افشار سرکانیان
تحلیلگر بازارهای مالی
بازدهی شاخص کل بورس در سال گذشته حدود 3 درصد بوده که نسبت به سایر بازارهای دیگر کمترین بازدهی را محقق کرد.
شاخص کل در سال گذشته کار خود را با 1.309.562 شروع کرد و با افت 16 درصدی به کمترین مقدار خود در ابتدای خردادماه رسید.پس از آن با حدود 20 درصد افزایش نسبت به ابتدای سال، به بیشترین مقدار در شهریورماه رسیده و پس از آن هم با یک روند نوسانی، نهایتاً با حدود 3 درصد بازدهی کارخود را به ایستگاه پایانی رساند.در سال گذشته، ریسک‌های متعددی بر بازار سرمایه تأثیرگذار بودند که از مهم‌ترین آنها می‌‌توان به ابهام درخصوص مذاکرات مربوط به برجام و تصمیم‌گیری درخصوص نرخ خوراک صنایع نام برد.واقعیت این است که توافق یا عدم توافق تأثیر با اهمیتی بر تصمیم سرمایه‌گذاران در ورود و یا خروج از بازار سرمایه و انتخاب صنایع و سهام مختلف دارد، بنابراین حصول نتیجه دراین خصوص، حائز اهمیت است.از طرفی، هرچند به نظر می‌رسید که باتوجه به عملکرد و گزارش‌های مناسب شرکت‌ها و ورود سهامداران خرد به بازار سرمایه طی یکی دو ماه گذشته، تا حدودی اعتماد از دست رفته سهامداران به بازار سرمایه برگشته اما همچنان متأسفانه پیرو مصوبه اخیر وزارت صمت درخصوص اعمال عوارض بر فروش صادراتی برخی از صنایع با اهمیت در بازار سرمایه، به نظر می‌‌رسد همچنان ریسک قوانین و قیمت‌گذاری دستوری در بازار سرمایه وجود داشته باشد.
در این بین، الزام اخذ مالیات از سپرده‌های بانکی حقوقی‌ها تا حدودی باعث کاهش سپرده‌های حقوقی‌ها نزد بانک‌ها و در عین حال ورود منابع به سمت بازار سرمایه، بویژه صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت خواهد شد.ساختار مالی و شرایط نقدینگی اشخاص حقوقی و بانک‌ها هم بر جریان این انتقال، مؤثر خواهد بود.در ضمن با مجوزی که بانک مرکزی به بانک‌های داخلی مبنی بر اینکه بانک‌ها در سال 1401 امکان انتشار گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری (عام) از طریق عرضه در بازار سرمایه را داد، این گواهی نیز معاف از مالیات بوده، بنابراین بانک‌ها از این طریق سعی خواهند کرد تا منابع سپرده‌های مشتریان حقوقی خود را حفظ کنند.البته با توجه به رشد قیمت جهانی نفت و کالاهای اساسی و میزان تورم داخلی و همچنین احتمال حصول نتیجه درخصوص برجام، به صورت کلی روند رو به رشدی را برای بازار سرمایه انتظار داریم.
واقعیت این است که پس از آن صعود و ریزش تاریخی در بازار سرمایه و با توجه به وضعیت شاخص‌های کلان اقتصادی، بیشترین بازدهی را از بازار سرمایه انتظار داریم.بسیاری از سهام، بویژه سهام کوچک، اختلاف معناداری با سقف تاریخی قیمت خود دارند، هر چند که شاخص قیمت‌ها در برخی بازارها همانند مسکن هم در این مدت صعودی بوده است.ناگفته نماند که در حال حاضر در مفروضات مورد بررسی وضعیت آتی شرکت‌ها، اجرایی شدن توافق هسته‌ای را مد نظر قرار داده‌ایم و شاخص‌های اصلی تأثیرگذار مثل نرخ دلار، تورم و... را براین اساس لحاظ می‏ کنیم.در این بین، در مورد کسری بودجه در کشور که متأسفانه یک روند چند ساله است و به صورت ساختاری وجود دارد هم باید گفت که برای جبران آن معمولاً درآمد از محل واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (عموماً فروش نفت) و در سال‌های اخیر انتشار اوراق دیده می‌‌شود.با توجه به احتمال بالای اجرایی شدن برجام، تغییرات شاخص‌های اقتصادی براساس میانگین چند ساله را متصور هستیم و فشار بر شاخص‌های قیمتی تا حدود زیادی تعدیل خواهد شد، چرا که از افزایش و تلاطمات نرخ ارز به عنوان یکی از محرک‌های اصلی نرخ تورم کاسته خواهد شد.درخصوص نرخ بهره نیز نگاه سیاستگذار پولی در سال‌های اخیر به این متغیر مهم اقتصادی تغییر یافته است، هرچند که هنوز استفاده فعال از این ابزار مهم سیاستگذاری پولی در کلیت اقتصاد مشاهده نمی‌شود.
در مجموع به نظر می‌رسد با توجه به انتشار مستمر داده‌های مربوط به نرخ بهره بین بانکی و مشخص‌تر شدن اهمیت این ابزار مهم در سیاستگذاری، ریسک آنچنانی از محل تغییرات نرخ بهره متوجه بازار سرمایه نخواهد بود.با توجه به تورم انتظاری در سال 2022 در دنیا، عدم توازن در زنجیره تأمین دراکثر کامودیتی‌ها، جنگ روسیه و اوکراین و کاهش تولید در کشورهای صنعتی در پی بحران انرژی، صنایع کامودیتی محور بخصوص پتروشیمی‌ها و فلزات اساسی پتانسیل عملکرد خوبی را در سال جاری خواهند داشت.برای صنایع و سهام کوچک نیز با توجه به تعدیل قیمتی قابل ملاحظه آنها در یکی دو سال اخیر، می‌توان بازدهی مناسبی متصور بود.هرچند همچنان ریسک‌هایی همانند مصوبه اخیر درخصوص اعمال عوارض صادراتی بر برخی صنایع وجود دارد و تصمیم‌گیران اقتصادی در حوزه صنعت و اقتصاد باید نگاه جامع‌تری به مسائل اینچنینی داشته باشند.

شاخص کل همچنان در قله بالای 1 میلیون و 500 هزار واحدی خودنمایی می کند

گروه اقتصادی/ معاملات سهام در روز سه‌شنبه 30 فروردین 1401، تحت تأثیر شکست نقطه مقاومتی یک میلیون و 500 هزار واحدی، با فشار عرضه بالا در اکثر نمادهای بزرگ آغاز شد. اما این روند عرضه پایدار نماند تا در پایان معاملات، گرچه بسیاری از نمادها با کاهش قیمت روبه‌رو شدند، شاخص کل بتواند به لطف افزایش قیمت‌ها در گروه‌های بانک، بیمه، فلزات اساسی و فرآورده‌های نفتی، این روز را با 11 هزار و 221 واحد افزایش به پایان رساند.
در بازار چه گذشت؟
بازار دیروز با کاهش نسبی در ارزش و حجم معاملات نسبت به روز دوشنبه روبه‌رو شد. با وجود این، جنگ عرضه‌کنندگان و تقاضا‌کنندگان در تمام گروه‌های معاملاتی شعله‌ور بود. در جریان معاملات دیروز بسیاری از نماد‌ها در بازه‌های منفی و مثبت در حال نوسان بودند و دامنه نوسان این سهم‌ها بین اعداد مثبت و منفی گسترده بود. فشار عرضه در ابتدای روز منجر به کاهش 900 واحدی شاخص کل تا قبل از ساعت 10 شد. اما رفته رفته از فشار عرضه‌ها کاسته شد تا شاهد افزایش تدریجی قیمت‌ها باشیم. در این بین قیمت نمادهای بزرگی مانند خودرو، خساپا و شستا با نوسانات زیادی روبه‌رو می‌شد. به‌طور مثال در گروه فعالیت‌های کمکی به نهاد‌های واسط، هنگامی که نمادهای انرژی و بورس با کاهش قیمت روبه‌رو بودند نماد‌های کالا و فرابورس روندی صعودی به خود گرفته بودند و در پایان معاملات، همه نمادها در رنج قیمتی منفی به کار خود پایان دادند. این روند ادامه داشت تا بالاخره در یک ساعت پایانی، فشار تقاضا به‌طور ناگهانی افزایش یافت و بازار توانست در ارتفاع یک میلیون و 513 هزار واحدی روز را به پایان رساند. در این روز شاخص کل هم‌وزن نیز با افزایش 2798 واحدی روبه‌رو شد و شاخص فرابورس با 60 واحد افزایش در عدد 20 هزار و 765 واحد ایستاد.در پایان معاملات دیروز، از 377 نمادی که با افزایش قیمت به کار خود پایان دادند 144 نماد در صف خرید و از 243 نمادی که کاهش قیمت داشتند 24 نماد در صف فروش به کار خود پایان دادند.
حقوقی‌ها خریداران اصلی بودند
آمارها نشان می‌دهد که در روز سه‌شنبه حقوقی‌ها در مقابل یک هزار و 229 میلیارد تومانی که به حقیقی‌ها سهام فروختند، یک هزار و 283 میلیارد تومان از آنها سهام خریداری کردند. هرچند که این روند از کاهش 14 درصدی حجم معاملات آنها خبر می‌دهد اما بازگوکننده تغییر فاز حقوقی از فروشنده به خریدار است. در روز دوشنبه، حقوقی‌ها در مقابل یک هزار و 503 میلیارد تومانی که سهام خریداری کرده بودند در حدود یک هزار و 542 میلیارد سهام به حقیقی‌ها فروخته بودند.  با نگاهی به آمارهای خرید و فروش حقوقی‌ها، مشخص می‌شود که این گروه از ابتدای زمستان در حدود 2 هزار میلیارد تومان از حقیقی‌ها سهام خریده اند که البته در این زمان شاهد شکل‌گیری روند صعودی در شاخص بوده‌ایم.

بخشنامه صادراتی وزارت صمت مبهم است

گروه اقتصادی/ مدیرعامل شرکت سیمان هگمتان، نحوه اجرای بخشنامه اخیر وزارت صمت دایر بر وضع عوارض بر صادرات کالاها را دارای ابهاماتی برشمرد.به تازگی وزارت صمت، بخشنامه اعمال عوارض صادراتی بر محصولات معدنی را ابلاغ کرده که با واکنش‌های مختلفی مواجه شده است.
«علی‌اصغر گرشاسبی»، مدیرعامل شرکت سیمان هگمتان، اذعان داشته که اقداماتی برای تعدیل و اصلاح مفاد آن از سوی نهادهای ذیربط از جمله انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در دست پیگیری است و انتظار می‌رود تا بخشنامه موصوف درخصوص این صنعت مورد تعدیل واقع شود.
وی توضیح داده که صنعت سیمان درحال‌حاضر دارای ظرفیت تولیدی 88.5 میلیون تن در سال بوده و مصرف داخلی هم به طور معمول حدود 65میلیون تن است.به گفته وی، بهتر است که ظرفیت خالی تولید از طریق مرزهای زمینی و دریایی صادر شود تا علاوه‌ بر تأمین نیاز ارزی کارخانجات سیمان، به شرایط تعادل عرضه و تقاضای داخل نیز کمک و از تعدیل نیرو درشرایط حساس اقتصادی و معیشتی کارگران هم پرهیز شود  با عنایت به موارد مذکور امکان برآورد آثار اجرای این بخشنامه بر درآمد و سودآوری این شرکت هنوز فراهم نیست.

عرضه 565 هزار تن انواع محصول در بورس کالا

گروه اقتصادی/ دیروز، تالار‌های مختلف بورس کالای ایران، میزبان عرضه بیش از 565 هزارو 927 تن انواع کالا بودند. در این روز، تالار صادراتی بورس کالای ایران، میزبان عرضه ۴۹ هزار و ۱۷۲ تن قیر، ۸ هزار تن گوگرد، ۳ هزار تن شمش هزار پوندی آلومینیوم شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو)، ۱۰۰ تن عایق رطوبتی و ۷۰۴ تن اسید استیک بود.۲۳۸ هزار و ۲۳۰ تن شمش بلوم، ۲۸ هزار و ۷۰۰ تن ورق گالوانیزه، ۱۲ هزار و ۷۰۰ تن ورق گرم و یک‌هزار تن ورق قلع اندود در تالار محصولات صنعتی و معدنی عرضه شد.تالار حراج باز در این روز میزبان عرضه ۱۵ هزار تن وکیوم باتوم، ۱۵۰ هزار تن تختال C شرکت‌های فولاد هرمزگان و فولاد خوزستان و ۱۵۰ تن سولفور مولیبدن بود.تالار فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی نیز شاهد عرضه ۵۳ هزار و ۷۴۸ تن مواد پلیمری، قیر و PDA TAR بود.بازار فرعی در این روز عرضه ۵ هزار و ۴۲۲ تن شمش بلوم، ضایعات فلزی، نرمال پارافین، سپر خودرو ضایعاتی، چرخ خودرو ضایعاتی، براده آلومینیوم، بدنه ضایعاتی خودرو و انیدرید فتالیک را تجربه کرد.

عرضه بیش از 125 هزار تن فرآورده در بورس انرژی

گروه اقتصادی/ بورس انرژی ایران دیروز میزبان عرضه بیش از ۱۲۵ هزار و ۸۰۰ تن فرآورده هیدروکربوری بود.
در بازار دیروز، کالاهای «MTBE»، «برش سنگین» و «گاز مایع صنعتی» شرکت پتروشیمی بندر امام، «اکسیژن مایع» و «نیتروژن مایع» شرکت فجر انرژی خلیج فارس، «برش سنگین» شرکت پتروشیمی شازند، «رافینیت»، «ریفورمیت» و «هیدروکربن سنگین» شرکت پتروشیمی بوعلی سینا، «روغن سنگین قطرانی» شرکت پالایش قطران زغال‌سنگ، «زغال سنگ» شرکت زغال‌سنگ پرورده طبس، «MTBE» شرکت پتروشیمی شیمی‌بافت، «نفتای سنگین» شرکت پالایش نفت تهران و «نیتروژن مایع» شرکت پتروشیمی تبریز در رینگ داخلی «برش سنگین» و «رافینت» شرکت پتروشیمی نوری، «رافینیت»، «ریفورمیت» و «هیدروکربن سنگین» شرکت پتروشیمی بوعلی سینا، «گاز مایع» شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران و «متانول» پتروشیمی ‌فناوران در رینگ بین‌الملل بورس انرژی ایران عرضه شد.