بازار سرمایه یک گام تا بالاترین رکورد یکسال اخیر فاصله دارد
تالار سبز
شاخص بورس از یک میلیون و 560 هزار واحد عبورکرد
گروه اقتصادی - افزایش 15 درصدی معاملات خرد، ورود 260 میلیارد تومان پول حقیقی، افزایش 50 درصدی صفهای خرید، افزایش 5 درصدی تعداد خریداران حقیقی و در نهایت افزایش 24 هزار و 918 واحدی شاخص کل بورس، آماری بود که نشان میداد داستان هفته سوم اردیبهشت ماه برای بازار سهام بهخوبی تمام شده است. پایان خوش بورس در این هفته درحالی اتفاق افتاد که شاخص کل در روزهای دوشنبه و سهشنبه با کاهش جزئی روبهرو شده بود و روند معاملات، سرمایهگذاران را در مورد ادامه روند صعودی در روزهای آتی مردد کرده بود.
هرچند که در روز چهارشنبه همچنان یک فشار قدرتمند از طرف عرضهکنندگان در بازار وجود داشت اما تقویت جبهه تقاضا از جانب هردو طیف حقیقی و حقوقی توانست دست برتر را به بخش تقاضا بدهد و تقاضاکنندگان توانستند با عقب راندن پی در پی عرضهکنندگان در تمامی گروه های معاملاتی، قیمتها را به بالا هل دهند.
افزایش قیمتهای روز چهارشنبه توانست روی عملکرد کل هفته بازار نیز تأثیر قابل توجهی بگذارد تا بازار بتواند با 2.27 درصد بازدهی مثبت به استقبال تعطیلات برود.
در بازار چه گذشت؟
معاملات دیروز در حالی آغاز شد که افزایش قیمت محصولات نهایی در بخشهای غذایی و کشاورزی و پیشبینی از افزایش آتی قیمتها در سایر صنایع، سهامداران را نسبت به افزایش سودسازی شرکتها امیدوار کرده بود. موضوعی که منجر به ورود 260 میلیارد تومانی سهامداران حقیقی و افزایش قیمتها در اکثر نمادهای قابل معامله در بازار شد. در این روز در مقابل 518 نمادی که درمجموع بازار با افزایش قیمت روبهرو شدند تنها 119 نماد کاهش قیمت داشتند که از این مقدار 244 نماد در صف خرید و تنها 7 نماد در صف فروش به کار خود پایان دادند. آماری که هرچند از نظر ارزش صفهای خرید نسبت به روزهای دیگر کمتر بود ولی از نظر ارزش صفهای فروش، کمترین میزان را از ابتدای سال به ثبت رساند.
در این روز بیشترین ورود پول حقیقی در سه گروه محصولات غذایی، شرکتهای دارویی و بیمه به ثبت رسید و حقوقیها در سه گروه فرآوردههای نفتی، فعالیتهای کمکی به نهادها و چند رشتهای صنعتی، بیشترین انتقال مالکیت را داشتند.
همچنین در حدود 110 میلیارد تومان از صندوقهای قابل معامله (با درآمد ثابت و غیره) پول خارج شد که این گروه از این نظر رکورددار بود.
در روز چهارشنبه، حجم و ارزش معاملات نیز با افزایش نسبی روبهرو بود و تعداد 16 میلیارد و 500 میلیون برگ سهم و دیگر اوراق بهادار در 987 هزار نوبت و به ارزش 12 هزار و 137 میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفت.
شاخص کل بورس با 1.62 درصد افزایش به ارتفاع یک میلیون و 564 هزار واحد رسید تا کمتر از یک درصد با بالاترین سقف سالانه خود فاصله داشته باشد. همچنین شاخص کل هموزن بورس و شاخص کل فرابورس نیز به ترتیب 9 هزار و 540 و 360 واحد افزایش را تجربه کردند.
کاهش 3.5 درصدی نسبت قیمت به درآمد کل بازار(P/E)
در روزهای اخیر برخی از شرکتها (بخصوص شرکتهای شاغل در صنایع غذایی و کشاورزی) با انتشار اطلاعیههایی از تأثیر تغییرات به عمل آمده در قیمت نهادهها و محصولات نهایی خود روی روند سودسازی خود خبر دادند. آماری که هرچند از کاهش حاشیه سود این شرکتها خبر میداد؛ اما این انتظار را که با افزایش قیمتها و در صورت عدم کاهش مقدار تولید و فروش، سود خالص و در نتیجه (EPS) شرکتها افزایش یابد را تقویت کرد. این رویه توانست نسبتهای ارزندگی بازار را تعدیل کند بهطوری که با وجود افزایش قیمتها، نسبت قیمت به درآمد کل بازار (P/E) با کاهش 3.5 درصدی به حدود 8.94 برسد که این موضوع میتواند نشاندهنده افزایش جذابیت سهام در مقایسه با سایر شرکتها باشد.
311 هزار تن فرآورده در بورس انرژی عرضه شد
بورس انرژی ایران دیروز، میزبان ۳۱۱ هزار و ۵۱۲ تن فرآورده هیدروکربوری در بازار فیزیکی بود که ۲۹۰ هزار تن آن به عرضه انواع نفتای شرکت نفت ستاره خلیج فارس در رینگ بینالملل تعلق داشت.
در معاملات چهارشنبه ۲۱ اردیبهشتماه ۱۴۰۱ در بورس انرژی ایران، «پنتانپلاس» پتروشیمی پارس، «نفت سفید» شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران و «نفتای سبک» پالایش نفت آبادان در رینگ داخلی و همچنین «MTBE» و «MTBE عمده» شرکت پتروشیمی بندر امام، «برش هیدروکربنهای ۵ کربنه و بالاتر(C7-C9)» و «پنتان» پتروشیمی تبریز، «رافینت۲ عمده» شرکت پتروشیمی شیمیبافت و «فولرنج نفتا»، «نفتای سبک» و «نفتای میانی» شرکت نفت ستاره خلیج فارس در رینگ بینالملل عرضه شد.
بورس انرژی روز سهشنبه نیز شاهد معامله ۶ هزار و ۲۹۲ تن فرآورده هیدروکربوری به ارزش یکهزار و ۲۶میلیارد و ۴۶۱ میلیون و ۲۷۰ هزار و ۹۰ ریال بود.
در بازار سهشنبه، فرآوردههای «برش سنگین»، «گاز بوتان صنعتی» و «گاز مایع صنعتی» پتروشیمی بندر امام، «برش سنگین» شرکت پتروشیمی امیرکبیر، «برش سنگین» شرکت پتروشیمی شازند، «بلندینگ نفتای حلال ۴۱۰» و «حلال ۴۰۴» پالایش نفت شیراز، «حلال ۴۰۲» و «حلال ۵۰۲» پالایش نفت اصفهان، «حلال ۴۰۲» پالایش نفت تبریز، «روغن سنگین قطرانی» پالایش قطران ذغالسنگ، «ریفورمیت» پتروشیمی بوعلیسینا، «قطران» ذوبآهن اصفهان، «متانول» پتروشیمی مرجان و «نیتروژن مایع» شرکت فجر انرژی خلیج فارس در رینگ داخلی و همچنین «ریفورمیت» پتروشیمی بوعلیسینا و «متانول» پتروشیمی فنآوران در رینگ بینالملل معامله شدند.
«ایران» گزارش می دهد
عرضه 461 هزار تن انواع محصول در بورس کالای ایران
تنها نیمی از محصولات عرضه شده معامله شد
گروه اقتصادی/ دیروز، چهارشنبه 21اردیبهشت 1401، تالارهای مختلف بورس کالای ایران میزبان عرضه 461 هزار و 144 تن انواع محصول بودند که از این میزان تنها 210 هزار و 540 تن مورد معامله قرار گرفت.
در این روز تالار فرآوردههای نفتی و پتروشیمی میزبان عرضه 17 هزار و 912 تن مواد پلیمری، قیر، مواد شیمیایی و PDA TAR بود.
30 هزار تن وکیوم باتوم، 4 هزار و 440 تن استایرن منومر، 260 تن تولوئن و یک هزار و 100 تن دی اتیل هگزانول در تالار حراج باز بورس کالای ایران عرضه شد و در تالار محصولات صنعتی و معدنی نیز 325 هزار و 396 میلگرد، 17 هزار و 574 تن تیرآهن، 7 هزار و 500 تن ورق گرم، 4 هزار و 21 تن نبشی و ناودانی، و 40 کیلوگرم شمش طلا عرضه شد.
تالار صادراتی بورس کالای ایران در این روز شاهد عرضه 28 هزار و 720 تن قیر، 6 هزار تن شمش آلومینیوم، 3 هزار تن مس کاتد، 6 هزار و 600 تن میلگرد، 660 تن نبشی، یک هزار و 984 تن پلی وینیل کلراید بود و بازار فرعی نیز عرضه 6 هزار و 277 تن ضایعات فلزی، تسمه فولادی، بدنه ضایعاتی خودرو، ضایعات پلاستیکی و دی اکتیل فتالات را تجربه کرد.
آمارها نشان میدهد که ازاین میزان عرضه به ترتیب در تالار صادراتی 7 هزار و 70 تن قیر، 10 هزار تن شمش آلومینیوم، 3 هزار تن مس کاتد، یک هزار و 984 تن پلی وینیل کلراید داد و ستد شد و در تالار فرآوردههای نفتی و پتروشیمی نیز یک هزار و 583 تن مواد پلیمری، 2 هزار و 270 تن قیر، 12 هزار و 906 تن مواد شیمیایی و یک هزار و 534 تن PDA TAR مورد معامله قرار گرفت. 15 هزار تن وکیوم باتوم، 4 هزار و 320 تن استایرن منومر و یک هزار و 100 تن دی اتیل هگزانول در تالار حراج باز بورس به فروش رسید و تالار محصولات صنعتی و معدنی نیز معامله 77 هزار و 374 میلگرد، 16 هزار و 474 تن تیرآهن، 500 تن ورق گرم و یک هزار و 426 تن نبشی و ناودانی را تجربه کرد.
همچنین 31هزار و 975 تن سیمان نیز در سیستم معاملات مچینگ بورس کالای ایران به ثبت رسید و بازار فرعی نیز معامله 4 هزار و 511 تن تسمه فولادی، بدنه ضایعاتی خودرو، انیدرید فتالیک، تختال، الیاف استیپل پلی استر، پشم شیشه و دی اکتیل فتالات را تجربه کرد.
تحلیل کارشناس اقتصاد سرمایه گذاری درصنعت بیمه:
نرخ بازده دارایی صنعت بیمه نسبت به صنایع تولیدی دربورس پایین تر است
حاشیه سود سرمایه گذاری شرکت های بیمه ای در دنیا 2 درصد است
میلاد صادق ویشکایی
تحلیلگر سرمایهگذاری در صنعت بیمه
صنعت بیمه کشور با دهها بازیگر جدی که عمدتاً به سایر نهادهای خدمات مالی وابستهاند، صنعتی رقابتی محسوب میشود. از طرفی، چالش قیمتگذاری و بیمهنامههای اجباری زیانده در این صنعت به قدری جدی است که کیک درآمدی شرکتها را کوچک ساخته است. در این بین، شرکتها فرصت دارند با مدیریت هزینهها، تغییر رویکرد خود به سمت خدمات دیجیتال و تخصیص بهینه منابع مالی در قالب سرمایهگذاریهای مناسب، از وضعیت فعلی صنعت خارج شده و سودآوری خود را افزایش دهند. از طرف دیگر بازار سرمایه ایران یک بازار کالامحور است، یعنی حدود 70 درصد شرکتهای پذیرفته شده مبتنی بر کالاهایی است که عمدتاً براساس نرخهای جهانی، دلار و تعرفه و قوانین قیمتگذاری میشوند.
از آنجایی که صنایع تولیدی عمدتاً سیاست تقسیم سود شفافتری دارند، نظر سرمایهگذاران را به خود بیشتر جلب میکند، این یعنی بخش واقعی اقتصاد.
بنابراین معقول است که شرکتهای خدماتی در سایه این بازار، با اقبال کمتری مواجه شوند.
ذات صنعت بیمه، مبتنی بر سودآوری نیست و نبوده و به طور معمول حاشیه سود شرکتهای بیمهای در دنیا حدود 2 درصد است. اگر به صورت ترازنامهای هم به مسأله نگاه کنیم، درقبال عمده داراییهای بیمهای، بدهیها و ذخایر متناظر تعریف شده و اینکه بازده دارایی در این صنعت نسبت به صنایع تولیدی و متوسط بازار پایین باشد، امری معقول است.
اما در چند سال گذشته به واسطه تورم و استقبال بخش خصوصی از بازار، شرکتهای بیمهای فرصت سرمایهگذاری بهتری در بازار سهام را کسب کردهاند.
بنابراین نرخ بازده داراییها به واسطه حضور در بازار سهام و سود آن بیشتر شده است. در نمودار زیر مشاهده میکنید که بازدهی شاخص هم وزن بازار (به عنوان متوسط وضعیت بازار) در دورههای 7 و 3 ساله از صنعت بیمه بیشتر بوده است که پیشتر دلیل آن را توضیح دادیم. اما از سال 1398 و با پررنگتر شدن فرصت سرمایهگذاری در بازار سهام، شرکتهای بیمهای اقدام به تزریق منابع در بازار سهام کرده و اثرات آن هم اکنون مشاهده میشود.
هرچند در وزن دادن به ارزش این پورتفوها باید دقت کرد، اما مدیریت این داراییها (که قبلاً بسیار کمتر بود) شرکتهای بیمهای را نوعی شرکتهای سرمایهگذاری معرفی میکند. از این رو، سود حاصل از این داراییها میتواند عامل جذب منابع برای سرمایهگذاریهای آتی شود.
اما چرا به نظر میرسد که میزان شناوری سهام در صنعت بیمه پایین است؟
شرکتهای صنعت بیمه دو دسته هستند؛ یکی آنهایی که توسط بخش دولتی ایجاد شده اند و سهامداران عمده آنها عمدتاً دولتی بودهاند و در دو سال گذشته به حالت خصولتی درآمدند. دیگری بیمههایی که عمدتاً مؤسسان آنها نهادهای مالی مانند (بانک) یا جمعی از سهامداران خبره صنعت بیمه بودهاند که هر دو گروه نامبرده به شرکتهای بیمهای را به واسطه خدمات یا محصول خاصی طراحی کردهاند.
بنابراین، این فضای شرکتداری، باعث شده تا ذینفعان حتی پس از تبدیل شرکتها به سهامی عام همچنان اهداف خود را دنبال کنند و درصد عرضه مستقیم و غیرمستقیم سهام شرکت پایینتر از حد بازار باشد. واقعیت این است که ماهیت صنعت بیمه ریسک گریزی است و عمده فعالیتها و سرمایهگذاریها بر همین اساس تعریف شده است.
همین امر موجب حاشیه سود تقریباً باثبات و بلندمدتی در صنعت شده و انتظارات سرمایهگذاران هم همین است. به طور متوسط این صنعت بازده ۱۶ درصد تضمین شده را به صورت روزشمار تا دو سال برای سرمایهگذاران مهیا میکند و از محل منابع آنها سرمایهگذاریهایی صورت میپذیرد که بازدههای مناسبی دارند چنان که در سالهای گذشته بازدهی بالای ۳۰ درصد را محقق کردهاند.
همان طور که در شکلهای بالا هم توضیح دادیم در دورههای متفاوت بازدهی صنعت نسبت به بازار هیجانیتر بوده و هم در افت و هم در خیزش، هیجانیتر رفتار کرده است. شاید یکی از این دلایل شناوری و گریز سرمایهگذاران بخش خصوصی دیگر نسبت به نوسانات قیمتی و شرایط بازار است. اما نسبت به دامنه نوسان، فرقی با سایر صنایع بازار ندارد و در هر دو بازار و زیرگروههای آن تقریباً میتوان چند شرکت بیمهای یافت. در شرایط رکودی، شرکتهای بیمهای قطعاً به واسطه حفظ ارزش و عملکرد از برخی صنایع حتی تولیدیها مصونتر و بهتر عمل خواهند کرد. اما در شرایط تورمی، به نظر نسبت به صنایع تولیدی مخصوصاً ارزمحور عملکرد ضعیفتری خواهند داشت. البته باید حوزه فعالیت و قوانین بالادستی صنعت هم مورد بررسی قرار گیرد، چرا که با رفع هرکدام از این موارد، شرکتهای بیمه مستعد جذب منابع بسیار زیاد و سرمایهگذاری از منابع حاصله خواهند بود.
برای جمعبندی آینده صنعت بیمه در بازار سرمایه باید گفت که کل شرکتهای بیمهای را نمیتوان با هم بررسی کرد. محصولات، خدمات و سایر مزیتهای هر شرکت از دیگری متفاوت است. اما به نظر شرکتهایی که در حوزه بیمههای عمر و زندگی فعالیت میکنند و پورتفوی سرمایهگذاری آنها از سایر شرکتهای بیمهای قدیمیتر هستند، همچنان پتانسیل حفظ ارزش و شناسایی جریانات نقدی پربازده را خواهند داشت.
بنابراین با در نظر گرفتن این موضوع، شرکتهای بیمهای وضعیت مطلوبی خواهند داشت اما همه آنها بازدهی شبیه هم در بازار سرمایه نخواهند داشت.
عواملی همچون سهم بازار، تک محصولی یا چند محصولی بودن، وظیفه سازمانی شرکت و حوزه فعالیت عواملی است که در آینده برای شرکتها مزیت نسبی ایجاد میکند.