زهره افشار
خبرنگار
سخاوت آسمان در بارش باران و برف فراگیر شده و دو هفته است که در اغلب نقاط ایران می‌بارد. پدید ه‌های آب و هوایی ایران در این یک هفته رکوردشکن بودند. نسل امروز مردم کردستان، داستان بارش چنین برفی را از پدران و مادران خود می‌شنیدند که در سال‌های دور رخ داده است. در سقز و بانه دمای زیر صفر رکورد 50 ساله را شکست و عدد منفی 30 درجه ثبت شد. در هورامانات، مردم در زیر برفی که به ارتفاع سه متر روی زمین نشسته بود، خودروهای خود را جست‌و‌جو می‌کردند. در شهر گرمسیری بوشهر ناگهان برف بارید. رخداد ی که سابقه وقوع آن را کمتر کسی از نسل حاضر بوشهری‌ها به یاد دارد. سیل این روزهای جنوب کرمان نتیجه بارش بارانی است که به گفته مسئولان در 40 سال اخیر بی‌سابقه بوده است. این معجزه طبیعت پیش‌بینی‌ناپذیر است که درپی خشک‌ترین پاییز این سال‌ها که امسال شاهدش بودیم، با زمستانی چنین پر بارش مواجه شویم. ارتفاع برف در برخی مناطق کوهستانی لرستان از جمله گردنه «گله بادوش» الیگودرز به بیش از 6 متر رسید که تاکنون سابقه نداشته است.
دمای ۲۸ استان زیر صفر درجه
دیروز کمینه دمای ۳۴۰ شهر و ایستگاه هواشناسی در ۲۸ استان کشور به زیر صفر درجه سلسیوس رسید و یکی از فراگیرترین یخبندان‌های امسال را رقم زد. سرما و یخبندان امروز حتی به خوزستان هم رسید و دمای شهر ایذه در این استان را به منفی ۱ درجه سلسیوس رساند. در این بین شهر بابارشانی در غرب کردستان با دمای منفی ۲۷.۶ درجه سلسیوس سردترین شهر کشور شد. با این حال سه استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر در جنوب کشور، تنها استان‌های بدون یخبندان بودند. این استان‌ها نه‌تنها یخبندان نداشتند که وضعیت دما در برخی شهرهای آنها کاملاً بهاری بود. به طوری که دمای هوا در زرآباد سیستان و بلوچستان به ۲۶.۷ درجه سلسیوس رسید و گرم‌ترین شهر کشور شد.
ماجرای نایاب شدن نان در سنندج
برف سنگین و برودت هوا در کرستان اما مشکلات دیگری را هم برای مردم رقم زد و مردم که انتظار چنین بارش سنگینی را نداشته‌اند صف‌های طویل خرید نان از نانوایی‌ها را شکل دادند. بارش سنگین برف و باران در بیشتر استان ها هم موجب شد وزیر کشور به استانداران چهار استان سیلزده و گرفتار در برف دستور رسیدگی عاجل به وضعیت هموطنان گرفتار در آبگرفتگی و برف سنگین را بدهد. «احمد وحیدی» به استانداران تأکید کرد: با بسیج امکانات استانی راه‌های ارتباطی به شهرها و روستاهایی که به علت برف سنگین مسدود شده‌اند؛ هر چه سریع‌تر بازگشایی و حمایت‌های لجستیکی و معیشتی لازم به عمل آید. «اسماعیل زارعی‌کوشا» استاندار کردستان در گفت و گو با «ایران» تأکید کرد: برف سنگینی که در یک هفته اخیر در کردستان بارید در 10 سال گذشته بی‌سابقه بوده است. وی افزود: هر چند بارش چنین برفی نشاط اجتماعی بی‌نظیری را برای استان به ارمغان آورد ولی به هر جهت بارش سنگین برف مشکلاتی را هم بویژه در سنندج برای مردم به‌وجود آورد. استاندار کردستان تأکید کرد: برای پیشگیری از مشکلات برف در استان یک بسیج عمومی از ارتش و سپاه و نیروهای بسیجی و حتی پیمانکاران و دستگاه‌های اجرایی شکل گرفت، همه پای کار آمدند و همه امکانات به کار گرفته شد. حتی از مردم خواستم پویشی را راه بیندازند که خوشبختانه مردم خوب کردستان مانند همیشه در کنار ما بودند و این پویش راه‌اندازی شد و مردم هر شهر در برف تکانی درختان محله خودشان سهیم شدند. با وجود بارش برف سنگین هیچ گونه تصادف منجر به مرگ نداشتیم که تجربه موفقی بود. استاندار کردستان خاطرنشان کرد: در پایان باید ضمن تشکر از مردم استان این اطمینان را بدهم که هیچ مشکلی بابت تأمین ذخایر آرد و نان و دیگر مایحتاج در استان وجود ندارد. «محمد فلاحی» مدیرکل مدیریت بحران استان کردستان هم در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح کرد: در جریان موج اول که تا روز دوشنبه هفته گذشته ادامه داشت ارتفاع برف در برخی مناطق مانند مریوان و بانه به 80 سانتیمتر رسید و در موج دوم که روز سه‌شنبه هفته گذشته آغاز شد حداقل دما در برخی مناطق مانند سقزبه منفی 30 درجه زیر صفرو سنندج به منفی 25 درجه زیر صفررسید. در چنین شرایطی علاوه بر راه‌های روستایی، تمام راه‌های بین شهری هم برای مقاطعی بسته شد که هرچند از همان ساعات اولیه کار بازگشایی راه‌های اصلی و فرعی شروع شد ولی موج دوم بارش‌ برف، موجب انسداد دوباره راه‌ها می‌شد.  تا ظهر روز جمعه راه اصلی بانه به سقز کماکان مسدود بود و هنوز حدود 200راه روستایی مسدود است. به گفته وی روز چهارشنبه یکهزار راه روستایی کردستان به‌دلیل برف مسدود شده بود. وی افزود: در چنین شرایطی تمام معابر شهری در شهر‌های مختلف از جمله سنندج پر از برف بود که در عین حال دچار یخ زدگی هم شده بودند و از سوی دیگر تجهیزات شهرداری به حدی نبود که با سرعت اقدام به بازگشایی کوچه‌ها و معابر کند، در چنین شرایطی استاندار با حضور در ستاد مدیریت بحران و بررسی شرایط و امکانات، از ارتش و سپاه درخواست کمک کرد که خوشبختانه این نهاد‌ها مانند همیشه با تجهیزات و نیروهای خود به کمک شتافتند.
آرد مورد نیاز نانوایی‌ها پیش از برف تأمین شده بود
«جمال صالحی» مدیرعامل شرکت غله و خدمات بازرگانی استان کردستان نیز به «ایران» گفت: در تاریخ 27 دی‌ماه آرد مورد نیاز همه شهرها و روستا‌ها تأمین شده بود و در داخل نانوایی‌ها موجود بود و این مشکل به‌وجود آمده دو دلیل مشخص داشت؛ یکی مسدود بودن راه‌های بین شهری و دیگری یخ‌زدگی و مسدود شدن معابر و کوچه‌ها. سهمیه آرد شهر سنندج روزانه 2 هزار و 500 کیسه معادل 100 تن است که در 600 نانوایی پخت می‌شود که در حال حاضر نیز معادل 8 روز از سهمیه بهمن ماه به نانوایی‌ها تحویل داده شده و این روند ادامه دارد. مردم در صورت هر گونه صف یا کمبود آرد در نانوایی‌ها می‌توانند با شماره‌هایی که از طریق صدا و سیما و نصب در نانوایی‌ها در اختیارشان است تماس گرفته و شکی نداشته باشند که هیچگونه مشکلی در تأمین آرد مورد نیاز استان وجود ندارد.
مردم بیش از نیاز نان خریدند
از سوی دیگر «جمال امینی» نایب رئیس اتحادیه خبازان سنندج هم در پاسخ به این شایعه که در روز‌های چهارشنبه و پنجشنبه برخی نانوایی‌ها با کمبود آرد مواجه بوده‌اند به «ایران» گفت: این فقط یک شایعه بود زیرا تمام نانوایی‌ها به قدر نیاز آرد داشتند و مشکل این بود که به‌دلیل یخ‌زدگی سطع کوچه‌ها و خیابان‌ها مردم در ساعت عرف خرید نان مراجعه نکردند و بیشتر خرید نان را به بعد از ساعت 11 موکول کردند؛ ازسوی دیگر با توجه به پیش‌بینی‌های هواشناسی، خانواده‌ای که فرضاً هرر وز مصرف‌اش در حد 5 نان است به یکباره درخواست 50 عدد نان می‌کرد و صف‌هایی که به این دلیل شکل می‌گرفت جو روانی ناشی از کمبود آرد را دربین مردم به‌وجود آورده بود. به هر جهت نانوایان سنندج با هماهنگی صورت گرفته از طریق استانداری و برای اینکه مردم مشکلی بابت تأمین نان نداشته باشند روز جمعه چند شیفته کار کردند و آنهایی هم که تعطیل بودند پای کار آمدند و اقدام به پخت نان کردند.
ارتفاع برف در لرستان به 6 متر رسید
لرستان نیز دیگر استانی بود که در چند روز گذشته بارش برف زمستانی، شهر‌ها و روستاهای آن را سپید پوش کرد و از آنجا که در این استان کوهستانی گردنه‌های برفگیر بسیاری نیز و جود دارد ارتفاع برف در گردنه‌های این استان حتی به 6 متر نیز رسید. «مهدی پازوکی» مدیر کل مدیریت بحران لرستان در گفت‌وگو با «ایران» تصریح کرد: ارتفاع برف در گردنه «گله بادوش» الیگودرز به شش متر رسید که با بهتر شدن شرایط جوی بازگشایی آن از روز جمعه آغاز شده است.در دیگر گردنه‌های راه‌های ارتباطی الیگودرز و ازنا نیز ارتفاع برف در حد 4 تا 5 متر بود و دما در الیگودرز به منفی 20 درجه رسید. وی افزود: از آنجا که فعالیت سامانه بارشی اخیر در لرستان همراه با کولاک و بوران  بود، کار باز گشایی راه‌های مسدود شده روستایی بسیار مشکل بود و صبح روز جمعه تا ظهر روز جمعه از یکهزار و 363 راه روستایی مسدود شده به علت برف 210 راه بازگشایی شد و تلاش‌ها برای بازگشایی دیگر راه‌های روستایی استان همچنان ادامه دارد. وی همچنین با اشاره به اینکه بارش سنگین برف موجب قطع برق 62 روستا و قطع آب 4 روستا شده بود تصریح کرد: دیروز صبح برق 15 روستا وصل شد و رفع مشکل برق‌رسانی به روستاهای دیگر هم ادامه داشت.
انسداد 300 راه روستایی آذربایجان شرقی
«محمد باقر هنر بر» مدیر کل مدیریت بحران استان آذربایجان شرقی در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح کرد: مردم از بارش برف در استان خوشحالند و خدا را شاکرند. وی افزود: در 72 ساعت گذشته آذربایجان شرقی در همه شهر‌ها و روستا‌ها بارش برف داشته و ارتفاع برف در مرند به 45 سانتیمتر رسیده که بی‌سابقه بوده است. وی افزود: تا صبح روز جمعه بیش از 500 راه روستایی در استان مسدود بود که از روز گذشته تلاش‌ها برای بازگشایی شروع شده است.
راه‌های ارتباطی برفگیر را کنترل شده مسدود کردیم تا تصادفی رخ ندهد
«فرهاد مهریاری» مدیرکل دفتر مدیریت بحران و تجهیز ماشین‌آلات سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای نیر با اشاره به اینکه در روزهای پایانی هفته گذشته 7 هزار راهدار در راه‌های ارتباطی 18استان مشغول برف‌روبی و خدمات‌رسانی به مردم بودند به «ایران» گفت: ارتفاع برف در راه‌های ارتباطی چند استان از جمله لرستان، کردستان، آذربایجان شرقی و
آذر بایجان غربی از یک متر فراتر رفته بود و در برخی مناطق نیز به چند متر می‌رسید. وی افزود: با وجود این خوشبختانه با اعمال محدودیت‌های کنترل شده توانستیم از بروز تصادفات جاده‌ای ناشی از برف جلوگیری کنیم. به گفته وی در روز گذشته هنوز برخی شریان‌های ارتباطی کشور به‌دلیل سیل و برف سنگین مسدود بود.
در این هفته بارشی نداریم
در همین حال «صادق ضیاییان» مدیر کل پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی به «ایران» گفت: روز گذشته، جمعه در ادامه فعالیت سامانه بارشی در کشور شاهد بارش‌های پراکنده در استان‌های خراسان رضوی و شمالی بودیم اما بارش سنگین برف را در استان‌های گلستان و غرب مازندران داشتیم که برای آن هشدار نارنجی صادر شده بود. وی خاطرنشان کرد: تا پایان هفته جاری سامانه بارشی به کشور وارد نمی‌شود.

ایران زمین - در این روزهای برفی و بارانی ایران، راهداران جاده‌های یخ‌زده و برف گرفته، امدادگران هلال احمر، نیروهای سپاه و ارتش و جهادگران بسیجی و داوطلب مردمی، فرشته‌های نجاتی هستند که 24 ساعته به کمک مردم گرفتار در جاده‌ها، روستاها و شهرهای سیلزده و خانه‌های ویران شده و آبگرفته می‌آیند. در گردنه اسدآباد همدان نیروهای ارتش با نفربر به امداد‌رسانی در
راه ماندگان گردنه پرداختند. در بزرگراه تهران - زنجان - تبریز تلاش 24 ساعته راهداران برای مسدود نشدن جاده تا ساعاتی قبل ادامه داشت.
7 هزار راهدار و 5 هزار نیروی هلال احمر که از چند روز گذشته در 18 استان درگیر برف و سیل هستند همان فرشته‌های نجاتی هستند که راه را برای مردم می‌گشایند و جان‌های بسیاری را نجات می‌دهند و در این میان جان خود را در کف دستشان گرفته‌اند تا آرامش را به گرفتارشدگان در برف و سیلاب دهند. «صفدر شریفی» راهداری است که همین چند هفته گذشته جانش را برای گشودن راه ارتباطی آذربایجان شرقی که به‌دلیل کولاک برف مسدود شده بود از دست داد و «امین مرادی‌فر» راننده راهداری لرستان نیز سیلاب او و ماشین راهداری را در آزادراه خرم‌آباد _ پل زال با خود برد و جسد وی هنوز که هنوز است پیدا نشده است.

شرایط در استان کرمان همچنان بحرانی است، دو بار جاری شدن سیل بی‌سابقه در نقاط مختلف کرمان آن هم به فاصله یک هفته خسارت‌های بسیاری بویژه در بخش کشاورزی، دامداری  زد و به آبگرفتگی منازل  انجامید که مسئولان عدد تخمینی مجموع خسارات را افزون بر ۲ هزار میلیارد تومان برآورد می کنند. سیل دوم ناشی از بارندگی ها چنان سهمگین بود که گفته شد در ۵۰ سال اخیر این میزان بارش بی‌سابقه بوده است. در سیل چند روز اخیر اما چهار نفر جان خود را از دست دادند؛ سه کودک (در ریگان و کهنوج) و یک جوان که فوت آنان هم به علت بی‌احتیاطی این افراد رقم خورد. کودکان به علت نزدیک شدن به حاشیه رودخانه در مسیر جریان آب قرار گرفتند و جوانی نیز در قلعه گنج با یک سرنشین داخل خودرویش به دل آب در رودخانه پرآب زده بود که درگیر سیل شد و سرنشین نجات یافت اما خود او، خیر. به گفته استاندار کرمان دست‌کم اسکان فوری برای ۲۵ هزار نفر در استان که عمدتاً در مناطق جنوبی استان هستند ضرورت دارد البته وزیر کشور تأکید کرده است که خسارت‌های سیل مجدد در کرمان نیز جبران می‌شود.

وزیر کشور: سیل بند جیرفت ترمیم و بازسازی می‌شود
وزیر کشور با اشاره به اینکه تصمیمات خوبی در ستاد مدیریت بحران برای جنوب استان کرمان گرفته شده است، گفت: سیل بند جیرفت باید حدود ١۵٠ کیلومتر ترمیم و بازسازی شود و منابع مالی برای آن نیز در نظر گرفته شده است. به گزارش ایرنا، احمد وحیدی که تا شامگاه پنجشنبه در کرمان حضور داشت، با اشاره به بازدیدهای میدانی مناطق سیلزده جنوب استان افزود: در نشست با  ستاد مدیریت بحران کرمان با همه مسئولان استانی و برخی از مسئولان ملی تصمیم‌گیری و هر کدام از وظایف و تعهداتی که دستگاه‌های ملی و استانی پذیرفته بودند در این جلسه مشخص شد. همچنین در حوزه پل‌ها، راه‌ها، سیل بندها، کشاورزی و دام‌ها تصمیم‌گیری شد و  منابعی برای تأمین اسباب و اثاثیه که در این سیل خراب شده بود در نظر گرفته و تکلیف شد که چگونه انجام شود. وزیر کشور با بیان اینکه رساندن کمک‌ها به برخی از مناطق جنوب کرمان که تعداد محدودی هستند و ارتباطات با آنان در زمینه کمک‌رسانی برقرار نشده نیز تصمیم‌گیری شد، گفت: برای کارهای بلندمدت، مطالعات بیشتر باید اتفاق بیفتد تا کمتر شاهد چنین وضعیتی باشیم.

 وزیر آموزش و پرورش: پیگیر بازسازی مدارس سیلزده جنوب کرمان هستیم
 وزیر آموزش و پرورش در جریان بازدید از مدارس آسیب دیده ناشی از سیل در شهرستان‌های جنوب استان کرمان گفت: با تأمین اعتبار لازم پیگیر تعمیر، تجهیز و بازسازی مدارس آسیب دیده ناشی از سیل در این مناطق هستیم. یوسف نوری  با حضور در دبیرستان دخترانه شبانه روزی کوثر رودبار جنوب و بررسی میدانی وضعیت این مدرسه گفت: در جریان بارندگی‌های شدید اخیر به ۶۴ مدرسه در شهرستان رودبار جنوب خسارت وارد شده است. وی افزود: با تأمین اعتبار از محل سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور، پیگیر تعمیر و تجهیز مدارس و بازسازی مدارسی که قدمت بیشتری داشتند و آسیب شدید دیده‌اند، خواهیم بود. وی در ادامه پس از بازدید از مدرسه ابتدایی امام سجاد (ع) در روستای تمیری با ۱۲۰ دانش‌آموز دختر و پسر، از مدرسه سیلزده و تخریبی شهید مدرس روستای آبسردوییه رودبارجنوب با ۹۴ دانش آموز نیز دیدن کرد و از نزدیک در جریان وضعیت تخریب و آسیب سیل به این مدارس قرار گرفت. بهزادی‌پور نماینده خیران مدرسه‌ساز جنوب استان کرمان در شهرستان رودبار جنوب هم ابراز امیدواری کرد در آینده‌ای نزدیک با حمایت خیران، عملیات ساخت مدرسه‌ای ۶ کلاسه در روستای تمیر آغاز شود.

روایت خبرنگار ایرنا که جان سالم از سیل به در برد
عکاس -خبرنگار ایرنا در جریان سیل اخیر در شهرستان رودبار جنوب عصر سه‌شنبه دچار آسیب شد و در معرض سیلاب قرار گرفت به طوری که برخی تجهیزات از جمله لنز دوربین وی را نیز آب با خود برد؛ وی گزارش می‌دهد که حجم آب آنقدر زیاد بود که در برخی نقاط، اهالی جای مرتفع‌تری را برای نجات جانشان به‌سختی پیدا می‌کردند. بخش عمده مشکل به سیل‌بندها برمی‌گردد که بخوبی مرمت یا احداث نشده‌اند. به گفته وی، با وجود شرایط جغرافیایی منطقه که در معرض جریان آب به سمت تالاب جازموریان قرار دارد، نوع ساخت یا مرمت بسیاری از راه‌های ارتباطی در بیشتر نقاط جنوب استان بویژه در نقاطی که برای محل جریان آب فکری نشده، قابل تأمل است.

اوج بحران در شب فراموش نشدنی زهکلوت
زهکلوت از بخش‌های شهرستان رودبارجنوب است، جایی که از جمله نقاط اوج بحران سه‌شنبه شب در آنجا بوده است. شهرستان رودبارجنوب در مسیر جریان آب که به تالاب جازموریان در نزدیکی‌های مرز کرمان و سیستان و بلوچستان منتهی می‌شود، قرار دارد و به علت شدت بارش‌ها این منطقه دچار بحران شده است. مدیرکل کمیته امداد استان کرمان که آن شب در محل زهکلوت حضور داشت روایت می‌کند اگر آب وارد مناطق شهری شده بود، فاجعه رخ می‌داد که با عنایت خدا و تلاش امدادگران و مدیران که از روزهای قبل شبانه‌روز پای کار بوده‌اند از نظر تلفات جانی به‌خیر گذشته؛ هرچند تخریب‌ها زیاد و دسترسی به راه‌ها در بسیاری از نقاط مسدود است.

سپاه در کنار سایر امدادرسانان
فرمانده سپاه ثارالله استان کرمان و جانشین وی نیز در شهرستان رودبارجنوب حضور داشتند و ضمن اینکه برخی تجهیزات سنگین را به منطقه گسیل کرده‌اند در امور امدادرسانی فوری از نظر تغذیه و سایر امور هم در کنار سایر امدادرسانان در حال انجام کار هستند. سردار حسین معروفی فرمانده سپاه ثارالله استان کرمان گفت: فرمانده کل سپاه پاسداران مراتب امداد و کمک‌رسانی را ابلاغ کرده و تمامی مجموعه سپاه اعم از قرارگاه قدس، نیروی هوایی و دریایی و قرارگاه خاتم الانبیا سپاه ثارالله، دستگاه‌ها و تجهیزات مورد نیاز را از جمله دو فروند بالگرد به استان اعزام می‌کنند.
وی با بیان اینکه حجم آب و سیلاب غیرقابل پیش‌بینی بود، اظهار داشت: آب بسرعت وارد منطقه می‌شود، به خانه‌ها، مزارع و دام‌های مردم آسیب می‌زند اما خوشبختانه ماندگاری آن کم است. سردار معروفی با بیان اینکه اولویت اول خدمات‌رسانی و مراقبت از جان و نجات مردم است، تصریح کرد: در قرارگاه‌های پشتیبانی جنوب و شرق، نیروهای سپاه مشغول فعالیت هستند. فرمانده سپاه ثارالله استان کرمان اظهار داشت: پس از فروکش کردن سطح آب نخستین موضوع لایروبی خانه‌های مردم و شست و شوی اسباب و اثاثیه سیلزدگان خواهد بود.