صفحه 20

صفحه 20

گروه فرهنگی: سفارش هر اثر هنری خصوصاً موسیقی چیزی است که در دنیا رواج دارد، از زمان بتهوون و موتزارت گرفته تا امروز که در قرن بیست‌ودوم هستیم. از همان زمان‌ها بسیاری ازآثار کلاسیک دنیا توسط نامدارترین آهنگسازان به سفارش  حکومت‌ها و نهادهای دولتی ساخته شده‌اند. برخی می‌گویند معروف‌ترین آثار بتهوون که امروزه جزو شاهکارهای موسیقی او محسوب می‌شود، سفارشی بوده یا آثار موتزارت و شوستاکوویچ و دیگرانی که شاید کسی امروزه نداند که پشت این نت‌هایی که روح انسان را جادو می‌کنند چه سرگذشتی برای ساختش نهفته است.
روند سفارشی بودن آثار موسیقایی در ایران نیز قدمتی دیرینه دارد. با نگاهی به موسیقی‌های اجرایی دربار پادشاهان یا جنگ‌های قومی و ملیتی در دوره‌های مختلف تاریخی یا ساخت آثاری با نام شهرهای ایران همچون شیراز و یا مناسبت‌هایی چون نوروز، شب چله و...؛ براحتی می‌توان به این نکته پی برد اما شاید مقوله آثار سفارشی در زمینه موسیقی طی دهه‌های اخیر کمی پررنگ‌تر شده و نگاه همگان را به خود جلب کرده باشد به‌طوری که شاهد خلق آثار بسیاری در ژانرهای مختلف به‌ مناسبت‌های گوناگون تاریخی، مذهبی، سیاسی، ورزشی و... هستیم.
یکی از سوژه‌های ساخت موسیقی‌های سفارشی طی دو سال اخیر  به‌نام و شخصیت سردار حاج قاسم سلیمانی بوده به‌طوری که طی این مدت آثار بی‌شماری در رثای این بزرگمرد ساخته و اجرا شده است. ناگفته نماند که در کنار سفارش ساخت برخی از این آثار توسط نهادهای مختلف، بودند هنرمندانی که به‌صورت خودجوش و دلی دست به ساخت و اجرای قطعاتی برای سردار سلیمانی زدند که برآمده از تعلق خاطر آنها به این شخصیت بزرگ کشورمان بود.
غلامرضا صنعتگر خواننده و آهنگساز موسیقی پاپ یکی از هنرمندان پیشرو در تولید اثر  برای حاج قاسم است چرا که یک روز پس از شهادت حاج قاسم سلیمانی قطعه‌ای با نام «قاسم هنوز زنده است» را به آهنگسازی محمدرضا چراغعلی و با شعری از میلاد عرفان‌پور به پیشنهاد مرکز موسیقی حوزه هنری خواند و منتشر کرد که البته حوزه هنری استان سیستان و بلوچستان هم برای تولید این اثر مشارکت داشت.این خواننده پاپ همچنین در سالگرد شهادت سردار سلیمانی قطعه دیگری با نام «لالایی» منتشر کرد که به‌ گفته او پیشنهاد این کار از طرف پیروز ارجمند آهنگساز و مدیر سابق دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به او داده شده بود و در نهایت به آهنگسازی خود پیروز ارجمند این قطعه ساخته و توسط صنعتگر خوانده شد.
بعد‌ از غلامرضا صنعتگر، محسن توسلی خواننده موسیقی پاپ بود که از همان ساعات اولیه خبر شهادت حاج قاسم؛ تصمیم به ساخت قطعاتی گرفت که بیانگر ویژگی‌های شخصیتی ایشان باشد و توانست ظرف ۴۸ ساعت با کار بی‌وقفه دو اثر موسیقایی تولید کند که یکی از آنها به سفارش دفتر موسیقی صداوسیما بود که با شعر حامد عسگری و تنظیم امید رهبران ساخته و از رادیو و تلویزیون پخش شد و دیگری با شعری از قاسم صرافان و تنظیم امید رهبران شکل گرفت که با صدای خودش اجرا شدند. او همچنین قطعه دیگری با عنوان «تقاص» را نیز به مناسبت چهلمین روز شهادت سردار سلیمانی خواند.
بعد‌ از شهادت سردار سلیمانی، در سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر برخی گروه‌های موسیقی قطعاتی را به یاد ایشان اجرا کردند اما همان دوره بهزاد عبدی آهنگساز موسیقی ایران قطعه‌ای با عنوان «در محاصره» ساخت که توسط ارکستر ملی به رهبری سهراب کاشف در تالار وحدت اجرا شد.
در دوره سی‌وششم جشنواره موسیقی فجر نیز مهران غضنفری، خواننده موسیقی لرستانی در بخش ابتدایی کنسرتش قطعه «مرگ سهراب» را در همان اولین سال شهادت سردار ساخته بود که با گروه نوای سمیره به خوانندگی خودش به همراه قطعه دیگری با عنوان «بهشت» اجرا کرد که البته این قطعه را برای شهدای دوران دفاع مقدس ساخته بود اما در کنسرتش او را به سردار سلیمانی تقدیم کرد.
پوئم سمفونی «سرباز» نیز یکی دیگر از آثار موسیقایی با موضوع و محوریت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی است که توسط معاونت موسیقی سازمان فرهنگی، هنری شهرداری تهران و همکاری مرکز موسیقی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و ارکستر سمفونیک سازمان صداوسیما ساخته و در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.
پوئم سمفونی «سرباز» با آهنگسازی آرمان مهربان و شعر علی‌محمد مؤدب در پنج موومان با عناوین «سرباز»، «الله اکبر»، «میهن»، «پیکار»، «پدر» و «فتح» ساخته شد که امیرحسین سمیعی، خوانندگی این اثر را برعهده داشته که این اثر در نخستین سالگرد شهادت حاج‌قاسم سلیمانی به طور رسمی منتشر شده است.
دفتر موسیقی و سرود سازمان صداوسیما از جمله مراکزی است که طی این دوسال قطعات بسیاری را به خوانندگان و آهنگسازان در ژانرهای مختلف سفارش داده که از آن جمله می‌توان به قطعه«مرد میدان» اشاره کرد که به سفارش همین سازمان به آهنگسازی محمدرضا چراغعلی و خوانندگی علیرضا افتخاری تولید شده است. این خواننده پیشکسوت موسیقی ایرانی نیز امسال اثر دیگری به سفارش مرکز موسیقی حوزه هنری برای سردار سلیمانی اجرا کرده است.
یکی‌دیگر از خوانندگان موسیقی ایرانی که برای سردار سلیمانی خوانده، ‌محمد معتمدی است .  او  قطعه «عشق زیبا» را خوانده  که در قالب نماهنگ‌ از شبکه‌های مختلف سیما پخش شده است.
در زمینه موسیقی ایرانی سالار عقیلی خواننده بنام نیز قطعه «فراق»را با آهنگسازی مجید انتظامی برای این شهید خوانده است با این تفاوت که همگی آثاری که در وصف سردار سلیمانی ساخته و اجرا شده همزمان با سالروز درگذشت ایشان بوده اما قطعه«فراق»با صدای سالار عقیلی به مناسبت شصت و سومین سالروز تولد سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی در قالب یک موزیک ویدیو شکل گرفته است.
ساخت قطعات موسیقایی برای شخصیت حاج قاسم همچنان ادامه دارد به طوری که سازمان صداوسیما هر ساله بیش از ۷۰ اثر را در سراسر کشور به هنرمندان ژانرهای مختلف سفارش می‌دهد که از شبکه‌های سراسری و استانی پخش می‌شوند.در کنار این اتفاق بنیاد مکتب حاج قاسم سلیمانی نیز امسال به منظور بزرگداشتی برای سالروز درگذشت ایشان برنامه موسیقایی را با عنوان «مقام حماسه» در تالار وحدت برگزار کرد که طی یک شب گزیده آثاری با موضوع سردار سلیمانی اجرا و از برخی هنرمندان عرصه موسیقی تقدیر شد. این برنامه به نوعی قدردانی از هنرمندان موسیقی بود که طی این دوسال در تهیه و تولید آثار موسیقی پیشقدم بودند.

صفحه 18

صفحه 18

حمید کنگرانی فراهانی
مجسمه‌ساز
برای اینکه یک تندیس و مجسمه بالاترین شباهت به شخص را داشته باشد، بخش زیادی به میزان مهارت و تجربه مجسمه‌ساز و کسی که می‌خواهد این اثر را اجرا کند، باز می‌گردد. شبیه‌سازی در مجسمه‌سازی با نقاشی بسیار متفاوت است. چون ما یک سطح دوبعدی نداریم که بخواهیم از یک زاویه به آن نگاه کنیم. در یک فضای چند بعدی کار می‌کنیم که باید از تمام زوایا به آن شخص نگاه کنیم. به خاطر همین است که باید مختصات چهره فرد را در یک فضای چند بعدی به طور درست تجسم کنیم تا بتوانیم درست اجرا کنیم.
من افتخار این را داشتم که بنیانگذار سبک هایپررئالیسم در ایران و از اولین پیشروان این سبک در ایران باشم. بیش از بیست سال است که در این سبک کار می‌کنم و بیش از 350 اثر در موزه‌های داخل ایران و خارج از کشور مثل بلاروس، عراق، ترکیه، آلمان، کانادا و... دارم و خیلی از مجموعه داران هم آثار من را دارند. از موزه‌های بزرگ لندن، رم و سیدنی دعوت به کار شدم. این رزومه را گفتم تا اگر تفاوتی در اثرم می‌بینید به خاطر این است که به همان میزان وقت و انرژی که گذاشته‌ام به همان میزان هم تجربه پشت کارم هست. در حقیقت تمام زندگی‌ام را صرف کار کرده‌ام. ماحصل همه اینها اثری است که با بقیه کارها متفاوت می‌شود.
من اخبار جنگ سوریه و داعش و برنامه‌ریزی شکل‌گیری گروه داعش را همیشه پیگیری می‌کردم که در واقع برای تجزیه سوریه، عراق و ایران برنامه‌ریزی کرده بودند. قرار بود مدیریت منابع منطقه خاورمیانه دست امریکا و انگلیس بیفتد. داعش خیلی هم سریع رشد کرد و پیش رفت. بسیاری از کشورها برای از بین بردن داعش میدان را خالی کردند. اوایل کار ایران به صورت مستشار به عراق و سوریه مشورت می‌داد. وقتی ایران عملاً وارد بحث نظامی شد، در حقیقت حاج قاسم سلیمانی بود که این کار را انجام داد و حضور ایشان همه را به سمت آنجا کشاند و کشورهای دیگر را هم برای مبارزه دلگرم کرد و باعث شد همه را به میدان جنگ بیاورد. اینطور تصور کنید که همه از میدانی فرار می‌کنند اما یکدفعه علمداری می‌ایستد و بقیه به عشق او وارد میدان می‌شوند. حاج قاسم عینیت یک اسطوره بود. من هم با اینکه آن زمان برای کاری ایران نبودم اما پیگیر این مسأله بودم. وقتی به ایران برگشتم نامه‌ای به سردار خضرایی نوشتم که آن زمان رئیس موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس بودند. از ایشان خواهش کردم که این نامه را به دست حاج قاسم برسانند و از ایشان خواهش کنند تا اجازه دهند که من یک تندیس از ایشان بسازم.
نامه به دست ایشان هم رسید اما ایشان اجازه ندادند. طبیعتاً کسی که از خویش گذشته است و به دنبال خویشتن خود نیست قطعاً به دنبال مجسمه هم نبودند. تا اینکه متأسفانه خبر شهادت ایشان رسید و همان روز جمعه‌ای که این خبر را شنیدم بلافاصله با دکتر جعفری تماس گرفتم و پیشنهاد دادم که این کار را انجام دهم. ایشان هم موافقت کردند و من تندیسی ساختم از حاج قاسم که ایستاده است و با لباس نظامی است و دوربین شکاری در دست دارد. این تندیس در موزه دفاع مقدس است و کار دوم هم به سفارش خانواده سردار سلیمانی به صورت نشسته ساختم که در موزه مشاهیر برج میلاد است. عکسی از حاج قاسم داشتند که در آخرین مصاحبه ایشان که خیلی هم رسانه‌ای شد به حالت نشسته، اورکت مشکی و پیراهن و شلوار مشکی به تن داشتند و با لبخندی مهربان نشسته بودند. خانواده سردار نمی‌خواستند در قامت نظامی مجسمه ساخته شود. حاج قاسم علاوه براینکه فرمانده نظامی بود شخصیت فرهنگی هم بود. چون با خانواده ایشان هم ارتباط پیدا کردم و با خیلی از ابعاد شخصیتی ایشان هم آشنایی پیدا کردم. ایشان اگر می‌دیدند نخبه‌ای از کشور می‌خواهد برود قطعاً مانعش می‌شدند و برایشان کار فراهم می‌کردند و کارهای فرهنگی بسیاری کردند.