های داخلی است. به گزارش «ایران»، جواد اوجی در حاشیه بیست‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در جمع خبرنگاران اظهار کرد: تولیدکنندگان و شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در طول سال‌های گذشته بسیار توانمند شده‌اند از این‌رو باید گام‌های بلندی برای صدور خدمات خود بردارند. وزارت نفت برنامه‌های خوبی برای حمایت از شرکت‌های داخلی برای افزایش صادرات خدمات فنی و مهندسی دارد. همچنین معاون اقتصادی رئیس‌جمهور گفت: خوشبختانه آنچه در نمایشگاه نفت مشاهده می‌شود این است که ما چه در صنایع بالادست و چه پایین‌دست نوآوری‌های مطلوبی داشته‌ایم. محسن رضایی در حاشیه این نمایشگاه با بیان اینکه با خام‌فروشی نمی‌توان تولید ثروت داشت، گفت: ما باید صددرصد نیازهایمان را خودمان تولید کنیم و در نوآوری‌ها نیز خودکفا شویم.

سهم صندوق‌های بازنشستگی نفت از تفاهم 3 میلیارد دلاری

آیین امضای ۵ تفاهمنامه همکاری شرکت ملی نفت ایران با هلدینگ‌های پتروشیمی کشور به ارزش حدود ۳ میلیارد دلار با حضور محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران؛ مرتضی شاه‌میرزایی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی؛ عبدالعلی علی‌عسکری، مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس و ولی‌الله حاجی‌پور مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری اهداف، در حاشیه بیست‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی برگزار شد. بر اساس این پنج تفاهمنامه‌، صندوق بازنشستگی نفت با مشارکت شرکت سرمایه‌گذاری اهداف و شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت، وظیفه مطالعه و توسعه مخزن گازی قلعه نار و میدان نفتی آذر2 را با ارزشی برابر با ۱.۱ میلیارد دلار بر عهده خواهند داشت. هلدینگ خلیج فارس مسئولیت مطالعه توسعه مخزن مارون، مارون خامی و جمع‌آوری گازهای همراه میدان‌های دارخوین و غرب کارون را با ارزش تقریبی ۳۰۰ میلیون دلار به‌عهده خواهد گرفت. همچنین مشارکت گروه باختر، پترو فرهنگ و پارس پترو زاگرس وظیفه مطالعه توسعه میدان‌های گازی گردان، خارتنگ و پازن را به ارزش ۹۰۰ میلیون دلار به‌عهده خواهند داشت.

امضای تفاهمنامه 1.5 میلیارد دلاری با شرکت سرمایه‌گذاری اهداف

در حاشیه سومین روز بیست‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی، مهدی فکور، مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران و ولی‌الله حاجی‌پور، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری اهداف تفاهمنامه‌ای را با هدف همکاری برای توسعه میادین گازی به امضا رساندند. همکاری در زمینه مطالعه و ارزیابی پروژه‌ها، طرح‌ها و بلوک‌های اکتشافی با مشارکت شرکت سرمایه‌گذاری اهداف در زمینه سرمایه‌گذاری در طرح‌ها و پروژه‌های بالادستی نفت و گاز مهم‌ترین موضوع این تفاهم به شمار می‌رود که به امضا رسید. مهدی فکور، مدیراکتشاف شرکت ملی نفت ایران در این مراسم با بیان اینکه این نخستین تفاهمنامه همکاری میان مدیریت اکتشاف و شرکت سرمایه‌گذاری اهداف به حساب می‌آید، گفت: با توانمندی که در مجموعه گروه اهداف وجود دارد، می‌توانیم فعالیت اکتشافی را با یکدیگر انجام دهیم. وی گفت: بر این اساس قرار است شرکت اهداف برای اکتشاف، توسعه و بهره‌برداری از یک میدان گازی بزرگ و مهم کشور تا سقف ۱.۵ میلیارد دلار هزینه کند که بازپرداخت آن از محل بهره‌برداری انجام خواهد شد.